Жаңа сабақ
ФС
тапсырма
1-тапсырма
Бағдарлау – бұл жергілікті жердің көкжиек
тұстарын анықтау.
Көкжиектің негізгі тұстарын ата.
Тал түсте
күн төбеде болады. Күнге арқаңды беріп тұр (суреттегідей). Сенен түскен
көлеңке солтүстік бағытты көрсетеді. Өкше жағың – оңтүстік, оң қолың – шығыс, сол қолың батыс бағытты нұсқайды.
Солтүстік – С, оңтүстік – О, батыс – Б,
шығыс – Ш. Бұлар – көкжиектің негізгі тұстары.
Бағдарлау
деген не?
ЕҚБ
2-тапсырма
Екінші
суретті зертте. Көкжиектің аралық тұстары бо лады. Суретте солтүстік пен
шығыстың аралығын солтүстік-шығыс (СШ) деп атайды. Ал басқа
тұстарды өзің атап көр.
3-тапсырма
ФС
тапсырмасы
– Адамдар
бағытын дұрыс таба білу үшін тұсбағдарды қолданады.
Тұсбағдарды қолдану тәртібі
Тұсбағдарды пайдаланарда оны тегіс жерге қоямыз. Оның тежегішін ағытып, тілі тоқтағанша
күтеміз. Көк тілі С (Солтүстік) бағытты, қызыл тілі О (Оңтүстік) бағытты көрсеткенше тұсбағдардың
қорабын бұрамыз. Енді бағытты оңай анықтауға болады.
Табиғат аясына шыққанда тұсбағдарды қолданған жақсы. Бірақ саяхатқа шыққанда
қолыңда үнемі
тұсбағдар болмауы
мүмкін. Ертеде теңізші- лер бағыттарын жұлдызға қарап анықтаған. Себебі Темірқазық жұлдызы үнемі солтүстік бағытты көрсетеді.
«Сұрақ-жауап» айдары
Жергілікті
жерді бағдарлау үшін нені пайдаланамыз?
Тұсбағдарды қай кезде
қолданамыз?
4-тапсырма
«Есте
сақта» айдары
Бұлар – бақылаушы адамның жергілікті жерде бағытын табуына көмектесетін табиғи белгілер.
Тағы
қандай белгілерді білесің?
ЕБҚ
5-тапсырма
Тұсбағдар – көкжиектің тұстарын анықтайтын
құрал.
Тұсбағдар қандай құрал? Оны қашан ойлап
тапты?
Тұсбағдар – (теңізшілер пайдаланған құрал). Дүние
бөліктерін (көкжиек тұстарын) анықтайтын құрал. Магниттік тұсбағдар
(әрдайым солтүстікті көрсететін магниттелген тілшесі бар
құрал)
|