Тәрбие сағаты

««Нашақорлықтың зияны және алдын алу:»

Күні

28.04.25 ж.

Класс жетекші:

Смаилова Л.Т.

Класс:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы: Эпиграфтар (тақырып мазмұнын ашатын)

1. “Есірткі - уақытша ләззат, мәңгілік азап.”

2. “Өмір - күрес, есірткі - күйреу.”

3. “Дені саудың - жаны сау.”

4. “Нашақорлық - өмірді қор ету.”

5. “Салауатты болашақ - сенің қолыңда!”

6. “Есірткіге - жол жоқ!”

7. “Ақыл - байлық, нашақорлық - қайыршылық.”

8. “Өмірді таңда, есірткіні таста!”

9. “Спорт - денсаулық кепілі, есірткі - аурудың себебі.”

10. “Есірткі - отбасының жауы.”

Сабақтың мақсаты:

• Оқушыларға нашақорлықтың анықтамасын, түрлерін және оның адам ағзасына, психикасына тигізетін зиянды әсерлерін толыққанды түсіндіру.

• Есірткі заттарының әлеуметтік зардаптары туралы ақпарат беру (қылмыс, жұмыссыздық, отбасылық қатынастардың бұзылуы).

• Нашақорлықтың алдын алу шаралары туралы білімдерін кеңейту.

Қауіпсіздік мақсаты

БЕЙТАНЫС АДАМДАРМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС КЕЗІНДЕГІ ҚАУІПТІ

СИГНАЛДАР

Бейтаныс адамдармен кездескенде дұрыс мінез-құлық дағдыларын қалыптастыруға ықпал ету. Бейтаныс адамдармен қарым-қатынас кезінде қауіпсіз және қауіпті мінез-құлықты ажырата білуге үйрету.

Құндылықтарды дарыту

• Оқушылардың бойында нашақорлыққа қарсы тұрақты идеологиялық көзқарас қалыптастыру.

• Өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауға, өмірді бағалауға және салауатты таңдау жасауға тәрбиелеу.

• Достық, жанашырлық, өзара көмек және қолдау құндылықтарын дамыту.

Апта дәйек сөзі

Білікті білім жинап кәсіп етер, білімнің дәмін татып өсіп өнер

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Ресурстар

Сабақтың техникалық құрал-жабдықтары

Ұйымдастыру кезеңі (7 мин)

. Ұйымдастыру кезеңі (2 минут):

• Сәлемдесу, оқушылардың назарын сабаққа аудару.

• Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау.

. Кіріспе (5 минут):

• Амандасу, оқушылардың көңіл күйін сұрау

• Тәрбие сағатының тақырыбын хабарлау және мақсатын түсіндіру

• Нашақорлық мәселесінің өзектілігін атап өту

Сабақ басы (13 мин)

• Нашақорлық дегеніміз не? (10 минут)

  • Нашақорлықтың анықтамасы және түрлері (есірткі, темекі, алкоголь, т.б.)

  • Нашақорлықтың пайда болу себептері (қызығушылық, қысым, стресс, т.б.)

  • Нашақорлықтың сатылары (сынақ, әдет, тәуелділік)

• Нашақорлықтың зияны (10 минут)

  • Ағзаға әсері: жүйке жүйесі, жүрек-қан тамырлары жүйесі, тыныс алу жүйесі, ас қорыту жүйесі, иммунитет

  • Психикаға әсері: депрессия, агрессия, галлюцинация, ақыл-естің кемдігі

  • Әлеуметтік зардаптары: қылмыс, жұмыссыздық, оқудан шығу, отбасылық проблемалар, оқшаулану

• Нашақорлықтың алдын алу (5 минут)

  • Салауатты өмір салты: дұрыс тамақтану, спортпен шұғылдану, белсенді демалыс

  • Жақсы достар табу және қолдау көрсету

  • Өз уақытыңды тиімді пайдалану (хобби, қызығушылықтар)

  • Қысымға қарсы тұру дағдыларын дамыту

  • Көмек сұраудан қорықпау (сенім телефондары, психологтар)

Ортасы (20 мин)

Нашақорлық – адамның психикалық және физикалық денсаулығына зиян келтіретін, әлеуметтік және экономикалық проблемалар тудыратын психоактивті заттарды (есірткі, алкоголь, темекі және т.б.) жүйелі түрде қолдануға байланысты тәуелділік. Нашақорлық - бұл жай ғана әдет емес, сонымен қатар созылмалы ауру болып табылады.

Нашақорлық түрлері:

1. Есірткіге тәуелділік (наркомания): Есірткі заттарын (опиаттар, каннабиноидтар, психостимуляторлар, галлюциногендер және т.б.) тұрақты түрде қолдануға байланысты тәуелділік.

2. Алкогольге тәуелділік (алкоголизм): Алкогольді ішімдіктерді шектен тыс тұтынуға байланысты тәуелділік.

3. Темекіге тәуелділік (никотинге тәуелділік): Темекі өнімдерін (сигарет, кальян, электронды темекі және т.б.) қолдануға байланысты тәуелділік.

4. Токсикомания: Психикаға әсер ететін, бірақ есірткіге жатпайтын заттарды (еріткіштер, желім, кейбір дәрі-дәрмектер және т.б.) қолдануға байланысты тәуелділік.

5. Ойынға тәуелділік (лудомания, гемблинг): Құмар ойындарға (казино, ойын автоматтары, бәс тігу және т.б.) бақылаусыз құмартуға байланысты тәуелділік.

1. Биологиялық себептер:

   • Генетикалық бейімділік.

   • Мидың жұмысындағы ерекшеліктер.

   • Зат алмасу процестерінің бұзылуы.

2. Психологиялық себептер:

   • Тұлғалық ерекшеліктер (төмен өзін-өзі бағалау, импульсивтілік, мазасыздық).

   • Психологиялық жарақаттар (балалық шақтағы зорлық-зомбылық, жақын адамның өлімі).

   • Стресс, депрессия, жалғыздық.

   • Өзін-өзі бағалаудың төмендігі.

3. Әлеуметтік себептер:

   • Әлеуметтік ортаның әсері (құрдастардың қысымы, нашақорлармен араласу).

   • Отбасылық проблемалар (ата-ананың нашақорлығы, қарым-қатынастың жоқтығы).

   • Экономикалық қиындықтар (жұмыссыздық, кедейлік).

   • Жарнаманың және БАҚ-тың әсері.

   • Қолжетімділік және есірткі заттарының арзандығы.

   • Мәдениеттің және дәстүрдің әсері (алкогольді тұтыну, темекі шегу).

4. Рухани себептер:

   • Өмірдің мәнін жоғалту.

   • Рухани құндылықтардың болмауы.

   • Жақсылыққа және әділеттілікке сенімнің жоғалуы.

   • Ішкі бостықты толтыру әрекеті.

Қауіпсіздік сабағы

10 мин

Қауіпсіз мінез-құлық қағидалары.

Ата-анасының немесе басқа ересектердің қарауынсыз бір минутқа қалған әрбір бала бейтаныс адамдармен қарым-қатынас кезінде қауіптен аулақ болуға көмектесетін қағидаларды білуі керек:

БОЛМАЙДЫ:

• бейтаныс адаммен сөйлесуге, оны пәтерге кіргізуге;

• бейтаныс адамдармен лифт пен кіреберіске кіруге;

• бейтаныс адамдарға көлікке отыруға;

• бейтаныс адамдардан сыйлықтар алуға және олармен бірге бару туралы ұсыныстарына келісуге.

Қандай жағдайларда әрқашан да «ЖОҚ!»-деп жауап беру керек:

• Егер сізге қонаққа бару немесе үйге бару ұсынылса (тіпті көршілер болса да).

• Ата-ана болмаған кезде бейтаныс адам келсе, оны пәтерге кіргізу немесе онымен бірге бір жерге бару.

• Егер бейтаныс адам сізбен танысу және уақыт өткізу үшін бірдеңе жасаса.

• Бір нәрсені көру немесе ойнау үшін оңаша жерге бару туралы ұсыныс айтса, тіпті өте қызықты болса да, «Жоқ!» - деп жауап беру керек.

• Үйге келгенде, міндетті түрде ересектерге бұл адам туралы айту қажет.

Соңы

 Қорытынды (10 минут):

• Талқылауды қорытындылау, негізгі ойларды қайталау.

• Оқушыларға салауатты өмір салтын таңдаудың маңыздылығын ескерту.

• Қажет болған жағдайда, көмекке жүгінуге болатын ұйымдар мен телефон нөмірлері туралы ақпарат беру.

• Оқушыларға рефлексия жасауды ұсыну:

  • Бүгінгі сабақтан не үйрендіңіздер?

  • Сіздер үшін қандай қорытынды жасауға болады?

Синтетикалық темекінің зардабы өте үлкен және қайтымсыз болуы мүмкін. Сондықтан оның алдын алу және онымен күресу – қоғамның маңызды міндеттерінің бірі.