Күкірт тақырыбын қорытындылау
мақсатында оқушыларға арналған деңгейлік
тапсырмалар
1Битуреева Ж.
Н., 2Мылтыкбаева
Л.К.
әл – Фараби атындағы Қазақ
Ұлттық университеті
Химия және химиялық технология
факультеті
1 Химия мамандығының 3 курс
студенті
2 Жалпы және бейорганикалық
химия кафедрасының аға оқытушысы, PhD
С - деңгейіне арналған
есептер
1.Келесі тізбектің химиялық
реакциясын жазыңыз.
ZnS
SO2
S CuS
CuO
Реакция
теңдеулері:
-
2ZnS +
3O2
= 2ZnO +
2SO2↑
|
-
SO2
+
2H2S
3S↓ +
2H2O
|
-
Cu + S =
CuS↓
|
-
2CuS +
3O2
= 2CuO +
2SO2↑
|
2. Қорғасын (II) нитраты
арқылы көлемі 11,2 л (қ.ж) күкіртсутек газын өткізгенде түзілген
тұнбаның массасы.
Шешуі:
Реакция теңдеуін
жазатын болсақ:
11,2 л х
г
Pb(NO3)2
+
H2S = PbS↓ +
2HNO3
22,4 л 239
г
Тұнба массасын
анықтаймыз:
х(PbS) =
= 119,5
г
|
Жауабы: 119,5
г
3. Қысымды 2 есе көтергенде
2SO2
+
O2
=
2SO3
реакциясының
жылдамдығы.
Шешуі:
Реакция теңдеуін
жазамыз:
2SO2
+
O2
=
2SO3
Тура реакцияның жылдамдық
теңдеуін жазамыз:
= 8 есе
артады
|
Жауабы: 8 есе
артады
В - деңгейіне арналған
есептер
4. Дүниежүзі бойынша күкірттің
жануы нәтижесінде жоғары улы заттар түзілетіндіктен 2% аспайын
күкірті бар көмірді қолдануға рұқсат берілген. Қарағанды кен
орнындағы көмірдің құрамында 1,5% күкірт бар. Әр тонна көмірді
жаққанда атмосфераға түсетін күкірт (IV) оксидінің
көлемі:
Шешуі:
Таза күкірттің массасын
анықтаймыз:
1 т
= 1 000 000
г
15 000
г
|
Реакция теңдеуін
жазамыз:
15000 г х
л
S +
O2
=
SO2
32 г 22,4
л
Күкірт(IV) оксидінің көлемін
табамыз:
x(SO2) =
= 10500
л
|
Жауабы: 10500
л
5. 60 г глаубер тұзын 190 мл
суда еріткенде алынған ерітіндідегі натний сульфатының массалық
үлесі қанша?
Шешуі:
Реакция теңдеуін
жазамыз:
60 г х
г
Na2SO4
*
10H2O =
Na2SO4
+
10H2O
322 г 142
г
Еріген зат массасын
анықтаймыз:
m(ер.зат)
= =
26,5 г
|
Ерітінді массасын
анықтаймыз:
m(еріт) = 190 + 60 = 250
г
Еріген заттың массалық үлесін
есептейміз:
ω =
× 100% =
10.6%
|
Жауабы: 10,6%
A
- деңгейіне арналған
есептер
6. Күкірт қышқылының 80% - тік
ерітіндісін алу үшін 200 см3
суға массасы қандай
SO3
еріту
қажет?
Шешуі:
Реакция теңдеуін
жазамыз:
SO3
+
H2O =
H2SO4
80 г 18
г
|
Есептеу
жолдары:
=
0,225x
=
0,8
x = 376,47
г
|
Жауабы: 376,47
г
5. Күкірт қышқылының 70% - тік
ерітіндісін алу үшін 300 г 40% - тік
(ω(SO3) = 40%) олеумға массасы
қандай су қосу керек?
Шешуі:
Реакция теңдеуін
жазамыз:
SO3
+
H2O =
H2SO4
Олеум массасын
анықтаймыз:
m(SO3) =
= 120
г
Күкірт қышқылының массасын
анықтаймыз:
m(H2SO4) = 300 – 120 = 180
г
Олеумнің зат мөлшерін
анықтаймыз:
ν(SO3) =
= = 1,5
моль
|
Күкірт қышқылының массасын
анықтаймыз:
SO3
+
H2O =
H2SO4
1,5 моль 1,5
моль
m(H2SO4) = 1,5 × 98 = 147
г
Жалпы күкірт қышқылының
массасы:
m(H2SO4) = 180 + 147 = 327
г
Ерітінді массасын
анықтаймыз:
m(ер –
ді)
= =
467 г
Су массасын
анықтаймыз:
m(су) = 467 – 327 +
27 = 167
г
|
Жауабы: 167 г
8. А затына Б қышқылымен әсер
еткенде, өткір иісті, түссіз В газы бөлінеді. Бұл газ әлдебір
ерітіндіде фенолфталеиннің таңқурай түсін А затын түзе
түссіздендіреді. Егер В газы ауаның құрамында кездесетін, иіссіз,
түссіз Г газымен белгілі бір жағдайда әрекеттесіп, суда ерігенде Б
қышқылын түзеді. Белгісіз заттарды анықтаңыздар. Реакция
теңдеулерін жазыңыздар.
Шешуі:
Белгісіз заттарды
анықтаймыз:
А –
Na2CO3
Б –
H2SO4
В –
SO2(өткір иісті,
түссіз)
Г
– O2(ауаның құрамында
кездеседі)
|
Реакция теңдеулерін
жазамыз:
Na2SO3
+
H2SO4
=
Na2SO4
+
SO2↑ +
H2O
SO2
+ 2NaOH =
Na2SO3
+
H2O
2SO2
+
O2
=
2SO3
SO3
+
H2O =
H2SO4
|
Жауабы: А –
Na2CO3; Б –
H2SO4; В –
SO2;
Г –
O2