Мектепалды даярлық сыныптарына қарапайым математикалық ұғымдарды қалыптастыруға арналған деңгейлік тапсырмалар

Екібастұз қаласы әкімдігінің «18 жалпы орта білім беретін мектеп-
коммуналдық мемлекеттік мекемесі»










Мектепалды даярлық сыныптарына қарапайым математикалық
ұғымдарды қалыптастыруға арналған деңгейлік тапсырмалар




Авторы: Мектепалды даярлық сыныбының тәрбиешісі
Сатибалдиева Г.М.

Түсінік хат
«Қазіргі заманда жастарға ақпараттық
технологиямен байланысты әлемдік
стандартқа сай мүдделі жаңа
білім беру өте қажет»
Н.Ә.Назарбаев.

Білім беру жүйесінің басты міндеті - ұлттық және адамзаттық
құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды
қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін
қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологиясын енгізу, білім беруді
ақпараттандыру.
Жаңа талаптарға сай көптеген оқыту технологиялары бар. Солардың
бірі –профессор Ж.Қараевтың деңгейлеп саралап оқыту технологиясы. Бұл
технология оқушының ой-өрісінің дамуына, пәнге деген қызығушылығын
арттыруға мүмкіндік береді.
Жан-жақты зерделі, дарынды, талантты адам қалыптастыру
бағытындағы білім беру ісі –бүгінгі күн талабы. Бұл талапқа жету жолы -
білім берудің тиімді жолдарын таңдай білу. Сондай жолдардың бірі –
деңгейліп оқытудың математика сабағындағы тиімділігі. Оны меңгеру
мұғалімнің өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыруына
көмектеседі. Осы технологияны қолдану негізінде әрбір бала бойындағы дара
қабілет анықталады, әр оқушы әр сабақ кезінде жаңа білім қосып қана
қоймай, соны өзі игеріп, ізденіп, пікір таластыру деңгейіне жетіп, даму
үстінде болады.
Деңгейлік тапсырмаларды енгізгендегі басты мақсат – сынып
оқушыларын «қабілетті» және «қабілетсіз» деп жасанды түрде әр түрлі
топтарға бөлуді болдырмау.
Деңгейлеп оқыту технологиясы тиімді нәтижелі болу үшін:
а) жеке тұлға ерекшеліктеріне,
ә) психологиялық даму ерекшеліктеріне,
б) пән бойынша білімді игеру деңгейіне көңіл бөліп отырамын.
Сабақ өткізу формаларын және түсіндіру әдістерінің жаңа тәсілдерін
күнделікті сабаққа қолдануға тырысамын. Көбінесе мына жағдайларға көңіл
бөлемін:
1) сабақтың мазмұны;
2) сабақты өткізудегі тәсілдері мен әдістерін таңдау;
3) сабақтың нәтижелігі.
Сабақта қандай оқушы болмасын, жақсы оқитынына қарамастан жұмысты І
деңгейден орындайды. І деңгей тапсырмаларын орындау мемлекеттік білім
стандарты талаптарының орындалуына кепілдік береді. Әрбір оқушы І
деңгейді орындауға міндетті және одан жоғарғы деңгейдегі тапсырмаларды
орындауға құқылы. Деңгейлеп оқыту технологиясының өзіндік ықпалы зор.

Мектепалды даярлық сыныптарына математикаға арналған деңгейлік
тапсырмалар жинағының мақсаты және міндеттері:

Мақсаты: Балаларға жеңілден қиынға, қарапайымнан күрделіге қарай
сатылы түрде орындалатын жұмыстар жүйесін ұсына отырып балаларды
ізденушілікке, шығармашылыққа баулу.

Міндеттері:
1. Балалардың жеке мүмкіндігіне қарай жұмыс істеуіне, мақсат қою, оны
жоспарлау, ұйымдастыра білу, өзін-өзі бақылау, өзін-өзі бағалауға үйретуі.
2. Өзіндік пікірін, көзқарасын қалыптастыру.
3. Балалардың ойлауын, еске сақтауын, белсенділігін дамыту.
4 Балалардың белсенділігін арттырып, оларға ерекше қолайлы жағдай
туғызу, оқу-тәрбие жұмыстарын тиімді жүргізу.

Тақырыбы: 1 , 2 саны және цифры.
1 деңгей. Заттарды сана, санын жаз.




2 деңгей. Суретке қарап есепте.

+ = 1 + 1 =

_ = 2 - 1 =

3 деңгей. Есепте.
1 + 1 = 2 – 1 = 2 – 2 =
1 – 1 = 2 + 0 = 2 – 0 =

Тақырыбы: Қосу. Азайту. « + », « - »
1 деңгей. Сандарды салыстыр. >, < , =
1 . . . 3 2 . . . 3 3 . . . 1 3 . . . 3
2 . . . 2 1 . . . 2 1 . . . 3 2 . . . 1

2 деңгей. Мысалды шығар.
2 – 1 = 1 + 1 = 2 + 1 =
1 + 2 = 2 + 2 = 3 + 1 =
3 – 1 = 3 – 2 = 2 – 1 =
3 деңгей.Жасырынған санды тап.
- 2 = 1 1 + = 3 + 1 = 4

+ 1 = 2 2 + = 4 3 – 1 =

Тақырыбы: 1 - 5 сандар.
1 деңгей.Сандардың құрамын тап.




2 деңгей.Белгісіз қосылғышты тап.



3
2
5
2
4
3

+ 3 = 4 + 2 = 4 5 - = 2

+ 2 = 3 4 - = 3 - 2 = 2

3 деңгей. Ойлап тап.
1 + 2 +2 = 4 + 1 – 2 =
2 – 1 + 3 = 5 – 1 – 3 =

Тақырыбы: Мысалды шығар.
1 деңгей. Есепте.
1 + 1 = 1 + 2 = 2 + 2 =
2 + 1 = 1 + 3 = 3 + 2 =
3 + 1 = 4 + 1 = 3 + 3 =

2 деңгей. Өрнектің мәнін тап. +, - , = таңбаларын қойып жаз.
1 + 2 = 1 3 = 4 4 + 1 5
2 – 1 = 4 1 = 3 5 – 1 4

3 деңгей. Жұлдызшаның орнына « + » немесе « - » таңбасын қой.
5 – 3 * 1 = 1 1 + 5 * 4 = 2 6 – 3 * 1 = 4
4 + 1 * 2 = 3 4 – 1 * 2 = 5 2 + 3 * 1 =6

Тақырыбы: 6 саны және цифры.
1 деңгей. Есепте.
2 + 1 = 1 + 4 = 3 + 2 =
5 – 2 = 1 + 5 = 6 – 3 =

2 деңгей. Ойланып, бос орынға тиісті сандарды жаз.
- 2 +1 +2 -1 -1


5 – 2 +1 +2 – 1 – 1 =
3 деңгей. Жұлдызшаның орнына « + » немесе « - » таңбасын қой.
5 – 3 * 1 = 1 1 + 5 * 4 = 2 6 – 3 * 1 = 4
4 + 1 * 2 = 3 4 – 1 * 2 = 5 2 + 3 * 1 =6

Тақырыбы: 7 саны және цифры.
1 деңгей. Есепте.
4 + 2 = 7 – 2 = 5 + 2 =
6 – 3 = 3 + 4 = 7 – 5 =
5

2 деңгей. Салыстыр. >, < , =
7 ... 5 4 + 1 ... 3 + 4
5 ... 7 5 – 1 ... 7 – 2

3 деңгей. Есепте.
7 – 5 – 1 = 5 – 3 + 4 =
1 + 3 + 2 = 6 – 3 + 3 =


Тақырыбы: 8 саны және цифры.
1 деңгей. Амалдарды орында.
1 + 6 = 7 – 1 = 7 + 1 =
2 + 5 = 7 – 2 = 6 + 2 =

2 деңгей. Нүктемен алмастыр





3 деңгей. Жұлдызшаның орнына « + » немесе « - » таңбасын қой.
5 * 2 * 1 = 8 5 * 1 * 2 = 4
7 * 1 * 2 = 8 6 * 4 * 1 = 1

Тақырыбы: 9 саны және цифры.
1 деңгей. Есепте.
9 – 2 = 5 + 3 = 9 – 1 =
6 – 3 = 4 + 5 = 8 + 1 =
2 деңгей. Есепте.
7 – 5 + 1 = 2 + 3 – 1 =
8 – 2 + 1 = 9 – 3 + 2 =
3 деңгей. Салыстыр >, < , =
8 + 1 > 7 + 1 5 + 3 … 6 + 3
9 – 1 … 8 – 2 3 + 3 … 8 - 3


Тақырыбы: 10 саны және цифры.
1 деңгей. Есепте.
4 + 4 = 9 – 3 = 5 + 4 =
7 – 4 = 4 + 6 = 10 - 5 =
5 3 2 7
4 7 8 2

2 деңгей.Белгісіз қосылғышты тап.
2 + = 10 5 + = 10
+ 7 = 10 4 + = 8

3 деңгей. Кестені толтыр.
3

1 2
2 1

5
1 2
3 4

8
2 4 5 6
7 3 1

Тақырыбы: 1 – 10 дейінгі сандарды қайталау.
1 деңгей. Көршілерін ата, жаз.
А)
7 9 5

3 6 2

Ә) Қалып кеткен сандарды жаз.
1 3 4 6 8 10

10 9 7 5 3 1

2 деңгей. Есепте.
4 + 1 = 7 + 1 + 2 = 9 – 1 – 1 =
3 + 2 = 8 + 1 + 1 = 8 – 1 – 2 =
3 деңгей. Есепте.
9 – 1 – 3 + 2 = 4 + 5 – 2 - 1 =
8 – 4 + 3 – 6 = 7 + 1 – 2 – 2 =


Тақырыбы: Үшбұрыш.
Мақсаты: Үшбұрыштың элементтерін білу.
І деңгей: Үшбұрышты дәптеріңе сыз. Үшбұрыштың бұрыштарын,
қабырғасын сана.Үшбұрышта неше үшбұрыш бар.

ІІ деңгей: Үшбұрыштың ішінен көп үшбұрыштарды тап.


ІІІ деңгей: Шаршының ішінде қанша үшбұрыш жасырынған.


Тақырыбы: Көпбұрыш.
Мақсаты: Көпбұрышты тани білу. Үшбұрыштан көпбұрыш құрастыр.
І деңгей: Дәптерге көпбұрышты сыз. Қанша бұрышы, қабырғасы
барын анықта.


ІІ деңгей: Түрлі геометриялық пішіндерден көпбұрыш құрастыр.


ІІІ деңгей: Көпбұрыштың ішінде қандай геометриялық пішіндер
жасырынған.



Тақырыбы: + , - , = , ≠ белгілерімен таныстыру.
Мақсаты: + , - , = , ≠ белгілерін айтқызу.
І деңгей: Керекті белгіні қорша.

ІІ деңгей: Керекті таңбаны «+», «-» қой.
1 * 1 = 2 3 * 1 = 2 2 * 1 = 3

ІІІ деңгей: Керекті санды қой.

2 + 3 = * 4 + 3 = * 6 - * = 4


Тақырыбы: Салыстыру.
Мақсаты: >, < таңбаларын ажырата білу.
І деңгей: Заттарды сана және керекті таңбаны қой >, <


ІІ деңгей: Пішіндерді сана және керекті таңбаны қой. >, <


ІІІ деңгей: Өрнектерді салыстыр..>, <
4 + 1 * 6 + 2 5 - 1 * 8 - 2 3 + 2 * 4 + 3

Тақырыбы:1-10-ға дейінгі сандарды қайталау.
Мақсаты: 10-ға дейін санау.
І деңгей: Сана, қай геометриялық пішіндер көп.



ІІ деңгей: Геометриялық пішіндерді ата және қайсысы аз екенін
анықта.



ІІІдеңгей: Салыстыру дұрыс болу үшін сонша үшбұрыштарды сал.





Тақырыбы: Мысалды шығар.
Мақсаты: 13 санына дейінгі мысалдарды шығарту.

І деңгей.
12 + 1 = 13 - 1 = 10 + 2 =

ІІ деңгей.
10 + = 13 8 + = 10 13 = 10

ІІІ деңгей.
10 13 8




Тақырыбы: Мысалды шығар.
Мақсаты: 15 санына дейінгі мысалдарды шығарту.
І деңгей.
7 + 1 = * 8 - 5 = * 10 + 5 = *
ІІ деңгей.
7 + 6 = * 15 - 6 = * 5 + 6 = *
ІІІ деңгей.
7 - 5 - 1 = * 6 + 3 + 4 = * 15 – 4 - 2 = *

Тақырыбы:Қосу. Азайту ( +, - )
Мақсаты: +, - таңбаларын жазу.
І деңгей.
10 * 1 = 11 4 * 10 = 14 16 * 6 = 10

ІІ деңгей.
5 = 16 15 = 13 11 = 14

ІІІ деңгей.
3 = 6 = = 15








+ -
+

Әдебиеттер тізімі:
1. Караев Ж.А. «Методологические основы совершенствования
педагогической системы обучения в школе». Вестник, 1998, №3
2. Педагогическая технология Ж. Караева. Алматы, 1999
3. Тұрғынбаева Б. Дамыта оқыту технологиялары, Алматы, 2000