«Мәңгілік бала бейне» әңгімесіндегі кейіпкерлер әлемі. 8-класс

Бөлім:

Қиял мен шындық бөлімі

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы: 8

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

«Мәңгілік бала бейне» әңгімесіндегі кейіпкерлер әлемі.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

8.1.3.1 көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу.

8.2.1.1 композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау.

Сабақтың мақсаты:

көркем шығармадағы кейіпкерлерді сомдауда тура және жанама мінездеулерді жіктеу.

композицияны тұтастан бөлшеккке, бөлшектен тұтасқа қарай талдау.

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

7 мин.

Ұйымдастыру кезеңі:

1.Оқушылармен амандасу, түгендеу.

2.Үй тапсырмасын тексеру. Эссе жазу.

«Мәңгілік бала бейне» әңгімесі -заман қасіретінен туған шығарма.

Ләйла неліктен мүгедек болды?

Мыңбұлақ аталатын ауылда дүниеге келген. Талапты жас онжылдықты бітірген соң,

М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің журналистика

факультетіне оқуға түседі. 1955 жылы сол кездегі ең таңдаулы, беделді оқу

орындарының биік талаптары мен қатал сындарынан мүдірмей өтіп, ұстаздарының

озық дәстүрі мен ұлағатты дәрістерін, зиялы тағылымдарын өз бойына мейлінше мол

сіңіріп, талантты маман болып, елге оралады.

Драматург, жазушы, журналист, қоғам қайраткері Шерхан Мұртаза қай салада еңбек

етсе де, халықтың сөзін айтып, жоғын жоқтайды. Оның мінезіндегі турашылдығы,

еңбекқорлығы өзі жасаған кейіпкерлер бойы-нан табылып жатады. Драматургтың

"Сталинге хат", "Бесеудің хаты", "Жетім бұрыш", т.б. пьесалары республикалық,

облыстық театр сахналарында қойылған. "Бұлтсыз күнгі найзағай", "Мылтықсыз

майдан", "41-жылғы келіншек", "Интернат наны", т.б. хикаяттар мен әңгімелер

«Мәңгілік бала бейне» әңгімесі -заман қасіретінен туған шығарма тақырыбы бойынша өз ойын жеткізеді.

Дескриптор: Жалпы –2 балл

Көзқарас танытады.

Сұраққа жауап береді

Оқулық,

жұмыс

дәптер

лері.

Сабақтың ортасы

25 мин.

№1 Ақпаратпен жұмыс. Оқып шығып шығарманың кейіпкерлері туралы ой бөлісу және шығармадан Ләйлә мен Қатираның бейнесін сомдаудағы тура,жанама мінездеулерге мысал келтіру.

Бас кейіпкер Ләйлә – типтік бейне. Прототипі – Еңлік атты мүгедек қыз. Әңгімеде жаны жаралы Ләйлә көбінде Аймен сырласып, бар мұң-зарын, қайғы-қасіретін соған айтумен болады. Мысалы, «Ай. Мен саған ғана, сенің өзіңе ғана сенемін. Тым болмағанда үмітімді сен ақтарсың. Сонда, бұл жұрт нені айтады? Мен кіммін, осы? Мәңгілік пе? Шынымен-ақ мәңгілік өспей қалған бала кейіп пе?». Әңгіменің идеясы – бір ғана Ләйлә-қыздың өмірін мысалға ала отырып, Семей полигонының елге тигізген зардабын, адамдардың ауыр тағдырын, қолда барды бағалай білу керектігін көрсетеді. Шығармадағы басқа да кейіпкерлер арқылы адам мінезінің әртүрлі болатындығын түсіндіреді, өзгенің өміріне түсіністікпен қарап, көмектесуге, қамқорлық танытуға шақыратын шығарма.

«Мәңгілік бала бейне» әңгімесінің негізгі кейіпкері – Ләйлә. Әңгімеде мүгедек 16-17 жасар Ләйләнің өміріндегі қиындықтары жайлы баяндалады. Қыз – Семей полигонының зардабын тартушы. Оның бойы өспей, түрі бүлдіршін кейпінде қалып қойған. Ата-анасынан айырылған қыз жақын туысы қатал Қатираның қолында өседі. Қатира оған жанашырлық танытпайды. Қатира – Ләйләнің әпкесі. Ләйләға жаны ашымайтын, оған үнемі тіл тигізіп, жүрегін ауыртатын қатігез жан. Құмар – Ләйләнің бала күнгі жақын досы. Ол бала кезінде Ләйләні «ләйлек» деп атаған, оның нәзіктігімен түсіндірген. Тойдағы Ләйләнің елестеткен жаны.

Ләйлә өз сыры, мұңын тек Аймен бөліседі. Әңгіменің соңы Ләйләнің маңайындағылардың өзін кемсітуіне шыдамай, өмірден өтуімен аяқталады. Роза Мұқанова бір ғана Ләйләнің тағдыры арқылы бүкіл қазақ халқының басына түскен қасіретті жеткізеді.

№2 Шығармаға композициялық талдау жасаңыз.

Қ/Б

Кері байланыс.

Тақырыпқа сай қандай мақал-мәтел, нақыл сөздерді келтіре аласыз?

Әңгімеге ұсынылатын тақырып?

Әңгімеден қандай тұжырым шығаруға болады?

Әңгімедегі ең басты идея қандай?

Үй жұмысы. «Ләйлә және қатыгез қоғам» атты шағын ой-толғау жазады.

Көзқарасын білдіреді.

Ләйлә мен Қатираның бейнесін сомдаудағы тура,жанама мінездеулерге мысал келтіреді.

Шығармаға композициялық -сюжеттік талдау жасайды.

Оқушылар шығарма бойынша кері байланыс береді.

Дескриптор: Жалпы –4 балл

Ақпарат туралы ой бөліседі.

Көркем шығармадағы тура,жанама мінездеулерді табады.

Дескриптор: Жалпы –4 балл

Композициялық сюжеттік талдау

жасайды.

«Үзінді

лерді талдап,тұжырым

дау»

«Оқы,

зертте, жауап бер» әдісі

188тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Қазақ тілі пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары