Сыныбы:

9

Күні:

15.05.2017ж

Сабақтың тақырыбы:

Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталқтары

Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары :

8.2.4.3. Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын оқып білу.

Сабақтың мақсаттары:

Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын оқып біледі.

Бағалау критериі:

1. Оқушылар мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын оқып біледі.

2. Оқушылар мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын талдай алады.

3. Оқушылар мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын оқып ажырата алады.

Тілдік мақсат:

Жазылым:термин сөздерді дәптерге жазадыдәнді дақылдардан – бидай, күріш, жүгері; крахмалды дақылдардан картоп, батат, маниока. Тамақ үшін ең маңыздылары: қантты - қант қамысы, қант қызылшасы; көкөністер - асбұршақ, картоп; дәнді дақылдар – бидай; майлы - кокос, күнбағыс, соя; жемістер - алма, банан, жүзім, цитрустылар.Құстардан-Түйеқұс,сырдаңтауық,күркетауық,кептер.Жануарлардан шошқа,ірі қара,жылқы,үйқоян т.б. сияқтылыр.

Құндылықтарға баулу:

Өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын білу арқылы,өңірлік және жаһандық басекеге қабілетты тұлға қалыптастыру .

Пәнаралық байланыс:

Мәдени өсімдіктер және үй жануарларының шыққан орталықтарын анықтауда география пәнінен меңгергендерін картамен жұмыс жасағанда қолдану

Тақырып бойынша алдынғы білім:

8.2.4.2 Ағзалар селекциясы үшін қолдан сұрыпталудың маңызын сипаттау.

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы (кіріспе бөлім) 5 минут

Оқушылармен сәлемдесу.Оқушылардың назарын сабаққа аудару,сурет арқылы топқа бөлемін.

1. Астық дақылдар

2. Құстар

3. Төрт түліктер

Карта , АКТ, плакат,маркер.

Сабақтың ортасы (негізгі бөлім) 30 минут

І - Тапсырма: 15 мин

Мәдени өсімдіктердің сан алуандылығы және шығу орталығын орыс ғалымы Н.И.Вавилов зерттеді. Ол бес континентті айналып шығып, дүниежүзінің 52 елдерінде болды. Вавилов өсімдіктердің 400-ге жуық үрінің Оңтүстік Америкада мәденилендірілгенін дәлелдеді. Ол осы сапарында мәдени өсімдіктердің 1000-ға түрін зерттеді.

Қазақстан селекционерлерінің еңбектері де аз емес. Қант қызылшасы мен кендірді биологиялық сұрыптау жағынан ғылыми тұрғыда сипаттаған алғашқы ғалым – Кәрім Мыңбаев. Ол кандидаттық және докторлық диссертациясын Ленинградта академик Вавиловтың жетекшілігімен қорғаған. Кәрім Мыңбаевтың негізгі ғылыми еңбектері өсімдіктер генетикасы мен селекциясын зерттеуді өркендетті.

Вавилов алғашқыда 8 орталық бар депесептеді. Кейінгіеңбектерінденегізгі 7 орталықтыажыратыпжазды. Олармыналар:

Б ағалау: «сұрақ ұстап ал!» әдісімен .Мұғалім сұрақ қойған кезде фасоль салынған қапшықты лақтырады. Бұл сұрау үдерісіне кинестикалық сипат береді және оқушыларды өз еркімен жауап беру үшін ниет білдіруге итермелейді. Сіз оқушыларға жауапты білмеген жағдайда сұрақты басқа оқушыға лақтыруына мүмкіндік бере аласыз. Сонымен қатар, бұл тапсырманы командамен шешуге де болады. Мұғалім кезек-кезекпен фасольды қапшықты әр командаға лақтырады. Егер де қапшықты қағып алған адам сұраққа жауап берсе, онда команда 3 балл алады. Егер де ол жауабын білмесе, қапшықты басқа командаға 2 балға лақтырады. Егер де қапшық тағы да кері лақтырылатын болса, онда дұрыс жауаптың құны 1 балға дейін төмендейді.

3-тапсырма:«Суреттер сыры» суреттер беріледі. Сол суреттерді картаға жапсыруы керек, яғни әр орталықтың тұсына жапсырады. төмендегі рет саныберілген іріктемелерді шыққан орталықтары бойынша орналастырыңдар. 3 мин

1. Банан2. Күріш3. Тары4. Қант қамысы

5. Нан ағашы6. Қарбыз7. Сәбіз8. Жүзім9. Бидай10. Қарабидай11. Арпа12. Мақта3. Үрмебұршақ14. Картоп15. Жүгері16. Асқабақ17. Темекі18. Какао

Дескриптор : Білім алушы

1. Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының суреттерін катадан көрсете алады .

2. Шыққан орталықтары бойынша ажырата алады.

Бағалау:Түсінгендікті көрсету үшін бағдаршамның түстерін көрнекі құрал ретінде пайдаланыңыз.

Мысалы:

О қушыларда қызыл, жасыл және сары түсті карточкалар бар, оны олар өз парталарына қояды немесе жоғары көтереді (қызыл = түсінбеймін, жасыл = барлығы түсінікті).

Оқушылар бағдаршамның түстерін пайдалана отырып, өздерін бағалайды.

Бұл әдіс әр бір оқушының қажеттілктерне сәкес сын тұрғысынан ойлау қадағалау , нәтижесінде алынған ақпараттың мағнасын таниды және бағалайды, бірін – бірі бағалайды

4- Тапсырма:«Суреттер сөйлейді» әдісі арқылы оқушылар ізденеді, өз ойларын еркін жеткізеді. Мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын сурет бойынша анықтайды.

Дескриптор : Білім алушы

1. мәдени өсімдіктер мен үй жануарларының шығу орталықтарын біледі;

2. Суреттер бойынша орталықтарды ажырата алады;

Бағалау: «Бірге ойлаймыз!» көршілеріңіз естімейтіндей етіп, сіздің сұрағыңызға жауапты талқылаңыз.

· мұғаліміңіз 1 – 4 дейін санды таңдайды;

· осы санға сәйкес келетін оқушы жауап береді;

· талқылау және саралау үшін тамаша тәсіл.

,

Сабақтың соңы (қорытынды бөлім)5 минут

2 минут

О қушылардың осы сабақ барысында бірлесіп, топтасып жұптасып ,жұмыс жасап , өзін –өзі бағалау.керек мәліметтерді алады,пікір алмасады, саралайды.