Материалдар / Кілем тоқу. Гобелен. Қазіргі кілемдер үлгілері
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Кілем тоқу. Гобелен. Қазіргі кілемдер үлгілері

Материал туралы қысқаша түсінік
Мұғалімдерге әдістемелік көмек
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
08 Мамыр 2021
894
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Көркем еңбек. 9-сынып.

Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: Сәндік –қолданбалы өнер.

Мектеп: № 1 мектеп-гимназиясы

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні: Юсупова Урия

Сынып: 9


Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақ тақырыбы

Кілем тоқу. Гобелен. Қазіргі кілемдер үлгілері

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.1.6.4 шығармашылық жұмыстар жасау үшін әр түрлі технологиялар мен өнер материалдарын қолдану бойынша өзіндік (оригиналды) шешімдерді ұсыну

Сабақ мақсаттары






Барлық оқушылыр:Гобелен өнері туралы түсінік алады, оның шығу тарихын біле отырып, тоқылу технологиясын үйренеді. Оқушыларды қазіргі заман талабына сай қолөнер бұйымын жасауды үйреніп, ізденімпаздыққа, шығармашылыққа, өздігінен ойлау қабілеттерін және саусақ қимылдарының шеберлігі дамиды. Оқушылар ұқыптылыққа, іскерлікке, ұлттық дәстүрді білуге, шеберлікке, әсемдікті сезіне білуге, шыдамдылыққа, өз бетінше жұмысты орындауға тәрбиеленеді

Оқушылардың басым бөлігі: Гобелен өнері туралы түсінік алады, тоқылу технологиясын үйренеді. Оқушыларды қазіргі заман талабына сай қолөнер бұйымын жасауды үйреніп, саусақ қимылдарының шеберлігі дамиды. Оқушылар ұқыптылыққа, іскерлікке, өз бетінше жұмысты орындауға тәрбиеленеді

Кейбір оқушылар: Гобеленнің шығу тарихын біле отырып, тоқылу технологиясын үйренеді. Оқушыларды ізденімпаздыққа, шығармашылыққа, өздігінен ойлау қабілеттерін және саусақ қимылдарының шеберлігі дамиды. Ұлттық дәстүрді білуге, шеберлікке, әсемдікті сезіне білуге, шыдамдылыққа, өз бетінше жұмысты орындауға тәрбиеленеді

Бағалау критерийлері

Оқушылар топтық жұмыс жасайды.

  • Кілем тоқуға арналған құрал-жабдықтарды біледі;

  • Кілем тоқуға арналған материалдарды, шикізаттарды біледі;

  • Кілем тоқу технологиясын түсінеді;

Тілдік мақсаттар


Гобелен, кілемше, Франция, Италия, Испания, Германия елдерінде дамып, кейін  Ресей, Балтық бойы, Кавказ елі

Кілем тоқу материалдары мен құрал-жабдықтары

Глоссари:

Кілем — әсемдік үшін, сондай-ақ үйдің жылылығын сақтау, дыбысты бәсеңдету үшін пайдаланылатын түрлі-түсті ою-өрнек салып тоқылған бұйым. Кілем бір немесе бірнеше қабатты, түкті немесе тықыр болып келеді. Түкті кілем бірнеше қабаттан тұрады. Мұндай кілемнің негізі және арқауы жекеленген жіптерден, бірақ бір-біріне тығыз орналасқан түйіндерден тұрады. Жіптердің ұшы біркелкі қырқылғаннан кейін пайда болатын қалың түк мұндай түйіндерді көрсетпей жауып тұрады.

Терминдер: тоқу, теру, кілем, дәстүрлі, тоқыма жіптері, қондырғы (станок).

Құндылықтарды

дарыту

Зерттеу, практикалық жұмыс жасау барысында оқушылар бір-бірімен ынтымақтастық қарым-қатынаста жұмыс жасайды, өздерін және өз жұмыстарын алға жылжыту мақсатында еңбектенеді, ізденеді, өзара бағалау кезінде шыншылдық құндылығы артады.

Жаһандық

Азаматтық

Кілем тоқу өнерін зерттеу барысында, материалдармен, құрал-жабдықтарды анықтау кезінде әлемдік кілем тоқу технологиясымен танысады, ұқсастықтарын табады.

Пәнаралық байланыстар

Тарих, физика, геометрия.

Мысалы, Кілем тарихымен, түрлерімен танысқанда тарих пәніне, қажетті құрал-жабдықтары яғни тоқыма жіптерін бояу үшін қолданылатын бояғыш заттарды анықтау үшін физика пәніне, кілем, алашаға салынатын ою-өрнектер, нақыштар тепе-тең түсу үшін геометрия піндерімен байланыстыруға болады.

АКТ қолданудағдылары

Кілем, алаша, гобелен өнерін зерттеу, мәлімет жинақтау үшін интернет желісін пайдалану (бейнежазбалар, презентациялар, слайдтар көрсету т.б), фотосуреттер көру.

Бастапқы білім


Кілем тоқу өнерін, тарихын, түрлерін біледі.



Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

«Мозаика»

белсенді әдісі










Таныстырылым жасау


















Сабақтың ортасы



























































Тапсырма

15 минут












Дескриптор






























Өзара бағалау

















Кері байланыс

5 минут

«сұхбат» әдісі






Сабақты қорытындылау




Оқушылармен амандасу, шаттық шеңберін құру, тілек айту.Түске бөлу арқылы топқа бөлу, Ақ, Жасыл, Қызыл.

Әркімге керек қолөнер.Он саусаққа, он өнер.
Түгел болар дүниең.Біліп алсаң оны егер.

Өткенді пысықтау. «Кір жаю» әдісі

Топтық жұмыс.

«Ақ» тобы Кілемнің қандай түрлерін білесіңдер?

«Жасыл» Кілем тоқуға арналған құрал-жабдықтарды ата? «Қызыл» Тықыр кілем тоқудың технологиясы?

3.Ой қозғау.Слайд көрсету. Сұрақтарға жауап беру. – Суреттерде не бейнеленген? Қалай ойлайсың?

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру.

Топқа біріктірген соң оқушыларға жетелеуші сұрақтар қойылады.

  1. Суреттен не байқадыңыздар?

  2. Бұл заттар не үшін қажет деп ойлайсыздар?

  3. Бүгінгі сабаққа қандай қатысы бар?

Оқушылардан жауаптар ала отырып бүгінгі сабақтың тақырыбын анықтаймыз.

Тақырып анықталған соң оқушыларға сабақтың оқу мақсаттары таныстырылады.

Кілем – үй жасауы деп санаймыз, оны жерге төсеуге, қабырғаға ілуге болады және кілем иірілген тоқыма жіппен тоқылады. Кілем - сәндік қолданбалы өнер түріне жатқызамыз және шалу әдісімен тоқылады.
Кілем түкті және түксіз болып бөлінеді. Түк салып тоқу өнері көбінесе Қызылорда, Торғай, Қостанай, Шымкент өңірлерінде жақсы дамыған.

Гобелен –суретті, түксіз, қабырғаға ілінетін және жерге төселетін кілем, яғни қолмен тоқылған кескіндеме. Гобелен – сәндік қолданбалы өнер түріне жатады.
Гобелен өнерінің шығу тарихы 20-шы ғасырдың басынан басталады. Гобелен дербес суретшілік өнер туындысы ретінде алғаш Франция, Италия, Испания, Германия елдерінде дамып, кейін Ресей, Балтық бойы, Кавказға кең тараған ертеден келе жатқан алаша, тықыр кілем тоқу өнері гобеленнің қазақ халқының дәстүрлі қолөнеріне жат емес.
Гобеленнің отаны – Франция. Сонау орта ғасырларда өмір сүрген ағайынды Гобелендер негізін салғандықтан,

солардың есімімен аталатын осы бір өнер түрінің қазақ жерінде жылы қабылданып, тез таралуы – бізде негіздің барлығынан. Ол қандай негіз? Гобеленге қараңыз да, қазақтың тақыр кілемімен салыстырыңыз. Еш айырмасы жоқ. Айырмасы – тек француздар ертерек қимылдап, оны өздерінің өнерлері, бренд ретінде қалыптастыра алғандығында. Егер оны өзімізге сіңіріп алғымыз келсе, гобеленді «алашаның заманауи түрі» деп санауымыз қажет.
Түкті кілемді тоқу барысында тоқу мәнеріндегідей техниканы қолдана отырып, сол түктерді кейбір жерлерде 10-15мм-дей ұзындықта қалдырып, кей жерлерінде тақырлай қысқартып үйлестіріледі. Жалпы гобелен тоқу үлкен сезімталдықты талап етеді.
Түкті кілем негізін құру үшін станок болу керек. Станок ағаштан жасалынады. Гобелен өнері оқушыларды әсемдікті, сұлулықты түсінуге, биік адамгершілік қасиеттеріне тәрбиелейді, олардың ой-өрісін, рухани байлығын дамытады.
Халқымыздың көне мәдениетін әр сабақ жіпке сыйғызып, бүгінгі заманға жеткізуде гобелен өнерінің де үлесі жыл санап артып келе жатыр.

Қазақ гобеленінің негізін қалаған марқұм суретші Құрасбек Тыныбеков десек, қазақ қыздарының ішінен осы салаға тұңғыш сара жол салған – Бәтима Зәуірбекова. «Ана», «Дала мадоннасы», «Сәукеле киген қыз», «Ұзату», «Күту» сынды туындылардың авторы.
Гобелен өнерінің дамуына ерекше үлес қосқан Қазақстандық суретшілер қатарына:
• Қ.Тыныбеков,
• Б.Зәуірбекова,
• И.Ярема,
• Ә.Бапанов, С.Бапанова,
• Қ.Жұбаниязова,
• А.Ихонова,
• Н.Павленко т.б.атауға болады.
Гобелен кілемі – сәндік бұйым. Оны қазіргі кезде тәжірибелі суретшілер қолға алып, жаңа өрнекпен тоқуда. Гобелен кілемінде белгілі бір тақырып бойынша қайталанбас суреттер көрініс береді, оның жай кілемдерден айырмашылығы суреті мен колориттік түстерінде.

Гобелен тоқу үшін:
1. Гобеленші-суретші алдымен тоқылмақшы гобеленнің суретін кіші қағазға түсіріп алады.
2. Гобеленші-бояушы суреттегі түрлі-түстерге сәйкес жіптерді алу үшін ақ жіптерді әр түрлі гүлдердің жапырақтарын, тамырларын, ағаш қабықтарын пайдаланып бояйды.
3. Гобеленші-картоньер кіші қағаздағы суретті тоқылмақшы гобелен өлшеміндей картонға бояулы етіп салады.
4. Гобеленші-тоқымашы салған суреті бойынша кілемді тоқиды.

Сарамандық жұмыс.

Жұмыс киімін кию;

Кергішті үстел бетіне дұрыс орналастыру;

Ине ұстау кезінде инені оң қолыңмен ұстау;

Қайшыны құрбыңа үшкір жағымен ұсынба;

Алдымен кергішті алдымызға алып, негізгі жіпті бос тастап, ұшын инеден өткізіп, дұрыс отыру;

Тоқылу әдісі кергіш бетінде оңнаң солға қарай жүргізу арқылы және солдан оңғ

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!