Абай атындағы қазақ ұлттық педагогикалық университеті

Баяндама

Тақырыбы: Мобильді технологияның білімге оң әсері

Орындаған: Мергенова А.

Алматы 2024-2025 оқу жылы

Жоспар.

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

2.1. Білім берудегі мобильді технологияларды қолдану ерекшеліктері.

2.2. Мобильді технологияларды қолдану артықшылығы мен кемшіліктері

2.3. Мобильді технологияның дидактикалық мүмкіндіктері.

2.4. Мобильді технологияның білімге оң әсері

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер тізімі

I. Кіріспе

Қазіргі таңда мобильді технологиялар білім беру саласында кеңінен қолданыс табуда. Смартфондар, планшеттер және басқа да мобильді құрылғылар білім алушылар мен оқытушыларға жаңа мүмкіндіктер ұсынып, білім беру процесін тиімдірек етеді.

Оқытуда мобильді технологияларды пайдалану қазіргі уақытта өзекті жəне тіпті барған сайын білім берудің ажырамас бөлігіне айналуда. Смартфондар мен планшеттер сияқты заманауи мобильді құрылғылар кеңінен қол жетімді болып келеді жəне оқушыларға түрлі ақпараттарға қол жеткізуіне жəне кез келген жерде уақытта оқуына мүмкіндік береді. Бұл əсіресе қашықтан оқыту жəне өздігінен оқыту үшін өте пайдалы болып отыр.

Білім саласындағы мобильді байланыс құралдарының рөлін саралаған Еуропа мен АҚШ мемлекеттері болып табылады.

Заманауи қоғамда мобильді технологиялар білім беру жүйесін түбегейлі өзгертіп, білім алу мен оқытуды жеңілдетіп отыр. Смартфондар, планшеттер және басқа да мобильді құрылғылар арқылы білім алушылар мен оқытушылар жаңа мүмкіндіктерге ие болуда. Бұл баяндамада мобильді технологиялардың білімге оң әсері жан-жақты қарастырылады.

II. Негізгі бөлім

2.1. Білім берудегі мобильді технологияларды қолдану ерекшеліктері.

Қазіргі білім берудегі əлемдік тенденциялардың бірі оқу процесінде мобильді құрылғыларды (смартфондар, планшеттер жəне т.б.) пайдалану болып табылады. Əртүрлі пəндік салаларда мобильді құрылғыларды қолдану жəне оқу процесін ұйымдастыру мысалдарын сипаттайтын басылымдар көбейіп келеді. Педагогикалық қауымдастық мобильді құрылғыларды педагогикалық тəжірибеге енгізудің заманауи форматтарын əзірлеуде. Мобильді технологияларды қолдану оқушылардың оқуға деген қызығушылығы мен ынтасын арттырады, бұл білім берудің тиімділігі мен сапасын арттыруға əкелетіні сөзсіз. Дыбыс, түс, анимация жəне т.б комбинациясы арқылы оқу ақпаратын ұсыну мүмкіндіктері кеңейіп келеді. Сонымен қатар, мобильді құрылғыларды сабақтың барлық кезеңдерінде жəне əр түрлі қызмет түрлерінде пайдалануға болады. Мұның бəрі шығармашылық, сыни тұрғыдан ойлау, коммуникативті дағдылар, топта жұмыс істеу дағдыларының нəтижесін кеңейтеді, сонымен қатар қазіргі білім беру жүйесі үшін де біршама басымдықтарға ие.

Мобильді құрылғы – белгілі бір құралды ауыстыру.

Мысалы, Математика сабақтарындағы мобильді құрылғылар транспортир мен сызғыш сияқты құралдарды алмастыра алады. Бұл үшін Google Play Store арқылы орнатуға болатын арнайы қолданбалар бар.Protractor мобильді қосымшасы смартфон немесе планшет арқылы нысанның бұрышын немесе көлбеуін өлшеуге мүмкіндік береді, ал Ruler мобильді қосымшасы кəдімгі сызғышпен бірдей əрекеттерді орындауға мүмкіндік береді.

Мобильді құрылғы - арнайы жəне əмбебап қолданбалармен жұмыс істеу құралы. Қазіргі уақытта мұғалімнің алдына қойған міндеттеріне байланысты математика жəне информатика сабақтарында қолдануға болатын арнайы мобильді қосымшалардың да, əмбебап қосымшалардың да кең ауқымы бар.

Информатика сабақтарында «Сандық жүйелер» тақырыбын оқу кезінде өзін-өзі бақылауды ұйымдастыруға арналған бірқатар қосымшалар бар, мысалы, «Сандар жүйесі. Түрлендіргіш жəне калькулятор».

Мобильді құрылғы - толықтырылған шындықты пайдалануға арналған құрал. Толықтырылған шындық технологиясы білім беруде бірнеше жылдан бері белсенді жəне тиімді қолданылуда, өйткені ол күрделі тақырыптарды түсіндіру кезінде есте қалатын көрнекіліктер арқылы оқу үдерісінің мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейте алады.

Толықтырылған шындық (AR) – нақты уақыт режимінде физикалық əлемді кез келген құрылғылар – планшеттер, смартфондар немесе басқалар жəне бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы цифрлық деректермен толықтыратын орта.

Бұл тəсіл ақпаратты жақсы меңгеруге жəне оны үлкен көлемде есте сақтауға мүмкіндік береді, бұған материалдың анықтығы, интерактивтілігі жəне визуализациясы сияқты технологиялық мүмкіндіктер көмектеседі. Мұның бəрі оқушылардың оқытылатын пəнге деген қызығушылығын арттыруға, ынтасын арттыруға, шығармашылық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік бере

Мобильді технология — бұл мобильді құрылғылар, яғни смартфондар, планшеттер және басқа да портативті құрылғылар арқылы ақпарат алмасу, байланыс орнату және түрлі қызметтерді пайдалану мүмкіндіктерін қамтамасыз ететін технологиялар жиынтығы.

Мобильді технологияның ерекшеліктері:

1.Ақпаратқа қолжетімділік

Мобильді технологиялар арқылы оқушылар мен студенттер кез келген уақытта және кез келген жерде ақпаратқа қол жеткізе алады. Интернет желісінің арқасында олар оқулықтар, ғылыми мақалалар, онлайн курстар мен видеоларды таба алады. Бұл өздігінен білім алу процесін жеңілдетеді.

2. Интерактивтілік

Мобильді қосымшалар мен платформалар оқу процесін интерактивті етеді. Оқытушылар студенттермен онлайн режимде байланыс орнатып, сұрақ-жауап сессияларын ұйымдастыра алады. Мысалы, Kahoot, Quizlet сияқты құралдар білім алушылардың қызығушылығын арттыруға көмектеседі.

3. Жеке оқу бағдарламалары

Мобильді технологиялар әрбір студенттің оқу қабілетіне сәйкес жеке оқу бағдарламаларын жасауға мүмкіндік береді. Оқушылар өздерінің деңгейіне сәйкес материалдарды таңдай алады, бұл оқу процесінің тиімділігін арттырады.

4. Уақытты үнемдеу

Мобильді құрылғылардың арқасында білім алушылар сабақтарды интернет арқылы өткізе алады, бұл уақытты үнемдеуге және сапалы білім алуға мүмкіндік береді. Мысалы, онлайн дәрістер мен вебинарлар арқылы студенттер үйде отырып-ақ білім ала алады.

5. Әлеуметтік байланыстар

Мобильді технологиялар студенттер арасында әлеуметтік байланыстарды нығайтуға көмектеседі. Олар форумдар мен чаттар арқылы пікір алмаса алады, бұл командалық жұмысты және пікірталастарды дамытуға ықпал етеді.

6. Технологиялық дағдыларды дамыту

Білім алушылар мобильді технологияларды пайдалану арқылы ақпараттық технологиялар саласындағы дағдыларын дамытады. Бұл болашақта еңбек нарығында бәсекеге қабілетті болуға мүмкіндік береді.

2.2. Мобильді технологияларды қолдану артықшылығы мен кемшіліктері

Бүкіл əлемде білім беруде мобильді қосымшалар мен бұлтты технологияларды қолдану қарқынды дамып келеді. Мобильді оқыту құралдары бүгінгі күні көп аппараттық құралдарды қажет етпейді, бірақ бағдарламалық ресурстарға сұраныс өте жоғары. Білім беруде мобильді қосымшаларды пайдалану оқушылардың оқу уақытының тиімділігін арттыруға көмектеседі. Өйткені қазіргі жастардың көбі смартфон, планшет сияқты құрылғыларда уақыт өткізеді.

Білім беруде мобильді қосымшаларды қолданудың артықшылықтары:

• Озық білім беру қолданбалары оқушылардың оқуға деген қызығушылығын арттыратын ең интерактивті тəсіл;

• Оқушылардың ақпаратты қабылдауын жеңілдетеді жəне жылдамдатады;

• Кез келген жерде жіне кез келген уақытта оқу материалдарының қолжетімділігі;

• Мобильді қолданбалар оқытуды қызықты əрі тартымды ету үшін интерактивті тапсырмаларды, викториналарды, ойындарды жəне мультимедиялық мазмұнды ұсына алады.

• Мобильді қосымшалардың көмегімен оқушылар өздеріне ыңғайлы уақыт пен қарқынды таңдай отырып, өз бетінше оқи алады.

• Интернеттегі көптеген ақпарат пен ресурстарға жылдам қол жеткізуді қамтамасыз етіп, оқушыларға сұрақтарға жауаптарды жылдам табуға мүмкіндік береді.

• Мұғалімдерге оқушылармен тез жəне тиімді кері байланыс жасауға мүмкіндік береді.

Бұл оқушыларға өз қателерін түсінуге жəне дағдыларын жетілдіруге көмектеседі.

Көптеген артықшылықтарға қарамастан оқу үдерісінде мобильді технологияларды пайдаланудың кейбір кемшіліктері мен қиындықтар қатар жүріп отырады:

• Мобильді құрылғылар оқушыларды алаңдатуы мүмкін. Олар оқуға көңіл бөлудің орнына əлеуметтік желіде немесе ойында уақыт өткізуі мүмкін;

• Мобильді құрылғылардың істен шығуы, интернет байланасының нашарлауы оқу үдерісін баяулатады;

• Барлық оқушылар заманауи мобильді құрылғыларға немесе жоғары жылдамдықты Интернетке қол жеткізе алмайды. Бұл білімге қол жеткізудегі теңсіздікті тудырады;

• Мобильді құрылғыларды шамадан тыс пайдалану тəуелділікті тудырып, оқушылардың физикалық жəне психикалық денсаулығына теріс əсер етуі мүмкін;

• Кейбір жағдайларда мобильді технологияны қолдану мұғалім мен оқушылардың арасындағы байланысын азайтып, білім сапасын төмендетуі мүмкін.

Осы кемшіліктерді ескере отырып, дұрыс пайдалануды қамтамасыз ету жəне оқушылардың қажеттіліктері мен шектеулерін ескере отырып, білім беруде мобильді технологияларды пайдалануды теңестіру маңызды. Мобильді технологияны қолдану арқылы тиімді оқыту мұқият жоспарлауды жəне бағалауды қажет етеді.

2.3. Мобильді технологияның дидактикалық мүмкіндіктері.

Мобильді технологиялардың дидактикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, терминологияны қолдану шекарасын анықтау қажет. Кең мағынада, мобильді технологиялар-бұл ғаламдық желіге қол жетімділікті қамтамасыз ететін мобильді құрылғылар мен сымсыз байланысқа негізделген технологиялар.

Мобильді технологиялар дидактикалық мақсаттар мен міндеттерге екінші ретті жəне бүкіл оқу процесінің негізгі құрамдас бөлігі емес, оларға қол жеткізу құралы болып табылады. Осылайша, оқытуда АКТ құралдарын пайдалану негізді болуы керек жəне дəстүрлі оқудан айқын артықшылықтар ұсынуы керек.

Біздің зерттеуімізде мобильді оқыту əдісі дегеніміз - жеке (нақты) дидактикалық есепті шешу əдісі, оның технологиялық негізі кез-келген мобильді технология болып табылады. Сонымен қатар, мобильді оқыту əдістері кез-келген пəнді оқытудың жалпы əдісіне еніп, дəстүрлі əдістермен қатар қолданыла алады; дəл осы тəсіл мектептегі информатика курсында мобильді оқыту əдістерін қолдану кезінде осы жұмыста қабылданған.

Оқытуда мобильді технологияларды пайдалану-салыстырмалы түрде жаңа бағыт, сондықтан оларға қатысты теориялық база талқылау сатысында; педагогикалық қоғамдастық оқу процесінде мобильді құрылғыларды қолдануға тырысады. Осы саладағы шетелдік зерттеулер оқытуда мобильді технологияны қолданудың əртүрлі модельдерін қарастырады. Клопфердің, Сквирдің жəне Дженкинстің пікірі бойынша мобильді құрылғыларды толық пайдалану үшін олардың функцияларын пайдалану қажет:

• төзімділік (мүмкін ауыстыруға компьютер, түрлі сайттар мен жылжуға олар бойынша);

• əлеуметтік интерактивтілік (деректерді бөлісуге жəне басқа адамдармен бетпе-бет қарым-қатынас жасауға мүмкіндік береді);

• мəтінмəндік сезімталдық (ағымдағы орын, уақыт туралы деректерді, соның ішінде жарамды жəне бөлісілген деректерді жинай алады);

• қосылу (мобильді құрылғыларды бір желіге біріктіру мүмкіндігі);

• даралық (жеке білім беру траекториясын қамтамасыз ету мүмкіндігі).

4. Мобильді технологияның білімге оң әсері

Оқу үдерісінде мобильді технологияларды қолданудың кейбір аспектілері:

Білімге қолжетімділік: Смартфондар мен планшеттер дамыған елдерде кеңінен қолданылады, бұл студенттердің көпшілігінің білім беру ресурстарына қол жеткізуін қамтамасыз етеді. Бұл білімнің қолжетімділігін арттырады.

Сыныптан тыс оқу: Мобильді құрылғылар студенттерге мазмұнды үйренуге жəне мектептен немесе университеттен тыс тапсырмаларды орындауға мүмкіндік береді, бұл оқу икемділігін жеңілдетеді.

Қашықтықтан оқытуды қолдау: Мобильді қосымшалар мен платформалар қашықтықтан оқытуды қолдайды, бұл əсіресе COVID-19 пандемиясы кезінде маңызды рөл атқарды.

Интерактивті оқыту: Мобильді қолданбалар оқытуды қызықты əрі қызықты ету үшін интерактивті сабақтарды, тапсырмаларды жəне білім беру ойындарын ұсынады.

Бейімделетін оқыту: Мобильді технологиялар əр оқушының жеке қажеттіліктері мен білім деңгейін ескере отырып, бейімделген оқытуды жүзеге асыруға мүмкіндік береді.

Бірлескен оқу жəне ынтымақтастық: Мобильді құрылғылар студенттерге жобаларда бірлесіп жұмыс істеуге жəне онлайн платформалар мен қолданбалар арқылы ақпарат пен идеялармен бөлісуге мүмкіндік береді.

Онлайн ресурстар жəне электронды оқулықтар: Студенттер əртүрлі пəндер мен мамандықтар бойынша онлайн ресурстарды, электронды оқулықтар мен бейне оқулықтарды оңай таба алады.

Мұғалімдерге ыңғайлылық: Мобильді технологиялар мұғалімдерге оқу үдерісін ұйымдастыруды, тапсырмалар беруді жəне оқушылардың үлгерімін қадағалауды жеңілдетеді.

Лездік кері байланыс: Мұғалімдер оқушыларға тапсырмалары мен орындалуы туралы тез кері байланыс бере алады.

Заманауи дағдылар: Мобильді технологияларды пайдалана отырып оқыту оқушылардың заманауи əлемге қажетті дағдыларын дамытады, мысалы, цифрлық сауаттылық жəне Интернеттен ақпаратты табу жəне талдау қабілеті.

Жеке оқу бағдарламалары: Индивидуализацияланған білім беру Мобильді технологиялар әрбір студенттің оқу стиліне және қажеттіліктеріне сәйкес келетін жеке оқу бағдарламаларын жасауға мүмкіндік береді. Студенттер өз деңгейіне қарай материалдарды таңдап, өз қарқынымен оқи алады.

Уақытты үнемдеу: Мобильді технологиялар оқу уақытын тиімді пайдалану үшін гибридті оқу модельдерін қолдануға мүмкіндік береді. Оқушылар лекцияларды интернеттен қарап, ал практикалық тапсырмаларды оффлайн түрде орындауы мүмкін.

III. Қорытынды

Мобильді технологиялардың білім беру саласындағы оң әсері айтарлықтай. Олар ақпаратқа қолжетімділікті арттырып, интерактивтілікті қамтамасыз етеді, жеке оқу бағдарламаларын жасауға мүмкіндік береді, уақытты үнемдеуге көмектеседі, әлеуметтік байланыстарды нығайтады және технологиялық дағдыларды дамытуға ықпал етеді. Білім беру жүйесінде мобильді технологияларды тиімді пайдалану – заманауи білім берудің негізі.

Осылайша, мектеп оқушыларының білімін, сабаққа деген қызығушылығын дамыту құралы ретінде оқу орындарына мобильді технологияларды енгізу тиімді жəне орынды болып табылады.

Сабақ үстінде оқушылардың біліктілігі, іскерлігі, дағдысы, дүниетанымы дамиды. Негізгі бетбұрыс оқушы білімінің сапасын арттыру, ол дегеніміз түпкі нəтижені көре білу, яғни оқушыға берген біліміміздің қайтарымын көру [8]. Ол үшін сабаққа сыныптағы оқушының барлығын қызықтыра отырып қатыстыру қажет. Бес саусақ бірдей емес, яғни əр оқушының сабаққа қызығушылығы, дүниетанымы, даму ерекшеліктері əртүрлі. Сондықтан оқушылардың осы топтарына əртүрлі деңгейде талап қоюға тура келеді. Ал ойын элементтері кез келген оқушының қызығушылығын тудырады. Тіпті, нашар оқитын оқушының өзі ойын арқылы берілген тапсырмаларды асқан қызығушылықпен, белсенділікпен орындайды.

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Ф.Б.Бөрібекова., Н.Ж.Жанатбекова. Қазіргі заманғы педагогикалық технологиялар. :

Оқулық. – Алматы: 2014. – 360 бет

2. Зарипов Н.Н. Webfreelance деятельность в преподавании информатики и информационных технологий //центр научных публикаций (buxdu.uz). – 2021. – Т. 3. – №. 3.

3. Бондаренко Н.Г. Дидактические свойства и функции мобильного обучения //

Современные проблемы науки и образования. – 2014. – № 6.

4. Гэддис Т. Начинаем программировать на Python. – 4-еизд.: Пер.сангл. –СПб.: БХВ- Петербург, 2019. – 768 с