Оқушылардың ойлау және сөйлеу қабілетін дамытатын деңгейлік тапсырмалар

Оқушылардың ойлау және сөйлеу қабілетін дамытатын деңгейлік тапсырмалар

Қазіргі білім беру жүйесінде оқушылардың ойлау және сөйлеу қабілетін дамыту басты мақсаттардың бірі болып табылады. Бұл мақсатқа жету үшін мұғалімдер деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың білімін жетілдіре алады. Деңгейлік тапсырмалар оқушының танымдық белсенділігін арттырып, олардың шығармашылық қабілетін дамытады.

Деңгейлік тапсырмалардың маңызы

Деңгейлік тапсырмалар оқушылардың қабілеттерін ескере отырып, оларды белсенді ойлануға, өз ойларын еркін жеткізуге үйретеді. Оларды пайдалану барысында оқушылар:

Логикалық және сын тұрғысынан ойлауды дамытады;

Қарым-қатынас дағдыларын жетілдіреді;

Өз пікірін дәлелдеуді үйренеді;

Оқуға деген қызығушылығын арттырады.

Деңгейлік тапсырмалардың түрлері

Деңгейлік тапсырмалар үш негізгі деңгейге бөлінеді:

1. Репродуктивті деңгей (жеңіл тапсырмалар)

Бұл деңгейдегі тапсырмалар оқушылардың тақырыпты түсініп, негізгі ақпаратты меңгергенін тексеруге бағытталған.

Мысалдар:

Берілген мәтіннен негізгі ойды анықтаңыз.

Мәтіндегі кейіпкерлерді сипаттаңыз.

Сұрақтарға жауап беріңіз.

2. Продуктивті деңгей (орташа қиындықтағы тапсырмалар)Бұл деңгейде оқушыларға берілген ақпаратты пайдаланып, өз ойларын білдіру мүмкіндігі беріледі.

Мысалдар:

Оқиғаға өз көзқарасыңызды білдіріңіз.

Мәтіндегі оқиғаларды басқа қырынан қарастырып, жаңа шешім ұсыныңыз.

Өзіңізге ұнаған кейіпкерге хат жазыңыз.

3. Шығармашылық деңгей (күрделі тапсырмалар)

Бұл деңгей оқушылардың шығармашылық ойлау қабілетін дамытуға бағытталған.

Мысалдар:

Мәтіннің жалғасын өзіңіз жазыңыз.

Берілген тақырып бойынша эссе немесе әңгіме жазыңыз.

Белгілі бір тақырыпта пікірталас өткізіңіз.

Қорытынды

Деңгейлік тапсырмаларды жүйелі түрде қолдану оқушылардың ойлау және сөйлеу қабілетін дамытады. Олар тек ақпаратты қабылдап қоймай, оны талдап, өз ойларын еркін жеткізе алатын болады. Бұл әдіс оқушылардың белсенділігін арттырып, олардың білім алу процесін қызықты әрі нәтижелі етеді.