Сабақтың аты

§5.3. Механикадағы және термодинамикадағы жұмыс.Жылу мөлшері

Сілтеме

Жоспар

Жалпы мақсаты

• Механикадағы және термодинамикадағы жұмыс жайлы мағлұмат беру

• Механикадағы және термодинамикадағы жұмыстың формулаларын есептер шығаруда және техникада қолдана білуге үйрету

• Бірін-бірі бағалай білуге баулу

Күтілетін нәтиже

• Механикадағы және термодинамикадағы жұмыс жайлы мағлұмат алады

• Механикадағы және термодинамикадағы жұмыстың формулаларын есептер шығаруда және техникада қолдана білуге үйренеді

• Бірін-бірі бағалай алатын болады

Негізгі идеялар

Механикада макроскопиялық денелердің қозғалысы қарастырылады. Егер күштің әрекетінен дене орын ауыстырса, онда шамасы:

Термодинамикада дененің тұтастай қозғалысы емес, макроскопиялық дененің ішіндегі дара микробөлшектрдің бір-біріне қатысты салыстырмалы орын ауыстырулары қарастырылады.

Газдың атқаратын жұмысы:

Газ көлемі өзгергенде ғана жұмыс атқарылады.

Егер , онда газ оң жұмыс атқарады. Бұл жағдайда газдың өзі жұмыс атқарады.

Егер , онда газдың жұмысы теріс болады. Сыртқы күш жұмыс жасайды.

формула бойынша газдың тұрақты қысымда атқарған жұмысын ғана, яғни изобаралық процесс кезінде атқарылатын жұмысты есептеуге болады.

Газ қысымының көлемге тәуелділік графигін изобаралық процесс үшін салайық:

Боялған фигураның ауданы газдың жұм

ысына тең.

Демек газдың атқаратын жұмысы болып жатқан процеске тәуелді.

Оқушыларға сұрақтар беру арқылы 8- сыныпта жылу мөлшері, жылу берілу туралы ұғымдар еске түсіріліп, жалғастырылады.

Калориметр–қоршаған ортамен өзара әрекеттеспейтіндей етіп оқшауланған денелер арасындағы жылу алмасуды бақылауға болатын аспап.

1-үлкенірек ыдыс

2-пробкалар (жылу өткізбейтін кеуек материал)

3-жұқа қабырғалы екінші ыдыс

4- жылу оқшаулағыш қақпақ.

-заттың меншікті жылу сыйымдылығы.

Заттың меншікті жылу сыйымдылығыдегеніміз –температурасын 1 К-ге жоғарылату үшін дененің бірлік массасына қанша жылу мөлшерін беру керек екенін көрсететін физикалық шама.

Өлшем бірлігі 1 Дж/кгּК.

Тұтас дененің жылулық қасиеттерін сипаттау үшін –дененің жылусыйымдылығын С пайдаланады.

Өлшем бірлігі 1Дж/К.

Заттың бір молінің жылу сыйымдылығы мольдік жылу сыйымдылық деп аталады.

Тапсырмалар

Топтық жұмыс «Джигсо»

Жеке жұмыс

Жеке жұмыс «Блум таксономиясы»

№

Бағалау өлшемдері

Көш

басшы

Хатшы

Баяндамашы

Уақыт сақшысы

1

Есептің шешуіне үлес қосу

2

Міндетін атқару

3

Топтық жұмысқа атсалысуы

1

Білу

Жұмыс дегеніміз не?

2

Түсіну

Жұмыстың формуласын жаз?

3

Қолдану

Идеалды газ термиялық ПӘК-i 0,4-ке тең болатын Карно циклiн жасайды. Егер газдың изотермиялық ұлғаюының жасаған жұмысы 400 Дж -ды құраса, газдың изотермиялық сығылуы жасаған жұмыстың шамасы қандай болмақ?

4

Талдау

Механикадағы және термодинамикадағы жұмысты салыстыр?

5

Жинақтау

Механикадағы және термодинамикадағы жұмысқа мысал келтір?

6

Бағалау

Механикадағы және термодинамикадағы жұмысты білу біз үшін маңызы қандай?

Кейінгі тапсырмалар

Эссе жазу

Кейінгі оқу

§5.3. Механикадағы және термодинамикадағы жұмыс