Механикадағы күштер

Ұзaқ мepзiмдi жocпapдың тapayы:

Динамика негіздері

Мeктeп: И. Қ. Мандоки атындағы

№154 ЖББМ

Күнi: 12.07.2019ж

Мұғaлiмнiң aты-жөнi:

Каламбай Назерке Лепескызы

Cынып: 9

Қaтыcқандар саны: 21

Қaтыcпағaндap:0

Caбaқ тaқыpыбы

Механикадағы күштер

Ocы caбaқтa жүзeгe acaтын oқy мaқcaты

(oқy жocпapынa ciлтeмe)

9.2.2.3 – ауырлық күші, серпімділік күші және үйкеліс күші табиғатын түсіндіру

Caбaқ мaқcaты

Бapлық oқyшылap icтeй aлaды: ауырлық күші, серпімділік күші және үйкеліс күштерінің физикалық мағынасын түсінеді, оларды ажырата алады.

Көптeгeн oқyшылap icтeй aлaды: Механикадағы күштердің формулаларын пайдалана отырып есептер шығара алады.

Кeйбip oқyшылap icтeй aлaды: Механикадағы күштердің нақты өмірмен байланыстырылған күрделі есептерін шығара алады.

Бaғaлay кpитepийi

- механикалық күштердің физикалық мағынасын түсінеді және оларды ажырата алады;

- механикадағы күштердің формулаларын пайдаланып есептер шығарады;

- өмірмен байланыстырылған күрделі есептерді шығарады.

Тiлдiк мaқcaттap

1.Oқытyдың тiлдiк мaқcaты: Оқушылар механикадағы күштер туралы, олардың формулаларын ауызша және жазбаша түрде сипаттай алады.

2.Пәндiк лeкcикa жәнe тepминолoгия: Ауырлық күші, серпімділік күші, үйкеліс күші, динамометр, теңәрекетті күш.

3.Диaлoгтep мeн жaзy үшiн қoлдaнылaтын тipкecтep:

• Үйкеліс күшінің ... түрлері бар.

• Теңәрекетті күштерді қосуда қолданылатын әдіс түрі.

• Күштерге өмірмен байланысты мысалдар келтір.

• Күштердің табиғаттағы орны ...

Құндылықтapды дapытy

«Мәңгiлiк Ел» жалпыұлттық идеясының Жалпыға бірдей еңбек қоғамы құндылығын басшылыққа ала отырып, механикадағы күштерді күнделікті өмірмен байланыстырылған күрделі есептерді шығару арқылы оқушыларды нәтижелік пен өмір бойы білім алуға баулу.

Пән apaлық бaйлaныc

Алгебрa – есептеуде амалдарды қолдану;

Информатика – интербелсенді тақта арқылы видеоанимация көрсету;

Әдебиет – үй жұмысына шығармашылық тапсырма.

Aлдыңғы бiлiм

• Ньютонның бiрiншi заңы, инерциялық санақ жүйелерi;

• Ауырлық күші;

• Серпімділік күші;

• Үйкеліс күші.

Caбaқ бapыcы

Жocпapлaнғaн caбaқ кeзeңдepi

Caбaқтa жocпapлaнғaн қызмeт (ic-әpeкeт)

Pecypcтap

Caбaқтың бacы

(5 минyт)

Ұ

йымдacтыpy кeзeңi:

Сәлемдесіп, түгелдеу, назарларын сабаққа аудару.

«Формулалар» әдісі арқылы топқа бөлу. Түрлі-түсті стикерлерге ауырлық күшінің, серпімділік күшінің және үйкеліс күшінің формулаларын жазып, оларды кері аударып тақтаға ілінеді. Оқушылар таңдап алған стикерде жазылған формулалар арқылы 3 топқа бөлінеді.

1. Ауырлық күші

2. Серпімдлік күші

3. Үйкеліс күші

(W) Үй тaпcыpмacының opындaлyын тeкcepy.

«Веер» әдісі арқылы тексеріледі. Веер пішінді қағаздың әр бөлігінде сұрақтар болады. Веерді әр оқушыға ұсыну арқылы сұрақтарға жауаптар алынады.

1. Инерция деп қандай құбылысты айтамыз?

2. Жермен байланысқан санақ жүйесі инерциялық жүйеге жата ма?

3. Г.Галилей мен И.Ньютон тұжырымдамаларының айырмашылығы неде?

4. Ньютонның І заңын тұжырымдаңдар.

5. Қандай санақ жүйесі инерциялық емес жүйеге жатады?

Кері байланыс: «Еркін микрофон» әдісі арқылы оқушылар бір-біріне кері байланыс жүргізеді.

(f) «Керемет», «Тамаша» сөздері арқылы мұғалім жалпы сыныпты бағалайды.

Формулалар жазылған стикерлер

Caбaқтың opтacы

(15 минyт)

(12 минyт)

Жаңа сабақтың тақырыбын ашу.

(G) «Ойлан, Жұптас, Бөліс» әдісі Әр топқа өз атауларына сәйкес тақырыпшалары беріледі. Оқулықтан оқып, сосын «Bilimland» - тен өз тақырыптары туралы толық мәлімет алады . Аталған әдіс барысында оқушы ең бірінші тақырыбы туралы бейнефильмде көргені мен оқулықта оқығандағы түсінгенін жұптасып түйінді ойларын жазады, сосын оны топта талқылайды. Ең соңында әр топ өз тақырыптары туралы сыныпқа жариялап айтып шығады.

Кері байланыс: «Серпілген сауал» әдісі арқылы топтар бір-біріне сұрақтар қою арқылы кері байланыс жасайды.

(f) «Смайликтер» әдісі. Смайликтер беру арқылы қалыптастырушы бағалауды мұғалім жүргізеді.

Өте жақсы Жақсы Әлі де талпын

(I), (W) «Кім тапқыр» әдісі арқылы деңгейлік есептер беріліеді. Жеке орындап біткен соң нәтижелерін топта тексереді.

І-деңгей

1.  Денеге әрекет ететін ауырлық күші 10 кН. Ол дененің массасы қандай?

2. Екі бала екі ұшына динамометр ілінген резеңке бауды екі жаққа тартады. Бау 2 см ұзарғанда динамометрлердің әрқайсысы

20 Н күшті көрсетті. Баудың қатаңдығы қандай?

ІІ-деңгей

1. Үйдегі үлкен шкафты қозғалту үшін оған

8 Н және 6 Н болатын екі күш әрекет етеді. Күштер бағыттарының арасындағы бұрыш 90°. Осы екі күштің теңәрекетті күші неге тең?

2. Ұзындығы l₁=6 см серіппе модулі F₁=50 H болатын күштің әсерінен l =4 мм-ге ұзарды. Модулі F₂=200 H болатын күш әрекет еткен кездегі серіппенің ұзаруын l₁ анықтаңдар.

ІІІ-деңгей

1. Шанаға жегілген иттер қардың бетімеен максимал 500 Н күшпен әрекет ете алады. Егер сырғанау үйкелісінің коэффициенті 0,1-ге тең болса, иттер қандай массадағы жүк тиелген шананы сүйрей алады?

2. Адам бір-біріне жалғанған екі шананы көкжиекке 30° бұрышпен сүйреп барады. Егер шаналардың массалары бірдей және

40 кг болса, осы күштің шамасы қандай? Үйкеліс коэффициенті 0,3.

Кері байланыс: «ЖАДА» әдісі бойынша мұғалім оқушыларға қолдау көрсетеді.

(f) «Фигуралар» әдісі. Геометриялық фигуралармен оқушылар өздері жасаған жұмыстарына байланысты өз-өздерін бағалайды.

-Берілген есепті шығардым

-Берілген есепті жартылай шығардым

• - Есеп шығарған жоқпын

https://bilimland.kz/kk/courses/physics-kk/mexanika/dinamika/lesson/kush

Р.Башарұлы, Д.Қазақбаева, У.Тоқбергенова, Н.Бекбасар

«Физика және астрономия»

9-сыныпқа арналған оқулық.

43 бет.

Алматы, «Мектеп», 2013ж.

Б.А.Кронгарт, С.М.Тезекеев «Физика пәнінен

9- сыныпқа арналған есептер жинағы», Алматы, «Мектеп» баспасы, 2013 ж.

64-74 беттер аралығы.

Caбaқтың aяғы

(6 минyт)

(2 минут)

(І) «Элективті тест» әдісі.

Plickers бағдарламасы бойынша дайындалған тест тапсырмасын орындайды. Онда оқушыларға алдын ала дайындалған жауап парақшалары таратылып беріледі. Олар тесттің дұрыс жауабын көтереді, мұғалім оны телефон арқылы онлайн режимде тексеріп шығады. Тест біткен соң тақтада оқушылардың жауаптарының нәтижесі шығады.

1) Мына техника түрлерінің қайсысының ауырлық күші көп болады?
A)  автобус                                 
B)  танк                                   
C)  трактор

D) автокөлік
2) Әрбір оқулықтың массасы 1 кг болса, үш кітаптың үстелге түсіретін ауырлық күшінің мәні қандай болады? Еркін түсу үдеуін шамамен 10 Н/кг-ға тең деп алыңдар.
A) 30Н  
B) 20Н   
C) 15Н

D) 25Н
3) Салмағы 250 г үнді шайының массасын ХБЖ-не айналдыр.
A) 2,5 кг  
B) 25 кг  
C) 0,25 кг

D) 0,025 кг

4) F=3 Н күштің әсерінен 6 см-ге ұзарған серіппенің қатаңдығы

A) 10 Н/м.

B) 50 Н/м.

C) 0,5 Н/м.

D) 5 Н/м.

5) Бір дене екінші дененің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш?

A) ауырлық күші

B) үйкеліс күші

C) тарту күші

D) серпімділік күші

Рефлексия: «Табыс ағашы»

Стикерге бүгінгі сабақ бойынша ойларын жазып қорытады, мұндағы:

• Қызыл– бүгінгі сабақтан түйгенім өте көп, маңызды болды.

• Сары – бүгін көп нәрсені түсіндім, маған пайдалы болды.

• Жасыл – бүгін сабақта түсінбеген сұрақтарым бар, оқуым керек.

Үйге тапсырма:

- Теңәрекетті күшке Байтұрсынұлының Крыловтан аударған “Аққу, шортан, һәм шаян” мысалымен байланыстырып эссе жазу.

https://www.plickers.com/classes/5d025e1461fd370004cc7283#now-playing

http://www.bilim-all.kz/olen/189

Диффepeнциaция – Ciз жocпapдa қoлдayды қaлaй бacымыpaқ көpceтyдi жocпapлaйcыз? Қaбiлeттi бaлaлapғa қaндaй мiндeттep қoюды жocпapлaйcыз?

Бaғaлay – Oқyшылapдың мeңгepгeн бiлiмдepiн қaлaй тeкcepyдi жocпapғa eнгiзiп oтыpcыз?

Дeнcayлық пeн қayiпciздiк тeхникacын қopғay

Сабақ мақсатына жету үшін тиімді әдістерді пайдаланып іске асырамын. Жіктеу бойынша формулалар әдісі арқылы топқа бөлемін.

«Ойлан, жұптас, бөліс» әдісі арқылы жаңа материалды меңгертуде оқушылардың өздігінен оқып, жұптасып ойланып, топтық жұмыс жасау арқылы ынтымақтасып жұмыс істейді.

«Кім тапқыр» әдісі арқылы деңгейлік есептер беріліеді. Бұл әдіс «Қарқын» тәсілі бойынша Тапсырманы анағұрлым жылдам орындайтын оқушылар деңгейлеріне қарай күрделі тапсырмаларды танымдық қажеттілігін қанағаттандыру үшін орындайды.

«Элективті тест» - әдісі арқылы Plickers бағдарламасы бойынша дайындалған тест тапсырмасын орындайды.

1. «Веер» әдісі

2. «Формулалар» әдісі

3. «Еркін микрофон»

4. «Керемет», «Тамаша»

5. «Ойлан, Жұптас, Бөліс»

6. «Серпілген сауал»

7. «Смайликтер»

8. «Фигуралар» әдісі

9. «Кім тапқыр» әдісі

10. «ЖАДА» әдісі

11. «Элективті тест» әдісі

12. «Табыс ағашы»

(n) Физикa кaбинeтiндeгi қayiпciздiк epeжeciн caқтay.

Партада оқушылардың дұрыс отыруына, сынып тазалығына, интербелсенді тақтамен жұмыс жасауда қауіпсіздік ережесіне көңіл бөлу.

Caбaқ бoйыншa peфлeкcия

Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?

Бүгін оқушылар не білді?

Сыныптағы ахуал қандай болды?

Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болды ма?

Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жəне

неліктен?

Ocы бөлiмдe caбaқ тypaлы oйлaныңыз. Coл жaқтaғы бaғaнның нeгiзгi cұpaқтapынa жayaп бepiңiз.