Тақырыбы: Мақал – мәтелдер
Сабақтың мақсаты:
оқушылардың мақал – мәтелдер туралы білім, білігін тереңдету, салыстыру, ажырата біліу дағдылары мен оқу, таладау машықтарын қалыптастыру.

Әдіс - тәсілдері: деңгелік тапсырмалар, талдау, мағынаны ашу, салыстыру, іздендіру

Көрнекілігі: электронды тақта, үлестірмелі тапсырмалар, сөзжұмбақ, өздік жұмысы

Сабақтың барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі
Қоңырау уақытына дейін сынып тазалығына ретке келтіріп, сабаққа қажетті материалдарды дайындау;
Оқушыларға сабаққа қажетті құрал - жабдықтаын алғызу
IІ. Қызығушылығын ояту

Психологиялық дайындық
Электронды тақтада:

Ықыласты шәкіртке сабақтың ауыры жоқ,

Ықылассыз шәкіртке ұстаздың тәуірі жоқ.

Осы мақалды сабағымыздың ұраны етіп алсақ, енді маған мынандай сұратарға жауап берсеңдер.

Сұрақтар:

а)Мақал –мәтелдер дегеніміз не?

ә) Мақал мен мәтелдің арырмашылығы бар ма?

б) Тақырыптары қандай?

б) Осы сабақта қандай мақсатты алдарыңа қоясыңдар?

III. Негізгі бөлім
«Сөз көркі - мақал» деп тегін айтылмаған. Мақал – мәтелдерді адам баласы өзі айтайын деген оймен орайластырып орынды қолданса, сөзі мірдің оғындай өткір, көңілге қонымды, көркем әрі бейнелі болады. Мақал – мәтелдер аз сөзбен терең мазмұнды ойды бере алады.

Мақал мен мәтел қосарланып айтылғанмен, бір – бірінен айырмашылығы бар.

Мақал – ой тиянақты болады, алдыңғы ой екінші түйінді пікірдің шарты түрінде келеді. Мақалдарда бір – біріне қарама – қарсы ұғымдар мен нәрселерді салыстыру арқылы ойды айқындай түсу тәсілі басым, дәлелдеу мен қорытынды пікір бірдей жүріп отырады және көбіне екі бөлімнен тұрады.

Мәтел – ойды ақырына дейін жеткізбей, топшылап, болжам ретінде түсіндіретін, сөйлем не сөз тіркесі түрінде келетін фразеологиялық бірлік.

Енді балалар, түсінген – түсінбегенімізді білу үшін мына тапсырмаға назар аударалық.

Мақал мен мәтелдерді ажыратыңдар.

Опасызда Отан жоқ. (мәтел)

Ел құлағы – елу. (мәтел)

Батыр туса – ел ырысы, жаңбыр жауса – жер ырысы.(мақал)

Жердің сәні — егін, ердің сәні — білім. .(мақал)

Күш атасын танымас. (мәтел)

Өз білмегеніңді кісіден сұра, үлкен жоқ болса, кішіден сұра. (мақал)

Туған жерге туың тік. (мәтел)

Еңбегіне қарай құрмет, жасына қарай ізет.(мақал)

Мақал – мәтелдердің тақырыптары сан алуан. Ол халықтың әлеуметтік, шаруашылық, рухани өмірін түгел қамтиды.

Тақырыптары:

1.Отан, туған жер

2. Білім, ғылым, оқу

3. Отбасы, ата-ана, бала

4. Ерлік, батылдық

5. Денсаулық және т.б.

Дәптермен жұмыс

1. тапсырма

Кіммен, немен, не үшін қарым- қатынас жасағаныңды есіңде ұста.

1.Баяндамашы тілдік қатынастың қай бөлігін ескермеді?

2. Бала мезгілсіз уақытта айғайлап сөйлеп, тілдік қатынастың қай бөлігін ескермеді?

Бала үлкен кісінің сұрағына теріс қарап тұрып жауап беріп, тілдік қатынастың қай бөлігін ескермеді?

2. тапсырам

«Әзілің жарасса- атаңмен ойна»

«Әділде кек жоқ,

Күлкіде шек жоқ» мақалдарының мағынасын түсіндір.

3-тапсырма

«Төле би мен сегіз жасар бала» мәтінін оқып қорытынды жаса.

ІV. Қорытынды

«Ғажайып қоржын» ойыны

Топтағы оқушылар қоржыннан әр түрлі түстегі кішкентай қалташалардан кез - келген тақырыптардағы тапсырмаларды алып, орындайды. Дұрыс орындаса балл алады.

Мақалды дұрыс құрастыр.

1.Кітап, мұғалім, пен, тілсіз, ғылым.

2.Көп, білімді, сөйлеген, емес, сөйлеген, дөп, білімді.

Рефлексия