Мектеп жасына дейінгі 4-5 жастағы балалардың психологиялық даму ерекшіліктері

Мектеп жасына дейінгі 4-5 жастағы балалардың

психологиялық даму ерекшеліктері.

Бүгін өсіп келе жатқан сәбилер ертеңіміздің жалғасы. Әрбір психолог, педагог және ата – ана бала дамуының психологиялық ерекшеліктерін білмесе, балаға үлгі өнеге көрсете алмаса, баланың өсуіне жағдай жасамаса, онда тәрбиелік жан – жақты дамыған бала тәрбиелеу екі талай. Бала сезімтал, байқағыш. Оларға дұрыс бағдар беріп отыру. Ой – өрісін ұштау баршамыздың парызымыз.

Төрт пен бес жас аралығындағы кезең - орта мектепке дейінгі кезең. Бұл баланың өміріндегі маңызды кезең. Бұл бала денесінің қарқынды дамуы мен өсу кезеңі. Осы кезеңде баланың табиғаты айтарлықтай өзгереді, танымдық және коммуникативті қабілеттер белсенді түрде жетілдірілуде. Мектепке дейінгі баланы дамыту және тәрбиелеу үшін ата-аналар жай ғана білуі керек ҒЭҚ тарапынан 4-5 жастағы балалардың нақты жас ерекшеліктері бар. Бұл дегеніміз, ол әрдайым құрдастарымен бірге ортақ тіл табады. Құрбыларымен қарым-қатынас, әдетте, жағдайды көрсетеді. Ересектермен өзара әрекеттесу, керісінше, нақты жағдайдан тыс болып, аннотацияға айналады. Бала ата-аналарды жаңа ақпараттың жетілмеген және беделді көзі ретінде қарастырады, сондықтан ол көптеген түрлі сұрақтарды сұрайды.

4-5 жастағы әртүрлі психикалық үдерістер тез дамып келеді: есте сақтау, көңіл бөлу, қабылдау және басқалар. Маңызды ерекшелігі - олар саналы, ерікті: болашақта пайдалы болатындай ерікті қасиеттерді дамыту. Қазіргі уақытта балаға тән ойлау түрі визуалды-фигуративті болып табылады. Бұл, ең бастысы, балалардың әрекеттері практикалық, эксперименталды сипатта болады. Олар үшін көріну өте маңызды.

Ойын - әлі де нәресте үшін негізгі қызмет болып табылады, бірақ ерте жастан гөрі едәуір күрделі. Ойын рөлінің өзгеруі жас кезеңіне қарағанда, негізінене балада көптеген пайдалы жеке даралық сапалардың даму мен қалыптасу құралының қызметін атқаратынымен байланысты. Мектепке дейінгі баланың ойынында тәрбиелік функциясы баланың әртүрлі қажеттілігін қанағаттандыру құралымен, оның мотивациялық ауқымының даму қызметін атқарады. Ойында баланың жаңадан қызығушылықтары мен іс – әрекеттің жаңа мотивтері пайда болып, бекиді. Мектепке дейінгі баланың ойынына: Тақырыптық рөлдік ойындар. 4-5 жас аралығындағы балалардың жас ерекшеліктері олар өздерінің құрбыларымен әңгімелесуге бейімделеді. Қыздар отбасылық және тұрмыстық тақырыптарды (қыз-анасы, дүкен) жақсы көреді. Балалар матростар, әскери, рыцарлар ойнайды. Осы кезеңде балалар бірінші жарыс ұйымдастырады, олар табысқа жетуге тырысады.

Мектепке дейінгі орта білім беру кезеңінде сөйлеу қабілетін белсенді дамыту. Дыбыс сапасын едәуір жақсартады, сөздік белсенді түрде өсіп, шамамен екі мың сөзге жетеді. Бала кішкене ертегілерді немесе әндерді құрастыра алады, қандай рифмаларды түсінеді және оларды пайдаланады. Жарқын қиял және бай қиял, баланың өз алдына қандай да бір рөлді таңдай алатын басы немесе қағаз бетіне толық үйірмелер жасауға мүмкіндік береді.