Көксерек М.Әуезов

Қысқа мерзімді жоспар
Ұзақ мерзімді
Мектеп:
жоспардың тарауы:
Биоалуантүрлілік.
Жойылып
бара жатқан
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:
жануарлар
СЫНЫП: мен
8
Қатысқандар:
Қатыспағандар:
өсімдіктер
Сабақтың тақырыбы
М.Әуезов. «Көксерек»
Осы сабақ
8.3.3.1. прозалық және поэзиялық шығармалардың композициялық құрылымын
арқылы
анықтау, кейіпкердің іс-әрекетіне немесе лирикалық кейіпкердің образына баға
жүзеге
беру ;
асатын оқу
8.4.1.1. мәтіндердің жанрлық стильдік ерекшелігін сақтап, шағын мақала, пікір,
мақсаттары
интервью жазу
Сабақ
Барлығы: Үзіндінің композициялық құрылымын анықтайды, Құрмаштың ісмақсаттары
әрекетіне, образына баға береді. Мәтіннің жанрлық стильдік ерекшелігін
сақтап, интервью жазады.
Көпшілігі: шығарманың мазмұнына талдау жасайды
Кейбіреулері: шығарма мазмұнындағы оқиғаны бүгінгі өмірмен салыстырады,
шығарма желісі бойынша тұжырым жасайды.
•
•
•
•
•
•

Бағалау
критерийі

Шығарманың композициялық құрылымын анықтайды;
Құрмаштың іс-әрекетіне, образына баға береді;
Интервью жазады;
шығарманың мазмұнына талдау жасайды;
оқиғаны бүгінгі өмірмен салыстырады;
шығарма желісі бойынша тұжырым жасайды

Тілдік мақсат

Пәнге тән лексика мен терминология: жат иіс, тобылғы, баптады, алып(зор), талап
тастайды, тағы, жасымайды.

Құндылықта
р
Пәнаралық
байланыс
Алдыңғы
оқу:

Адам мен табиғат арасындағы теңдік қатынас дәрежесін насихаттау. Табиғат
заңдылығына қарсы шықпай, оны аялауға, сақтап, қорғауға тәрбиелу.
Биология
«Қызыл кітапқа» енген жануарлар. Мұғалім сұрақтар қою арқылы оқушының
бастапқы білімін анықтай алады. Мақал-мәтел жаттау.

Жоспарланған
уақыт
Сабақтың басы
Ұйымдастыру
кезеңі
Психологиялық
ахуал туғызу
(3 мин)

(5 мин)

Жоспар
Жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

•
•

Сәлемдесу;
Оқушылардың және сыныптың дайындығын
тексеру.
«Ыммен сөйлесу» тренингі (амандасу, қуану, қал сұрасу,

таңқалу, ренжу, күдіктену, ондайды күтпегенін білдіру, ойлану,
жақтырмау, ұрсу, өкпелеу, қолпаштау, сәттілік тілеу)

Жағымды ахуал
қалыптастыру

Мақсаты: Оқушының өзіне деген позитивтік көзқарасты
қалыптастыру.
Топқа бөлу.Оқушылар «Атом, Молекула» әдісі бойынша
төрт топқа бөлінеді. Оқушылар әдемі әуен желісінде
қозғалысқа түседі. Атом дегенде балалар жан-жаққа
шашырайды. Молекула дегенде 2, 3, 4 оқушыдан бірігеді.
Алдыңғы білім: Жеке жұмыс. «HAKUT» әдісі арқылы үй
тапсырмасын тексеру. Сұрақтары:

http://ctl.mesac
c.edu/crossroad

* М. Әуезовтың өмір сүрген жылдары
* Туған жері?
* Әйгілі роман- эпопеясы?
* «Көксерек» фильмінің басты кейіпкері?
* Қасқырды қолда асырауға бола ма?
* «Баптау, асырау» синонимдері?
* Сөйлемді аяқта?
* Мақал – мәтел не туралы?
* Нақтылы демеулік шылаулар?
* Биоалуантүрлілік... ?
Дескриптор:
➢ 10 дұрыс жауап -10 б

s/kahoot/Ұялы
телефон

Тақырыпты ашу

Мына суреттерге қарап, Мұхтар Әуезов атамыздың қандай
танымал шығармасы есімізге түседі?
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы:
М.Әуезов. «Көксерек». Сабақтың оқу мақсаты мен
критерийлері оқушыларға түсіндіріледі.
Сабақтың
ортасы
(3 мин)

Мәтіналды жұмыс Ұжымдық жұмыс. Ассоциограмма
құрастыру. «Қасқыр – түз тағысы»

Жаңа сөздермен жұмыс
«Үш жақты күнделік» толтыру
Жаңа сөз
Жат иіс
тобылғы
Талап тастады
жасымайды

(3 мин)

Оқушының
анықтамасы

Мұғалімнің
анықтамасы
Бөтен иіс
гүлдер тұқымдасына
жататын бұта
Өзіне шапты
жасқанбайды

Дескриптор:
- Сөздердің синонимін не мағынасын ашып жазады.
1б
Мәтінмен жұмыс. Оқылым. Бірлескен оқу
1-тапсырма. Мәтінді мұқият оқып, әр топ өздеріне
берген тапсырманы орындайды.
Ертеңінде түсте жат иіс шықты. Жоғары жақтан дауыстар
естілді. Ақ қасқыр күшіктерді інге тығып, тобылғының
ішіне кірді. Іннің аузына екі аяқтылар кірді. (басталуы)
Мықты қолдар күшікті сыртқа шығарды. Бесеуін өлтірді
де ең кішісін алып кетті. Қасқыр қалған жалғыз күшікті
тістеп алып кетті. Ін бос қалды.

Қ.Б.:

«Сиқырлы
қалам»

Көк күшік ауыл тұрғыны болды. (оқиғаның дамуы)
Кішкене Құрмаш күшікке «Көксерек» деп ат қойды. Жеке
асқұйғыш – итаяқ әзірледі. Мойнына жіп тақты. Құрмаш
күшікті қасына алып жатады. Құрмаш көксеректі әбден
баптады. Көксерек үлкейді. Бірде-бір ит мұны дос көрмеді.
Төбеттер талап тастайды. Бірақ Көксерек «қыңқ» деп
дыбыс шығармайды.
Тағы емес пе! Жасымайды! – деді ауыл адамдары.
Көксерек ашқарақ. Жанында адам тұрса, тамақты жемейді.
Адам болмаса, тамақты жоқ қылады. Егер қарны ашса,
бермеген тамақты жеп қояды. Сосын таяқ жейді. Өзі
ешкімге соқтықпайды. Суық. Құрмаш пен әжесі шақырса,
келеді. Сондықтан үлкен адамдар:
Бұны өлтіріп, терісін алу керек, ит болмайды, - деді.
Бірақ Құрмаш көнбеді. Құрмаштың әжесі де:
-Туу, көзі жап-жасыл болыпты. Енді мұны өлтіріп, терісін
алайық,-деді. Құрмаш бұл сөзге көнбеді. Сол түні Көксерек
жоқ болып кетті. Екі күннен соң қайтып келді. Құрмаш пен
әжесі бұған қуанды. Көксерек семіріп, орасан боп өсті. Ол
шынымен алып қасқыр болды. Күзде Көксерек тағы жоқ
болып кетті. Бұл жолы қайтып келмеді.
Жотадан жотаға жортты, Көксерек қатты өсті. Көкжал
болды. Ауылдың малына қауіп төнді. Даладағы қой,
жайлаудағы сиырға шауып,жылқыға шейін жеді. Үш-төрт
түйе де жеді. Күніне бір мал жейді. Маңайдағы ауылды
түгел шулатты. Адамдар мылтық атып, қорқытты, одан
жасқанбады.(оқиғаның шиеленісуі). У берді – оны да
жемеді.Көксерек көп жортты. Көп іздеді. Бір жотаның
басында аттылы қойшыны көрді. Айналасында қой
жайылып жүр екен. Қойшы айғайлап, бұған қарсы шықты.
Қойшы – бала екен. Көксерек қорықпады. Қой қаша
жөнелді. Көксеректің арқасына ағаш сарт етті. Сол-ақ екен,
Көксерек адамға қарай арс етіп шапшыды. Аузына баланың
тоны ілікті. Көксеректе қазір бұрын білінбеген долылық,
жайындық бар.
Баланың шошыған айғайы шықты. Бала аттан
аударылып, жерге құлады. Домалап жатқан балаға тап
берді. Ырылдап, баланы бас салды. (оқиғаның шарықтау
шегі).
Бұл бала – Құрмаш еді. Қойшы ауырып, әкесі бір күнге
қойға жіберген. Үстіне қасқыр төніп келгенде көзі бір
ашылып, бір жұмылды. Қасқырдың басы төмендеді. Бала
өзіне таныс құлақты көрді. Ақырғы сезгені – сол ...
Баланың үні өшті. Қасқырдың аузы тиместен бұрын өліп
кетті. Көксерек баланың бір жақ көзін қопарып алып кетті.
Жүріп бара жатып, қылғыта салды. Түнде баланың өлігін
тауып алды. Ауылдың атақты аңшылары – Қасен мен
Бейсенбай аңдып жүріп, Көксеректі өлтірді. Ауыл
адамдары қасқырдың құлағын көрді. Баяғы күшік Көксерек
екенін таныды. (оқиғаның шешімі)
Дескриптор:
➢ мәтінді мұқият түсініп оқиды

Үлестірмелі
материалдар

(15 мин)

(2 мин)
(7 мин)

Қорытындылау
(3 мин)

Сабақтың соңы
(2 мин)

(1 мин)
(1 мин)

2– тапсырма. Топтық жұмыс. Мәтінді түсініп оқыңдар,
топ бойынша берілген тапсырманы орындаңдар.
«Кезбе тілші» әдісі.
Мақсаты: Нақты болған жағдаятты талдау, болжау.
Оқушылардың есте сақтау қабілеті сақталады. Мәселелерді
шешуге, баламасын анықтауға, мақсаттарын айтуға,
талдауға мүмкіндік береді.
➢ – топ. Қызғылт қалам. Жалпы сюжетті интервью
➢ – топ Сары қалам. Құрмаштан интервью
➢ – топ. Жасыл қалам. Көксеректен интервью
➢ – топ. Көк қалам. Оқырманнан интервью
Дескрипторлар:
➢ Мәтіннің жанрлық стильдік ерекшелігін сақтап,
интервью жазады;
➢ шығарманың мазмұнына талдау жасайды.
Сергіту сәті
3 - тапсырма. Жұптық жұмыс. Берілген суреттер
композициялық құрылымның қай бөлігіне сәйкес келетінін
анықтай отырып, шығарманың композициялық
құрылымын анықта, ойыңды дәйекте (суреттер беріледі)
➢ Оқиғаның басталуы
➢ Дамуы
➢ Шиеленесуі
➢ Шарықтау шегі
➢ Шешімі
Дескриптор:
➢ Шығарманың композициялық құрылымын
анықтайды
Мәтінсоңы жұмыс. 4 -тапсырма. Жеке жұмыс. «DEAL»
әдісі. Алған ақпаратты талдап, қорытынды жасап,
себептерін айтады.
D – Describe – баяндау, суреттеу (оқығанды, көргенді
сипаттау, сынау, өлшеу).
ЕE– Explain – түсіндіру (құбылыс немесе оқиға бойынша
не білетіндерін, түсінгендерін суреттеу).
А–Anallyse – талдау (ақпаратты талдау, қорытынды
жасау, себептерін атау).
L – Links – байланыс (болжамдар немесе өзінде бар
біліммен байланыстыру).
МАҚСАТЫ: Шығарма туралы баяндап, оқиға бойынша не
білетіндерін, түсінгендерін айту
Дескрипторлар:
➢ Бөлім тақырыбымен байланыстырады.
➢ Құрмаштың іс-әрекетіне, образына баға береді
➢ Өз пікірін білдіреді
Бағалау: Оқушылар тапсырма дескрипторы бойынша өз
жұмыстарын бағалайды.
Кері байланыс «PADLET» тақтасы
Үйге тапсырма:
1. Жинақы мәтін жазып, әңгімелеу
2. Кейіпкерге хат (ата –ана, Құрмаш, Көксерекке)

Түсті
қаламұштар

«Заряд алу»
(сергіту сәті )

Рефлексия. Ойтаразы. «Менің сабақтан кейінгі әсерім»
SMS- смайлик» әдісі