мақала "Қосымша білім беру ұйымдарында жетістікке жету жолдары"

Баяндама тақырыбы: Қосымша білім беру ұйымдарында пәндерді біріктіре оқытудың нәтижесі білім алушылардың шығармашылығын дамытады.

Төребекова Римма Көпбергенқызы

Ақтөбе қаласы, «Қалалық оқушылар Сарайы» МКҚК

Қосымша білім беру педагогы

STEAM технологиясы туралы түсінік. STEAM – оқытудың біріктірілген тәсілі, оның шеңберінде академиялықғылыми-техникалық тұжырымдамалар шынайы өмір негізінде зерттеледі. Сол себепті бәсекеге қабылетті елдер қатарында болу үшін STEM білім беру мен оқуды бірдей бағытта ілгерілетуіміз керек. Бұндай тәсілдердің мақсаты- мектеп,қоғам, жұмыс және бүкіл әлем арасында STEM сауаттылықты дамытуға , экономикаға , бәсекеге қабілеттіліктікті арттырады.

Қазіргі заман ол қарқынды дамып жатқан, күрделі технологиялық және инновациялық қоғам . Бұл ортада әлсіз топтар тасада қалып, дамыған топтар жақсы жетістіктерге жетуде.Бұл деңгейге қалай жетуге болады. Осы орайда білім мен ғылымды, өнерді ұштастырар STEAM технологиясымен жұмыс жасау тиімді болмақ. Және оны мектеп қабырғасынан білім алушыларға сіңіре отырып , жетістіктерге жетуге болады.

STEM технологиясының құндылығы мен маңыздылығы – түрлі ғылым салаларының бірігедамуына ықпал етеді . Бұрындары мектепте оқушылар тек кітапта берілген, мұғалімнің нұсқауыменғана жұмыс жасаса , қазірде бұл аздық етеді. Тапсырманы орындап болып, сол бойынша өзіндік тұжырым жасап, зерттеу , бақылау, дамыту жұмыстарын жүргізеді

Қазіргі кезде цифрлық технологияның жедел дамуы мен адам қызметінің барлық саласын цифрландырудың жылдам дамуымен байланысты STEM білім беру маңызды және өзекті мәселе , білім беру жүйесінің барлық деңгейлерінде ерекше назар аударуды талап етеді. Біріншіден , қазіргі білім беру процесі ресми және бейресми білімнің интеграциясымен сипатталады, бұл білім мен дағдыларды алудың нақты орнына қарамастан , білім алу процесінен оны тануға және бағалауға баса назар аударуды білдіреді. Бұл жалпы білім беру жүйесіндегі қосымша білімнің рөлін арттырады, бұл олардың білім алу процесінде маңыздылығын теңестіреді.

Бұл нақты ғылымдардыңнегізгі принцептерін бір уақытта зерттеуді қамтитын жан-жақты оқыту. Оларға жаратылыстану ғылымдары, инженерия, маттематика, технология жатады. Балалар оқиғалардың өзара байланысын көруге өзара байланысын көруге үйренеді, логика барысында жаңа және ерекше нәрсені табады. Кешенді тәсіл олардың білім құмарлығын дамытуға және білім беру процесіне тартылуына ықпал етеді. STEAM технологиясы Технология мен өнердің өзіндік синтезі ретінде пайда болды. Өнер компонентін қосу үшін дәлелдер әртүрлі болды: техникалық пәндерге деген қызығушылықтың атруы, танымдық іс-әрекетте үлкен тиімділік үшінмидың екіжарты шарының дамуы және т.б. Техникалық және гуманитарлық мамандықтардағы адамдарға шығармашылық қабілеттердің дамуына не беретінін қарастырайық.

STEAM –білім беру тұжырымдамасы аясында қосымша білім берудің маңыздылығын бірнеше жағынан байқауға болады.

Бұл нені үйретеді білім алушыға :

• Сыни тұрғыдан ойлау

• Өзіне жауапкершілік алу және шешім қабылдауға

• Шешім қабылдауға

• Интерактивті модельдер жасау

• Өз өнімдеріңізді жасауға

• Жобалық мәдениетті меңгеру

• Өз тәжірибесіне сүйенуге

• Өз мамандығын таңдауға

Осы орайда менің өз тәжірибемді ортаға салсам , мен оқушыларыммен бірге балық сүйегінен паннолар жасаумен айналысамыз. STEAM технологиясымен жұмыс барысымен таныстырар болсам білім алушылар алдымен жаңа өніммен танысады , зерттейді, жаңа модельдер құрастырады, өздерінің жаңа өніміне жауапкершілікпен қарап, оның дамыту әдістерін қарастырады.өз өнімдерін жарнамалауға , оларды табыс көзі ретінде ұсынуға дағдыландырып, ерте кәсіптік бағдарлауға , алдына мақсат қоя білуге бизнес жоспар құра білуге үйренеді. Белсенді қарым-қатынас жасауға , топтық жұмыс жүгізуге , жобаларды креативті және инновациялық тәсілдер арқылы жүргізуге үйренеді

Осы жұмыстар нәтижесінде оқушыларым түрлі шығармашылық жобалар байқауында жүлделі орындар иеленді:

1. Республикалық Көркем еңбек журналында ұйымдастырылған «Технология іскерлік шеберлік мектебі» шығармашылық жоба байқауы диплом ІІ орын иегері 2018 жыл

2. 5 – сынып Қайыржан Алтыннұр Республикалық «Зерде» конкурсының аудандық кезеңінің шығармашылық жоба байқауы «Диплом І орын» иегері

3. 5 – сынып Қуанышбайқызы Кәусар Республикалық «Зерде» конкурсының аудандық кезеңінің шығармашылық жоба байқауы «Диплом ІІ орын» иегері

4. 6 – сынып Қуанышбайқызы Кәусар МАН \

5. Ғылыми-тәжірибелік конференциясының обылсық кезеңі «Диплом ІІІ орын» иегері , 2019 жыл

6. 6 – сынып Қуанышбайқызы Кәусар МАН Ғылыми-тәжірибелік конференциясының республикалық кезеңі «Диплом ІІ орын» иегері , 2020 жыл

7. 10 – сынып Қорқытқызы Нұрай «Ақтөбе - дарын» өңірлік ғылыми-тәжірибелік орталығы ұйымдастырған «» атты байқауының ІІ орын иегері, 2021 жыл;

8. 11 – сынып Қорқытқызы Нұрай Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті ұйымдастырған ғылыми жобалар байқауының ІІІ орын иегері, 2022 жыл;

STEAM технологиясы арқылы техникалық шығармашылық –зерттеу жобалау экспериментін жүзеге асыру қалай жүргізіледі?

Қабілетсіз тұлға болмайды.ол тұлғаның қандай да бір салаға қызығушылығы икемділіг болады , біздер соны дәл анықтап аша білуіміз керек. Ғылыми жобаны жүргізбес бұрын білім алушының қызығушылығын ашатын тақырып таңдай білуіміз қажет, осы тақырыпты әрі қарай түрлі тапсырмалар беру арқылы , зерттеулер жасай отырып, сарамандық жұмыстарды түрлендіре ұсына отырып пәнге қызығушылығын арттырамыз. Бұл жерде қиялдың жүйріктігі мен ізденіс және пәндердің өзара байланысы өте қажет.

Шығармашылық жобалар ол түрлі бағыттар бойынша қалыптасқан идеялар негізінде эстетикалық немесе гуманитарлық бағытта құрастырылған іс-әрекеттер нәтижесі. Осы негізінде ғылым тармақтары дамиды. Осы арқылы тұлғаның қоршаған орта және ондағы барлық құбылыстар мен әрекеттерге қанығып қоймайоны бақылау , зерттеу , тәжірибе жасау арқылы дүниетанымдық кешенді көзқарас қалыптасады. Ғылымды дамыту арқылы түрлі құнды идеялар мен жобалар дамып, нақты қорытынды мен тұжырымдамаға қол жеткіземіз. Міне осыдан соң барып сол зерттелген дүниені әрі қарай игеретін құралдар , іс-әрекеттер жиыны қалыптасады және қолданысқа енеді.

«Ерекше паннолар және кәсіп ашу» тақырыбындағы ғылыми жоба

Бұл жобаға тоқталар болсам

Интерьерлік бұйымдар жасап, сатып пайда табу. Балық сүйегін өңдеу әдістерін үйрене отырып , үйді безендіруге арналған паннолар жасап шығару және кәсіп ретінде жүзеге асыру. Және интерьерлік бұйым жасай отырып, оқушынын пәнге қызығушылығын арттыру , кәсіпке баулу, кәсіптік бағыт беру тұрғысынан қарастыру

Ғылыми жобаның өзектілігі мен жаңашылдығы: Қазіргі заман талабына сай интерьерлік бұйым жасауда ерекше заттарды пайдалану және кәсіп ретінде қолдану. Нәтижеде оқушы сәндік қолданбалы өнердің бір түрі балық сүйегінен бұйым жасай отырып, эстетикалық талғамын қалыптастырады, қызығушылық қабілетін арттырады, соның арқасында шағын кәсіп ашып өзін-өзі қаржыландырады. Алынған білім мен дағдыларды қолдана отырып, оқушылар жаңа тауарларды игеру немесе көлемін арттыру мақсатында өнімді баламалы жылжыту бойынша креативті идеяларды қалыптастырады

Жоба нәтижесінде оқушым екеуміз әлеуметтік желіде өз парақшамызды ашып ,жарнамалау арқылы бизнес жоспар бойынша алғашқы қадамдар жасап, тапсырыс қабылдай отырып, сатып пайда тауып отырған жайымыз бар

Қорыта айтқанда ел болашағына қызмет етер, елін сүйетін ,еңбекқор , жан-жақты ұрпақ қалыптастыру үшін осы технологиямен жұмыс жасай білуіміз керек. Олай болса СТЕАМ технологиясын көркем еңбекті оқытуда кеңінен қолдануарқылы оқушылардың пәндік білім сапасын жоғары деңгейге көтеруге , оқушылардың пәндік , интеллектуалдық және шығармашылық құзіреттілігін арттыруға соныменқатар мектеп табалдырығында жүріп ерте кәсіпкерлік бағытта жетістікке жетуге мүмкіндік аларымыз сөзсіз.

Сол себепті әлемдік өркениет жетістігінен қалмай , еліміздің білім саласында заманауи оқыту әдісін игеру арқылы жас ұрпақты инновацияның жетістігін игеруге тәрбиелеу, осы салада тамаша жетістіктерге жетуге әкеледі және заманауи мұғалімнің басты міндеттерініңбірі болып табылады. Сөз соңында еліміздің болашағы жас ұрпақтарды тәрбиелеуде қажымай талмай еңбектене отырып, жаңашылдықпен , шығармашылықпен жұмыс жасауға шақырамын.

Пайдаланған әдебиеттер

1. Білімді ел- Образованная страна *№20(57) 2016ж

2. Мағжан Жұмабаев. Жалпы педагогика * 2009 ж

3. ИшанғалиеваА.М. Құзіреттілік – білім мен мүмкіндіктің бірігуі// Шетел тілін оқыту әдістемесі.-№2.-34-б.

4. Бабаев С, Қазиева К, Педагогикалық инновациялар мен педагогикалық озат технологиялар талапшаң мұғалім еншісі// Бастауыш мектеп.-2011.-№4.-25-б

5. Кервенова М.М., Абенова К.М. Білім беру жүйесі Білім беру Технологиясы Қарағанды университетінің хабаршысы

6. Мұғалімге арналған нұсқаулық Үшінші (негізгі) деңгей. 2012ж

7. ҚР орта білім мазмұнын жаңарту еңбектерінде қазақ тілінде оқытатын мектептердегі бастауыш сынып пәндері бойынша педагогика кадрларының біліктілігін арттыру курсының білім беру бағдарламасы 2016ж

8. ҚР Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Астана 2020ж