Негізгі экономикалық
проблемалар адамның, жалпы адамзаттың сан қырлы мәселелерін
қамтиды.Ресурстардың шектеулігі мәселесі қай уақытта болсын
қасымыздан табылады, сондықтан, экономиканың негізгі міндеті,
проблемасы - қажетті мөлшердегі тауарлар мен қызметтерді шығару
үшін өндіріс факторларын қолдануға мүмкіндік беретін ресурстарды
орналастырудың біршама тиімді әдістерін анықтау.Бұл проблемаларды
шешу үшін қоғам негізгі 3 сұраққа жауап табуы
керек:
-
Не өндіру қажет, яғни,
қандай тауарлар мен қызметтер өндірілуі керек, қандай
мөлшерде
-
Бұл тауар мен қызметтер
қалай өндіріліуі керек
-
Бұл тауар мен қызметтерді
кім алады және пайдаланады.
1.Не өндіру қажет, яғни,
қандай тауарлар мен қызметтер өндірілуі керек, қандай мөлшерде?-
жеке адамдар және қоғам өнімдерді түрлі әдістермен ала алады.Өздері
өндірі арқылы,бір нәрсеге айырбастау арқылы, сыйлық
түрінде.Ресурстардың шектеулігі қоғамнаың қандай тауар өндіру
керек, қайсысын кейінге қалдыру керек,неден бас тарту керектігін
шешуге мәжбүрлейді.
2.Бұл тауарлар мен қызметтер
қалай өндірілуі тиіс?-үй салу немесе мектеп салу,жер бөлігін
қолданудың неше түрлі жобалары
бар.т.с.с.
3.Елдегі өндірістік тауарлар
мен қызметтерді кім қолданады- қанша өнім өндірілсе де бір адамның
қажеттілігіне жеткізу мүмкін емес, сондықтан,өндірістік тауарларды
тарату әдісін табу керек.т.б.
Негізгі сұрақтарға жауап беру
әдісі экономикалық жүйе бойынша
табылады.
IV. Жаңа тақырыпты бекіту. (20
мин)
1-
тапсырма.Тест
тапсырмалары
1. Нарық дегеніміз
не
А) Экономикалық қатынастардың
жүйесі;
Б) өндіріс, бөлу, айырбас және
тұтыну аясында сату және сатып алу арқылы жүзеге асырылатын ұйымдық
– экономикалық қатынастар жүйесі;
В) сатушылар мен сатып
алушылардың арасындағы экономикалық қатынастардың белгілі бір
бөлігі немесе жүйесі;
Г) сатушылар мен сатып
алушылардың арасындағы тауар айырбасының
саласы;
Д) тауарды өткізуге байланысты
айырбас саласында қалыптасқан экономикалық қатынастардың
жиынтығы.
2.Нарықтық экономиканың
артықшылығы А) өндірушімен тұтынушының
еркіндігі; В) экономиканы әлеуметтік реттеудің
жоқтығы; С) мемлекет тарапынан қатаң бақылаудың
болуы; D) экономиканың
тұйықтығы; Е) дұрыс жауабы
жоқ;
3.Нарықтық экономиканың экономикалық
принциптеріне келесілердің қайсысы
жатпайды А) еркін баға
қалыптастыру; В) меншік иесі болу
құқығы; С)
бәсеке; D) экономикалық кәсіпкерліктің
еркіндігі; Е) әлеуметтік қорғау
жүйесі;
4.Нарықтық қатынастардың негізгі қатысушылары
болып табылатындар А) үй шаруашылығы және
фирмалар; В) үй шаруашылығы және мемлекеттік
кәсіпорындар; С) үй шаруашылығы, фирмалар
және мемлекет; D) мемлекет және
шетелдер; Е) жеке
кәсіпкерлер;
5.Нарықтық экономика
бұл А) хаос пен анархия
жүйесі; В) баға жүйесі арқылы әрекет
ететін, үйлестірудің күрделі
механизмі; С) әлеуметтік реттеусіз және кепілсіз
«жабайы» экономика; D) мемлекеттің
реттеуі; Е) ғылымитехникалық
прогресс;
|