Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Латын әліпбиіне саяхат
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
"Qostanai qalasy äkimdiginiñ bilim böliminiñ №8 orta mektebi" MM
QAZAQ TILI
Qazaq-latyn älipbïin üirenyshilerge arnalğan kömekşhi qural
Ä.D. Salykova
J.S. Aigyjina
Qostanai, 2019
УДК
ББК
Пікір жазғандар:
Ә.Д. Салыкова – п.ғ. магистрі, қазақ тілі мен әдебиетінің мұғалімі.
Ä.D. Salykova , J.S. Aigyjina
«QAZAQ TILI» kömekşhi qural
QAZAQ-LATYN ÄLIPBÏIN ÜIRENYSHILERGE ARNALĞAN KÖMEKŞHI QURAL. Латын графикасына негізделген қазақ тілі әліпбиі бойынша дұрыс жазуға үйрететін көмекші құрал.-Qostanai, 2020j
ISBN
Кез келген тілді үйрену – жеңіл іс емес, алайда көп тілді білетін адам кез келген бір тілді меңгерушіден рухани бай болып келеді. Адам мәдениеті жайында сырт пішіні мен мінез-құлық мақамынан ғана емес, сонымен қатар өз ойын сауатты, дұрыс жеткізе алу, айта білу шеберлігіне де қарап талқылайды. Тіл білімі тұрмысты, салт-дәстүрді, халықтың өткені мен келешегін терең танысып білуге, оның төл сипатын жақсы түсінуге мүмкіндік береді.
Жалпы білім беретін орыс мектебінің мұғалімдеріне, қазақ тілін үйренуші қауымға арналған.
УДК
ББК
ISBN
Кіріспе сөз
Еліміздің латын әліпбиіне көшу ұлтымыз үшін жасалған маңызды қадамдардың бірі. Ұлы Дала елінің тарихына көз жүгіртсек, бірінші тұғыры байлық – жер, екіншісі – тіл, үшіншісі – мемлекет және оның тарихы болуы керектігі айқындалады. Ағартушы-педагог ғалым Ахмет Байтұрсынұлы айтып кеткендей, «Ұлттың сақталуына да, жоғалуына да себеп болатын нәрсенің ең қуаттысы – тілі» деген.
Жалпы қай әліпбиді таңдасақ та ондағы таңбалар қазақ тілінің өзіндік дыбыстық жүйесіне сай келсе болғаны. Әліпбиде жат дыбыстар болмауы керек. Қарап отырсақ, кирилл әліпбиінің иесі - орыстар, армян жазуының иесі - армяндар, иероглиф – қытайдікі, араб - жазуы арабтікі, ал латын әліпбиі барлық тілдерге ортақ. Өйткені латын тілі – тек жазуда ғана қолданылатын өлі тіл. Сондықтан оны ағылшын да, француз да, неміс те, италияндық та, өзбек пен түріктер де пайдаланады. Латын әліпбиі сондай-ақ ғылым мен техникада, әсіресе компьютер тілі ретінде кеңінен қолданылады. Сондықтан латын графикасына негізделген қазақ жазуын жасау – заман талабы, уақыт сұранысы.
Латын әліпбиін қолдану түркі және жалпы әлеммен ықпалдасуға, ұлттық санамыздың қайта жаңғыруына жол ашады. Ұрпақ болашағы мен ұлт тұтастығы үшін қабылданған мұндай шешім күллі әлеммен бірлесе түсуімізге, ұрпағымыздың ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруіне, ең бастысы, қазақ тілін жаңғыртуға, мемлекеттік тіл мәртебесін арттыруға ықпалы зор. Жалпы, түркі халықтарымен бірге болудың бір үлкен жолы – осы ортақ әліпбиде жүру.
Түсінік хат.
«Қазақ тілі» - мектептегі негізгі де маңызды пән. «Қазақ тілі» пәні арқылы оқушылар қоршаған ортаны таниды, ұлттық мәдениетті, моральді, дүниетанымды сезіне бастайды, сөйлеуге дағдыландыруда оқушының өзінді ерекшілігі айқындала түседі. Бұған қоса тілді оқып-үйрену барысында оқушылар алғашқы тілдік мағлұматтарды меңгереді, ақыл-ойы, сөйлеу дағдыларын жетілдіреді. «Қазақ тілі» пәнін оқытудың басты мақсаты- оқушыларды оқуға, сауатты жазуға үйрету, негізгі тілдік ұғымдармен таныстыру, өз ойы мен пікірін еркін жеткізе алатын дара тұлға тәрбиелеу. Ол мақсаттарды орындау үшін мынадай міндеттер қойылады:
-
ауызекі және жазба тілде қарым-қатынас жасауға қажетті сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;
-
орфографиялық дағдыларды қалыптастыру және пунктуациялық ережелерді практикалық түрде меңгерту;
-
оқушылардың сауатты, көркем жазу дағдыларын жетілдіру;
-
диалогтық және монологтық сөйлеу (ауызекі,жазба тіл) дағдыларын, сөйлеу мәдениетін дамыту;
-
оқушылардың адамгершілік, эстетикалық сезімдерін тәрбиелеу.
Білім мазмұны жүйесінің сөйлеу және таным әрекеттері жүзінде қалыптастырып, дамыту мақсаттарына бағындырылуы – оқу бағдарламасының басты өзгешеліктерінің бірі. Мұнда қарым- қатынас жасауға, танып білуге талпыныстың пайда болуына жетелейтін коммуникативтік ұстаным басшылыққа алынған. Бұл процесс сөздік қабылдау, тыңдау, оқу, өз ойын айту, жазу мен сөйлеу мәдениетін игеру, орфографиялық жаттығу, каллиграфиялық машықтану арқылы жүзеге асырылады. Қазақ тілі пәнін оқып-үйрену барысында баланың сөйлеу дағдылары ұштала түседі, олар ойын ауызекі және жазба тілде бейнелеп, өзгелердің сөзін толық түсінуді үйренеді және тіл туралы материалдар сол тілді қолданудың ең жарқын үлгісі бейнеленетін әдеби туындылар , жеке-жеке бөлімдер арқылы түсіндірілетін теориясы – осының бәрі қазақ тілі пәнінде интегративті ұштастырыла меңгертіледі.
ЖАҢА ӘЛІПБИ НЕГІЗІНДЕГІ ҚАЗАҚ ТІЛІ
6 «Б» сынып
№ |
Тақырып |
Сағат саны |
Мерзімі |
1 |
Қазақ әліпбиі.
|
1 |
1.09. |
2 |
Практикалы жұмыс |
1 |
8.09. |
3 |
Негізгі тірек ұғымдар |
1 |
15.09. |
4 |
Әріптердің емлесі Дауысты дыбыс әріптерінің емлесі
|
2 |
22.09. 29.09. |
5 |
Әріптердің емлесі Дауыссыз дыбыс әріптерінің емлесі
|
2 |
6.10. 13.10. |
6 |
Практикалық жұмыс |
1 |
20.10. |
7 |
Түбір сөздердің емлесі. |
2 |
27.10. 3.11. |
8 |
Қосымшалардың жалғануы |
2 |
17.11. 24.11. |
9 |
Практикалық жұмыс |
1 |
8.12. |
10 |
Бөлек жазылатын сөздердің емлесі |
2 |
15.12. 22.12. |
11 |
Бірге жазылатын сөздердің емлесі |
2 |
29.12. 12.01. |
12 |
Дефиспен жазылатын сөздердің емлесі |
2 |
19.01. 26.01. |
13 |
Практикалық жұмыс |
1 |
2.02. |
14 |
Бас әріптің емлесі. Қосымшалардың жалғануы |
2 |
9.02. 16.02. |
15 |
Практикалық жұмыс |
1 |
23.02. |
16 |
Жалқы есімдердің емлесі |
1 |
2.03. |
17 |
Жер бедері, аспан денелері атауларының емлесі |
1 |
9.03. |
18 |
Практикалық жұмыс |
1 |
16.03. |
19 |
Күрделі атаулардың емлесі |
1 |
6.04. |
20 |
Қысқарған сөздердің емлесі |
1 |
13.04. |
21 |
Практикалық жұмыс |
1 |
20.04. |
22 |
Кейбір кирилл әріптері мен шеттілдік сөздердің емлесі |
1 |
27.04. |
23 |
Сөздердің тасымалдануы |
1 |
4.05. |
24 |
Практикалық жұмыс |
1 |
11.05. |
25 |
Сынақ (шығармашылық жұмыс) |
1 |
18.05. |
26 |
Қайталау |
1 |
25.05. |
Барлығы: |
34 |
ЖАҢА ӘЛІПБИ НЕГІЗІНДЕГІ ҚАЗАҚ ТІЛІ
6 «В» сынып
№ |
Тақырып |
Сағат саны |
770 ₸ - Сатып алу Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз |