мектептегі мұғалім көшбасшылығы деңгейлік курсы бойынша рефлексиялық есебі

А1 Оқыту мен оқуға өзгеріс енгізу туралы рефлексиялық есеп

Мұғалімнің алдына қоятын мақсаттарының ең бастысы- сабағын жоспарлауда қызықты әрі ұтымды жүргізу. Оқушының бойында ізденімпаздық,дәлеледер келтіре білу дағдыларын қалыптастыру үшін көптеген тәдіс-тәсілдер мен технологилар бар. Педагог В.А.Сухомлинский: «Балалар егер бірдемені түсінбейтін болса,онда білім беруші балаларды кіналауға керек емес,оларға түсіндіре алмай отырған өзін айыпты етуі қажет»- деп айтқан еді. Қазіргі заман талабына сай ұстаз алдына келген шәкіртіне жан-жақты білім беруі қажет. Осындай мақсатқа жету үшін «Мектептегі мұғалім көшбасшылығы» бағдарламасы ұстаздар үшін өте тиімді деп ойлаймын. Осы бағдарлама мазмұнында ұстаз-бағыттаушы,ұйымдастырушы. Жаңа әдіс-тәсілдердің барлығы дербес тұлғаның өз-өзін ілгерілеуін,өз алдына мақсат қоя білу қабілетін,іс-әрекетін реттей алу дағдыларын,сыныптастарымен қарым-қатынастарын нығайту,ұсынылған мәліметтерді сапалы ұғынуға бағытталған. Курсқа келуде біздің мақсатымыз жеке тұлағаларға сапалы білім үйретуде бағдарламаның жеті модул қамтылған тізбектелген төрт сабақтың орта мерзімді жоспарын жоспарлап және оны тиімді іске асыру. Тізбектелген төрт сабақтың орта мерзімді жоспарын 1 сыныптың математика пәні бойынша жоспарладым. Орта мерзімді жоспар 12 наурыз бен 16 наурыз аралығында өтілетін «Қосу амалына берілген есептер», «Азайту амалына берілген есептер», «Кері есеп», «Кері есепті құрастыру және шығару» тақырыптарында құрастырылды.

«Мектептегі мұғалім көшбасшылығы» бағдарламасы бойынша ұстаз алдына келегн оқушының жан дүниесін жақсы түсіне білу міндеті қойылған. Сапалы оқыту үшін маңызды фактордың бірі оқушының берілген тапсырманың мағынасын өз бетімен түсінуі және бағалай алуы. Осындай міндет орындалу үшін,әрине ұстаздың шеберлігі алатын орны айырықша. Осыған дейін дәстүрлі білім беруде балалар білімді жаттап қана орындап,алған білімін өмірде қолдануды жүзеге асыра алмайтын еді. Ал сындарлы оқыту бойынша негізі рөл мұғалімге емес оқушыға бағытталады. Мұғалім бағыт беруші,қадағалаушы болады.Оқушы өз бетімен білім алып,ізденуші болып табылады. Осы оқытуда білім балаға дайын түрде берілмейді,оқушы әрдайым ізденіс үстінде болады,алынған білімі не үшін өмірде қажет екенін түсініп,өмірде қолдана біліге дағдыланады.

Математика сабағы бойынша негізінен оқушының жан- жақты ойлауымен бірге логикалық ойлау дәрежесін арттырып,өзінің дербес пікірін дамытады. Негізі математика пәні қиындау болғандықтан,оны іске асыру логикалық тұрғыдан басталады.

Сын тұрғысынан ойлауға үйрету- оқушының,мұғалімнің де сыни ойлауын дамыту. Оқушылардың сыни ойлауын дамытуда ерекшеленеиін қасиеттер: алған білімін ой елегінен өткізіп нақты пікір айту, талдау, дәлелдер келтіру, белсенді іс-әрекет ету.Дәстүрлі сабақа оқушылар сыни олйауда тек тақырып аясында ойланып,жауап береді. Ал сыни ойлауды сабақ барысында қолдануда оқушы тақырып бойынша ғана емес жоғары деңгейлі сұрақтарға жауап беруге және өз ойынан сұрақтар құрастыра алу, еркін ойлау дағдысын дамыту керек. Өзімнің тізбектелген сабағымда «Есептің сызбасын құрастыр», «Миға шабуыл» , «Өрмекші» әдістерін қолдану арқылы жүзеге асыруды жоспарлаймын. Осы сыни тұрғысынан ойлауға үйрету модулі Блум таксономиясын қамтиды. Сонда Блум таксономиясын қолдану арқылы оқушының бойында бағалай білу,білімін жинақтау.түйінді ой қорыту дағдылары артады. Оқушының сыни ойлауын дамыту ол әрине мұғалімнің де сыни ойлай алуы,ұстаздың шеберлігі. Ұстаз әрқашан ізденіс үстінде болуы қажет.

Бағалаудың негізгі сипаты бір адам басқа адамның айтқан ойын,іс-әркетін бақылауы және өз –өзін бағалау бойынша өзінің жеке ойлауын,тәртібіне зер салу болады. Бұл жеті модульдің бірі оқу үшін бағалау және оқуды бағалау. Алдындағы бес бал бойынша бағалауда оқушыға субьективті ретінде қарап бағалау болатын еді,ал қазіргі бағалауда біз оқушыға обьективті ретінде қарап бағалау болатынын түсіндім. Қайсысы тиімді деген сұрақ туындаған еді? Әрине осы модульді қолданған тиімді. Себебі бес балдық бағалауда оқушының білімінің жетістігін нақты көре алмаймыз,ал қалыптастырушы бағалау арқылы оқушының бойында ілгерілеу,ынталану,жауапкершілік,өзін-өзі және сыныптастарын бағалау сияқты дағдылары дамиды. «Екі жұлдыз,бір тілек», «Табыс баспалдағы» , «Білемін,білгім келеді,білдім», «Бас бармақ» әдіс-тәсілдерін сабақта қолдануды жоспарладым.

Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту және оқу модулінде оқушының ойлау деңгейі мен білім алу деңгейіне орай сабақты жоспарлау. Өткізілетін тақырыпың оқушының жас ерекшелігіне орай ұйымдастырылуы. Өз сабағымда оқушының пәніме деген қызығушылығын, ынтасын арттыру мақсатында,жасына сай білімді меңгерту,осыған орай көздеген мақсатыма жету үшін «Үштік әдіс», «Көктемгі бақ» іспеттес тәсілдерді қолдануды жоспарладым. Топтық жұмыстарды ұйымдастыру арқылы тапсырмаларды баланың жас ерекшелігіне орай таңдап алдым. Оқушылардың ынтасын арттыру үшін сергіту сәттері мен тартымды ойындар да баланың жас ерекшеліктерін ескеріп жоспарладым.

Тізбектелген сабақтарды жоспарлауда үлесі зор болған модульдің бір оқыту мен оқуда ақпараттық технологияларды пайдалану. Математика пәні бойынша «Кері есептерді шығару және құрастыру» бейнеролик көрсету арқылы қызығушылығын арттыруға,танымдық ойлау қабілеттерін дамытуға ықпалы зор болады деп ойлаймын. «Қыстап қалатын құстарды санау» бейнеролигін тамашалау арқылы білімдері толықтырылып,есептеу дағдылары артады деп ойлаймын.

Бағдарлама мазмұнын түсіне келе тапсырмаларды бір деңгейде емес,әр түрлі деңгейде жеңілден күрделіге қарай күрделендіріп оқушының қабілетіне орай берілетінін түсіндім. Мұғалім алдында отырған баланың дарындылық қабілетін ашып,оны ары қарай дамыта білуі қажет. Сонда ғана оқушы бойындағы қабілеті тапсырманың күрделеніп берілуімен бірге мұғалімнің бағыт беруі арқылы артады. Мұғалім тапсырманы оқулық төңірегінде ғана емес,одан тыс тапсырмалард қамтуы қажет. «Сұраққа жетіп ал», «Өзіндік ойын», «Математикалық турнир» әдістерін қолдануды жоспарладым. Оқушылардың басым бөлігі есептің шартына сәйкес сызбаны таңдап алса,кейбір оқушылар сызбаны өз бетімен құрастыруға негізделген тапсырма,жоғары деңгейі оқушылар өз ойынан есеп құрастырып,оған кері есеп құрастыру сияқты тапсырмаларды беруді жоспарладым.

Диалогтік оқыту модулі арқылы оқушының бойында өз ойын анық ойын дәлелді жеткізе біле алу қабілеті,бір-бірімен сөйлесу,қарым-қатынас жасауда шынайылылық,бір-бірінің идеясын талдай білу сияқты дағдылары қалыптасады. «Үштік әдіс», «Ойлан – жұптас-бөліс», «Ойлан тап» әдістерді сабағымда қодануды жоспарладым. Осы әдістер арқылы ойларын нақты анық жеткізіп,ұтымды ойларын білдіру қабілеті дамиды деп ойлаймын.

Балалардың көшбасшы болу дағдысын дамыту үшін рөлдік,топтық жұмыстарда қолдануды жоспарладым. Бір-бірін сыйлау,бір-бірінің идеяларын тыңдай білу,өз пікірін дәлелі түрле айта білу дағдысы артатынын түсіндім.Маңыздысы мен үшін алдыма келген баланың қабілеті мен дарындылық деңгейін тапсырмаларды күрделендіре беріп,оның бойындағы талантын одан әрі дамытып,өз алдына мақсат қоя білетін және мақсатқа жету жолын іздестіріп ізденуші дағдыларын арттыру болады.

Орта мерзімді сабақтарды жоспарлауда осы жеті модульдерді ықпалдастыра отыра қолдануды жоспарладым. Осы сабақтардан күтілетін нәтижелер: Берілген есептің деректерін талдай отырып,сызбаны дұрыс толықтыра біледі,есептің шешуін санды өрнек түрінде жаза алады;есептің шешуін дұрыс табады;есептің жауабын толық жаза алады. Оқушыларда қосуға арналған есептерді шешу дағдысы қалыптасады деп ойлаймын. Қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға берілген есептің шешімін анықтай алу,кері есептер құрастыра алу және шығара біледі деп жоспарладым.

Қалай оқу керектігін үйрену модулі бұл «өзін-өзі реттеу» үдерісіне жатады. Бұл модульді мен өз сабағымда жұптық жұмыстарды жүргізу арқылы қолдандым. «Орындап көр», «Жұбыңмен бөліс» әдіс-тәсілдерді қолдануды жоспарладым. Оқушылар тапсырмаларды орындау барысында проблемаларды өздігінен айқындап,өз бетімен шешу дағдыларын қалыптастырады деп жоспарладым. Білім беру үшін баланың алғашқы білімі мен дағдыларын еске алып және оларды ілгері қарай дамыту мақсатында тапсырмалар қолдануды ойластырдым. «Миға шабуыл», «Кім жылдам?» тәсілін қолдануды жоспарыма енгіздім. Оқушылар бір-бірінің жұмыстарын бағалауға,бір-бірін тыңдау арқылы жауапкершілік дағдысын қалыптастыру мақсатым деп ойладым. Осындай дағдыларды қалыптастыруда оқушы өзін-өзі реттей алуға үйренеді.

Орта мерзімді сабағымның төртінші сабақтың қысқа мерзімді сабағымның жоспарын жасадым. Соңғы сабағымның тақырыбы «Кері есепті құрастыру және шығару». Сабағымның мақсатын оқушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып құрастырдым. Осыларды ескере отырып осындай мақсат қойдым: «Қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және шығару, кері есеп құрастыру және шығару». Сабақты бастамас бұрын оқушылардың ортасында ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру үшін психологиялық дайындық «Адамгершілік» атты өлеңің қолдануды және топқа бөлу үшін «Кәмпит түрлері» арқылы топқа бөлуді жоспарлап отырмын. Жаңа білімді оқушыларға беруден бұрын алдыңғы білімді жаңа біліммен ұштастыру мақсатында «Өзіндік ойын» әдісін қолдануды ойластырдым. Оқушылардың зейінін сабаққа шоғырландыру,сыни ойлау қабілеттерін ары қарай дамыту мақсатында «кері есептер» бейне материалын енгізуді жоспарладым. Осы сабақты жоспарлауда сын тұрғысынан ойлауға үйрету модулінің маңызы зор деп ойлаймын. Математика сабағы көп ойлануды талап етеді. Сыни ойлау қабілетін арттыру мақсатында «Математикалық турнир» әдісін алдым. Бұл әдістің мақсаты оқушы өз ойынан есеп құрастырып,оның сызбасын сызуы қажет. Осы тапсырманы топтар бір-бірін бағалау дағдысын дамыту үшін «Плюс-минус-қызықты» әдісін қолдануды жоспарға енгіздім. Балалардың белсенділік қабілетін,көшбасшылық дағдысын дамыту үшін сергіту сәтіне «Ханзада мен айдаһар» әдісін қолдануды жоспарладым. Шығармашылық қабілеті мен талдау,жинақтай білу,бағалау дағдыларын одан әрі қалыптастыру үшін «Ойлан» және «Орындап көр» әдісетрі арқылы алдым. Осы тапсырма арқылы оқушы кері есеп құрастыру,оған сәйкес сызбаны таңдау,сызбаны құрастыруды орындауды үйренеді. Алған білімдерін қорытындылап,бағалай білу,өмірде қолдана алу мақсатында «Аквариумдағы балықтар» әдісі арқылы дамытуды ойластырдым. Бірін-бірі бағалай білу,өзін-өзі бағалау дағдысын арттыру үшін «Таңдау», «Стикер түстері», «Бес саусақ» әдісетірн қолдануды жоспарға енгіздім.

Осы барлық сабақтарыма модульдерді ықпалдасытра қолдану арқылы сабағыма қойған мақсатқа жетемін деп ойлаймын.

Орта мерзімді жоспар

Пәні: Математика

Сынып: 1

Бөлімі: 3.В.Теңдік және теңсіздік

Мақсаты: есептерді шығару,қосу және азайту компоненттерін ажырата білу,есеп шығаруда қолдануды үйрену,кері есептер құрастыра білу дағдыларын дамыту.

А2 Коучинг-сабақ арқылы әріптестердің тәжірибесіне өзгеріс енгізу туралы рефлексиялық есеп

Қазіргі заман талабына сай білім беру жүйесінде көптеген өзгерістер енгізіліп отыр. «Мектептегі мұғалім көшбасшылығы» бағдарламасы мұғалімдерге өзіміздің әріптестерімізбен коучинг арқылы жаңа әдіс-тәсілдерді тәжірибеде пайдалануды үйренуге мүмкіндік береді.

Коучинг деген сөздің мағынасы дайындау,жаттықтыру деген мағына береді.Яғни біз өзіміздің әріптестерімізбен пікір алмасып,тәжірибемен бөлісіп,идеялармен алмасып,белсенді диалогтік қарым-қатынаста боламыз. Осының барлығын ескере отырып мен коучинг сабағымның тақырыбын «Сын тұрғысынан ойлау модулінің әдістерін сабақта қолдану» деп алдым. Осы тақырыпты алу мақсатым әріптестерім «сын тұрғысынан ойлауға үйрету модулі ол бір-бірінің қателіктерін,сынын айту деп түсінеді екен». Сондықтан әріптестерімнің сын тұрғысынан ойлауға үйрету модулі туралы нақты мағұлматты ұғындыру,өз тәжірибесінде әдістерін тиімді қолдануға дағдыландыру.

Коучинг сабағымның мақсаты мұғалімдерге сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдістерін сабағында қолдануға ықпал ету және белсенділікке ынталандыру деп алдым. Жүргізетін коучинг сабағымның нәтижесінде сабақтың аяғында әрбір ұстаз сын тұрғысынан ойлаудың әдістерінің қыр-сырын ұғынып,маңызын,тиімділігін білу арқылы тәжірибеде қолдануға ұмтылады,ортада жайлы әрекеттестік орнайды,өз идеяларын зерделеп,әңгімелесу үшін мүмкіндіектер жасайды деп ойлаймын. Коучинг сабақты бастамас бұрын әріптестер арасында жағымды ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру үшін “Оркестр”жаттығуын алуды жоспарладым. «Мен - дирижер, тыңдаушылар - оркестр. Қолымды төмендетсем бір әнді ақырын айтады, жоғарылатқан сайын дауыс ырғағын жоғары шығарып айтады». Топқа бөлуді «Әндер» арқылы «Анажаным,Әке,Бала» 3 топқа бөлуді ойластырдым. Коучинг сабаққа қызығушылығы мен зейінін шоғырландыру мақ

Сабақтың басында әріптестердің үйрету модулі туралы білімдерін тәжірибелерімен бөлісу мақсатында, мұғалімдердің қажеттіліктерін анықтау мақсатында «Ой түрткі сұрақ» әдісі арқылы анықтауды жоспарладым.

1 2

3 4

1 2

3 4

1 2

3 4

1 2

3 4

«Анажаным,Әке,Бала» деп бөліп, топтық жұмыстың тиімділігі мен маңызың «Ой қозғау» әдісі арқылы мұғалімдердің сыни ойлауын дамыту мақсатында «Боз орамал» бейне материалын өткізуді жоспарладым.

Мұғалімдердің сын тұрғысынан ойлауға үйрету модулі бойынша білімдерін толықтыру мақсатында модуль туралы таныстырылым көрсетуді жоспарладым. «Миға шабуыл» әдісін пайдалану арқылы сыни түрде ойланып шығармашылық деңгейлерін одан әрі дамыту мақсатында суреттерді өткізуді ойладым. Бұл жерде 3-топқа әр түрлі суреттердің айырмашылықтарын анықтау беріледі.Осыдан кейін сыни түрде ойлауға үйрету модулінің бірі «Дананың кілттері» әдісімен таныстырып,сабақта қолдану жолдарын талдау жүргізуді жоспарға енгіздім. Әрбір жұмысты орындаудың алдында топтың ережесін құрастырып,белгілі уақытты белгілеуді ойластырдым. Әрбір жұмыстан кейін топтар арасында кері байланыс беріп отыруды ұсынамын.

Оқытудың жаңа әдістерін бағдарламада үйреніп,коучинг сабағымды жүргізуде өзімнің алған білімімді: тиімді кері байланыс алу,талдау,бағалауды әріптестерімен алмасып,сол алған білімімізді тәжірибеде қолдануды іске асыруға ұмтылдыру қажет деп ойладым. Жеті модулдің әдістерін,идеясын сабақта тиімді қолдануды мұғалімдерге үнемі қолдануды дағдыландыру қажет деп жоспарладым. Осы жұмыстарды жүргізу барысында мұғалімдердің бағдарлама туралы білімдерін көтеріп,кәсіби деңгейінің өсуіне ықпал жасаймын деген ойдамын. Осы сабақты өткізу арқылы мен өзімнің терең ойланып,қадағлай білу,ұтымды кері байланыс ұсыну,өзекті мәселені анықтай білу,ізденімпаздық,шығармашылық сияқты қасиетім дамиды және сыни ойлау,бағыт беру дағдыларым артады деген ойдамын. Коучин сабақ жүргізу арқылы біздің бойымызда ұйымдастырушылық пен көшбасшылық дағдыларымыз дамытылады.

Негізі топтық жұмыстар жүргізу арқылы әріптестеріміз ынтымақтастықта жұмыс жасауға үйреніп,одан әрі шығармашылықтарын дамытып,қандай да жағдай кезінде жауапкершілікті өзінің мойнына алуға,мәселелерді өз бетінше шешу жолдарын табуды,өз-өзін бағалай білуге дағдыланады деген ойдамын.

Коучинг сабақтың соңында кері байланыс алу мақсатында «Еттартқыш,қоқсалғыш,чемодан» әдісі арқылы жүргіземін. Осыдан шығатын түйінді коучинг арқылы мұғалімдер сын тұрғысынан ойлауға үйретудің әдіс-тәсілдерінің маңызы туралы біліп,оны тәжірибеде тиімді қолдануға ұмтылады деп ойлаймын.

А3 Тәлімгерлік жоспар

Тақырыбы: Сыни ойлау дағдыларын дамытуда СТО стратегияларын қолдану тиімділігі

А3 Әріптестердің бірімен тәлімгерлік үдерісі жүзеге асырылғаны туралы рефлексиялық есеп

Мектептегі мұғалім көшбасшылығы бағдарлама мазмұны бойынша мұғалім білімін өзінің әріптестерімен алмаса отырып,мектептегі мұғалімдердің жаңа әдіс-тәсілдерді сабақтарында қолдануға ықпал ету болып табылады. Осы арқылы біз тәлімгерлік болу қабілетімізді дамытамыз. Сол үшін мен өзімнің әріптесіме көмек беруге,тиімді түрде сабақта жеті модульдің бірі сыни ойлау дағдыларын дамытуда СТО стратегияларын қолдануға үйретемін деген ойдамын.

Тәлімгер үдерісі дегеніміз мұғалімдер арасында шынайлылық,сенімді қарым-қатынас орнату,білімін,тәжірибесін дамыту,жетілдіру мақсатында күрделі сұрақтар қоя білу дағдысын дамытуға бағытталған. Тәлімгер тәлім алушыға мәселелерді шешуге көмек бере алады. Осындай мақсаттарды жүзеге асыру үшін тәлімгерлік ету жоспарына сауалнама,кері байланыс жүргізу,сұхбат алу арқылы мәселелерді анықтауды жоспарладым.

Тәлімгерлік үдерісті бастаудың алдында тәлім алушымен сенімділік пен шынайлылық қарым-қатынас орнату мақсатында сұхбат жүргізуді жоспарладым. Сұхбат жүргізе отырып тәлім алушының сабақта қандай әдістерді қолдануды білетінін және қандай қиындықтары бар екенін анықтамын және оған тәлімгерлік көмегімді ұсынамын.

Екінші аптада тәлім алушыға өзімнің сабағыма қатысуға ұсыныс жасаймын. Мен өз сабағымда жеті модулдің әдістерін қолдану жолдарын көрсетемін. Сыни ойлау дағдыларын дамытуда СТО-ның стратегияларын оның ішінде «Инсерт» , «Джигсо», эссе жазу, «дананың кілттері» атты әдістерді қолданамын.

Үшінші аптада коучин сабағына қатыстырамын. Коучинкте ол жеті модуль туралы түсінік қалыптастырады,соның ішінде сыни ойлау әдістерін толық түсінеді,өз тәжірибесінде тиімді қолдануға дағдыланады. Коучинкте топтық жұмыс кезінде әдіс-тәсілдерді сабақта қалай қолдану керектігіне көзін жеткізеді.

Төртінші аптада мен тәлім алушының сабақтарына қатысып,әдіс-тәсілдерді қалай ұтымды қолданатынын бақылаймын. Тәлім алушының сабағында оқушылардың сыни ойлау дағдыларын дамытуда қаншалықты әдіс-тәсілдерді меңгергендігін анықтаймын. Сабақ аяқталған соң тәлім алушымен кері байланыс беру арқылы ұсыныстар жасаймын.

Бесінші аптада тәлім алушыға сабақ жоспарлауда Блум таксономиясының ойлау деңгейлері арқылы жүргізуге ықпал етемін. Блум таксоноиясының ойлау деңгейлері: білу,түсіну,бағалау,талдау туралы білімін кеңейтеді. Сауалнама жүргізу арқылы қажеттілігін анықтаймын.