Қажымұқан ауылы №4 негізгі мектеп7«а» сынып оқушысы Махмет Амир
Жарық көзі
Айналамыздағы болып жатқан көптеген физикалық шамалар бар. Мысалға аспан әлемін алсақ, оның ішінен жарық көзі болатын Күнді алайық. Күн – жарық көзі болып табылады. Ол бізге нұрын шашып тұрған, жер шарына күн сәулесін шашатын жарық көзі болып табылады. Күн сәулесі арқылы біз энергия, жылу, жарық аламыз. Күннің жерді жылытатын сәулелері бар. Күннің зиян жағы да бар. Мысалы, Күннен таралатын ультракүлгін сәулелер. Оның кесірінен Жер шары толық 800-900С қызып, жерде тіршілік болмаушы еді. Бірақ та жер шарында азон қабаты бар, соның арқасында ультракүлгін сәулелер бізге қауіп төндіре алмайды. Азон қабатының арқасында метеориттер жерге жетпей, аспанда жанып кетеді. Күннен қуат алатын плиталардың арқасында, біз энергия аламыз. Егерде күн болмаса, энергия, қуат көзі, жылу болмаушы еді деп ойлаймын.Өздеріңіз ойлап көріңіздерші: егер жарық болмаса не болар еді? Жарық адамға керек фактордың бірі болып табылады. Бұл жарық көзі – физикалық құбылыстың бірі. Жарық ол Күннен берілетінін жоғарыда айтып өттім. Енді сол Күннен таралатын жылу туралы айтсам, жылу – ол біздің денемізге керекті жылу мен минералдарды беріп тұрады. Ғалымдардың санауы бойынша, жарық ең қатты түсетін планета ол – Меркурий. Ол Күнге ең жақын орналасқан ғаламшар. Біз Күн орбитасында төртінші болып орналасқанбыз. Сондықтан біздің планетаның жылу мөлшері орташа жағдайда тұр. Бұл біздің өмір сүруімізге қалыпты, яғни бізге қолайлы жағдай. Адам бір күн болса да, жарықсыз өмір сүре алмайды. Неге? Себебі, адам жарық болмаса тоңып, үсіп кетуі мүмкін. Және де адамға минералдар жетпей қалады. Сөзімнің басында айта кеткендей, Күн сәулесінде бізге керек энергия көзі мен минералдар бар. Тағы бір себебі – қазіргі заман талабына сай, жарықсыз, электрсіз адамдар жұмыс жасай алмайды. Себебі қазіргі уақытта барлық жұмыстар бізде электр қондырғылары, яғни жарық арқылы жүзеге асады.Енді жарық көзіне тоқтала кетейік. Жарық – ол көзге көрінбейді, алайда басқа заттарға көрінуі мүмкін. Жарық көзі бізге өзінің сәулелері арқылы энергия береді. Сол энергияны біздің үйіміздегі телевизор, телефон, электр шамдары береді. Енді жарықтың зиянды және қауіпті жағына тоқтала кетсем. Жалпы жарық – ол электр көзі. Үйде токты үнемдеп жұмсау керек. Сондай-ақ токты ашық, қосулы қалдыруға болмайды. Бір жағынан жарық көзі көп кетеді, бір жағынан өз өміріңе қауіпті болып келеді. Электрды дұрыс пайдалана білу керек және электрды пайдаланғанда сақтық ережелерін қолдана білу қажет. Қауіпсіздік ережелерінің негізгі ережелеріне: ашық жатқан электр тогын сулы қолмен ұстамау, ұялы телефонды қуат көзіне қойып, ұйықтап қалмау. Себебі, ұялы телефонның батарейкасы қызып, атылып кетуі мүмкін. Бұл қауіпсіздік ержелерін ұстанбасақ, ол біздің денсаулығымызға зиян және өте қауіпті. Электр тогын үнемдеу арқылы біз жарық көздерін шығын қылмай, өзімізге жарқын болашақ құрамыз. Себебі жарық көзі болмаса, біз, жалпы біздің планетамыздағы өсімдіктер мен жануарлар әлемі, тірі табиғат өкілдері өмір сүре алмайды. Жарықтың біздің өмірімізде алатын орны ерекше. Міне, жарық туралы менің ойым осындай!
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
06 Ақпан 2019
438
2 рет жүктелген
