Квадрат теңдеу түріне келтірілетін жоғары дәрежелі теңдеулер тақырыбына есептер шығару

№18 сабақ жоспары
Мақтаарал аграрлық колледжі
Пән: Алгебра және анализ бастамалары
Бөлімі: Көпмүше
Сабақ тақырыбы: Квадрат теңдеу түріне келтірілетін жоғары дәрежелі теңдеулер тақырыбына
есептер шығару
Тобы: Гм-21-1
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
Күні: 31.01.19 ж

Оқытушы: Текебаева К.

 Осы сабақ
арқылы
жүзеге асатын
оқу нәтижелері:

-

Сабақ
мақсаттары:
Бағалау
критерийлері
Ойлау
дағдылары

Тілдік  
мақсаттар

Құндылықтарды дарыту
Пәнаралық
байланыстар
АКТ қолдану
дағдылары
   Бастапқы білім
Сабақтың
кезеңдері
Сабақтың басы
Ұйымдастыру
 кезеңі
3 минут
Сабақ
мақсатымен
таныстыру.
18 минут

жоғары дәрежелі теңдеулерді шешуде көбейткіштерге жіктеу әдісін қолдану
жоғары дәрежелі теңдеулерді шешуде жаңа айнымалы енгізу әдісін қолдану

Барлық оқушылар: Көпмүшені бұрыштап бөлуді біледі Оқушылардың басым
бөлігі: түрлендірулерді орындай отырып жоғары дәрежелі теңдеулерді квадрат
теңдеуге келтіріп шешеді.
Кейбір оқушылар: симметриялы теңдеулерді шешеді
түрлендірулерді орындай отырып жоғары дәрежелі теңдеулерді квадрат
теңдеуге келтіріп шешеді;
жоғары дәрежелі теңдеулерді шешуде жаңа айнымалы енгізу әдісін қолданады.
Білу, түсіну, қолдану
Оқушылар орындай алады: Квадрат теңдеуге келтірілетін жоғары дәрежелі
теңдеу анықтамасын түсінеді және ауызша/жазбаша оның өмірдегі кейбір
қолданыстарын біледі. Пәнге қатысты лексика мен терминология Квадрат теңдеу,
көпмүше, көбейткіш,түбір.
Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер Көпмүшені көбейткішке жіктейді.
1. Оқушыларда өз бетімен жұмыс істеу мәдениетін дамыту,  ұйымшылдыққа
үйрету, бірін-бірі сыйлау
2. Өзіне және айналадағы адамдарға құрмет
3. Оқылатын материалға сыни қарау арқылы оқуға құштарлыққа баулу
Геометрия, физика
Интерактив тақта, үлестірмелер,
Жоғары дәрежелі теңдеуледің анықтамасы және түбірлері жайлы
біледі.Көбейткішке жіктеуде Горнер схемасын,Безу теоремасын қолдану.
Сабақ барысы
Сабақ барысындағы іс әрекеттер

Ресурстар

Сабақтың басталуын ұйымдастыру
Амандасу.Психологиялық ахуал туғызу -«Сені көргеніме
 
қуаныштымын,себебі...» оқушылар өздерінің қасындағы оқушыға
тілек айтады.
Квадрат теңдеулерді білу адамзатқа келесілерді түсінуге
Презентация
көмектесті:
- Қозғалыстағы объектінің жылдамдығын қалай есептеуге болады;
- Көліктің тежегішті басқаннан кейінгі жолын қалай анықтауға
болады · - Спутниктік антеннаны қалай құрастыруға болады
- Ғимраттарды салуды қалай жобалау керек

- Күн айналасында планеталар қалай қозғалады
- Ұшақтар қалай ұшады
- Футбол добы қалай ауада қозғалады
- Маятник қалай жұмыс істейді ·
- Оқ қалай қозғалады.
Үй тапсырмасын тексеру «Сұхбаттасқан жұп» әдісі арқылы
Оқушылар дәптерлерін жұптарымен алмастыру арқылы
интербелсенді тақтада жауабымен жазылған үй тапсырмасына қарап
жұбының дәптерін тексереді.
4) х 4 -13 х 2+42=0 → х 4-7 х 2-6 х 2+42=0
→ ( х 4 -7 х 2)- ( 6 х 2-42)=0
х 2( х 2-7)-6( х 2-7)=0 → ( х 2-7)( х 2-6)=0
2
2
х -7=0 → x=± √ 7 ; х -6=0 → x=± √ 6

Миға шабуыл «Таза тақта» әдісі арқылы өткен тақырыпқа
шолу жүргізіледі.
1). Қандай теңдеулерді жоғары дәрежелі теңдеу деп
атаймыз ? Айнымалының дәреже көрсеткіші 2-ден жо ғары
болса, ондай теңдеулерді жоғары дәрежелі теңдеу деп
атаймыз.
2). Жоғары дәрежелі теңдеудің қандай түрлерін білесі ңдер?
Үшінші , төртінші, бесінші дәрежелі,қайтымды, біртекті,
биквадрат теңдеулер деп бөлінеді.

Презентация
Шыныбеков
Ә.Н. Алгебра
және анализ
бастамалары
10 сынып,

3). Жоғары дәрежелі теңдеулерді шешудің қандай т әсілдерін  
білесіңдер? а). Көбейткіштерге жіктеу: топтау тәсілі, қыс қаша
көбейту формулалары, Безу теоремасы, Горнер схемасы
бойынша б). Айнымалы енгізу: биквадрат теңдеулер ж әне
қайтымды теңдеулер
4). Қайтымды теңдеулер дегеніміз не? Теңдеуді ң басы мен
соңындағы коэффициенттері бірдей болатын болса, онда оны
қайтымды теңдеу деп атайды.
5). Безу теоремасының тұжырымдамасын кім айтып береді?
Теорема 1. (Безу теоремасы). Р(х) көпмүшесін x- а
екімүшесіне бөлгендегі қалдық Р(х) –тің x=a болғанда ғы
мәніне тең
Сабақтың ортасы
Білу және түсіну

Презентация
Квадрат
теңдеу

5 минут

х +5х+3=0
Q(x)= 2 x 7- 3 x 4 +5 x 3−¿ 6 x 2+7
Р(х)= х 5+2 х 3+4 х 2-5х2

4

Келтірілген
квадрат
теңдеу

Жоғары
дәрежелі
теңдеу

Шыныбеков
Ә.Н. Алгебра
және анализ
бастамалары
10 сынып
 

3 x 2 + 5x-4 = 0
х 5+2 х 3+4 х 2-5=0
.
Қолдану Жұптық Оқушыларға жұпта әр түрлі  тапсырма беріледі, орындап болғаннан
жұмыс
кейін көрші топтың жұмысымен алмастырып дескриптор арқылы
15 минут
тексеріп өз ара бағалау жүргізеді
1.Жұптық жұмыс х 4 + х 3−6 х 2=0 теңдеуін шешіңдер.
(Оқулық пен жұмыс)
2. Жұптық жұмыс Горнер схмасын пайдаланып қалдықты тап:
Р( х )=х 4 + 4 х3 −18 х 2−12 х +9 ; а=−1
№35.3
х 1+ х2 + х 3
х 1 х 2 + х1 х 3+ х2 х3
х1 х2 х3
Үшінші
дәрежелі
мәні
мәні
мәні
көпмүше
2 х 3+4 х 2-5х-4
3
2
х +3 х -4х+5
2 х 3-5 х 2-6х-4
3 х 3−¿ 9 х 2-12х +9
Топтық жұмыс
3. Сергіту сәті: «Сандар сыры» әдісі арқылы оқушылар берілген
5 минут
теңдеудегі коэффициенттер туралы айтады (1,5 мин) Мына
тапсырмада квадрат теңдеудің коэффициенттері бойынша не айта
аласыздар?
1) 15 х 2+11х+ 1993=0 теңге күні биыл 28 жыл
2) 12 х 2+4х=1961 ғарышкерлер күні
3) 30 х 2+8х+1995=0 конституция күні
Жеке жұмыс
4) 16 х 2+12х+1991=0 тәуелсіздік күні
20 минут
4. «Кім жылдам» әдісі арқылы
Деңгейлік тапсырма
(Оқулық пен жұмыс) А-деңгей
№34.2 2) х 3−2 х 2=9 х−18 х 2 (х−2)−9(х −2)=0
(х-2)( х 2-9)=0 х-2=0 х 2-9=0 х=2 х= ±3

1,2
тапсырмалар
 Презентация
А.Е.
Әбілқасымов
а Алгебра
және анализ
бастамалары
10 сынып,
 

Дескриптор: - Қосылғышқа жіктейді
Көбейткішке жіктейді, теңдеудің түбірін табады.

В-деңгей № 34.6 (1) 1¿ ¿ х 2+х=а а 2+4а-12=0 а 1= -6 а 2= 2 х 2+х=
-6 х 2+х= 2 х 2+х+6=0 х 2+х-2=0 ш.ж х 1= -2, х 2= 1
Дескриптор: Жаңа айнымалы енгізеді
Пайда болған теңдеудің түбірін табады
Негізгі теңдеуді шешіп түбірін табады

Сабақтың соңы
10 минут
 

1) Үшінші дәрежелі теңдеудің түбірлерінің қосындысы мәні
қай коэффициентке тең?
А.Е.
2) Жұппен алынған түбірлерінің қосындысының мәні
Әбілқасымов
қай коэффициентке тең
Алгебра
3) Үшінші дәрежелі теңдеудің
көпмүшенің түбірлерінің а
және анализ
көбейтіндісінің мәні қай мүшесіне тең?
Рефлексия. Бүгінгі сабақтағы өз жұмысыңды бес саусақ бастамалары
10 сынып

әдісі арқылы бағалаңыз.
Сабақты қорытындылау.
Үй жұмысы
4 мин

Мақсаты: Білімдерін шыңдай түсу.
№35.8 Виет теоремасын қолданып теңдеуді шешіңдер:

1) х 3+ 2 х 2−5 х−6=0
2) х 3−3 х 2−13 х+15=0
Саралау

Бағалау

Оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді
жоспарлайсыз?
Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды
жоспарлап отырсыз?
оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай
тексеруді жоспарлайсыз?
Саралаудың тапсырма,диалогқа
түсу және қолдау
көрсету,қарқын тәсілдерін қолданамын. Оқушылардың
қажеттіліктерін ескере отырып деңгейлік тапсырмалар
ұсынылды. Тапсырмалар оқушыларды оқу мақсатын
жетуге ықпал жасайды Оқушыларды пәнге қызықтыру
мақсатында оқу мақсатына жету үшін белсенді әдістәсілдерді пайдаландым.

Оқушылардың сабақ барысында
алған білімдерін бағалау
мақсатында «Екі жұлдыз, бір
тілек, «Жұптар бірін – бірі
бағалау» , Сұхбаттасқан жұп»
Көзге жаттығу
әдісі , «Сандар сыры,«Кім
жылдам» әдістерін қолданамын жасату.
және сабақ барысында
мадақтау, қолпаштау сөздерін
қолданамын. Оқушылардың оқу
мақсатына жету деңгейін
анықтау үшін дескрипторы бар
тапсырмаларды құрастырамын.

Денсаулық және
қауіпсіздік
техникасының
сақталуы

Сабақ бойынша рефлексия
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол
ба?
жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
қойылған. Оқушылар жанаманың қасиеттерін
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
біледі және есептер шығаруда қолдана алады.
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды,
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды, ауытқу
неліктен?
болған жоқ.
 
Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)?
1: Диалогтық оқыту
2:Жұптық жұмыс:Өзара бір-бірін бағалау
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқытутуралы да, оқутуралы да ойланыңыз)?
1: Өмір мен байланысты есептерді шығарту.
2:Сабақты әртүрлі формада өткізу
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік / қиындықтары
туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет.