Шығыс Қазақстан облыстық әкімдігінің

білім басқармасы

«Геологиялық барлау колледжі» КМҚК

Сабақтың тақырыбы

Карбонилді қосылыстар. Альдегидтер және кетондар.

Курс, топ

1 курс Гк-01

Модульдің атауы/пән

ЖБП 12 Химия

Оқытушы

Оспанова Айгуль Канатовна

Мерзімі

16.03.2021

Сабақтың типі

аралас

Сабақтың оқу мақсаттары

Студенттерге альдегидтер туралы түсінік беру. Олардың құрамы, құрылысы, қасиеттері мен қолданылуымен таныстыру.Студенттердің химиялық формула, химиялық реакция теңдеулерін құрастыру, есептер шығару біліктерін дамыту, өздігінен жұмыс істеуге және өз білімін бағалап тексеруге баулу.

Бағалау критерийлері

1) Альдегидтер мен кетондардың құрылымдық формулаларын құрайды, оларды IUPAC номенклатурасы бойынша атайды;

2) Альдегидтер мен кетондарды алу реакцияларының теңдеуін құрайды;

3) Альдегидтердің тотығу, қосылу реакцияларының теңдеулерін құрайды;

4) Альдегидтер мен кетондардың қолдану аймағын және табиғатта таралуын біледі.

Оқу-әдістемелік, техникалық жабдықтау, анықтамалық әдебиет

Химия 11 сынып 1-бөлім §6,7,8 Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С.

Белоусова Т.Г.; smk https://smk.edu.kz/

https://kopilkaurokov.ru/himiya/uroki/urok-po-tiemie-al-dieghidy-i-kietony

https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/386842-otkrytyj-urok-po-himii-v-10-klasse-aldegidy-i

https://infourok.ru/metodicheskaya-razrabotka-uroka-himii-aldegidy-i-ketony-10-klass-4111665.html

Н.Нұрахметов, Қ.Бекішев, Н.Заграничная 11 сыныпқа арналған оқулық Алматы "Мектеп" 2006ж.

Б.А.Мансуров Органикалық химия 10-11 Алматы, 2004жА.Цветков Органическая химия 10 сынып Алматы 1997ж.

Презентация №47, интерактивті тақта, флипчарт, реактивтер мен химиялық ыдыстар, таратпа материалдар

Пәнаралық байланыстар

Биология, физика

Жоспарланған мерзімдер

Жоспарланған әрекеттер

Ресурстар

0-1 мин.

1. ҰЙЫМДАСТЫРУ КЕЗЕҢІ

1. Сәлемдесу

2.Топтың сабаққа әзірліктерін тексеру

3. Бағалау парақтарын тарату, түсіндіру

4. Студенттермен бірге сабақтың мақсатын айқындау/ ОМ

Сабақтың басталуы

15 мин.

2. БІЛІМДІ ӨЗЕКТЕНДІРУ

1. Жалпы ауызша сұрау «Ой қозғау»

1. Құрамында оттегі бар органикалық заттарға қандай қосылыстар жатады?

2. Спирттер қалай жіктеледі?

Спирттердің жіктелуін интерактивті тақтада жазады.

3. Келесі қосылыстардың жалпы формулаларын жаз:

а) Спирттер

б) Фенолдар

в) Көпатомды спирттер

4. Келесі қосылыстарға жүйелік номенклатура бойынша атау беріңіз:

5. Көп нүктенің орнына формулалар мен атауларын жаз:

А)……… + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂ ↑

Натрий этилаты

Б) 3 С₆Н₅ОН+……→ (С₆Н₅О)₃Ғе+ 3……

…………. Темір феноляты

В) 2СН₂ОН-СН₂ОН-СН₂ОН+7……→ 6СО₂ ↑ + 8Н₂О

глицерин .. .……

6. Өзгерістерді жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазыңыздар: (тақтамен жұмыс)

СН₃Сl → C₂H₆ → C₂H₄ → C₂H₅OH → CH₃-СОН

А Б В Г

Химия 11 сынып

1-бөлім

Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С.

Белоусова Т.Г

Презентация №47

Таратпалар

5 минут

3. ЖАҢА МАТЕРИАЛДЫ ТҮСІНДІРУ

Оқытушы презентация бойынша жаңа тақырып түсіндіреді.

Студенттер тақырыпты жазады.

Карбонилді қосылыстар (оксоқосылыстар)- молекулаларында көміртек радикалымен байланысқан карбонил функционалдық тобы бар органикалық қосылыстар.

Альдегидтер-молекуласындағы карбонил тобы сутек атомы және көмірсутек радикалымен байланысқан оттекті органикалық қосылыстар

Кетондар -молекулаларында атомдардың карбонил тобы екі көмірсутекті радикалдармен байланысатын оттекті органикалық қосылыстар

Альдегидтер мен кетондардың атаулары

Химия 11 сынып

1-бөлім

Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С.

Белоусова Т.Г

Презентация №47

Сабақтың ортасы

10 минут

4. ОҚЫЛҒАН МАТЕРИАЛДЫ МЕҢГЕРУ

Изомериясы

Өздік жұмыс (Студенттер берілген формула бойынша атау береді)

Алынуы

1) Этанолды дегидрлегенде, этаналь түзіледі. Пропанол-1-ді тотыктырып, пропаналь алады:

Өздік жұмыс (Студенттер пропанол -1 ден пропанальды алу реакциясын тақтаға жазады.)

2) М.Г.Кучеров әдісі: екі валентті сынап тұзы қатысында ацетилен мен судың арасында жүретін реакцияға негізделген:

Химиялық қасиеттері

1) Құрамында еселі байланыс болғандықтан, карбонилді қосылыстарға косылу реакциясы тән.

2)Циан қышқылымен қосылуы.

Демонстрация жасау (Оқытушы жасайды)

Тотығу реакциялары.

Күміс оксидімен тотығу:

Мыс гидроксидімен тотығу:

Қолданылуы

Формальдегид – фенол – формальдегид өндірісінде қолданылады. Сонымен қатар бояғыштар, синтетикалық каучук, дәрілер, қопарғыш заттар өндірісінде бастапқы шикізат ретінде қолданылады.

Формалин хирургия аспаптарын жууға, сонымен қатар анатомиялық препараттар даярланады.

Химия 11 сынып

1-бөлім

Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С.

Белоусова Т.Г

Презентация №47

10 минут

5. ОҚЫЛҒАН МАТЕРИАЛДЫ БЕКІТУ

Презентация бойынша

1. Ауызша жалпы сұрау:

1) Альдегидтер мен кетондардың айырмашылығы қандай?

2) Альдегидтер мен кетондарға құрылымдық формуласы бойынша атау беріңіз:

3. Альдегидтерге қандай сапалық реакциялар тән?

4. GOOGLE Classroom қосымшасы бойынша тест жұмысы:

Тест тапсырмаларын орында:

1. Альдегидтердің жалпы формуласы:

А. RCOH В. R₁COR₂

Б. RCOOH Г. ROH

2. Альдегидтердің функционалды тобы:

А. - ОН В. – СОН

Б. - СО Г. – СООН

3. Формальдегидтің формуласы:

А.НСООН В.СН3СОН

Б.НСОН Г.СН3СООН

4. СН3СОН құрамды зат қалай аталады:

А. Метаналь В. Сірке қышқылы

Б. Этаналь Г. Ацетальдегид

5. Альдегидтердің (катализатор Ni) қатысында тотықсыздану реакциясының өнімі:

А. Күрделі эфирлер В. Біратомды спирттер

Б. Карбон қышқылдары Г. Кетондар

6. « Күміс- айна » реакциясына түседі:

А. Фенол В. Этанол

Б. Метаналь Г. Этаналь

7. Этанолдың тотығу реакциясының өнімі:

А. Ацетон В. Сірке альдегиді

Б. Сірке қышқылы Г. Диэтил эфирі

8. СН3СОН + 2Cu(ОН)2↓→ теңдеуінің оң жақ бөлігі:

А. НСООН + Cu2O↓ + 2H2O

Б. CH3COOH + Cu2O↓ + 2H2O

5.Есеп шығару( резерв, уақыт қалса)

Салыстырмалы молекулалық массасы 44-ке тең альдегидтің формуласы қандай?

Бер: Мr(R-COH)= 44

Шешуі: СnH2n+1-COH -жалпы формуласы Мr(СnH2n+1-COH ) = 1 Жүктеу ЖИ арқылы жасау ЖИ арқылы жасау Бөлісу 1 - айлық Материал тарифі -96% жеңілдік 00 05 00 ҚМЖ Ашық сабақ Тәрбие сағаты Презентация БЖБ, ТЖБ тесттер Көрнекіліктер Балабақшаға арнарлған құжаттар Мақала, Эссе Дидактикалық ойындар және тағы басқа 400 000 материал Барлық 400 000 материалдарды шексіз жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз 1 990 ₸ 49 000₸ 1 айға қосылу Таңдау Материалға шағымдану Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз Жариялаған: Оспанова айгуль Канатовна 18 Мамыр 2021 1296 Шағым жылдам қаралу үшін барынша толық ақпарат жіберіңіз Шағымды қалдыру Карбон.ильді қосылыстар. Альдегидтер мен кетондар Тақырып бойынша 11 материал табылды Карбон.ильді қосылыстар. Альдегидтер мен кетондар Материал туралы қысқаша түсінік колледж оқытушыларына көмекші құрал Материалды жүктеу Материалдың қысқаша нұсқасы Шығыс Қазақстан облыстық әкімдігінің білім басқармасы «Геологиялық барлау колледжі» КМҚК Сабақтың әдістемелік әзірлемесі Пән: ЖБП 12 Химия Сабақтың тақырыбы: Карбонилді қосылыстар. Альдегидтер және кетондар. Оқытушы Оспанова Айгуль Канатовна № 47 сабақ жоспары Сабақтың тақырыбы Карбонилді қосылыстар. Альдегидтер және кетондар. Курс, топ 1 курс Гк-01 Модульдің атауы/пән ЖБП 12 Химия Оқытушы Оспанова Айгуль Канатовна Мерзімі 16.03.2021 Сабақтың типі аралас Сабақтың оқу мақсаттары Студенттерге альдегидтер туралы түсінік беру. Олардың құрамы, құрылысы, қасиеттері мен қолданылуымен таныстыру.Студенттердің химиялық формула, химиялық реакция теңдеулерін құрастыру, есептер шығару біліктерін дамыту, өздігінен жұмыс істеуге және өз білімін бағалап тексеруге баулу. Бағалау критерийлері 1) Альдегидтер мен кетондардың құрылымдық формулаларын құрайды, оларды IUPAC номенклатурасы бойынша атайды; 2) Альдегидтер мен кетондарды алу реакцияларының теңдеуін құрайды; 3) Альдегидтердің тотығу, қосылу реакцияларының теңдеулерін құрайды; 4) Альдегидтер мен кетондардың қолдану аймағын және табиғатта таралуын біледі. Оқу-әдістемелік, техникалық жабдықтау, анықтамалық әдебиет Химия 11 сынып 1-бөлім §6,7,8 Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С. Белоусова Т.Г.; smk https://smk.edu.kz/ https://kopilkaurokov.ru/himiya/uroki/urok-po-tiemie-al-dieghidy-i-kietony https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/386842-otkrytyj-urok-po-himii-v-10-klasse-aldegidy-i https://infourok.ru/metodicheskaya-razrabotka-uroka-himii-aldegidy-i-ketony-10-klass-4111665.html Н.Нұрахметов, Қ.Бекішев, Н.Заграничная 11 сыныпқа арналған оқулық Алматы "Мектеп" 2006ж. Б.А.Мансуров Органикалық химия 10-11 Алматы, 2004жА.Цветков Органическая химия 10 сынып Алматы 1997ж. Презентация №47, интерактивті тақта, флипчарт, реактивтер мен химиялық ыдыстар, таратпа материалдар Пәнаралық байланыстар Биология, физика Сабақтың барысы Жоспарланған мерзімдер Жоспарланған әрекеттер Ресурстар 0-1 мин. 1. ҰЙЫМДАСТЫРУ КЕЗЕҢІ 1. Сәлемдесу 2.Топтың сабаққа әзірліктерін тексеру 3. Бағалау парақтарын тарату, түсіндіру 4. Студенттермен бірге сабақтың мақсатын айқындау/ ОМ Сабақтың басталуы 15 мин. 2. БІЛІМДІ ӨЗЕКТЕНДІРУ 1. Жалпы ауызша сұрау «Ой қозғау» Құрамында оттегі бар органикалық заттарға қандай қосылыстар жатады? Спирттер қалай жіктеледі? Спирттердің жіктелуін интерактивті тақтада жазады. Келесі қосылыстардың жалпы формулаларын жаз: а) Спирттер б) Фенолдар в) Көпатомды спирттер Келесі қосылыстарға жүйелік номенклатура бойынша атау беріңіз: CH3 | А) CH2ОН-C-CH2-CH2-CH3 | CH3 Б) CH3-CH-CH-CH2-CH3 | | CH3 OH CH3 В) CH3- C - CH- CH3 ОН CH3 Көп нүктенің орнына формулалар мен атауларын жаз: А)……… + 2Na → 2C2H5ONa + H2 ↑ Натрий этилаты Б) 3 С6Н5ОН+……→ (С6Н5О)3Ғе+ 3…… …………. Темір феноляты В) 2СН2ОН-СН2ОН-СН2ОН+7……→ 6СО2 ↑ + 8Н2О глицерин .. .…… Өзгерістерді жүзеге асыратын реакция теңдеулерін жазыңыздар: (тақтамен жұмыс) СН3Сl → C2H6 → C2H4 → C2H5OH → CH3-СОН А Б В Г Химия 11 сынып 1-бөлім Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С. Белоусова Т.Г Презентация №47 Таратпалар 5 минут 3. ЖАҢА МАТЕРИАЛДЫ ТҮСІНДІРУ Оқытушы презентация бойынша жаңа тақырып түсіндіреді. Студенттер тақырыпты жазады. Карбонилді қосылыстар (оксоқосылыстар)- молекулаларында көміртек радикалымен байланысқан карбонил функционалдық тобы бар органикалық қосылыстар. Альдегидтер-молекуласындағы карбонил тобы сутек атомы және көмірсутек радикалымен байланысқан оттекті органикалық қосылыстар Кетондар -молекулаларында атомдардың карбонил тобы екі көмірсутекті радикалдармен байланысатын оттекті органикалық қосылыстар Альдегидтер мен кетондардың атаулары Формуласы Атауы Метаналь (кұмырсқа альде­гид, формальдегид) Этаналь (сірке альдегиді, ацетальдегид) Пропаналь (пропион альдегиді) Бутаналь (май альдегиді) Пропанон (ацетон, диметилкетон) Химия 11 сынып 1-бөлім Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С. Белоусова Т.Г Презентация №47 Сабақтың ортасы 10 минут 4. ОҚЫЛҒАН МАТЕРИАЛДЫ МЕҢГЕРУ Изомериясы Өздік жұмыс (Студенттер берілген формула бойынша атау береді) Изомерия түрі Изомерлерінің формуласы С4 тен бастап көміртегі қаңқасының изомериясы А Б Классаралық кетондармен С3 В Г Алынуы 1) Этанолды дегидрлегенде, этаналь түзіледі. Пропанол-1-ді тотыктырып, пропаналь алады: Өздік жұмыс (Студенттер пропанол -1 ден пропанальды алу реакциясын тақтаға жазады.) 2) М.Г.Кучеров әдісі: екі валентті сынап тұзы қатысында ацетилен мен судың арасында жүретін реакцияға негізделген: Химиялық қасиеттері 1) Құрамында еселі байланыс болғандықтан, карбонилді қосылыстарға косылу реакциясы тән. 2)Циан қышқылымен қосылуы. Демонстрация жасау (Оқытушы жасайды) Тотығу реакциялары. Күміс оксидімен тотығу: Мыс гидроксидімен тотығу: Қолданылуы Формальдегид – фенол – формальдегид өндірісінде қолданылады. Сонымен қатар бояғыштар, синтетикалық каучук, дәрілер, қопарғыш заттар өндірісінде бастапқы шикізат ретінде қолданылады. Формалин хирургия аспаптарын жууға, сонымен қатар анатомиялық препараттар даярланады. Химия 11 сынып 1-бөлім Оспанова М.Қ, Аухадиева Қ.С. Белоусова Т.Г Презентация №47 10 минут 5. ОҚЫЛҒАН МАТЕРИАЛДЫ БЕКІТУ Презентация бойынша 1. Ауызша жалпы сұрау: 1) Альдегидтер мен кетондардың айырмашылығы қандай? 2) Альдегидтер мен кетондарға құрылымдық формуласы бойынша атау беріңіз: А) В) С) D) 3. Альдегидтерге қандай сапалық реакциялар тән? 4. GOOGLE Classroom қосымшасы бойынша тест жұмысы: Тест тапсырмаларын орында: 1. Альдегидтердің жалпы формуласы: А. RCOH В. R1COR2 Б. RCOOH Г. ROH 2. Альдегидтердің функционалды тобы: А. - ОН В. – СОН Б. - СО Г. – СООН 3. Формальдегидтің формуласы: А.НСООН В.СН3СОН Б.НСОН Г.СН3СООН 4. СН3СОН құрамды зат қалай аталады: А. Метаналь В. Сірке қышқылы Б. Этаналь Г. Ацетальдегид 5. Альдегидтердің (катализатор Ni) қатысында тотықсыздану реакциясының өнімі: А. Күрделі эфирлер В. Біратомды спирттер Б. Карбон қышқылдары Г. Кетондар 6. « Күміс- айна » реакциясына түседі: А. Фенол В. Этанол Б. Метаналь Г. Этаналь 7. Этанолдың тотығу реакциясының өнімі: А. Ацетон В. Сірке альдегиді Б. Сірке қышқылы Г. Диэтил эфирі 8. СН3СОН + 2Cu(ОН)2↓→ теңдеуінің оң жақ бөлігі: А. НСООН + Cu2O↓ + 2H2O Б. CH3COOH + Cu2O↓ + 2H2O 5.Есеп шығару( резерв, уақыт қалса) Салыстырмалы молекулалық массасы 44-ке тең альдегидтің формуласы қандай? Бер: Мr(R-COH)= 44 Шешуі: СnH2n+1-COH -жалпы формуласы Мr(СnH2n+1-COH ) = 1 Материалды жүктеу Жүктеу Сақтау Бөлісу ЖИ арқылы жасау Файл форматы: docx Химия Сабақ жоспары Басқа 18.05.2021 1296 Жүктеу Сақтау ЖИ арқылы жасау Жариялаған: Оспанова айгуль Канатовна Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз, шағым қалдыра аласыз Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз Іздеу Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз! Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі. Толығырақ Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз! Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз! Жариялау Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз! Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз! Жариялау Министірлікпен келісілген курстар тізімі Химия пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Тарих пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Биология пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Ағылшын тілі пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ География пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Информатика пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Мектепке дейінгі білім беру бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ «Қазақ тілі» жəне «Қазақ əдебиеті» бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Дене шынықтыру пәні бойынша педагогтің пәндік және кәсіби құзыреттілігін дамыту 80/108 сағат Толығырақ Білім алушылардың білім сапасын арттыру мақсатында сабақта цифрлық технологияларды қолдану 80/108 сағат Толығырақ Инклюзивті білім беру жүйесінде ерекше білім беру қажеттілігі бар білім алушыға психологиялық-педагогикалық қолдау көрсету бойынша педагогтердің кәсіби және пәндік құзыреттіліктерін дамыту 80/108 сағат Толығырақ