МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛДЕ ІС
ҚАҒАЗДАРДЫҢ ЖҮРГІЗІЛУІ БОЙЫНША
АНЫҚТАМА
Бақылау
объектісі: құжаттамалар
Зерттеу
мерзімі: 1 жарты жылдық, 2024-2025 оқу
жылы
Тексеру
мақсаты: ҚР 1997 жылғы 11 шілдедегі
№151-І «ҚР Тіл туралы» заңына сәйкес құжаттамалардың мемлекеттік
тілде жүргізілуін қамтамасыз ету
Бақылау
нысаны: Тақырыптық, Кешенді-жалпылаушы
бақылау/ құжаттармен
танысу
Тексерді: директордың оқу ісі жөніндегі
орынбасары
Қазақстан Республикасының «Тіл
туралы» заңы мемлекеттік тілдің – қазақ тілінің қоғамдағы барлық
салаларда, соның ішінде білім беру жүйесінде қолданылуын және
дамуын қамтамасыз етуге бағытталған. Мектептерде мемлекеттік тілде
құжаттаманың жүргізілуі, барлық ішкі құжаттар мен ресми
хат-хабарлардың қазақ тілінде рәсімделуі маңызды міндет болып
табылады. Бұл анықтамада мектепте Тіл туралы заңына сәйкес
құжаттаманың мемлекеттік тілде жүргізілуі қамтамасыз етілу деңгейі
бағаланады.
1. Тексерілген
құжаттар:
Жұмыс жоспары (күнтізбелік
жоспарлар, тәрбие жоспары);
Бұйрықтар мен
хаттамалар;
Есептер, анықтамалар,
өтініштер және басқа ресми
құжаттар;
Қызметтік
хат-хабарлар.
2. Бақылау
нәтижесі:
Құжаттаманың мемлекеттік тілде
жүргізілуі:
-
Құжаттардың тілдік
сәйкестігі:
Мектепте барлық ресми және ішкі құжаттар, атап айтқанда бұйрықтар,
хаттамалар, жоспарлар, есептер, талаптар және басқа да құжаттар
мемлекеттік тілде рәсімделген. Құжаттардың қазақ тілінде жүргізілуі заңға
сәйкес орындалуда.
-
Құжаттарды
жүргізу:
Құжаттардың бірдей сапада, дұрыс және түсінікті тілде
жазылған.
-
Құжат айналымы мен
рәсімдеу:
Құжат айналымы жүйесінде мемлекеттік тілдің
қолданылуы жоғары
деңгейде. Әкімшілік процестер мен құжаттарды тіркеу
кезінде мемлекеттік тілде рәсімдеу талаптары
орындалуда.Мектеп ішінде қызметкерлер арасында
мемлекеттік тілде коммуникация жүргізу деңгейі
орташа себебі, екі тілді
мектеп.
-
Құжаттарды әзірлеу мен
редакциялау:
Мектеп қызметкерлерінің құжаттарды мемлекеттік тілде сауатты жазу
және редакциялау үшін қажетті тілдік білім деңгейі
жақсы.
Тілдік
ресурстар мен көмек көрсететін құралдардың (мысалы, тіл маманы,
редактор) қолжетімділігі қарастырылмаған.
-
Құжаттамадағы мемлекеттік тілге қатысты
проблемалар:
Құжаттарды мемлекеттік тілде жүргізуге қатысты кездесетін
қиындықтар мен кемшіліктерге тоқталатын болса, екі тілді мектеп болғандықтан әр
құжаттың орыс тіліндегі нұсқасын сұрайды. Мысалы, кейбір құжаттарда
тілдік қателіктер немесе аударма мәселелері орын алуы мүмкін емес,
себебі қиындық туындаса қазақ тілі пәні мұғалімдері көмекке
шақырылады.
Мектеп қызметкерлерінің
тілдік даярлығы:
Мектеп қызметкерлерінің мемлекеттік тілдегі құжаттаманы жүргізу
үшін қажетті тілдік дағдылары мен білімдері бар. Мұғалімдер мен
әкімшілік қызметкерлерінің қазақ тілін меңгеру деңгейі жоғары.
Оларға тілдік курстар немесе тренингтер ұйымдастырылмайды, себебі
қажетсінбейді.
Қорытынды:
Мектепте Тіл туралы заңына сәйкес құжаттаманың мемлекеттік тілде
жүргізілуі жалпы алғанда дұрыс деңгейде қамтамасыз етілген.
Құжаттар мемлекеттік тілде рәсімделеді және тілдік талаптарға сай
орындалады. Алайда, кейбір жағдайларда қазақ тіліндегі құжаттарды
сауатты және түсінікті түрде әзірлеу үшін қосымша тілдік көмек
қажет болуы мүмкін. Бұл мәселені шешу үшін тілдік білімді арттыру
мақсатында мұғалімдер мен мектеп қызметкерлері үшін арнайы курстар
мен тренингтер ұйымдастыру
ұсынылады.
3.
Ұсыныстар:
Мемлекеттік тілде іс
қағаздарын сапалы жүргізу үшін қызметкерлерді оқыту және
біліктілікті арттыру курстарын
ұйымдастыру.
Мемлекеттік тілдегі құжаттарға
байланысты әдістемелік құралдарды
көбейту.
Құжат айналымын мемлекеттік
тілге көшіру бойынша нақты мерзімдер мен жоспар
жасау.
Бақылауды жүргізген
директордың
оқу ісі жөніндегі
орынбасары: ФИО