Бөлім:

10.3В Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі және векторлар

Педагогтің Т.А.Ә.

Алиева Гүлжан Аманкулкызы

Күні:

01.02.2024ж

Сынып: 10 «Ә»

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы

Кеңістіктегі тікбұрышты координаталар жүйесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

10.4.6 - кеңістіктегі нүктені оның координаталары бойынша тікбұрышты координаталар жүйесінде кескіндеу;

10.4.11 - вектордың координаталары ұғымын білу, вектор координаталарын бірлік векторлар бойынша жіктеп таба білу;

Сабақтың мақсаты

• кеңістіктегі нүктенің координаттарын тікбұрышты координаттар жүйесінде табу;

• координаттық осьтер мен жазықтықтардағы кеңістіктегі нүктенің проекциясының координаттарын табу.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

тар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасу, түгендеу, назарын сабаққа аудару
Жағымды психологиялық ахуал орнату.

Оқу мақсаттарымен таныстыру.

Үй тапсырмасын тексеру.

Жинақтала

ды,сабаққа ынталанады.

Оқулық.

Сабақтың ортасы

Өткен сабақты пысықтау.

О нүктесінде қиылысатын өзара перпендикуляр x, y, z координаталық түзулері координаталық осьтер, ал О(0; 0; 0) нүктесін координаталардың бас нүктесі дейміз. Әрбір координаталық осьті О нүктесі оң және теріс жарты оське бөледі. Координаталық осьтердің әрбір жұбы – x пен y, x пен z, y пен z – координаталық жазықтықтарды анықтайды, олар былай белгіленеді:Оху, Оуz, Оzх. Координаталық жазықтықтар кеңістікті сегіз б өлікке бөледі. Ол бөліктерді октанталар деп атайды.

Осындай координаталық жүйенің көмегімен кеңістіктің әрбір нүктесіне нақты сандардың реттелген үштігін немесе керісінше әрбір үш санға жалғыз нүктені сәйкес қоюға болады. Кеңістікте М нүктесі берілсін. Нүктеден yz, zx, x y жазықтықтарына ММ_x, ММ_y, ММ_z перпендикулярын түсіреміз. Осы перпендикулярлардың ұзындықтарын сәйкес таңбаларымен алып, М нүктесінің координаталары деп атаймыз да М(a, b, c) деп б елгілейміз.

М нүктесінің координаталары М әрпінен кейін жай жақшалардың ішіне жазылып көрсетіледі: М(х; у; z), мұнда бірінші абсцисса, екінші ордината, үшінші аппликата жазылады. 116-суретте А(9; 5; 10), B(4; -3; 6), С(9; 0; 0), D(4; 0; 5), Е(0; 8; 0), F(0; 0; -3) нүктелері кескінделген.

Тапсырмалар орындау.

№1. Координаталары бойынша А(3;1; 2), B(-1; 4; 0), С(0; 0; 53), D(2; 51; 0) нүктелерін салыңдар.

№2. А(1; 7; 3), B(3; 0; 0), С(1; 2; 0), D(0; 5; 1) нүктелдері берілген. Осы нүктелердің қайсысы 1) xy жазықтығында; 2) yz жазықтығында; 3) x осінде жатады?

№3. М(9; 5; 10) нүктесі берілген. Осы нүктеден координаталық осьтерге және координаталық жазықтықтарға түсірілген перпендикулярдың табандарының ұзындығын табыңдар.

№4. Барілген А(-4; 0; 0), B(5; -3; 0), С(0; 2; 0), D(4; -6; 0), Е(0; 0; -10), F(0; 9; -7) нүктелерінің ішінен а) Оx осінде; ә) Оy осінде; б) Оxy жазықтығында; в) Оyz жазықтығында жататын нүктелерді анықтаңдар

№5 берілген М(0; 0; 5), К(0; -1; -2) нүктелеріне а) Оxy жазықтығына қарағанда; ә) Оy осіне қарағанда симметриялы нүктелердің координаталарын табыңдар.

Алдыңғы сабақта алған білімдерін еске түсіреді

Тапсырманы жұптасып орындайды

Әрбір дұрыс жауапқа 1 балл.

bilimland.kz

Сабақтың соңы

Үй жұмысы: №

Рефлексия.

«БББ» кecтeci

Үй жұмысын алады.

Рефлексияны орындайды