Жеке
әлеуетті дамыту үшін орта құру құралдары
Жеке
әлеуетті дамыту — адамның өз мүмкіндіктерін толықтай іске асыруға
бағытталған күрделі және көпқырлы процесс. Әрбір адамның табысқа
жетуі үшін көптеген факторлар әсер етеді, және оның ең бастысы —
дұрыс орта мен қолайлы жағдайдың болуы. Жеке тұлғаның әлеуетін
дамытуға бағытталған орта, әрине, оның өміріндегі барлық
жағдайларға байланысты болады, бірақ бұл орта белсенді даму мен
жетістікке бағытталған түрлі құралдармен қамтамасыз етілуі тиіс.
Бұл құралатын орта, бір жағынан, сыртқы факторлармен байланысып,
екінші жағынан, ішкі ресурстарды ашуға жағдай жасайды. Әрбір
тұлғаның жеке әлеуетін дамыту үшін тиімді орта құру құралдарын
қарастыру — адам әлеуетін арттырудың негізі болып табылады.
Жеке тұлғаның әлеуетін дамыту үшін ең маңызды
құрал — білім беру. Қазіргі таңда білім — адамның дамуының негізгі
тірегі болып саналады. Жеке тұлғаның дамуына ықпал ететін оқу
орындары, курстар, тренингтер, семинарлар және интернет-ресурстар
әрдайым ашық болуы тиіс. Бұл білім беру жүйелері адамның жаңа
ақпараттарды игеруіне, дағдыларын жетілдіруге, өзін дамытуға
мүмкіндік береді. Жеке әлеуетті дамыту үшін ерекше назар
аударылатын фактор — бұл кез келген ақпаратқа қол жеткізу.
Әлеуметтік желілер мен интернеттің тиімді құралдарынан бөлек,
адамдардың бір-бірімен ой алмасып, тәжірибе бөлісу мүмкіндігі
олардың жеке әлеуетін ашуға көмектеседі.
Жеке әлеуетті дамыту үшін орта құруда қолдау
көрсету маңызды рөл атқарады. Қолдау тек сырттан берілетін көмек
ғана емес, ол жеке тұлғаның өздігінен даму мотивациясын арттыруы
тиіс. Психологиялық қолдау, құрмет, сенім — бұл да адамның
дамуындағы маңызды элементтер. Әрбір тұлға өз әрекеттеріне баға
алған сайын, әрі күш-жігер жұмсаған сайын, өзіндік сенімділік
деңгейі артады. Бұл сенімділік оның болашақта үлкен жетістіктерге
қол жеткізуіне ықпал етеді. Сонымен қатар, мотивация мен қолдау
адамдарды жаңа биіктерге жетелейді, оларды белгілі бір мақсатқа
бағыттайды.Жеке тұлғаның әлеуетін дамыту үшін тиімді орта құруда
оқытушы мен тренерлердің де маңызы зор. Олар тек білім мен
дағдыларды беру ғана емес, сонымен қатар оқушының психологиясына,
қызығушылықтарына, қабілеттеріне назар аударып, қажетті өзгерістер
енгізуге көмектеседі. Оқытушының іс-әрекеті — тұлғаның потенциалын
іске асыру үшін шабыт беріп, жаңа мүмкіндіктерді ашатын басты
құрал. Жақсы педагогтер мен тренерлер оқушыларын терең түсініп,
олардың қажеттіліктеріне сәйкес кәсіби және жеке даму жоспарларын
құрады.
Жеке тұлғаның әлеуетін дамыту үшін маңызды
құралдардың бірі — өзара ынтымақтастық пен пікір алмасу мүмкіндігі.
Бұл жеке тұлғаның қоғамда және әріптестерімен тығыз байланыста
болуын қамтамасыз етеді. Өзара әрекеттесу барысында әрбір адам өз
идеялары мен пікірлерін білдіруге, әртүрлі шешімдер мен ұсыныстар
жасауға мүмкіндік алады. Жеке тұлға топтық жұмыс барысында
коммуникация, бірігу, мәселелерді шешу сияқты дағдыларды дамытады.
Сонымен қатар, топтық жұмыстар немесе жобалар бір-бірінен үйренуге,
өз қателіктерінен сабақ алуға ықпал етеді.
Қоршаған орта — жеке тұлғаның дамуы үшін маңызды
факторлардың бірі болып табылады. Әлеуетті дамыту үшін қолайлы
психологиялық орта қажет. Психологиялық қолайлы орта — адамның өз
мүмкіндіктерін ашып, әлеуетін көрсетуіне жағдай жасайды. Бұл орта
тыныш, қорқыныш пен алаңдаушылықтан бос, шығармашылық пен тәжірибе
жасауға ынталандыратын болуы тиіс. Әрбір адам осы ортада өз күшін
толықтай сезініп, өзінің қабілеттерін байқап, толыққанды дамуына
мүмкіндік алады. Осылайша, қоршаған ортамен дұрыс байланыс орнату
адамға өзін дұрыс жүзеге асыруға жол ашады.
Жеке тұлғаның әлеуетін дамыту үшін орта құруда
маңызды құралдардың бірі — бұл өзін-өзі жетілдіруге бағытталған
үнемі жетілуге ұмтылу. Адам өзін үнемі жетілдіруге тиіс: білімді,
дағдыларды, қабілеттерді дамытуды жалғастыру керек. Бұл үнемі жаңа
білім алу мен өзін-өзі тәрбиелеу арқылы жүзеге асады. Өзін-өзі
жетілдіруге ұмтылу, әрдайым жаңалыққа ашық болу — бұл жеке тұлғаның
әлеуетін іске асыру жолындағы қажетті құралы болып
табылады.
Жеке әлеуетті дамыту үшін құру қажет орта — бұл
жоғарыда аталған барлық құралдар мен факторлардың үйлесімді түрде
жүзеге асуы. Бұл орта тұлғаның өзінің күш-жігерін, дағдыларын
толыққанды жүзеге асыруына мүмкіндік береді. Әлеуетті дамыту үшін
дұрыс ақпарат, қолдау, ынтымақтастық, психологиялық қолайлы орта
және үздіксіз даму құралы қажет. Тек осы жағдайларды қамтамасыз
еткенде ғана адам өз әлеуетін толығымен ашып, жетістікке жетуге
мүмкіндік алады.