Тақырыбы: «Неге біз ғарышты бағындырғымыз келеді?» викторина

Мақсаты: Оқушыларда астрономия, ғарыш, аспан денелері туралы түсінік қалыптастыру; аспан кеңістігін зерттеген ғарышкерлерді білуге, олардың ерліктерін ұмытпауға, Отанын сүюге, қорғауға баулу.

Барысы:

Мұғалім: Бүгінгі викторина атақты күнге – Ғарыш күніне арналған. Бұл мерекені біз адамның бірінші рет ғарышқа ұшқан күні тойлайтынымыз ешкімге құпия емес. Бүгін біз сендермен көп қызықты мәліметтерді білетін боламыз.

Викторина үш кезеңнен тұрады:

І кезең: «Иә немесе жоқ»

ІІ кезең: «Үшеуден біреуін таңда»

ІІІ кезең: «Кім? Не? Қалай? Қанша?»

            Викторинаға үш топ қатысады. Әр кезеңде анықталған бал санын жинауға болады, ойынның соңында біз қорытынды жасап, жеңімпаздарымызды анықтаймыз.

І-кезең: «Иә немесе жоқ»

1) Птолемей Күн ортасында тұратын Әлемнің моделін жасады?      (жоқ)

2) Әлем – бұл ғаламшарлар айналып жүрген Күн?      (жоқ)

3) Жер шар тәрізді деген ұсынысты бірінші ежелгі грек ғалымы Пифагор ұсынды?     (иә)

4) Марс – Жер тобының ғаламшары?         (иә)

5) Шолпан – Күнге ең жақын ғаламшар?     (жоқ)

6) Күн жүйесін тоғыз ғаламшар құрайды?     (иә)

7) Күн жүйесінің ең үлкен ғаламшары – Юпитер?    (иә)

8) Күн – бұл жұлдыз?      (иә)

9) Галактиканы қоқыстар құрайды?     (иә)

10) Метеор – Жерге құлаған ғарыш денесі?      (жоқ)

11) Жердің ғана серігі бар?      (жоқ)

12) Шоқжұлдыз – аспанның бөлігі?       (иә)

13) Жұлдыздар – бұл шағылған жарықпен жарқырайтын аспан денелері?    (жоқ)

14) Жер ғаламшарына шамамен 4,6 миллиард жыл?     (иә)

15) Күн жүйесінің ең кіші ғаламшары – Меркурий?    (жоқ)

16) Барлық Галактикалар өлшемі мен пішіні бойынша бірдей?    (жоқ)

ІІ-кезең: «Үшеудің бірін таңда»

1) Аристотель мен Птолемейдің Әлем модельдері ортасында қандай аспан денесі орналасқан?

А) Ай           В) Күн        С) Жер

2) Әлем ортасында Күн орналасқан деп кім біріншілердің бірі болып болжады?

А) Аристотель   В) Аристарх Самосский     С) Галилей

3) Жер пішіні шар сияқты деп кім бірінші болжады?

А) Аристотель      В) Пифагор      С) Бруно

4) Кім бірінші болып аспан денелерін зерттеуге телескопты қолданды?

А) Николай Коперник     В) Джордано Бруно   С) Галилео Галилей

5) Күн жүйесінің ең кіші ғаламшары?

А) Марс         В) Жер       С) Плутон  

6) Біздің жүйеміздегі Күннен ең алыс ғаламшар?

А) Шолпан     В) Плутон     С) Меркурий

7) Көзімізбен Күн жүйесінің неше ғаламшарын көруге болады?

А) бес        В) алты       С) жеті

8) Қай ғалым дүниежүзінің бірінші моделін құрастырды?

А) Галилей    В) Пифагор     С) Аристотель

9) Қай ғаламшар – алып?

А) Сатурн     В) Шолпан     С) Плутон

10) Қай ғаламшарда үлкен қызыл дақ бар?

А) Нептунда      В) Сатурнда    С) Юпитерде

11) Бізге жақын жұлдыз?

А) Сириус        В) Альдебаран     С) Күн

12) Күн жүйесінің қай ғаламшарын қызыл деп атайды?

А) Марс      В) Шолпан    С) Плутон

13) Юпитердің ең үлкен серігі қалай аталады?

А) Тритон      В) Мимас      С) Ганимед

14) Метеорит дегеніміз не?

А) Жерге құлаған ғарыш тасы   В) құлап бара жатқан жұлдыз   С) ғаламшардың бөлігі

15) Дүниежүзінің гелиоцентрлік жүйесін құрған ғалым?

А) Галилей     В) Коперник     С) Бруно

16) Ғаламшарлардың орбиталары шеңбер емес, эллипс тәрізді екенін дәлелдеген ғалым кім?

А) Иоганн Кеплер        В) Джордано Бруно 

С) Николай Коперник

ІІІ-кезең: «Кім? Не? Қалай? Қашан?»

Космонавтиканың негізін салушы, орыс ғалымы кім?

    К. Э.  Циолковский

Алғашқы совет ғарыш кемелерін кім ойлап тапты?

  Сергей

 Королев

Жердің алғашқы жасанды серігі қашан ұшырылды?

С ССР-де, 1957 жылы

        4 қазанда

Жердің жасанды серігімен бірге ғарышқа бірінші болып ұшқан иттің аты?

Лайка

Бірінші адамның ғарышқа ұшуы қай жылы болды? Кім ең алғашқы ғарышкер?

  1961 жылы

     12 сәуірде

Юрий Гагарин

Ю. А. Гагариннің ғарыш кемесі қалай аталды?     

Восток

Гагариннің ұшуы қаншаға созылды?

108 минут

Ғарышқа екінші кім ұшты?

Герман Титов

Әлемдегі ең бірінші ғарышкер әйел кім?

Валентина Терешкова

Ашық ғарышқа кім бірінші шықты?

Алексей Леонов

Ғарышкер-әйелдерден бірінші болып ашық ғарышқа шыққан кім?

Светлана Савицкая

Айдың бетінде саяхат жасған, өздік жасанды құрал қалай аталады?

“Луноход” 

Айдың бетіне бірінші болып түскен адам кім?

Нейл Армстронг

Орбиталық аялдама қалай аталады?

“Мир”

Бірнеше рет қолданылатын ғарыштық кеме қалай аталады?

“Боран”

Бірнеше рет қолдануға болатын АҚШ ғарыш кемесі қалай аталады?

“Шаттл”

Ғарышқа қанша адам барып келді?

                 433 адам

Қазақстандағы ғарыш кемелері ұшатын станция қалай аталады?

 “Байқоныр”

Қазақстанның тұңғыш ғарышкерлерін ата?

Тоқтар

            Әубәкіров

Талғат Мұсабаев

Қорытынды шығару және жеңімпаздарды анықтау.