«Мұғалім мамандық па, әлде
өмірлік ұстаным ба?»
Мұғалім болу мамандық па, әлде
өмірлік ұстаным ма? – деген сұраққа терең ой толғаныспен жауап
беруге болады. Нағыз ұстаз еңбегі көзге көрінбейді – ұрпақтың игі
шыбықтарында көрінеді. Леонардо да Винчи былай деп бекер айтпаған:
«Егер шыдамды, еңбекқор болсаң, егілген білім дәні сөзсіз жемісін
береді. Ұстаздықтың түбі ащы, жемісі тәтті». Бұл мамандық ең
жауапты мамандықтардың бірі, өйткені мұғалім білім мен дағдының
негізін, адамның дүниетанымының негізін қалады. Ұстаз еңбегі егінші
мен құрылысшының еңбегіне ұқсайды – ізгілік пен әділдік дәнінен
шәкірттерінің жан-дүниесін өсіреді, білімнің кірпішінен ой-өрісін
қалыптастырады, өмірде өз жолын табуға көмектеседі, олардың
азаматтық борышы. Ең бастысы, ұстаз дүниедегі ең қиын ғылым – адам
болуды өз сөзімен үйретеді. Оның сезімтал басшылығымен және
көзқарасымен біздің көз алдымызда нағыз ғажайып орын алады! Бірнеше
жыл ішінде дәрменсіз жаратылыс өзіндік мінезі, әдеті, өмір туралы
түсініктері бар ізденімпаз адамға айналады. Сонымен, мұғалім
мамандық па, әлде ұстаным ба? Менің ойымша, әркім мұғалім бола
алмайды. Мұғалімдер – балаларға өзін, жанын, жүрегін беретін ерекше
адамдар. Мен неге мұғалім болдым? Менің ұстаз болу оқиғамның
басқалардан айырмашылығы жоқ: бұл бала кездегі рөлдік ойын, мұнда
мұғалімнің рөлі, әрине, менікі. Бұл балалармен аулада мен
ұйымдастырған ойындар. Үйрету мен ұйымдастыру менің бойымда болды.
Мұғалім – қоғамның бет-бейнесі, өнегесі. Балалар менің әр сөзімді
қандай ықыласпен тыңдағаны, мен ұйымдастырған түрлі шараларға
қандай қуанышпен қатысқаны мен үшін ерекше қуаныш сезімі. Данышпан
Плутарх: «Бала – толтыруды қажет ететін бос ыдыс емес, оны жағуды
қажет ететін шырақ!» деп бекер айтпаған. Шәкірттерімнің жан
дүниесіне күн сайын асығыс жақсы дән себіп, олардың өсіп-өнуін
күтпеймін. Бірнеше жылдан соң өз нәтижесін көріп мақтанамын. Мен өз
сабақтарымда білім алушылармен тең болуға тырысамын, қазіргі
балалармен қарым-қатынас жасаудың демократиялық стилі бар;
кездейсоқ айтылған сөз нәзік жандыларға сіңіп кететінін
білетіндіктен, сөзімнің әр сөзін қадағалаймын, артық жол бермеймін.
Мен балаларды және олармен араласуды жақсы көремін. Олар әлдеқайда
еркін, өз пікіріне еркін, заманауи технологияны жақсы меңгерген.
Бірақ олардың жан дүниесі де бізге тартады, олар бізді білімнің
басты көзі, үлгі тұтқысы келеді. Меніңше, болашақ ұрпақтың
қалыптасуына жан-тәнімен берілуге бел буған адамның мақсаты –
оның тәрбиесімен қиын жолды, тіпті тар жолдан өтуге көмектесу.
Таудың басында тұрғанда қолыңызды тартпаңыз, бірақ уақытында
иығыңызды бере отырып, оны жеңуге көмектесіңіз. Мен балаларды
қазіргі заманда толеранттылыққа, басқаларды тыңдай білуге
үйретемін. Мен оларға жаңалық ашуға, балалармен саяхаттауға, жаңа
нәрсені үйренуге, барлық салада олардың көкжиегін кеңейтуге
көмектескенді ұнатамын. Ұстаз үлгі тұтатын адам болуы керек деп
есептеймін. Мектеп бағдарламасында жомарттық, тектілік, адамның
қадір-қасиеті мен ар-намысына ілтипат көрсету, ілтипат көрсету
сабағы жоқ, бірақ мен мұны шәкірттеріме минут сайын, сағат сайын,
күнде үйретуге тырысамын. Адамгершілігі жоғары тұлға тәрбиелеу мен
үшін ең маңыздысы.
