Асылбек М.А.

Қаржылық сауаттылық бөлімі

Тақырыбы: «Сауатты қаржы – сенімді болашақ!»

Қазіргі жаһандану заманында қаржылық сауаттылық әрбір адамның өмірінде маңызды рөл атқарады. Ақша табу ғана емес, оны дұрыс басқару, тиімді жоспарлау және болашаққа инвестициялау – өмір сапасын арттырудың басты жолдарының бірі. Сондықтан да қаржылық сауаттылықты дамыту – жеке адамның ғана емес, тұтас қоғамның тұрақты дамуына жол ашады.

Қаржылық сауаттылық деген не?

Қаржылық сауаттылық – бұл адамның өз қаржысын дұрыс басқару, табысын тиімді пайдалану, шығынды жоспарлау, қарызды реттеу және жинақ жасау қабілеті. Қарапайым тілмен айтқанда, бұл – ақшаға қатысты дұрыс шешім қабылдай алу өнері.

Көптеген адамдар табыс таба тұра, оны қалай ұтымды пайдалануды білмегендіктен қиындықтарға тап болады. Қаржылық сауатсыздықтың салдары – артық қарыз, тұрақсыз өмір сүру, күтпеген жағдайларға дайын болмау және болашаққа сенімсіздік.

Неліктен қаржылық сауаттылық маңызды?

• Қаржылық тұрақтылық: Қаржыны дұрыс басқару адамды артық шығыннан, қарыздан және қаржылық күйзелістен қорғайды.

• Болашақты жоспарлау: Жинақ жасау мен инвестиция арқылы зейнетке шыққанға дейінгі немесе оқу, үй алу сияқты маңызды мақсаттарға жетуге мүмкіндік береді.

• Күтпеген жағдайларға дайындық: Медициналық шығындар, жұмыссыз қалу сияқты жағдайларда қаржылық «қауіпсіздік жастығы» өмірді жеңілдетеді.

• Жеке даму: Қаржылық еркіндік адамның жаңа дағдыларға үйренуіне, білім алуға немесе кәсіп бастауына жол ашады.

Қаржылық сауаттылықты қалай дамытуға болады?

1. Табысың мен шығыныңды бақыла: Ай сайынғы табыс пен шығынды жазып, қандай шығынның артық екенін анықта.

2. Бюджет жаса: Әр айға нақты жоспар құр. Қажеттілік пен қалау арасында теңгерім болсын.

3. Жинақ жасауды әдетке айналдыр: Кемінде 10% табысыңды жинақтауға тырыс.

4. Қарыздан сақтан: Қарыз алмас бұрын оның қажетілігін сарала және төлеу жоспарын нақтыла.

5. Инвестицияны үйрен: Уақыт өте келе ақшаны көбейтудің жолдарын зертте. Банктегі депозиттер, акциялар, басқа да қаржы құралдары туралы білім ал.

6. Қаржы туралы кітаптар оқы, курстарға қатыс: Қаржылық сауатты болудың ең тиімді жолы – үздіксіз білім алу.

Жастар мен қаржылық білім

Бүгінгі жастар – ертеңгі ел болашағы. Олардың ерте бастан қаржылық сауатты болуы – экономикалық тәуелсіздікке және өзін-өзі қамтамасыз ете алатын тұлғаға айналуының негізі. Мектептер мен колледждерде қаржылық білім беруді күшейту, жастар арасында үнемшілдік пен жауапкершілік мәдениетін қалыптастыру – аса өзекті.

Қаржылық сауаттылық – кез келген адамның өмірінде маңызды дағды. Ол тек бай болу үшін емес, дұрыс шешім қабылдай білу үшін керек. «Сауатты қаржы – сенімді болашақ!» ұраны – әр адамның күнделікті өмірлік қағидатына айналуы тиіс. Себебі қаржылық еркіндік – жайлылықтың, тұрақтылықтың және бақытты болашақтың кепілі.