Рет
|
Термин
|
анықтама
|
Рет
|
-
|
Жылу
қозғалысы
|
молекулалар мен атомдардың
ретсіз қозғалысы
|
с
|
-
|
Броундық
қозғалыс
|
молекулалардың соққысының
əсерінен сұйықтағы немесе газдағы қалқымалы қатты дененің ұсақ
бөлшектерінің үздіксіз ретсіз
қозғалысы
|
m
|
-
|
Диффузия
|
бір зат молекулалары мен
атомдарының басқа бір зат молекулалары мен атомдарымен өзара кірігу
процесі, соның нəтижесінде бөлшектердің бүкіл аймақта бірқалыпты
таралуы жүзеге асады
|
k
|
-
|
Температура
|
дененің жылулық күйін сипаттайтын физикалық
шама.
|
e
|
-
|
Термометр
|
қоршаған ортаның немесе дененің температурасын
өлшеуге арналған аспап.
|
t
|
-
|
Жылулық тепе –
теңдік
|
жанасқан денелердің
температураларының бірдей
болуы.
|
q
|
-
|
Кинетикалық
энергия
|
денені құрайтын бөлшектердің
қозғалыс энергиясы.
|
g
|
-
|
Потенциалдық
энергия
|
денені құрайтын бөлшектердің
өзара əрекеттесу
энергиясы.
|
|
-
|
Ішкі
энергия
|
жылулық қозғалыстың
кинетикалық энергиясы мен дене бөлшектерінің əрекеттесуі кезіндегі
потенциалдық энергиясының қосындысына тең физикалық
шама.
|
f
|
-
|
Жылуалмасу
|
энергияның қатты қыздырылған
денеден азырақ қыздырылған денеге берілу
құбылысы.
|
j
|
-
|
Жылуөткізгіштік
|
жылулық қозғалыстың жəне дене
бөлшектерінің өзара əрекеттесуі нəтижесінде дененің қатты
қыздырылған бөлігінен азырақ қызыдырылған бөлігіне энергияның
берілу құбылысы.
|
p
|
-
|
Жылуоқшаулағыштар
|
жылуды нашар өткізетін
заттар
|
l
|
-
|
Конвекция
|
энергияның сұйық немесе газ
ағыны арқылы берілетін жылуалмасудың бір
түрі.
|
b
|
-
|
Сəуле
шығару
|
денелер арасындағы жылуалмасу,
ол сəуле энергиясының бөліп шығару, жұтылу жəне орын ауыстыру
процесі кезінде іске
асады.
|
o
|
-
|
Жұтылу
|
сəуле шығару энергиясын ішкі
энергияға айналдыратын
процесс.
|
a
|
-
|
Жылуоқшаулағыш
|
жылуөткізгіштік
коэффициентінің мəні аз шама болатын
зат.
|
n
|
-
|
Анабиоз
|
ағзадағы тіршілік процесінің
уақытша бəсеңдеуі немесе
тоқтатылуы.
|
d
|
-
|
Жылу
мөлшері
|
бұл дененің жылуалмасу кезінде
алған немесе жоғалтқан
энергиясы.
|
s
|
-
|
Заттың меншікті
жылусыйымдылығы
|
салмағы 1 кг заттың
температурасын 10С– ке өзгерту үшін қанша жылу мөлшері керек екенін
көрсететін физикалық
шама.
|
r
|
-
|
Отынның меншікті жану
жылуы
|
1 кг отын толығымен жанғанда
бөлініп шығатын жылу
мөлшері.
|
w
|
-
|
Жылуоқшаулағыш денелер
жүйесі
|
қоршаған ортамен
жылуалмаспайтын жүйені
айтады.
|
i
|
-
|
Жылу
мөлшері
|
жылу алмасу кезінде
қыздырылған денеден салқын денеге энергияның берілу
өлшемі.
|
v
|
-
|
1
калория
|
1 г
судың температурасын 10С-ке өзгерту үшін керек жылу
мөлшері.
|
x
|
-
|
Денелер жүйесінің толық
энергиясы
|
механикалық жəне ішкі
энергияның қосындысын
айтады.
|
u
|