ЭССЕ
Мектеп жасына дейінгі баланың тұлғалық
қалыптасуына отбасының ықпалы
Баланың жеке басын қалыптастыру оның өмірінің алғашқы күндерінен
басталады және отбасы бұл процесте шешуші рөл атқарады. Бұл
отбасында моральдық және адамгершілік құндылықтардың негізі
қаланады, алғашқы әлеуметтік дағдылар қалыптасады және сыртқы
әлеммен өзара әрекеттесудің алғашқы тәжірибесі пайда болады. Мектеп
жасына дейінгі бала үшін отбасы — бұл өзін танитын және басқаларды
түсінуді үйренетін шағын әлем.
Тәрбие негіздері және адамгершілік құндылықтар
Отбасы-баланы әлеуметтендірудің алғашқы және негізгі институты.
Ата-аналар, ата-әжелер мектеп жасына дейінгі баланың дүниетанымын
қалыптастыруға негіз болатын сенімдерін, нормалары мен
құндылықтарын жеткізеді. Бұл отбасылық дәстүрлер, күнделікті
қарым-қатынас және ересектердің мысалы арқылы бала жақсы мен
жаманды, дұрыс пен бұрысты ажыратуды үйренеді. Отбасы балада
мейірімділік, жауаптылық, адалдық және еңбекқорлық сияқты маңызды
қасиеттерді қалыптастырады.
Эмоционалды қолдау және қауіпсіздік
Отбасындағы эмоционалды атмосфера баланың психикалық денсаулығына
айтарлықтай әсер етеді. Егер ата-аналар эмоционалды қолдау
көрсетсе, сүйіспеншілік пен қамқорлық көрсетсе, бала өзін қорғалған
және сенімді сезінеді. Сүйіспеншілік пен қабылдау атмосферасында
өсетін мектеп жасына дейінгі балалар жаңа жағдайларға оңай
бейімделеді, күйзеліске аз ұшырайды және басқалармен қарым-қатынас
жасауға ашық.
Ата-аналық үлгінің
рөлі
Мектеп жасына дейінгі балалар ата-аналарының мінез-құлқын көшіруге
бейім. Ата-ананың үлгісі тәрбие берудегі
ең күшті құралдарының бірі. Егер ата-аналар бір-біріне,
айналасындағыларға және баланың өзіне құрметпен қарайтын болса, бұл
өмір бойы баламен бірге болатын құрмет пен сенімнің негізін
қалайды. Керісінше, қақтығыстар, агрессивті мінез-құлық немесе
баланың қажеттіліктерін елемеу жағымсыз мінез-құлық үлгілерін
қалыптастыруға әкелуі мүмкін.
Тәуелсіздік пен жауапкершілікті дамыту
Баланың тәуелсіздігі мен жауапкершілігін дамытуда отбасы да маңызды
рөл атқарады. Ата-ананың баланы бағыттап, қолдап қана қоймай, оған
бастама көтеруге және шағын шешімдер қабылдауға мүмкіндік беруі
маңызды. Бұл баланың өзіне деген сенімділігі мен қиындықтарды жеңу
қабілетін дамытуға ықпал етеді.
Қорытынды
Осылайша, мектеп жасына дейінгі баланың жеке басының қалыптасуына
отбасының әсерін асыра бағалау мүмкін емес. Отбасы баланың одан әрі
дамуын, оның өзіне және қоршаған әлемге деген көзқарасын анықтайтын
негіздерді қалайды. Бұл отбасындағы атмосфераға, ата-ананың баланы
қолдауға және бағыттауға қаншалықты дайын екендігіне, оның қандай
адам болып өсетініне байланысты.
Аяпбергенова Оксана
Мектеп алды даярлау
тобының тәрбиешісі