«Жеміс бақшасы»

Күз: Жарайсыңдар! Сендер бақшадан көкөністерді жинадыңдар, ал енді мен сендерді менің жеміс бақшама шақырамын.

Тәрбиеші: Балалар, бақшада не өседі? (Жемістер)

• Айтыңдаршы, қандай жемістер бақшада өседі? (Бақшада алма, (алмұрт, апельсин, шабдалы, лимон, алхоры) өседі.

Күз: Жарайсыңдар!

«Жағымды иіс» жаттығуы.

Ұзақ, байсалды тыныс алуын дамыту.

Күз: Менің бақшамның хош иісі қандай? Ал қанекей, дем алайық. (Терең дем ала отырып, қолымызды жоғары көтереміз. Дем алған кезде «Ах» деп айтамыз).

Күз: Көздерімізбен қарайық, қызыл алма қайсы, жасыл алма қайсы? (Көз гимнастикасы)

Күз: Бағбан жаз бойы жеміс ағаштарын күткендіктен, жемістер тәтті, дәмді, шырынды болып өсті. Ал қанекей, бірге еркелетіп айтайықшы.

«Еркелетіп ата» ойыны. (доппен)

Жемістеріміз пісті

Ағаштан алмұртымыз түсті.

Бірге еңкейіп

Жерден көтерейік.

2.«Күзгі натюрморт» (екі баланың бірлескен жұмысы)

Тапсырмалар:

Балалардың композициялық ұсталылығын дамыту (пішіні, үлкендігі және түсі бойынша әдемі тіркесте ыдыстағы мүсінделген жемістерді орналастыру); жалпы жұмысты бірлесіп орындауды тәрбиелеу; ыдыс көлемін ескере отырып, көкөністер мен жемістердің үлкендігін өз бетімен анықтауға оқыту; пішіні мен өзгешеліктерін көрсете отырып, көкөністер мен жемістерді мүсіндеу.

Құрал-жабдықтар:

Тәрбиешіде натюрморт көкөністер мен жемістерден тұрады. Ал балалардың екеуінде бір ыдыс (әр жұпта ыдыс көлемі әр түрлі болуы мүмкін), түрлі түсті ермексаз.

Барысы:

Мұғалім натюрморт суретін көрсетеді. Сипаттама береді.

• Ыдыс ортасында үлкен, ала қарбыз жатыр. Ал оның айналасында түрлі пішінді және әр түсті көкөністер мен жемістер жатыр. Ашық жасыл түсті жүзім бұтағының қасында күлгін баклажан және сары лимон, ал оның алдында үлкен қызыл қызанақ және алтын басты жуа. Оң жағында сары жүгерінің сабақтары және ашық қызыл бұрыш. Көкөністер мен жемістердің осылай орналасуы, көздің жауын алады.

• Балалар, түрлі түсті ермексаздан көкөністер мен жемістерді мүсіндеп, екі – екіден біріктіріп, ыдыста әдемі натюрморт жасаңдар. Ыдыстағы натюрмортта бірдей көкөністер мен жемістер болмау үшін, ең алдымен кім қандай жемістерді мүсіндейтінін келісіп алу қажет. Сендер жасаған натюрмортқа әрқайсысың екі – үш заттан мүсіндесеңдер жарайды.

Тәрбиеші балаларға әр түрлі көлемдегі ыдыстарды көрсетеді;

• Балалар, жемістерді мүсіндеген кезде, сендердің ыдыстарыңның көлемін ескере отырып, көкөністер мен жемістердің көлемін ыдыстарыңа сәйкес жасаңдар және олар ыдысқа сию керек. (мәселелі тапсырма).

• Жұмысты неден бастайсыңдар? (Жұмысты ортақ натюрморт үшін кім қандай жемісті мүсіндейтіні туралы келісіп алудан бастайды.)

Сабақ үдерісі кезінде балаларға берілген көкөністер мен жемістердің түсіне жақындау түсті ермексазды таңдауда, ұсақ бөлшектерді суреттеу үшін стекті қолдануда және жемістердің бетін тегістеуді ұмытпау керек екені туралы ақыл беру қажет. Мүсіндеу уақыттың бітуіне бірер минуттар қалған кезде, балаларға әдемі натюрморт шығу үшін мүсінделген жемустерді ортақ ыдысқа қалай орналастыруы туралы талқылап алу керек екенін естеріне түсіру қажет. Жемістерді орналастырудың түрлі нұсқаларын қолданып көруге болады.

Сабақ аяғында барлық дайын натюрморттарды үстел үстіне қойып, оларды қараймыз. Жақсы жұмыстардың бірін талдай отырып, оның мазмұнын, жемістердің үлкендігі, пішіні және түсі бойынша тіркесін және олардың орналасуын айтып кету жөн. Егер балалар алдыңғы сабақтарда мүсінделмеген көкөністер мен жемістерді бейнелесе, өзіңіздің ол жұмысты қолдағаныңызды көрсету керек. Бірлескен жұмыс авторының бірінен ыдысқа жемістерді қалай орналастыру және кім қандай жемісті мүсіндейтіні және балалар бір – бірімен қалай келіскендері туралы сұрау қажет. Бірлесіп жасаған жұмыстар туралы айтқысы келген басқа балаларды да тыңдау керек. Ыдыс үлкендігіне сәйкес бұйымдардың орналасуы және мазмұны бойынша натюрморттардың бір – бірінен ерешеленетініне көңіл бөлу керек. Сабақ барысында балалар әрқайсысы бөлек – бөлек мұндай әдемі натюрморт мүсіндеуге үлгермейтіндігі туралы айтып кету қажет.

1. А.С.Пушкин «Балықшы мен балық туралы ертегі»

2. Г.Х.Андерсен «Су перісі»

3. А.С.Пушкин «Салтан ханы туралы ертегі»

4. «Аққу - қаздар»

5. «Апасы Аленушка мен інісі Иванушка»

• Әдеби викторинаның жеңімпазы - (балалар аты-жөні). Барлығың да көркем әдебиеті бойынша өте тырысып, жақсы көрсеткіштер көрсеттіңдер.

Музыкалық жетекші:

• Ал сендер білесіңдер ме, әрбір суайдынының өзінің үні болады. Мұхитта – қатты шулы, ал жылғада – нәзік, сыңғырлақ, өзенде – байсалды, созылмалы. Мен сендерге музыкалық ойын ойнауға шақырамын.

Әннің үзіндісін тыңдап, оны қозғалыспен көрсетіңдер:

• Қатты шулы мұхит (қолдарымызды тіркестіріп, «толқынша» қозғалтамыз)

• Байсалды өзен (сапта тұрып, айналу)

• Ебдейлі жылға (жыланша билеп жүгіру)

«Мұхит, жылға, өзен» музыкалы – дидактикалық ойын

(ән мәтінін анықтау үшін)

• Жарайсыңдар, балалар, бүгіндікке біздер сіздермен көп нәрсені білдік, естідік және көрдік. Мұхит немесе өзен туралы ән білесіздер ме? Ал қанекей, «Өзен туралы» әнді айтайық.

• Біздің сабақ туралы естелікке мен сіздерге аквариум сыйға тартқым келеді, бірақ шын емес, қағаздан жасалған. Бұл аквариумде әлі ешкім тұрмайды, бірақ сіздер, балалар, түрлі су тұрғындарын өздерің суреттей аласыңдар, сонда әрбір аквариум тірі және қайталанбас, басқа аквариумдарға ұқсамайтын болады. Ал сендерге қиялдау оңай болу үшін біз П.Морианың «Көгілдір су» әнін тыңдаймыз.