Материалдар / Мектепшілік олимпиада 7сынып
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Мектепшілік олимпиада 7сынып

Материал туралы қысқаша түсінік
Оқушыға логиканы жақсартуға
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
27 Қаңтар 2021
1718
40 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Тоқсандық
жиынтық бағалау
спецификациясы
«Дүниежүзі тарихы»
6-сынып

2

МАЗМҰНЫ
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты ............................................................................. 4
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ................................... 4
3. «Дүниежүзі тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер. .............................................................. 4
4. Ойлау дағдыларының деңгейі.................................................................................................. 5
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу
......................................................................................................................................................... 6
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі ........................................................................................ 6
7. Модерация және балл қою ...................................................................................................... 6
I ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ......................... 7
II ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ..................... 12
III ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ .................... 17
IY ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ.................... 21

3

1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу бағдарламасы мен оқу жоспарының мазмұнына
сәйкес, оқушылардың тоқсан барысында меңгерген білім, білік және дағдыларды анықтауға
бағытталған.
Тоқсандық жиынтық бағалау оқу жоспарындағы тоқсан ішінде меңгеруге тиісті оқу
мақсаттарына жету деңгейін тексереді.
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар
Негізгі орта білім беру деңгейінің 5-9 сыныптарына арналған «Дүниежүзі тарихы» пәнінен
жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы
3. «Дүниежүзі тарихы» пәнінен күтілетін нәтижелер, 6 сынып.
Білу:
- дүниежүзі тарихы кезеңдерін;
- әлем тарихында маңызды рөл атқарған тарихи қайраткерлерді;
- тарихи даму барысында қалыптасқан әлемдік мәдениеттің маңызды жетістіктерін;
- тарих ғылымының базалық ұғымдарын; тарихи деректердің түрлерін.
Түсіну:
- орта ғасырлардағы дүниежүзі тарихының дамуының тұтастығы мен үздіксіздігін
сипаттайтын негізгі оқиғалардың, құбылыстар мен процестердің мәнін;
- әлем елдерінің қоғамдық-саяси, экономикалық және әлеуметтік-мәдени дамуының
сипатты белгілерін;
- заманауи қоғамдық процестердің тарихи шарттылығын, адамзаттың мәдени әртүрлілігін;
- әлем тарихындағы көрнекті тұлғалардың рөлі мен орнын.
Қолдану:
- тарихи ойлау дағдыларын: өмірлік міндеттер мен мәселелерді шешу үшін;
- тарихи ойлау дағдыларын: тарихи картадағы өзгерістерді, түрлі нысандардың
орналасуын анықтау кезінде;
- тарихи ойлау дағдыларын: тарихи тұлғаларды, оқиғаларды, құбылыстарды, процестерді
салыстыру кезінде;
- тарихи ойлау дағдыларын: әлем елдерінің саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени
дамуын сипаттау кезінде.
Талдау:
- себеп-салдарлық байланыстарын анықтау мақсатында тарихи оқиғаларды,
құбылыстарды, процестерді;
- жалпы сипатты белгілері мен ерекшеліктерін анықтай отырып, елдердің тарихи дамуын;
- тарихи тұлғалар қызметінің нәтижесі мен уәждерін;
- тарихи паралелль өткізу жолымен әлемнің жекелеген мемлекеттерінің даму үрдістерін,
қоғамдық, экономикалық, саяси және мәдени процестерін;
- проблемалық сұрақтарға жауап беру үшін түрлі тарихи дереккөздерді;
- бір тарихи оқиғаларға, құбылыстар мен процестерге түрлі көзқарастарды;
- түрлі таңбалы жүйеде (мәтін, карта, кесте, схема, дыбыс-бейне қатары) ұсынылған
ақпараттарды.

4

Жинақтау:
- жалпы заңдылықтарды анықтай отырып, тарихи құбылыстардың, процестердің сипатты
белгілерін жіктеу, жүйелеу, жалпылау және саралау үшін түрлі дереккөздердегі
ақпараттарды.
Бағалау:
- тарихи оқиғаларды, процестерді, құбылыстарды, тұлғаларды әлемдік тарихқа ықпалы
тұрғысынан бағалайды, оларды әртүрлі түсіндіруді;
- әртүрлі тарихи дереккөздердің анықтығын.
4. Ойлау дағдыларының деңгейі
Ойлау
дағдыларын
ың деңгейі

Сипаттама

Тапсырмалар
түрлері

Білу және
түсіну

Рим империясының құлауы; феодализм; «феодализм»
түсінігі; ислам тарихы; ислам дінінің пайда болуы: 610
және 1258 жылдар; крест жорықтарынан кейінгі
христиандық Еуропа мен мұсылман әлемі; моңғолдар;
Шыңғыс хан империясы; моңғол империясының
құрылуы; моңғолдардың әскери өнері;XIV ғасырдағы XVI ғасырдың бірінші жартысындағы ортағасырлық
еуропалық қоғам; Батыс пен Шығыстағы абсолютизм;
сауда, қолөнер және әлемді игеру; Ұлы Жібек жолы;
халықаралық сауда мен саяхаттар; XV ғасырдың соңы XVI ғасырдың басындағы Ұлы географиялық ашулар
мен олардың салдары; реформация; қайта өрлеу дәуірі;
реформация; ғылыми революция.

КТБ - Көп
таңдауы бар
тапсырмалар
ҚЖ - Қысқа
жауапты қажет
ететін
тапсырмалар

Қолдану

феодалдық
шаруашылық
түрінің
ерекшеліктерін
анықтау; феодалдық қоғамның әлеуметтік құрылымын
сипаттау; ортағасырдығы қалалар мен ортағасырдағы
өнердің дамуының ерекшеліктері; крест жорықтарының
барысы мен салдары (1-4 крест жорықтары); крест
жорықтарынан кейінгі христиандық Еуропа және
мұсылман әлемі; Батыс пен Шығыстағы абсолютизм;
Еуразия этносаяси картасының қалыптасуына моңғол
шапқыншылықтарының әсері; феодалдық мемлекеттің
даму кезеңдері. Батыс пен Шығыс мемлекеттеріндегі
абсолютизмнің ерекшеліктері.

ҚЖ - Қысқа
жауапты қажет
ететін
тапсырмалар
ТЖ - Толық
жауапты қажет
ететін
тапсырмалар

Жоғары
деңгей
дағдылары

ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі халықаралық
қатынастардың
ерекшеліктерін
анықтау;
ортағасырлардағы халықаралық сауда мен саяхаттардың
рөлін түсіндіру;
жаратылыстану ғылымдарының
келешектегі дамуы үшін кейінгі орта ғасырлар кезеңінде
жердің
құрылысы
туралы
жасалған
ғылыми
жаңалықтардың маңыздылығын анықтау

ҚЖ - Қысқа
жауапты қажет
ететін
тапсырмалар
ТЖ - Толық
жауапты қажет
ететін
тапсырмалар

5

5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды
бөлу
Тоқсан

Білу және түсіну

Қолдану

Жоғары деңгей
дағдылары

I

0

80%

20%

II

0

100%

0

III

33%

34%

33%

IV

25%

50%

25%

Барлығы

14%

66%

20%

6. Жиынтық бағалауды өткізу ережесі
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойыңыз.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын алғашқы бетінде жазылған
нұсқауды оқып, білім алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығын хабарлаңыз. Білім
алушыларға жұмыс барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Нұсқаулықпен таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық
бағалау басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтыңыз.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіңіз. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығын ескертіңіз.
Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қоюды ұсыныңыз.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалаудың аяқталуына 5 минут уақыт қалғандығын үнемі
хабарлап отырыңыз.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтініңіз.
7. Модерация және балл қою
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.

6

I ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
I тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы - 40 минут
Балл саны - 20
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әр түрлі тапсырмалар: көп таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Берілген нұсқа көп жауапты таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін
сұрақтарды қамтитын 5 тапсырмадан тұрады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар сөздер немесе қысқа
сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар берілген нақыл сөздерге
қатысты өзінің түсінігін жазуы керек.

7

I тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім

Тексерілетін мақсат

Рим
империясының
құлауы

6.3.2.3 Византияның ішкі саясатын
сипаттап, оның ұзақ өмір сүруінің
себептерін анықтау және жіктеу

Феодализм

6.1.1.1 Феодалдық қоғамның
әлеуметтік құрылымын сипаттау
6.1.2.1 Үстемдік етушілер мен
бағыныштылардың (феодалдар мен
шаруалардың) өзара қатынасын
сипаттау

Ислам дінінің
тарихы

6.2.2.4 Шығыстың ортағасырлық
мәдениетінің ерекшеліктерін
сипаттау

6.2.3.1 Шығыс ойшылдары
жетістіктерінің маңызын
түсіндіру
Барлығы:

Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Ойлау
дағдыларының
деңгейі

Тапсырма
саны*

Тапсырма
№*

Тапсы
рма
түрі*

Орындау
уақыты,
мин*

Балл
*

Бөлім
бойынша
балл

Қолдану

1

1

ҚЖ

5

3

3

Қолдану

1

2

ҚЖ

5

3

1

3

ҚЖ

8

4

1

4

ҚЖ

12

6

Қолдану

Қолдану

7

10
Жоғары деңгей
дағдылары

-

1

5

5

-

ТЖ

-

10

40

4

20

20

«Дүниежүзі тарихы» пәнінен I тоқсан бойынша
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Византияның ұзақ өмір сүруінің себептерін анықтаңыз.
Византия мемлекетінің
ұзақ өмір сүруінің
себептері

1

2

3

[3]
2. Төменде берілген оқиғадағы мәліметтерді талдап, қойылған сұрақтарға жауап беріңіз.
X ғасырдағы тарихи дерек көздерінен алынған жазбада Вилли есімді шаруаның феодал
қожайыннан алған жер үлесі болғаны айтылады. Бұл үшін Вилли аптасына 3 рет дайын
отынды тасу, айына 7 рет қой бағу, қожайынның жерін өндеу, шөп шабу, иелігінде жұмыс
істеуге міндетті болды.
а) Виллидін қожайын (феодал) алдындағы міндеті қалай аталады?
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
в) Неліктен ол барлық жұмысты жасауға тиіс болды?
__________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
с) Феодалдық құрылыстың негізгі белгілерін атаңыз.
__________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
[3]
3. Вассал мен сеньордың міндеттерін анықтаңыз.
Сеньордың міндеті
Вассалдың міндеті

4. Ислам мәдениетінің басты жетістіктерін жазыңыз.
1.______________________________________________
2.______________________________________________
3.______________________________________________
4.______________________________________________
5.______________________________________________
6.______________________________________________

[4]

[6]

5. Шығыс ойшылдарының нақыл сөздерінің мағынасын түсіндіріңіз.
Шығыс
ойшылдары
Әл-Бируни
Ибн Сина

Әл-Хорезми

Әл-Фараби

Нақыл сөздері

Мағынасы

«Нығметтің қадірі ол
жоғалғанда білінеді»
«Қимыл көптеген
дәрінің орнын басу
мүмкін, бірақ бірде-бір
дәрі қимылдың орнын
баса алмайды»
«Білім – сарқырама
секілді, ол тоқтаса,
жерге сіңіп, жоқ
болады»
«Ар-ождан алдындағы
адалдық өз қадірқасиетіңе, ізгі ісәрекетіңе байланысты»
[4]

10



Балл қою кестесі

Жауап

1

3

4

5

3

Византия
мемлекетінің ұзақ
өмір сүруінің
себептері

Юстиниан
императордың мықты
билігі

2

Балл

«Юстиниан кодексі»
заңдар жинағының
болуы

Императорды
христиан шіркеуінің
қолдауы

a) барщина
b) шаруаның бағыныштылығы, жер үлесі өзінікі еместігін көрсетеді
с) жердің басты байлық көзі болуы

Сеньордың міндеті

өз қожайына адал болу

қолдау мен қорғауды
қамтамасыз етеді

ол үлкен ұлын рыцарь ретінде тағайындау
уақытында, ақшалай көмек көрсетеді

4

Мешіттер мен сарайлардың салынуы
Каллиграфияның (көркем жазу) енгізілуі
Арабесканың (күрделі сәндік оюлардың) енуі
Омар Хайям мен Фирдоуси шығармалары
Араб цифры және нөл санының енуі
Жұлдызды аспан картасының пайда болуы

Шығыс
ойшылдары
Әл-Бируни
Ибн Сина

Әл-Хорезми

Әл-Фараби

Жалпы балл

1
1
1

Вассалдың міндеті

қызметі үшін жер
телімдерін беру

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Қосымша
мәлімет
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жааптары
қабылданады

Нақыл сөздері

«Нығметтің қадірі ол
жоғалғанда білінеді»
«Қимыл көптеген
дәрінің орнын басу
мүмкін, бірақ бірдебір дәрі қимылдың
орнын баса алмайды»
«Білім – сарқырама
секілді, ол тоқтаса,
жерге сіңіп, жоқ
болады»
«Ар-ождан
алдындағы адалдық
өз қадір-қасиетіңе,
ізгі іс-әрекетіңе
байланысты»

Мағынасы

6

Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады

4

Қолда бар затты бағалау
қажет. Оны қадірлеуге және
қанағат тұтуға үйрену керек
Ешбір қымбат дәрі-дәрмек
дене қимылын алмастыра
алмайды. Денсаулық мықты
болуы үшін дене қимылдарын
үнемі жасаған дұрыс
Адам өмір бойы оқуға,
үйренуге тырысуы қажет. Тек
білім ғана адамды байытады
Әрбір адам өзінің ар-ожданы
алдында жауапты, өзінің арнамысына нұқсан келетін ісәрекеттен аулақ болуы қажет

20

11

Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады
Білім
алушының
басқа да дұрыс
жауаптары
қабылданады

II ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
II тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы - 40 минут
Балл саны - 20
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әр түрлі тапсырмалар: көп таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарды
қамтитын 4 тапсырмадан тұрады.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар сөздер немесе қысқа
сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар картаны пайдалана отырып
және өзінің алған білімдері негізінде толық сөйлеммен жауап жазады.

12

II тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім

Крест жорықтары

Тексерілетін мақсат

Ойлау
дағдыларының
деңгейі

Тапсыр
ма
саны*

тапсырма
№*

Тапсы
рма
түрі*

Орындау
уақыты,
мин*

Балл
*

1

1

ҚЖ

8

4

1

2

ҚЖ

8

4

6.3.2.6 Картада оқиғаларды даму
динамикасында белгілей отырып,
1-4 жорықтар мысалында крест
жорықтарының себеп-салдарын
анықтау

Қолдану

Монғолдар

6.3.2.5 Ортағасырлық
шапқыншылықтар кезіндегі
халықаралық қатынастардың
ерекшеліктерін анықтау

Қолдану

1

3

ТЖ

12

6

XIVғасырXVI ғасырдың
бірінші
жартысындағы
ортағасырлық
еуропалық қоғам

6.3.1.4 Феодалдық соғыстар мен
орталықтандырылған
мемлекеттердің құрылуы арасында
байланыс орнату

Қолдану

1

4

ҚЖ

12

6

-

4

-

-

40

20

Барлығы:
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Бөлім
бойынша
балл

8
6

6

20

«Дүниежүзі тарихы» пәнінен II тоқсан бойынша
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Крест жорықтарының себептері мен салдарын жазыңыз.
Крест жорықтары
Себептері
Салдарлары

2. Кескін картада 1-4 крест жорықтарының бағыттарын белгілеңіз.

[4]

[4]
3. XIII ғасырдағы моңғол шапқыншылығы картасын пайдаланып, тапсырманы орындаңыз.
XIII ғасырда моңғолдар жаулап алған мемлекеттерді жазыңыз. (2-ден кем емес)

Моңголдардың жеңіске жетуінің басты құпияларын жазыңыз. (2-ден кем емес )

[2]

[2]
Моңғолдардың жаулап алған халықтардың дамуына әсерін жазыңыз. (2-ден кем емес )

[2]

4. Феодалдық бытыраңқы және бір орталыққа бағынған мемлекеттерге тән белгілерді
жазыңыз.
Феодалдық бытыраңқы мемлекет
Бір орталыққа бағынған мемлекет
1
1
2

2

3

3

[6]

15

Балл қою кестесі

Тапсырма

1

Жауап

Балл
4

Крест жорықтары
Себептері
Салдарлары
Қасиетті жерді мұсылмандардың Жазықсыз адамдардар зардап
билігінен азат ету
шекті. Көптеген адамдар қаза
тапты
ІІ Урбан папаның Клермондағы
үндеуі

Қосымша
мәлімет
Білім
алушының
басқа да
дұрыс
жауаптары
қабылданады

Көптеген қалалар мен мәдениет
ошақтары талқандалды

2

4

3

4

Солтүстік Қытай, Орта Азия

2

Бір орталыққа бағынған мемлекет
Ойластырылған әскери тактика мен стратегия

2

Көпжылдық үстемдігі осы аумақ шаруашылығының құлдырауына,
мәдениеттің күйреуіне әкелді
Монғол-татар басқыншылары феодалдық қатынастардың дамуына кері
әсерін тигізді

2

Феодалдық бытыраңқы мемлекет
Король тек өзінің жеке
иеліктерінен ғана салық жинайды
Ірі феодалдар мемлекеттен бөлініп
шығуға тырысып, қамалдар
тұрғызады
«Сеньорсыз жер жоқ»

Жалпы балл

Бір орталыққа бағынған
мемлекет
Король барлық мемлекеттен
салық жинайды

Білім
алушының
басқа
да
дұрыс
жауаптары
қабылданады

6

Барлық мемлекет үшін бір заң
болады
Барлық тұрғындар үшін
бірдей салықтар
қарастырылған
20

16

IIIТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
III тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы - 40 минут
Балл саны - 20
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әр түрлі тапсырмалар: көп таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарды
қамтитын 3 тапсырмадан тұрады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар ұсынылған жауап нұсқаларынан
дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар сөздер немесе қысқа
сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар берілген критерийлер
негізінде толық сөйлеммен эссе жазады.

17

III тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім

Абсолютизм:
Батыс пен
Шығыс

Сауда, қолөнер
және әлемді
игеру

Тексерілетін мақсат

Ойлау
дағдыларының
деңгейі

Тапсырма
саны*

тапсырма*


Тапсырма
түрі*

Орындау
уақыты,
мин*

Балл*

6.3.1.6 «Парламент», «Бас штаттар»,
«сейм», «кортес», «Боярлар Думасы»
ұғымдарын түсіндіру

Білу және түсіну

1

1

КТБ

10

5

6.3.1.5 Саяси биліктің ерекшеліктерін
анықтау үшін әртүрлі елдердің
билеушілерінің қызметін салыстыру

Қолдану

1

2

ҚЖ

18

9

6.4.1.2 Ортағасырлардағы
халықаралық сауда мен саяхаттардың
ролін түсіндіру

Жоғары деңгей
дағдылары

1

3

ТЖ

12

6

-

3

Барлығы:

14

6
-

40

Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Бөлім
бойынш
а балл

20

20

«Дүниежүзі тарихы» пәнінен III тоқсан бойынша
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Басқару формалары мен мемлекеттерді сәйкестендіріңіз.


Басқару формалары

1 Бас штаттар
2 Парламент
3 Кортес
4 Сейм
5 Боярлық Дума
Жауаптары:
1-


A
B
C
D
E

2-

3-

Мемлекеттер
Испания
Франция
Чехия и Польша
Англия
Россия
4-

5[5]

2. Кестеде монархтардың мемлекетті басқарудағы қызметтерін салыстырып, қызметтерінің
ортақ тұстарын анықтаңыз.
І Петр
1
2
3

Монархтардың қызметіндегі ерекшеліктер
XIY Людовик
1
2
3
Монархтардың қызметіндегі ұқсастықтар

1
2
3
[9]
3. «Ортағасырлардағы халықаралық сауда мен саяхаттардың ролі» тақырыбында эссе
жазыңыз.
Критерийлер:
 Ұлы Жібек жолының ортағасырдағы ролін жазу
 Ұлы Жібек жолының халықаралық қатынастардың дамуындағы орнына тоқталу
 Ұлы географиялық ашулардың ортағасырдағы ролін жазу
 Ұлы географиялық ашулардан кейінгі әлемдегі өзгерістерге тоқталу
 Қазіргі таңдағы сауда мен саяхаттардың маңызына тоқталу
 Қорытынды жазу
[6]

Балл қою кестесі
Жауап

Тапсыр
Балл
ма №
1

5
2D
3A


2
9
Монархтардың қызметіндегі ерекшеліктер
І Петр
XIY Людовик
1. Петергоф сарайын 1. Версаль сарайын
салғызды
салғызды
2. Ресейді империяға 2. «Күн королі» деген
айналдырып,
өзі атқа ие болды
«император» атанды
3.
Санкт-Петербург 3.
«Мемлекет-мен!»
қаласының
негізін деген түсінікті ұстанды
қалады
Монархтардың қызметіндегі ұқсастықтар
1. Абсолютті монархтар болды
2. Мәдениеттің дамуына зор үлес қосты
3. Абсолютті монархтарға айналды
3
Ортағасырлар кезеңі жаңалықтарға толы болды. Оның 6
ішінде ең маңыздылары: Ұлы Жібек жолы мен
географиялық ашулар болды. Ұлы Жібек жолы Батыс
пен Шығысты байланыстырып, өркениеттердің
араласуына әкелді. Халықаралық сауда жанданып,
мәдени байланыстарға жол ашылды.
Ұлы географиялық ашулар жаңа жерлердің ашылуына
жол ашып, халықаралық байланысты дамытты. Алайда
географиялық ашулардың жағымсыз тұстары да орын
алды. Өйткені көптеген көне өркениеттердің
талқанданып, халықтардың жойылуына әкелді.
Қазіргі таңда да ортағасырлардағыдай сауда мен
саяхаттардың орны ерекше. Халықаралық сауда
негізінде көптеген мемлекеттер өз экономикасын
дамытып, мәдени байланыстар қайта
жаңғыруда.
Адамзат үшін әрқашан сауда мен саяхат маңызды
болып қала береді.

Қосымша
мәлімет

Білім алушының
дұрыс басқа да
жауаптары
қабылданады

Ұлы Жібек жолының
ортағасырдағы
ролін жазу-1 балл;
Ұлы Жібек жолының
халықаралық
қатынастардың
дамуындағы орнына
тоқталу-1 балл;
Ұлы
географиялық
ашулардың
ортағасырдағы
ролін жазу-1 балл;
Ұлы
географиялық
ашулардан
кейінгі
әлемдегі
өзгерістерге
тоқталу-1 балл;
Қазіргі
таңдағы
сауда
мен
саяхаттардың
маңызына тоқталу1балл;
Қорытынды жазу 1балл.
білім алушының
дұрыс басқа да
жауаптары
қабылданады

Жалпы балл

20

20

IY ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
IY тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу
Ұзақтығы - 40 минут
Балл саны - 20
Жиынтық бағалаудың құрылымы
Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әр түрлі тапсырмалар: көп таңдауы бар
сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.
Берілген нұсқа көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарды
қамтитын 4 тапсырмадан тұрады.
Көп таңдауы бар сұрақтарда білім алушылар ұсынылған жауап нұсқаларының
дұрысын таңдайды.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар сөздер немесе қысқа
сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар жаратылыстану саласы
бойынша ғалымдардың пікірлеріне талдау жасайды.

21

IY тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім

Қайта Өрлеу
дәуірі

Реформация

Ғылыми
революция

Тексерілетін мақсат

Ойлау
дағдыларын
ың деңгейі

6.2.2.3 Антикалық мәдениетпен
байланыс орнату арқылы Қайта өрлеу
дәуірінің мәдениетін (бейнелеу, мүсін
өнері) сипаттау

Қолдану

6.2.2.4 Шығыстың ортағасырлық
мәдениетінің ерекшеліктерін
сипаттау

Қолдану

6.2.1.2 Тарихи процестердің
контекстінде «гуманизм»,
«реформация», «протестантизм»,
«лютерандық», «кальвинизм»,
«контрреформация», «кезуиттер
ордені» түсіндіру

Білу және
түсіну

6.2.4.2 Жаратылыстану
ғылымдарының келешектегі дамуы
үшін кейінгі орта ғасырлар кезеңінде
жердің құрылысы туралы жасалған
ғылыми жаңалықтардың
маңыздылығын анықтау

Жоғарғы
деңгей
дағдылары

Барлығы:
Еcкерту: *-өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Тапсырма тапсырма* Тапсыр
саны*

ма
түрі*

1

-

1

ҚЖ

Орындау
уақыты,
мин*

7

Балл Бөлім
* бойынша
балл

3
7

1

2

ҚЖ

8

4

1

3

КТБ

10

7

7

1

4

ТЖ

15

6

6

4

-

-

40

20

20

«Дүниежүзі тарихы» пәнінен IY тоқсан бойынша
жиынтық бағалау тапсырмалары
1. Суреттерді пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз.

a

b

a-суреті салынған кезең ________________________
b- суреті салынған кезең _______________________
Осы уақыт аралықтарында көркем сурет өнерінде қандай өзгерістер болды?
2. Шығыстың ортағасырлық мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттаңыз.
1
2
3
4

[1]
[1]

[1]

[4]
3. Берілген ұғымдарды сипаттамасымен сәйкестендіріңіз.
№ Ұғымдар
№ сипаттамасы
1
Реформация
A
адами құндылықтарды жоғары қою
2
Протестантизм
B
бір орталықтан басқарылатын, қатал тәртіпке негізделген,
басшыларға сөзсіз бас июді талап ететін діни ұйым
3
Лютерандық
C
XVI-XVII ғасырлардағы Еуропаны қамтыған реформация
қозғалысына қарсы қозғалыс
4
Контрреформация D
христиан дініндегі протестанттық ағымдардың бiрi. XVI
ғасырда Германияда реформация қозғалысының
нəтижесінде пайда болды
5
Иезуиттік орден
E
римдік католицизм және Шығыс Ортодоксалдық
шіркеумен бірге христиан әлемінің басты бөлімшелерінің
бірі болып табылады
6
Гуманизм
F
Германиядағы католиктік шіркеудің халық тарапынан
тоналуына қарсы қозғалыс
7
Кальвинизм
G
XYI ғ. реформацияның нәтижесінде Жан Кальвин негізін
қалаған протестанттық діни ілім. Ол өмір сүрудің тақуалық
принципін негіздеді

Жауаптары:
1

2

3

4

5

6

7

[7]

4. Жаратылыстану саласы бойынша ғалымдардың пікірлеріне талдау жасаңыз.
Галилео Галилей: «Мен біздің ғасырымызда астрономия туралы базарларда
айтылатындығын көремін. Екі мың жыл бірқатар елдер Күн және өзге де аспан денелерінің
біздің Жердің төңірегінде айналатындығына сенді. Ұлы мақсат туындады, адамдар
өмірдегі барлық заттың себебін түсінгісі келеді...».
Николай Коперник: «Жер, аспан өрісінің бір бөлігі болғандықтан, оның табиғаты мен
қозғалысына ие бола отырып, орталыққа жақын орналасуы себепті, аз қозғалады. Күн –
ғаламның ортасы, ал жер оның маңында айналады...».
Әбу Райхан әл-Бируни: «Жер домалақ және ол айнала қозғалуда, жердің тартылыс күші
бар. Сонымен қатар, жердің диаметрін де дәлме-дәл өлшеуге болады. Менің мақсатым:
жер меридианы градусы ұзындығын қайта өлшеу жоспары. Әртүрлі өлшеулердің
айырмашылығын ойлап, салыстырып бас қатырғанша, жаңа өлшеу жүргізіп, бақылау көп
тиімді. Мен ақиқаттың айналасынан шықпауға тырыстым...».
Р/с
1.

Ғалымдардың аттары
Галилео Галилей

2.

Николай Коперник

3.

Әбу Райхан әл-Бируни

Пікірлерінің мазмұны

Пікірінің маңыздылығы

[6]

24

Балл қою кестесі
Тапсырма

1

2

3

4

Жалпы балл

Жауап

Балл

a-Ортағасырлар кезеңі
b-Қайта өрлеу кезеңі
сурет түстерінің қанық болуы, шынайылықтың
басым болуы, құдайлардың бейнесін салудағы
өзгерістер, адамдардың басты тақырыпта болуы;
1.
Самарканд Ұлықбектің басқару кезінде астана
болып, мәдениет және архитектура орталығына
айналды.
2.
XV ғасыр аяғындағы-XVI ғасыр басындағы,
ұлы ойшыл, Орта Азия ақыны Әлішер Науаи, «Екі
тіл
бәсекелестігі»
атты
еңбегіндегі
өзінің
трактатында, тілдердің мәдени маңыздылығын, оның
байлығы мен мүмкіндіктерін теориялық тұрғыда
дәлелдеп берді
3.
XVI ғасырдағы Орта Азияның ең керемет
әдеби дәстүрінің жалғастырушысы Бабыр болды.
4.
Оның ұлы еңбегі «Бабыр-нама» өмірбаян
шығармашылығында жазылған ең алғашқы әдебиет
үлгілеріне жатқызылады.
1-F
2-E
3-D
4-C
5-B
6-A
7-G
Галилей өз пікірінде адамдардың астрономия туралы
түсініктерінің кеңейе бастағаны туралы пікір
білдіреді
Галилей пікірінде аспан денелері қозғалысын
зерттеуде астрономия ғылымының қосатын үлесін,
маңызын қарастырады.
Николай Коперник айтқан пікірінде Жер
Галактиканың маңызды бір ғаламшары екенін
баяндайды
Николай Коперник жердің Күнді айналатындығын
дәлелдеу арқылы ғылымға зор үлес қосқан

1
1

Әбу Райхан әл-Бирунидің айтқан пікірінде жер
меридианы градусы ұзындығын қайта өлшеу
жоспары өзінің зерттеу мақсаты екенін түсіндіреді
Әбу Райхан әл-Бируни жер меридианы градусын
өлшеу арқылы гелиоцентрлік жүйе және жердің
тартылыс күші туралы болжам жасап, ғылыми
маңызы зор жаңалық жасайды.

1

1
4

Білім
алушының
басқа да
дұрыс
жауаптары
қабылданады

7

1
1

1

1

1

20

25

Қосымша
мәлімет

Білім
алушының
сұрақтың
мазмұнына
сәйкес және
ықтимал
жауаптары
қабылданады
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!