ОНЛАЙН ОҚЫТУ ПЛАТФОРМАЛАРЫ ЖӘНЕ БІЛІМ БЕРУ ҚОСЫМШАЛАРЫ

ОНЛАЙН ОҚЫТУ ПЛАТФОРМАЛАРЫ ЖӘНЕ БІЛІМ БЕРУ ҚОСЫМШАЛАРЫ

Базарбаева Асем Болысбаевна

Ақтөбе Жоғарғы Политехникалық Колледжі

Ақтөбе қаласы

Қазіргі заман талабына орай ғаламтор желісінің даму барысымен, сондай-ақ білім берудің үнемі өсіп келе жатқан маңыздылығымен онлайн оқыту формасы білім беру ортасында көбірек орын ала бастады. Күн сайын онлайн оқыту әдістерін қолданатын оқу орындарының да саны артып келеді.

Баршамызға таңсық емес ақпарат, ол - 2020 жылы қалыптасқан эпидемиологиялық жағдайға байланысты адамдар «онлайн оқыту платформалары» терминін жиі жұмыс барысына кірістіре қолдана бастады. Білім беру мекемелері Интернет желісі арқылы қашықтықтан оқыту форматына өтіп, күндізгі оқу процесін тоқтатты. Біз, жастар, білім мен технологияның интеграциясы кезінде өмір сүріп жатырмыз. Бұл тақырып қазір өзекті және болашақта да одан әрі үлкен сұранысқа ие болары анық, себебі, технологияның даму сипатына орай жалпы адамдардың өміріне, атап айтқанда білім беру процесіне көбірек енуде.

Мен статья тақырыбыма орай, онлайн оқыту платформалары және білім беру қосымшаларын өз мамандығыммен ұштастыруға бел будым. Демек, қашықтықтан оқыту жағдайында физика сабақтарында электрондық платформаларды пайдалану барысын да зерттеп өткен жайым бар.

Физика әлемнің ғылыми бейнесі туралы түсінік бере отырып, мектеп пәндері арасында ерекше орын алады. Ғылыми-техникалық прогрестің негізі ретінде физика ғылыми білімнің гуманистік мәнін көрсетеді, оның моральдық құндылығын атап көрсетеді және оқушылардың шығармашылық қабілеттерін қалыптастырады [1].

Физикадағы қашықтықтан оқытудың ерекшелігі-ол оқушыны іс-әрекеттің белсенді дамуы, өзін және күштерін тексеру, қызықты шығармашылық ізденістер мен қарым-қатынастарды іздеу, өз ісін таңдау және оны нақты нәтиже түрінде толықтыру үшін жағдайлармен таныстырады. Бұл оқушыға жаңа дағдыларды игеруге және бұрыннан барларын жақсартуға мүмкіндік береді. Бала сыртқы бақылаушы емес, іс жүзінде оқу, қарым-қатынас және жұмыс процесіне белсенді қатысады.

Физика курсы - бұл логикалық түрде құрылған сабақ жүйесі. Оқу процесі білімді жеткізуге емес, білімді өз бетінше алу дағдыларын дамытуға бағытталған.

Физика курсын дәйекті, кезең-кезеңімен зерттеу логикалық ойлау әдісін дамытады. Физиканы оқығанда ғана студент шындықты ойлап табу мүмкін емес, тек егжей-тегжейлі және байыпты интеллектуалды жұмыстың нәтижесі деген сенімге ие болады. Физика-ақыл-ой қабілеттерін дамытудың, ақпаратты талдаудың практикалық дағдыларын үйретудің, өзін-өзі оқытудың және оқушылардың өзіндік жұмысын ынталандырудың қуатты құралы.

Басты міндет: әр оқушының бірегейлігін, психологиясын және әлеуетін ескере отырып, әркімге білім беру қызықты, бұл әр баланың еркін білімі мен жеке дамуына ықпал етеді.

Физика курсының бағдарламасы мыналарды қамтиды:

• курстың барлық бөлімдеріндегі негізгі физикалық теорияларды зерттеу;

• көптеген мәселелерді шешу;

• өзіндік және жеке жұмыс;

• зертханалық жұмыстарды орындау.

Қашықтықтан оқыту кезінде зертханалық жұмыстарды жүргізудің нысандары мен әдістері мынадай сипаттамаларға ие:

• зертханалық жұмыс зерттеу жұмысына жақын;

• уақытты қатаң шектеу жоқ;

• қиындықтар туындаған жағдайда кеңес беру мүмкіндігі;

• шағын топтарда жұмыс істеу, нәтижелерді ұжымдық талқылау, тәжірибе алмасу;

• жан-жақты тапсырмалардың болуы.

Зертханалық жұмыс қашықтан жүргізілетіндіктен, бұл үшін белгілі бір жағдайлар қажет:

• орнату модельдері көрнекі, қауіпсіз, интерактивті;

• мұғалімнің нұсқаулары түсінікті (теориялық және практикалық материал).

Тапсырмаларды шешуге арналған сабақтар онлайн режимінде өткізілуі керек (бала қайтадан көре алатындай етіп міндетті түрде жазылуы керек), онда тапсырмалар талданады, міндетті түрде кері байланыс (чат, форум).

Физика мұғалімі өзінің білім саласына ғана емес, сонымен бірге белгілі бір дәрежеде байланысты білім салаларына, сонымен қатар педагогикалық және психологиялық білімге, физикадағы қашықтықтан оқыту тұжырымдамасының ерекшеліктеріне, сондай-ақ ақпараттық технологиялар мен телекоммуникацияларға ие болуы керек.

Осы статьяны жазу барысында аңғарғаным, онлайн оқыту жүйесіне үлкен септігін тигізген платформаларға тоқталып өтсем:

Zoom - бұл Skype аналогы, бұл опция бастапқыда бірнеше қатысушыларға бейнеконференциялар өткізу үшін жасалған. 100 адамға дейінгі мүшелер үшін нұсқа тегін, тек бейне ағындарының уақыты, 40 минут шектеуі бар, бірақ бұл шектеуді ақылы нұсқаны сатып алу арқылы алып тастауға болады, бұл міндетті емес. Жаңа материалды түсіндіруде, есептерді шешуде қолдану ыңғайлы [2].

Онлайн оқыту платформаларының жалпы сипаты төмендегі 1-суретте көрсетілген.

Сурет 1 Онлайн оқыту платформалары

BilimLand - Қазақстан үшін жаңа электрондық оқыту нарығын (e-learning) қалыптастыратын инновациялық компания. BilimLand ұстаздар мен оқушыларға арналған керемет платформа (2-сурет). Мұнымен жұмыс жасау барысы, платформаға тіркелу/кіру  Сабақ оқу барысы  Үй тапсырмасын орындау  Мұғалім мен оқушы арасындағы кері байланыс .

Сурет 2 BilimLand оқыту платформасы

Daryn.Online - қазіргі ақпараттарға сүйенсек, бұл платформа жүйесіне 200 ұстаздар қауымы мен 2,7 млн-нан астам оқушылар тіркелген (3-сурет).

Daryn.Online платформасында сабақ екі түрлі форматта өткізіледі. Біріншісі, бұл мұғалімнің өз бетімен видеоконференция ұйымдастыра отырып, оқушылармен тікелей эфирде сабақ өткізуі. Бұл синхронды формат түріне жатады. Ал, мұғалімдердің дайын презентациялар мен оқулықтарды, онлайн курстар мен мультимедиа материалдарын оқушыларға беру арқылы сабақ түсіндіру форматын асинхронды деп аталады [2].

Daryn.Online-мен жұмыс жасау барысы, Платформаға тіркелу/кіру  Сабақ таңдау  Сабақ оқу және тапсырма орындау  Видеотрансляция жасау.

Сурет 3 Daryn.online оқыту платформасы

Mektep.EDUS және ok.edus платформасы - бұл платформа мұғалімдер мен оқушылардың жұмысын жеңілдетіп отырған Kundelik.kz платформасымен бірдей (4-сурет). Бұл платформа да мектеп сферасында кең таралған болып есептеледі. Бүгінгі күні 160-қа жуық мектеп Mektep.EDUS және ok.edus платформасы-н қолданып отыр. Жүйеге кіру/тіркелу  Функциялары  Онлайн сабаққа қатысу ok.edus.kz платформасы [3].

Сурет 4 Daryn.online оқыту платформасы

ЯКласс – студенттер үшін таптырмас тамаша платформа (5-сурет). Ұсынылған материал пәндер, сыныптар бойынша бөлінеді. Оқушылар мектептегі сыныптарға бөлінеді (бастапқыда мектеп пен мұғалімдер тіркеледі). Мұғалімге арналған ақылы мазмұн (тіркелу кезінде бір ай тегін). Мұғалім үшін үлкен Құралдар жинағы: порталдағы тапсырмалардан да, өз тапсырмаларынан да практикалық және бақылау жұмыстарын жасау, белгілерді қою арқылы жұмыстарды автоматты түрде тексеру. Тапсырмаларды орындау туралы есептер (қанша уақыт жұмсалды және қанша әрекет жасалды), тапсырмалар бүкіл сыныпқа да, жеке оқушыларға да жіберіледі. Сынып, мектеп және елдегі мектептің орны бойынша рейтинг жасалады (платформада орындалған тапсырмалар санына байланысты) [4].

Сурет 5 ЯКласс оқыту платформасы

Google classroom - бұл көшбасшы, ақысыз және жақсы жұмыс істейтін бағдарлама (6-сурет). Бұл өнім аттас компаниядан, мектептер үшін арнайы әзірленген. Сіз әртүрлі сабақтарды, сұрақтар мен тапсырмалардың нұсқаларын ұйымдастыра аласыз. Оны кез-келген бастаушы қолданушы түсіне алады. Бұл платформаларды қарастыру барысында аңғарғаным, қашықтықтан оқытуды осы опциядан бастаған көпшілік ұстаздар үшін тиімді болмақ.

Сурет 6 Google classroom оқыту платформасы

Зерттеу барысында ұстаздар мен студенттерге, оқушыларға өте тиімді физика бойынша желілік білім беру ресурстарын 1-кестеде анықтаған болатынмын (1-кесте) [5].

1-кесте. Физика бойынша желілік білім беру ресурстары.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. Білім беру ұйымдарына электрондық оқыту жүйесін енгізу жағдайында педагогтардың біліктілігін арттыруды ұйымдастыру әдістемесі / Ахметова Г.К., Қараева Ж.А., Мухамбетжанова С.Т.// Алматы: АҚ «ҰБАО Өрлеу» 2019.

2. Қазақстан және ТМД елдеріндегі білім беруді ақпараттандырудың IV Халықаралық форумының ғылыми мақалалар жинағы ( 18-19 бет. 38-39 бет. 118-119 бет. 460-461 бет).

3. Журнал «Мектеп» 2018. № 11 (6 бет).

4. Гоглова М.Н. Внедрение дистанционного образования в муниципальную систему повышения квалификации. М.:ООО «Диона», 2017.-85 с.

5. Демкин В.П., Можаева Г.В. Учебно-методическое обеспечение образовательных программ на основе информационных технологий // Открытое и дистанционное образование. -2017. - № 2 (10). –С. 5-8.