Оқушылардың тарих пәні сабағында заманауи әдіс-тәсілдерді пайдалану

Қазақстан Республикасы Білім министрлігі

Маңғыстау облысы білім басқармасынің Жаңаөзен қаласы бойынша оқу-әдістемелік орталығы

«Бекітемін»

«____»__________2025ж.

__________хаттама

Оқу -әдістемелік орталығы Жанаозен қаласы

Әдістемелік нұсқаулық «Оқушылардың тарих пәні сабағында заманауи әдіс-тәсілдерді пайдалану»

Ізтұрғанова Бақтыгүл Бердіқожақызы, педагог-сарапшы

Давлетумбетов Нурмаганбет Танжарбайулы, педагог, тарих пәні

мұғалімдері

Жаңаөзен 2025ж

Кіріспе

Қазіргі заманғы білім беру жүйесінің маңызды міндеті – оқушылардың әлеуметтік және интеллектуалдық дамуына қолдау көрсету. Мұнда тарих пәнінің алатын орны ерекше. Тарихты оқыту тек өткеннің оқиғаларын баяндаумен ғана шектелмей, оны қазіргі заманға байланыстыра отырып, оқушылардың сыни ойлауын дамытуға, олардың тұлғалық қасиеттерін қалыптастыруға бағытталады. Осы мақсатта замануи әдіс-тәсілдерді қолдану өте маңызды.

Тарих пәнін оқытуда жаңа технологияларды, инновациялық әдістер мен тәсілдерді қолдану, оқушылардың белсенділігін арттырып, білімді меңгеру процесін жеңілдетуге көмектеседі. Бұл әдіс-тәсілдер оқушылардың шығармашылық қабілеттерін, сыни ойлау дағдыларын дамыта отырып, олардың оқу процесіне деген қызығушылығын арттырады. Сондай-ақ, тарихты қазіргі әлеуметтік, мәдени және экономикалық жағдайлармен байланыстыра отырып оқыту, студенттердің тарихи процестерді түсінуін тереңдетуге мүмкіндік береді.

Әдістемелік нұсқаулықтың мақсаты – тарих пәнін оқытуда тиімді замануи әдіс-тәсілдерді қолдану арқылы оқушылардың танымдық және практикалық дағдыларын дамыту, олардың сыни ойлау қабілеттерін арттыру. Бұл нұсқаулықта тарихи білім беруде қолданылатын заманауи педагогикалық технологиялар мен әдістер жүйелі түрде көрсетілген.

Түсінік хат

Бүгінгі күні білім беру саласында озық әдіс-тәсілдер мен жаңа технологиялардың қолданылуы аса маңызды. Бұл әсіресе тарих пәнін оқытуда үлкен рөл атқарады. Өйткені, тарих тек өткенді ғана емес, сонымен қатар қазіргі заман мен болашақты да болжауға мүмкіндік береді. Оқушыларға тарихи білім мен ақпаратты сыни тұрғыда қабылдай білуге, оларды өз өмірлерінде қолдануға үйрету – кез келген білім беру жүйесінің маңызды аспектісі.

Қазіргі заманғы мектептерде оқушыларды жан-жақты дамытып, олардың дербес ойлау қабілеттерін қалыптастыру үшін педагогикалық инновациялар мен заманауи әдіс-тәсілдерді қолдану қажет. Бұл, өз кезегінде, оқушылардың тарих пәніне деген қызығушылығын арттырып, білімге деген құштарлығын оятады. Әсіресе, ақпараттық-коммуникациялық технологиялардың қолданылуы, оқу процесін интерактивті, қызықты және тиімді етеді.

Ғылыми-әдістемелік деңгейі

Бұл нұсқаулықтағы жаңашылдық бұрынғы дәстүрлі әдістемелермен салыстырғанда тарих пәнін оқытудың замануи тәсілдерін енгізуде жатыр. Әрбір әдіс-тәсіл оқушылардың белсенділігін арттыруға және сыни ойлау дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Сонымен қатар, жаңашылдық тек әдістемеде ғана емес, сонымен қатар тарихи білімнің берілу тәсілінде де көрініс табады.

Әдістемелік нұсқаулықта тарихты оқытудың жаңа үлгілері, әдіс-тәсілдері мен технологиялары қарастырылған. Қолданыстағы бағдарламалармен салыстырғанда, бұл тәсілдер оқушыларды тарихты түсінуге және оның қазіргі өмірмен байланысын көруге мүмкіндік береді. Мұнда заманауи педагогикалық тәсілдер мен әдіс-тәсілдер, инновациялық педагогикалық технологиялар мен ақпараттық ресурстар арқылы оқу процесі жетілдірілген.

Әдістің ғылымилығы

Бұл әдістеме жаңашыл білім беру парадигмасына сай келеді. Оқушылардың тарих пәнін терең түсініп, сыни тұрғыдан қарауына бағытталған әдіс-тәсілдер мен бағдарламалар психология, педагогика және философия саласындағы соңғы жетістіктерді ескере отырып жасалған. Қазіргі заманғы білім беру жүйесінде оқушылардың когнитивті қабілеттерін дамыту, олардың ақпаратты өңдеу және қабылдау дағдыларын қалыптастыру аса маңызды.

Оқытудың ғылыми негіздері философияның, психологияның және педагогиканың жаңа теорияларымен үйлеседі. Тарих пәнін оқытуда қолданысқа енгізілген инновациялық әдіс-тәсілдер оқушыларды өткен

оқиғалармен таныстырып қана қоймай, олардың санасын кеңейтеді, талдау дағдыларын арттырады және оларды бүгінгі күннің мәселелерімен байланыстырады.

Бағыттылығы

Бұл әдістемелік нұсқаулықтың негізгі бағыты – оқушыларда тек білім, білік және дағдыларды қалыптастыру ғана емес, сонымен қатар олардың жеке тұлғасын дамыту, сыни ойлау дағдыларын жетілдіру. Тарих пәні арқылы оқушылардың әлеуметтік және психологиялық денсаулығын сақтау, олардың дұрыс көзқарастар мен құндылықтарды қалыптастыруға мүмкіндік беріледі.

Қазіргі заманғы білім беру процесінің маңызды аспектісі – оқушылардың болашақ өміріне қажетті дағдыларды үйрету. Тарих пәнін оқыту барысында, балалардың психофизиологиялық және әлеуметтік денсаулығын сақтау, оларды экологиялық, экономикалық және психологиялық тұрғыдан дамыту маңызды. Сонымен қатар, білім беру мазмұнының гуманистік, интеграциялық және инновациялық тәсілдерге сәйкестігін қамтамасыз ету қажет.

Әдіснамалық негіздің ішкі бірлігі мен сипаттамалары

Бұл жұмыстың әдіснамалық негізі жүйелі және кешенді түрде ұсынылған. Әдіс-тәсілдер арасындағы байланыстың айқын болуы олардың тиімділігін қамтамасыз етеді. Оқушылардың білім алу үдерісінде қолданылатын әрбір әдіс-тәсіл бір-бірін толықтырып, нығайтып отырады. Мұның нәтижесінде, оқу процесі бірқалыпты әрі нәтижелі болады.

Дұрыстығы мен сенімділік деңгейі

Әрбір нәтиже мен тұжырымның ғылыми тұрғыдан негізделгендігіне күмән жоқ. Әдіс-тәсілдер мен нұсқаулықтың тиімділігі педагогикалық ғылым мен тәжірибеде бірнеше рет тексерілген және дәлелденген. Нұсқаулықта ұсынылған әдіс-тәсілдер мен тәсілдер білім беру саласының қазіргі талаптарына толық жауап береді.

Тарих пәнін оқытуда замануи әдіс-тәсілдерді пайдалану – бүгінгі күннің ең өзекті мәселелерінің бірі. Бұл нұсқаулық оқушылардың сыни ойлау дағдыларын қалыптастыруға, олардың белсенді қатысуын ынталандыруға және оларды қазіргі заманға сай біліммен қаруландыруға көмектеседі.

Перспективті жоспар

№	Сабақ тақырыбы	Сабақ мақсаты	Инновациялық әдіс-тәсілдер	Сағат саны	Білім нәтижесі
1	Тарих пәнін оқытудың ерекшеліктері	Тарихтың маңызын түсіндіру және оқытудағы заманауи әдістермен таныстыру	Интерактивті оқыту, Флиппед класс	1	Тарихты оқытудың ерекшеліктерін түсінеді.
2	Тарихи деректермен жұмыс	Тарихи деректерді іздеу, сұрыптау және талдау әдістерін үйрену	Learning Analytics, Google Classroom	1	Деректерді тиімді талдай алады.
3	Ұлы Жібек жолының тарихи маңызы	Ұлы Жібек жолының мәдени және экономикалық ықпалын түсіндіру	Жобалық оқыту, Геймификация	1	Жібек жолының маңыздылығын түсінеді.
4	Қазақ хандығының құрылуы	Қазақ хандығының құрылу себептері мен тарихын зерттеу	STEM, Интерактивті тақта	1	Хандықтың құрылу себептерін карта арқылы зерттейді.
5	Азаттық жолындағы күрес	Азаттық үшін күрестің тарихи маңызын түсіндіру	Кейстік әдіс, Мнемотехника	1	Азаттық қозғалыстардың негізгі кезеңдерін меңгереді.
6	Индустрияландыру кезеңі	Индустрияландырудың ерекшеліктерін және оның салдарын талдау	STEM зертханалар, Мобильді оқыту	1	Индустрияландырудың салдарын талдай алады.
7	Екінші дүниежүзілік соғыс	Соғыстың себептері мен салдарын зерттеу	Виртуалды шындық, Интерактивті оқыту	1	Соғыстың тарихи маңызын түсінеді және визуализация жасайды.
8	Тәуелсіздік тарихы	Қазақстанның тәуелсіздікке жету жолындағы негізгі оқиғаларды талдау	Жобалық әдіс, Padlet	1	Тәуелсіздік тарихын талдайды.
9	Қазақстанның халықаралық рөлі	Қазақстанның жаһандық аренадағы рөлін анықтау	Сыни ойлау, Google Meet	1	Халықаралық аренада Қазақстанның рөлін түсінеді.
10	Мәдени алмасулар	Қазақстандағы және әлемдегі мәдени алмасулардың тарихи маңызын зерттеу	Виртуалды шындық, Интерактивті тақта	1	Мәдени алмасулардың жаһандық өзгерістерге ықпалын түсінеді.
11	Халықаралық ұйымдар	Қазақстанның халықаралық ұйымдардағы рөлін зерттеу	Флиппед класс, Кейстік әдіс	1	Қазақстанның ұйымдарға қосқан үлесін түсінеді.
12	Экологиялық өзгерістер	Экологиялық мәселелердің тарихи тамырларын талдау	Learning Analytics, Саралап оқыту	1	Экологиялық өзгерістердің себептері мен салдарын түсінеді.
13	Урбанизация	Урбанизация және оның Қазақстанның дамуына әсерін талдау	STEM, Padlet	1	Урбанизация процестерін түсінеді.
14	Қазақстанның экономикасы	Қазақстан экономикасының тарихи кезеңдерін зерттеу	Жобалық әдіс, Google Classroom	1	Экономиканың дамуын зерттеп, қорытынды жасайды.
15	Ғарыштық зерттеулер	Ғарыштық зерттеулердің ғылыми және тарихи маңызын талдау	Виртуалды шындық, STEM	1	Ғарыштық зерттеулердің маңызын түсінеді.
16	Демографиялық үрдістер	Демографиялық өзгерістердің тарихи кезеңдерін талдау	Learning Analytics, АКТ	1	Демографиялық үрдістердің себептерін түсінеді.
17	Жаһандық туризм	Әлемдік туризмнің дамуы мен оның Қазақстанға ықпалын түсіндіру	Геймификация, Жобалық әдіс	1	Туризмнің тарихи рөлін түсінеді.
18	Саяси жүйелер	Әлемдегі саяси жүйелердің тарихи дамуын талдау	STEM, Интерактивті оқыту	1	Саяси жүйелердің өзгерістерін зерттейді.
19	Жаһандық өзгерістер	Жаһандық процестердің Қазақстанға әсерін талдау	Флиппед класс, Виртуалды шындық	1	Жаһандық өзгерістердің ел экономикасына және саясатына ықпалын түсінеді.
20	Тарихи тұлғалар	Қазақ тарихындағы маңызды тұлғалардың рөлін зерттеу	Кейстік әдіс, Мобильді оқыту	1	Тарихи тұлғалардың елге қосқан үлесін түсінеді.
21	Мәдени мұра	Қазақстанның мәдени мұраларын зерттеу	Жобалық оқыту, VR/AR	1	Мәдени мұралардың қазіргі қоғамдағы рөлін түсінеді.
22	Ғылыми революциялар	Ғылыми революциялардың қоғамға әсерін талдау	STEM, Виртуалды шындық	1	Ғылыми революциялардың тарихи әсерін талдайды.
23	Ауыл шаруашылығының дамуы	Ауыл шаруашылығының тарихи дамуын зерттеу	Жобалық әдіс, Google Meet	1	Ауыл шаруашылығының даму кезеңдерін біледі.
24	Ежелгі өркениеттер	Ежелгі өркениеттердің даму ерекшеліктерін талдау	Интерактивті тақта, Learning Analytics	1	Ежелгі өркениеттердің маңызын түсінеді.
25	Жаңа дәуірдегі өнер	Жаңа дәуірдегі өнер мен мәдениеттің дамуын зерттеу	Мультимедиялық технологиялар, Padlet	1	Өнердің тарихи рөлін түсінеді.
26	Тарихи деректерді визуализациялау	Тарихи деректерді визуализациялау арқылы талдау	VR/AR, Google Classroom	1	Деректерді визуализациялау дағдыларын меңгереді.
27	Тарихтағы әйелдер	Тарихтағы әйелдердің рөлін зерттеу	Кейстік әдіс, Сыни ойлау	1	Әйелдердің қоғамдағы тарихи рөлін түсінеді.
28	Мәдениет және дін	Мәдениет пен діннің тарихи дамуындағы рөлін талдау	Мобильді оқыту, VR/AR	1	Мәдениет пен діннің өзара байланысын түсінеді.
29	Экономикалық реформалар	Қазақстандағы экономикалық реформалардың тарихи маңызын талдау	Жобалық әдіс, Интерактивті оқыту	1	Экономикалық реформалардың әсерін түсінеді.
30	Тәуелсіздік жылдарындағы өзгерістер	Тәуелсіздік алғаннан кейінгі маңызды өзгерістерді зерттеу	Learning Analytics, Флиппед класс	1	Тәуелсіздік жылдарындағы негізгі өзгерістерді талдайды.
31	Әлем тарихындағы соғыстар	Әлем тарихындағы маңызды соғыстар мен олардың салдарын талдау	Геймификация, STEM	1	Соғыстардың жаһандық өзгерістерге ықпалын түсінеді.
32	Цифрлық дәуірдегі тарих	Цифрлық технологиялардың тарих ғылымына әсерін талдау	Жасанды интеллект, Google Meet	1	Цифрлық технологиялардың тарихты зерттеудегі рөлін түсінеді.
33	Халықаралық қатынастар	Халықаралық қатынастардың дамуын зерттеу	Кейстік әдіс, Learning Analytics	1	Халықаралық қатынастардың тарихтағы рөлін түсінеді.
34	Қорытынды сабақ	Өткен тақырыптарды қайталау және жинақтау	Рефлексиялық технологиялар, SWOT талдау	1	Өткен тақырыптарды қорытындылап, білімін бағалайды.

Әдістемелік бөлім

Тарих пәнін оқытудың ерекшеліктері бойынша интерактивті оқыту және флиппед класс әдістері арқылы тапсырмалар

Тапсырма 1: Тарихи оқиғаға анализ жасау (Интерактивті әдіс)

Тақырыбы: Ұлы Жібек жолы және оның тарихи маңызы
Мақсаты: Ұлы Жібек жолының сауда, мәдени алмасу және өркениет дамуына әсерін түсіну.

Нұсқаулық:

1. Топтарға бөлініңіздер (4-5 адамнан).

2. Әр топқа Ұлы Жібек жолының бір аспектісін (сауда, мәдени алмасу, экономика, өркениет) зерттеу беріледі.

3. 10 минут ішінде онлайн ресурстарды, карталарды немесе оқулықты пайдалана отырып, негізгі деректерді жинаңыздар.

4. Барлық топтар өз нәтижелерін 3 минут ішінде қорғап шығады.

Дискрипторлар:

• Оқушы өз тобының зерттеу аспектісін толық түсіндіреді.

• Нақты мысалдар келтіре алады (сауда тауарлары, мәдени байланыстар).

• Өз ойын логикалық және жүйелі түрде жеткізеді.

Тапсырма 2: Флиппед класс – тарихи тұлғаны зерттеу

Тақырыбы: Абылай ханның Қазақ хандығындағы рөлі
Мақсаты: Абылай ханның тарихи рөлін талдау және сыни тұрғыда баға беру.
Нұсқаулық:

1. Үй тапсырмасы ретінде оқушыларға Абылай хан туралы бейне дәріс немесе қысқаша мақала беріңіз.

2. Сыныпта оқушылар 3 топқа бөлініп, төмендегі сұрақтарға талдау жасайды:

   • Абылай ханның басты жетістіктері қандай?

   • Оның қазақ қоғамына тигізген ықпалы қандай болды?

   • Оның іс-әрекеттері қазіргі заманның көшбасшыларымен салыстырғанда қалай көрінеді?

3. Әр топ өз қорытындысын постерге немесе слайдқа жазады.

Дискрипторлар:

• Тарихи тұлғаның рөлі мен жетістіктерін нақты мысалдармен көрсетеді.

• Салыстыру немесе талдау жасай алады.

• Топтық жұмысқа белсенді қатысады және жеке үлесін қосады.

Тапсырма 3: "Уақыт машинасы" ойыны (Интерактивті әдіс)

Тақырыбы: Қазақ хандығының құрылуы
Мақсаты: Қазақ хандығының құрылуындағы тарихи жағдайларды түсіну.
Нұсқаулық:

1. Сыныпты екі топқа бөліңіз:

   • Бірінші топ – Керей мен Жәнібек бастаған көшіп кетушілердің рөлі.

   • Екінші топ – Әбілқайыр ханның мемлекетіндегі дағдарыстың себебін зерттеу.

2. Әр топ өз тақырыбын талдап, креативті түрде сынып алдында "уақыт машинасы арқылы" сол дәуірдің оқиғаларын сипаттап, қойылым түрінде көрсетеді.

Дискрипторлар:

• Дәуірдің ерекшелігін көрсету үшін нақты тарихи деректер пайдаланылады.

• Қойылым барысында тарихи контекст сақталады.

• Қойылымға шығармашылық және топтық үйлесімділік қосылады.

Тапсырма 4: Флиппед класс – дереккөздермен жұмыс

Тақырыбы: Отаршылдық кезеңдегі Қазақстан
Мақсаты: Дереккөздер арқылы отаршылдық кезеңді бағалау.
Нұсқаулық:

1. Үйде оқушыларға отаршылдық кезең туралы екі түрлі дереккөз (мысалы, қазақ зиялыларының пікірі мен ресми патша үкіметінің құжаттары) оқуға беріледі.

2. Сыныпта дереккөздерді салыстыра отырып, төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз:

   • Екі дереккөзде қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?

   • Қай дереккөз тарихи шындықты көбірек ашады?

   • Қандай көзқарасты қазіргі тарихшылар жиі қолдайды?

3. Оқушылар пікірталас ұйымдастырады.

Дискрипторлар:

• Дереккөздерді салыстыра отырып, дәлелді пікірлер айтады.

• Тарихи контекст пен көзқарастарды анықтай алады.

• Өз ойларын нақты әрі жүйелі жеткізеді.

Жалпы қолданылатын әдістер:

• Ойын технологиялары (қойылым, дебат).

• Сандық ресурстарды пайдалану (Padlet, Kahoot).

• Топтық және жеке жұмыс тәсілдері.

• Кері байланыс (сауалнама немесе рефлексия).

Тарихи деректермен жұмыс

Тапсырма 1: Тарихи деректерді талдау және сұрыптау

Тақырыбы: "Қазақ хандығының құрылуы"
Мақсаты: Тарихи деректерді талдап, дереккөздердің сенімділігін бағалау.

Нұсқаулық:

1. Google Classroom:

   • Оқушыларға "Қазақ хандығының құрылуы" туралы үш түрлі дереккөз (оқулықтан үзінді, зерттеушінің мақаласы, бейне дәріс) жүктеңіз.

   • Әр дереккөздің мазмұнын оқып шығып, маңызды ақпаратты Google Docs құжатына жазып алыңыз.

2. Learning Analytics:

   • Google Classroom жүйесінде әр оқушының дереккөздерді қарау уақытын және құжатқа жазған негізгі ойларын қадағалаңыз.

   • Деректердің қай бөлігін жиі талқылайтынына назар аударыңыз.

3. Тапсырмаға жауап беру:

   • Әр дереккөздегі негізгі үш деректі анықтаңыз.

   • Берілген дереккөздердің қайсысы ең сенімді және неге?

Дискрипторлар:

• Оқушы әр дереккөзден 3 нақты мәліметті дәл анықтайды.

• Дереккөздердің сенімділігін дәлелдермен бағалай алады.

• Жұмыс барысында нақты мысалдар келтіреді.

• Google Classroom-да деректерді уақытылы жүктеп, талдау жасайды.

Тапсырма 2: Тарихи оқиғаны дереккөздер арқылы зерттеу

Тақырыбы: "Ұлы Жібек жолы: сауда және мәдени алмасу"
Мақсаты: Ұлы Жібек жолы туралы дереккөздерді салыстырып, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу.

Нұсқаулық:

1. Google Classroom платформасына Ұлы Жібек жолы туралы екі дереккөзді (бірі ежелгі жазба дерек, екіншісі заманауи ғалымның зерттеуі) жүктеңіз.

2. Оқушыларға тапсырма:

   • Әр дереккөзден негізгі мәліметтерді анықтаңыз.

   • Екі дереккөздің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын кесте түрінде толтырыңыз (Google Sheets).

3. Learning Analytics:

   • Оқушылардың кестені толтыру барысын бақылаңыз.

   • Қандай ақпарат жиі кездесетіні немесе назардан тыс қалғанын анықтаңыз.

Дискрипторлар:

• Дереккөздерден алынған ақпаратты жүйелі түрде талдайды.

• Ұқсастықтар мен айырмашылықтарды нақты және дәл көрсетеді.

• Кестені дұрыс толтырып, уақытылы тапсырады.

Тапсырма 3: Дереккөздер негізінде эссе жазу

Тақырыбы: "Отаршылдық кезеңдегі Қазақстан"
Мақсаты: Тарихи дереккөздерді пайдалана отырып, отаршылдықтың қазақ халқының өміріне әсерін түсіндіру.

Нұсқаулық:

1. Google Classroom платформасына отаршылдық кезеңге қатысты дереккөздер жүктеңіз (патша үкіметінің саясаты және қазақ зиялыларының пікірі туралы екі мәтін).

2. Оқушыларға тапсырма:

   • Әр дереккөзден қазақ халқының өміріне тигізген әсері туралы деректерді таңдап алыңыз.

   • "Отаршылдықтың қазақ қоғамына әсері" тақырыбында 150-200 сөзден тұратын эссе жазыңыз. Эссені Google Docs-қа тапсырыңыз.

3. Learning Analytics:

   • Оқушылардың мәтінмен жұмыс уақытын қадағалаңыз.

   • Эссе жазуға кеткен уақыт пен оның мазмұнын бағалаңыз.

Дискрипторлар:

• Эсседе кемінде 2 дереккөзден алынған ақпарат дәлел ретінде қолданылады.

• Тарихи оқиғаларды талдау барысында нақты мысалдар келтіреді.

• Эссе құрылымы (кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды) сақталады.

• Эссе уақытында Google Classroom арқылы тапсырылады.

Тапсырма 4: Қорытынды тест және рефлексия

Тақырыбы: "Тарихи деректерді талдаудағы білімін тексеру"
Мақсаты: Оқушылардың дереккөздермен жұмыс жасау қабілетін бағалау.

Нұсқаулық:

1. Google Classroom жүйесінде тест құрастырыңыз (Google Forms арқылы):

   • 10 сұрақ (5 жабық сұрақ, 5 ашық сұрақ).

   • Жабық сұрақтар дереккөздерден алынған негізгі деректерді анықтау үшін.

   • Ашық сұрақтар тарихи оқиғаларды талдау мен бағалау үшін.

2. Тесттен кейін рефлексия тапсырмасы:

   • "Тарихи дереккөздермен жұмыс жасау кезінде қандай қиындықтар болды?"

   • "Тарихи деректерді талдау барысында жаңа не үйрендіңіз?"

Дискрипторлар:

• Тест сұрақтарына 80%-дан жоғары дұрыс жауап береді.

• Рефлексия кезінде нақты қиындықтарды және олардың шешу жолдарын сипаттайды.

• Рефлексияда өз білімі мен дағдыларының даму деңгейін анықтайды.

Жалпы әдістер:

• Learning Analytics: Оқушылардың белсенділік деңгейін бақылау, қиындықтарды анықтау.

• Google Classroom: Дереккөздерге қолжетімділікті қамтамасыз ету, тапсырмаларды уақытында беру және кері байланыс беру.

• Оқушылардың жұмысын автоматты бағалау: Google Forms арқылы жылдам бағалау.

Ұлы Жібек жолының тарихи маңызы

Тапсырма 1: Жоба құру – "Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда қалалары"

Мақсаты: Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалардың сауда, мәдениет және экономикаға әсерін зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Оқушыларды 3-4 адамнан тұратын топтарға бөліңіз.

2. Әр топқа бір сауда қаласын (мысалы, Отырар, Самарқанд, Тараз) таңдап беріңіз.

3. Тапсырмалар:

   • Қаланың тарихи деректерін зерттеп, картада орналасуын көрсету.

   • Сауда мен мәдениетке қосқан үлесін сипаттау.

   • Заманауи туризм тұрғысынан сол қаланың маңыздылығын бағалау.

4. Әр топ өз зерттеулерін презентация немесе постер түрінде ұсынады.

Геймификация элементтері:

• Әр топқа зерттеулер мен презентация сапасына байланысты "саудагер алтындары" беріледі (мысалы, 1 алтын – толық дерек, 2 алтын – креативті презентация).

• Сынып соңында ең көп "алтын" жинаған топқа "Жібек жолы шебері" атағы беріледі.

Дискрипторлар:

• Оқушы қаланың тарихы туралы нақты деректер келтіреді.

• Сауда мен мәдениетке қосқан үлесін дәлелдермен көрсетеді.

• Презентацияда визуалды материалдар қолданылады.

• Жұмыс командалық үйлесімділікпен орындалады.

Тапсырма 2: "Сауда керуені" ойыны

Мақсаты: Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда керуенінің жолын интерактивті түрде зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Әр оқушыға "саудагер" рөлін беріңіз.

2. Тапсырма:

   • Оқушыларға Ұлы Жібек жолы бойындағы қалалар арқылы өту қажет болатын маршрут беріледі (мысалы, Қытайдан Таразға дейін).

   • Әр қалада сауда жасау үшін тарихи сұрақтарға жауап беру қажет. Жауап берген сайын олар "тауарлар" (алтын, жібек, қыш өнімдері) алады.

   • Соңғы қалада ең көп "тауар" жинаған оқушы жеңімпаз болады.

3. Сұрақтар:

   • Ұлы Жібек жолындағы ең маңызды сауда тауарлары қандай?

   • Қай қалалар мәдениет алмасу орталығы болды?

   • Сауда жолының дамуына қандай оқиғалар әсер етті?

Дискрипторлар:

• Әр дұрыс жауапқа оқушы тауар жинайды.

• Тарихи оқиғалар мен сауда байланыстарын нақты түсіндіреді.

• Маршрут бойындағы әр қаланың ерекшеліктерін сипаттайды.

• Ойын ережесін сақтап, белсенділік танытады.

Тапсырма 3: Жоба құру – "Ұлы Жібек жолының мәдени алмасуы"

Мақсаты: Ұлы Жібек жолының мәдениетке әсерін зерттеп, креативті жоба жасау.

Нұсқаулық:

1. Әр топқа тақырып беріңіз:

   • Музыка және өнер.

   • Ғылым мен білім.

   • Дін мен дәстүрлер.

2. Тапсырма:

   • Ұлы Жібек жолы бойындағы мәдениет саласына қосқан үлесін зерттеу.

   • Тақырыпқа сәйкес қысқа бейнеролик немесе интерактивті карта жасау.

   • Қорғау барысында аудиторияға сұрақ қою.

3. Жоба барысында топ мүшелері өз міндеттерін бөліп алады (зерттеуші, дизайнер, баяндаушы).

Геймификация элементтері:

• Жұмыс сапасына байланысты "мәдениет маржандары" беріледі.

• Соңында барлық маржандар есептеліп, "Жібек жолы зерттеушілері" атағы беріледі.

Дискрипторлар:

• Мәдениет саласына қатысты нақты деректер келтіріледі.

• Жоба мазмұны креативті әрі тартымды болады.

• Қорғау барысында аудиториямен тиімді қарым-қатынас орнатады.

• Құралдар (карта, бейнеролик) дұрыс қолданылады.

Тапсырма 4: Қорытынды викторина – "Ұлы Жібек жолы саяхатшысы"

Мақсаты: Ұлы Жібек жолының тарихи маңызын толық қайталау.

Нұсқаулық:

1. Google Forms немесе Kahoot платформасында викторина құрастырыңыз.

2. Сұрақтар:

   • Ұлы Жібек жолы қай ғасырларда пайда болды?

   • Ең маңызды сауда тауарларын атаңыз.

   • Қай қала "екінші Мекке" деп аталды?

   • Сауда жолын қандай тарихи оқиғалар үзді?

3. Оқушылар викторинаға қатысады, әр дұрыс жауапқа ұпай жинайды.

4. Сыныпта ең көп ұпай жинаған оқушы "Ұлы Жібек жолы саяхатшысы" атағын алады.

Дискрипторлар:

• Викторина сұрақтарына кемінде 80%-ын дұрыс жауап береді.

• Ұлы Жібек жолының ерекшеліктерін дәл және нақты сипаттайды.

• Берілген жауаптарда тарихи деректерді қолданады.

Жалпы әдістер:

• Жобалық оқыту: Көпсалалы зерттеу жүргізу, шығармашылық жұмыс орындау.

• Геймификация: Ойын түрінде білім беру, қызығушылықты арттыру.

• Құралдар: Google Docs, Kahoot, интерактивті карталар.

• Кері байланыс: Әр топтың жұмысын талқылау, жетістіктерін атап өту.

Қазақ хандығының құрылуы

Тапсырма 1: Қазақ хандығының құрылу картасын жасау (STEM әдісі)

Мақсаты: Қазақ хандығының құрылу тарихын картаға түсіру арқылы география және тарихты біріктіру.

Нұсқаулық:

1. Дайындық:

   • Тапсырманы орындау үшін оқушыларға Қазақстанның бос картасын беріңіз (интерактивті тақтада немесе қағазда).

   • Картада Сырдария өзенінің бойындағы және Жетісу аймағындағы негізгі қалаларды белгілеу қажет.

2. Тапсырма:

   • Оқушылар интерактивті тақтада Керей мен Жәнібектің қоныс аудару бағытын картаға белгілейді.

   • Қазақ хандығының құрылуына әсер еткен маңызды қалаларды және олардың рөлін көрсетеді (мысалы, Сығанақ, Созақ, Тараз).

   • Әр қалаға қатысты қысқаша тарихи мәлімет жазылады.

3. STEM интеграциясы:

   • География: Орналасқан жерді анықтау.

   • Тарих: Қаланың маңызын сипаттау.

   • Технология: Интерактивті тақтада ақпаратты визуализациялау.

Дискрипторлар:

• Қазақ хандығының құрылу аймағы дұрыс белгіленген.

• Қалалардың маңызы туралы нақты мәлімет беріледі.

• Картаны пайдалану арқылы мәлімет визуалды түрде ұсынылады.

• Тапсырма уақтылы және дұрыс орындалады.

Тапсырма 2: Хандықтың құрылу динамикасы (STEM әдісі)

Мақсаты: Қазақ хандығының құрылу кезеңдерін уақыт бойынша талдап, математикалық және технологиялық құралдарды қолдану.

Нұсқаулық:

1. Дайындық:

   • Қазақ хандығының құрылу жылдарын (1465-1466) және негізгі оқиғаларды көрсететін деректерді ұсыныңыз.

   • Интерактивті тақтада уақыт шкаласын жасаңыз.

2. Тапсырма:

   • Оқушылар уақыт шкаласында хронологиялық деректерді орналастырады (мысалы, Әбілқайыр хандығынан бөліну, алғашқы хандық аумағы).

   • Хандықтың алғашқы халқының санын (жорамал түрде) беріңіз және оқушыларға халық санының өсуін график түрінде құрастыруды тапсырыңыз.

   • Интерактивті тақта арқылы топтық жұмыс жүргізіп, нәтижелерін талқылаңыз.

3. STEM интеграциясы:

   • Математика: Халық санының өсуін есептеу және график жасау.

   • Тарих: Хронологиялық деректерді орналастыру.

   • Технология: График пен уақыт шкаласын визуализациялау.

Дискрипторлар:

• Уақыт шкаласына барлық негізгі оқиғалар дұрыс орналастырылған.

• Халық санының өсуі график түрінде көрсетілген.

• Тарихи және математикалық деректер дәл қолданылған.

• Интерактивті құралдар тиімді пайдаланылған.

Тапсырма 3: Қазақ хандығының құрылу себептері бойынша пікірталас (Интерактивті тақта әдісі)

Мақсаты: Қазақ хандығының құрылу себептерін талдап, сыни тұрғыдан ойлау қабілетін дамыту.

Нұсқаулық:

1. Дайындық:

   • Интерактивті тақтада "Қазақ хандығының құрылу себептері" тақырыбы бойынша кесте жасаңыз:

     • Әлеуметтік себептер.

     • Саяси себептер.

     • Экономикалық себептер.

2. Тапсырма:

   • Оқушыларды топтарға бөліңіз.

   • Әр топ белгілі бір себеп бойынша мәліметтер жинақтап, интерактивті тақтада кестені толықтырады.

   • Сыныпта себептерді талқылап, қай себептің маңыздырақ екенін анықтау үшін пікірталас ұйымдастырыңыз.

3. Интерактивті тақта қолдану:

   • Тақтада оқушылардың жауаптарын белгілеп, сыныппен бірге талдау жүргізіңіз.

   • Талқылау соңында негізгі қорытындыны визуалды түрде көрсетіңіз.

Дискрипторлар:

• Себептерді кестеге дұрыс бөліп жазады.

• Әр себепті тарихи дәлелдермен негіздейді.

• Пікірталас барысында өз ойын дәлелдеп, сыни ойлайды.

• Интерактивті тақтаны тиімді қолданады.

Тапсырма 4: Қорытынды STEM-жоба – "Қазақ хандығының құрылуындағы технологиялар мен инновациялар"

Мақсаты: Қазақ хандығының құрылуындағы технологиялық және стратегиялық жетістіктерді анықтау.

Нұсқаулық:

1. Дайындық:

   • Интерактивті тақтада "Қазақ хандығының жетістіктері" тақырыбын көрсетіңіз:

     • Әскери стратегиялар.

     • Дипломатиялық байланыстар.

     • Сауда және экономика.

2. Тапсырма:

   • Топтар осы үш бағыт бойынша зерттеу жүргізіп, презентация дайындайды.

   • Зерттеу нәтижесінде интерактивті тақтада инфографика немесе диаграмма жасайды.

   • Әр топ өз нәтижесін қорғайды.

3. STEM интеграциясы:

   • Инженерия: Инфографика және диаграмма жасау.

   • Тарих: Деректер мен дәлелдер жинау.

   • Технология: Интерактивті тақтада нәтижелерді визуализациялау.

Дискрипторлар:

• Әскери, дипломатиялық және экономикалық жетістіктер нақты сипатталған.

• Инфографика тартымды және дұрыс мәліметтерді қамтиды.

• Жоба жұмысы командалық үйлесімділікпен орындалған.

• Презентацияда интерактивті құралдар тиімді пайдаланылған.

Жалпы әдістер:

• STEM: Тарихты басқа пәндермен (математика, география, технология) интеграциялау.

• Интерактивті тақта: Визуализация және оқушылардың белсенділігін арттыру.

• Кері байланыс: Әр тапсырма соңында талқылау, жетістіктерді атап өту.

Азаттық жолындағы күрес

Тапсырма 1: Кейстік тапсырма – "Тарихи оқиғаға талдау жасау"

Тақырыбы: "1916 жылғы Ұлт-азаттық көтеріліс"
Мақсаты: Көтерілістің себептері, барысы және салдарын талдап, шешім қабылдау дағдыларын дамыту.

Нұсқаулық:

1. Кейс беру:

   • Сыныпқа тарихи деректер негізінде құрастырылған кейс ұсыңыз. Мысалы:
     "1916 жылы Жетісу өңіріндегі көтеріліс кезінде билеушілер мен халық арасында келіссөз жүргізу мүмкіндігі туындады. Сіз көтеріліс басшысының кеңесшісісіз. Қандай шешімдер қабылдайсыз?"

2. Оқушыларға тапсырма:

   • Топқа бөлініп, ұсынылған жағдайды талдаңыздар.

   • Көтерілістің әлеуметтік, саяси және экономикалық себептерін анықтаңыз.

   • Келіссөздер арқылы азаттыққа жетудің ықтимал жолдарын ұсынып, қорытынды жасаңыз.

3. Талқылау:

   • Әр топ өз шешімін қорғайды және басқа топтардың ұсыныстарын талқылайды.

Дискрипторлар:

• Тарихи деректерді негізге ала отырып, себептерді дәлелдейді.

• Көтерілістің ықтимал салдарын болжайды.

• Шешімдер мен ұсыныстарды логикалық түрде түсіндіреді.

• Топтық жұмыста белсенділік танытады.

Тапсырма 2: Мнемотехника әдісі – Тарихи даталарды есте сақтау

Тақырыбы: "Қазақ халқының азаттық жолындағы маңызды оқиғалары"
Мақсаты: Маңызды тарихи даталар мен оқиғаларды мнемоникалық әдістер арқылы есте сақтау.

Нұсқаулық:

1. Даталарды ұсыну:

   • 1837-1847 – Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс.

   • 1916 – Ұлт-азаттық көтеріліс.

   • 1986 – Желтоқсан оқиғасы.

2. Мнемоникалық құрал жасау:

   • Әр тарихи датаға қатысты қысқа сөз тіркесін немесе ассоциация ойлап табыңыз.
     Мысалы:

     • "Кенесары – он жыл күрескен батыр" (1837-1847).

     • "1916 – халық көтерілді".

     • "86 – Алматының ызғары".

3. Тапсырма:

   • Оқушыларға әр датаны ассоциациямен байланыстыруды тапсырыңыз.

   • Интерактивті тақтада әр оқушы өз ассоциациясын бөліседі.

   • Жаңа ақпаратты есінде сақтау үшін топтық жаттығулар жасаңыз (қайталау ойындары).

Дискрипторлар:

• Тарихи даталар мен оқиғаларды дұрыс сәйкестендіреді.

• Мнемоникалық әдіс арқылы оқиғаларды есте сақтайды.

• Өз ассоциациясын логикалық және креативті түрде түсіндіреді.

• Жаттығу барысында белсенділік танытады.

Тапсырма 3: Кейстік тапсырма – "Азаттықтың бағасы"

Тақырыбы: "Қазақстанның тәуелсіздік алу жолындағы күресі"
Мақсаты: Азаттыққа жету жолындағы саяси және тарихи шешімдерді түсіну.

Нұсқаулық:

1. Кейс беру:

   • Мәтін: "1991 жылы Қазақстан тәуелсіздік алды. Бірақ бұл жолда бірнеше саяси шешімдер қабылданды. Сіз саяси кеңес мүшесісіз. Мемлекет егемендігін сақтау үшін қандай қадамдар жасар едіңіз?"

2. Тапсырма:

   • Топтар кейсті оқып, Тәуелсіздікке жету жолындағы қиындықтар мен оларды шешу жолдарын талдайды.

   • Интерактивті тақтада SWOT-талдау жасайды (Күшті жақтар, Әлсіз жақтар, Мүмкіндіктер, Қауіптер).

3. Қорытынды:

   • Әр топ өз шешімін ұсынып, мемлекет тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін ұсыныстар жасайды.

Дискрипторлар:

• Тәуелсіздік жолындағы қиындықтарды дәл анықтайды.

• SWOT-талдау арқылы шешімдер ұсынады.

• Ұсыныстарды тарихи дәлелдермен негіздейді.

• Жұмысқа креативті және белсенді түрде қатысады.

Тапсырма 4: Мнемотехника – Азаттыққа жетелеген тұлғалар

Тақырыбы: "Азаттық жолындағы қайраткерлер"
Мақсаты: Тарихи тұлғаларды мнемотехникалық әдістер арқылы есте сақтау.

Нұсқаулық:

1. Тұлғаларды ұсыну:

   • Абылай хан, Кенесары Қасымұлы, Әлихан Бөкейхан, Мұстафа Шоқай, Дінмұхамед Қонаев.

2. Мнемоникалық құрал жасау:

   • Әр тұлғаның атын және рөлін есте сақтау үшін сөз тіркестерін немесе символикалық суреттер ойлап табыңыз.
     Мысалы:

     • Абылай хан – "Елді біріктірген хан".

     • Кенесары – "Тәуелсіздік үшін он жылдық күрес".

     • Әлихан Бөкейхан – "Алаштың арманы".

3. Тапсырма:

   • Оқушылар топпен әр тұлғаға қатысты кесте толтырады:

   Тұлға аты	Рөлі	Мнемоникалық тіркес
   Абылай хан	Ел қорғаушы	"Елді біріктірген хан"

4. Әр топ өз кестесін сынып алдында қорғайды.

Дискрипторлар:

• Әр тұлғаның тарихи рөлін дұрыс анықтайды.

• Мнемоникалық құралдарды тиімді пайдаланады.

• Жұмыс кестесін логикалық түрде толтырады.

• Өз пікірін дәлелдермен жеткізеді.

Жалпы әдістер:

• Кейстік әдіс: Оқушылардың аналитикалық және сыни ойлау дағдыларын дамыту.

• Мнемотехника: Ақпаратты ұзақ уақыт есте сақтау үшін тиімді тәсіл.

• Интерактивті тақта: Көрнекілік пен интерактивті жұмысты қамтамасыз ету.

• Кері байланыс: Әр тапсырманың соңында пікірталас немесе рефлексия ұйымдастыру.

Индустрияландыру кезеңі

Тапсырма 1: Индустрияландыру картасын құру (STEM зертхана)

Мақсаты: Индустрияландыру кезеңіндегі маңызды нысандарды анықтау және олардың географиялық орналасуын картаға түсіру.

Нұсқаулық:

1. Зертханалық жұмыс:

   • STEM зертханада оқушыларға Қазақстандағы индустрияландыру кезеңіндегі негізгі өндіріс орындары туралы мәлімет беріледі (мысалы, Теміртау металлургия зауыты, Қарағанды көмір бассейні, Шымкент мұнай өңдеу зауыты).

   • Оқушылар картографиялық деректер негізінде аталған нысандарды географиялық картада белгілейді.

   • Әр нысанның өндіріс түрін және экономикалық маңыздылығын сипаттайды.

2. Қосымша:

   • Картаға әр нысанның құрылған жылын және өнім түрін қосыңыз.

   • Интерактивті тақтада ортақ карта жасаңыз немесе мобильді қосымша (Google Maps) арқылы виртуалды карта құрастырыңыз.

Дискрипторлар:

• Қазақстанның индустрияландыру нысандарын картада дәл орналастырады.

• Әр нысанның өндіріс түрін және экономикалық маңызын сипаттайды.

• STEM құралдарын (мысалы, географиялық карталарды) тиімді пайдаланады.

• Зертханалық жұмыс уақытында аяқталады.

Тапсырма 2: Экологиялық әсерлерді талдау (STEM зертхана)

Мақсаты: Индустрияландырудың экологиялық салдарын анықтау және оны азайту жолдарын ұсыну.

Нұсқаулық:

1. STEM зертханада жұмыс:

   • Оқушыларға индустрияландыру кезеңінде өндірістің қоршаған ортаға әсері туралы деректер беріледі (мысалы, атмосфераға шығарылған газдар, жердің эрозиясы, су ресурстарының ластануы).

   • Зертханада шағын тәжірибе өткізіңіз:

     • Судың ластану деңгейін моделдеу.

     • Ауаның ластануын өлшеуге арналған құралдармен танысу.

   • Экологиялық салдарды азайту жолдарын ұсыныңыз.

2. Мобильді оқыту:

   • Оқушылар мобильді қосымша арқылы (мысалы, AirVisual немесе EcoData) өз аймақтарындағы экологиялық жағдайды талдайды.

Дискрипторлар:

• Индустрияландырудың экологиялық әсерін анықтайды.

• Экологиялық мәселені азайту бойынша нақты ұсыныстар ұсынады.

• Тәжірибе нәтижелерін дұрыс түсіндіреді.

• Мобильді қосымшаларды тиімді қолданады.

Тапсырма 3: Индустрияландырудағы жаңалықтар (Мобильді оқыту)

Мақсаты: Индустрияландырудың заманауи технологиялармен байланысын түсіну.

Нұсқаулық:

1. Мобильді платформа:

   • Оқушыларға "Қазіргі Қазақстандағы индустрия" тақырыбында зерттеу тапсырмасы беріледі.

   • Мобильді қосымшаларды немесе онлайн платформаларды (мысалы, Google Scholar, Khan Academy) пайдаланып, индустрияландырудың қазіргі кезеңде қандай технологиялармен дамып жатқанын зерттейді.

   • Әр оқушы негізгі технологиялық жетістіктер туралы қысқаша баяндама дайындайды (мысалы, жасанды интеллект өндірісте, жасыл энергетика, робототехника).

2. Талқылау:

   • Әр оқушы өз нәтижесін сынып алдында интерактивті тақтада қорғайды.

   • Заманауи индустрия мен өткен кезеңнің ерекшеліктерін салыстырады.

Дискрипторлар:

• Заманауи технологиялардың сипаттамасын дұрыс анықтайды.

• Индустрияландыру кезеңімен салыстырмалы талдау жасайды.

• Мобильді платформалардан ақпаратты дұрыс іздеп, түсінеді.

• Жұмыс нәтижесін креативті түрде ұсынады.

Тапсырма 4: "Индустрияландыру және қоғам" жобасы (STEM және мобильді оқыту)

Мақсаты: Индустрияландыру кезеңінің қоғамға әсерін зерттеу және оның нәтижелерін STEM және мобильді технологиялар арқылы ұсыну.

Нұсқаулық:

1. Жоба құру:

   • Топтарға төмендегі тақырыптар бойынша жоба жасау тапсырмасы беріледі:

     • Индустрияландыру және жұмыс күшінің көбеюі.

     • Қалалардағы урбанизация үдерісі.

     • Халықтың әлеуметтік жағдайының өзгеруі.

   • Оқушылар мобильді қосымшалар арқылы (мысалы, Canva, Prezi) жобаларын визуализациялайды.

   • STEM зертханада жинақталған деректерді пайдалана отырып, слайд немесе 3D модель жасайды.

2. Қорғау:

   • Әр топ өз жобасын интерактивті тақтада қорғайды.

Дискрипторлар:

• Индустрияландырудың қоғамға әсерін дәлелді түрде түсіндіреді.

• STEM құралдары мен мобильді қосымшаларды тиімді пайдаланады.

• Жоба мазмұны креативті әрі ғылыми тұрғыдан негізделген.

• Топтық жұмысқа белсенді қатысады.

Жалпы әдістер:

• STEM зертхана: Интерактивті зерттеулер мен тәжірибелер арқылы оқытуды ұйымдастыру.

• Мобильді оқыту: Цифрлық ресурстарды қолдану арқылы ақпаратты жылдам іздеу және визуализациялау.

• Интерактивті тақта: Деректерді визуалды түрде көрсету және талқылауды ұйымдастыру.

• Кері байланыс: Жұмыс нәтижелерін сыныпта талқылау, жетістіктерді атап өту.

Екінші дүниежүзілік соғыс

Тапсырма 1: Виртуалды экскурсия – "Екінші дүниежүзілік соғыстың негізгі шайқастары"

Мақсаты: Оқушыларға виртуалды шындық арқылы соғыс алаңдарын көру, маңызды шайқастарды түсіну және тарихи оқиғаларды сезіну.

Нұсқаулық:

1. Виртуалды шындық:

   • Оқушыларды VR құрылғыларын пайдалана отырып, Екінші дүниежүзілік соғыс шайқастарына қатысты виртуалды экскурсияға шақырыңыз (мысалы, Сталинград шайқасы, Нормандия операциясы, Берлинді басып алу).

   • Экскурсия кезінде маңызды жерлерді көріп, тарихи фактілерді тыңдау ұсынылады.

2. Тапсырма:

   • Виртуалды экскурсия барысында шайқастардың географиялық орналасуын және олардың соғыс барысындағы рөлін сипаттаңыз.

   • Экскурсиядан кейін топтық талқылау ұйымдастырып, негізгі қорытындыларды жазыңыз.

Интерактивті элемент:

• Интерактивті тақтада виртуалды турдан алынған көріністерді талқылап, оқушылар сұрақтарына жауап беріңіз.

Дискрипторлар:

• Шайқастардың орналасуын және олардың маңыздылығын нақты сипаттайды.

• Виртуалды шындықтағы көріністерді тарихи оқиғалармен байланыстырады.

• Талқылауға белсенді қатысады және өз ойларын жүйелі түрде жеткізеді.

Тапсырма 2: Интерактивті карта – "Соғыс кезеңдері мен одақтас мемлекеттер"

Мақсаты: Соғыс кезеңдері мен одақтас мемлекеттер арасындағы стратегиялық ынтымақтастықты түсіну.

Нұсқаулық:

1. Интерактивті карта:

   • Интерактивті тақтада Екінші дүниежүзілік соғыс картасын ашыңыз.

   • Оқушыларға 1939-1945 жылдардағы негізгі оқиғаларды және елдер арасындағы одақтас келісімдерді карта арқылы көрсетуін сұраңыз.

2. Тапсырма:

   • Әр оқушыға бір мемлекет немесе маңызды оқиғаны зерттеу тапсырылады (мысалы, Германияның Польшаға басып кіруі, Кеңес Одағының Сталинград шайқасы, АҚШ-тың Жапонияға атом бомбасын тастауы).

   • Тапсырманы орындап болған соң, оқушылар картада оқиғалар тізбегін көрсетеді.

Интерактивті элемент:

• Картада әр оқушының оқиғалары көрсетілгендей визуализация жасаңыз.

Дискрипторлар:

• Әр оқиға мен мемлекеттің соғыс барысындағы рөлін дұрыс анықтайды.

• Оқиғаларды хронологиялық тәртіпте картаға енгізеді.

• Тарихи фактілерді дұрыс және дәлелді түсіндіреді.

• Интерактивті картада деректерді визуалды түрде көрсетеді.

Тапсырма 3: Виртуалды оқиға реконструкциясы – "Бейбіт келісімге жол"

Мақсаты: Соғысты аяқтаған тарихи бейбіт келісімдерді зерттеу және қайта қарастыру.

Нұсқаулық:

1. Виртуалды шындық:

   • Оқушыларға Ялта конференциясы немесе Потсдам конференциясының виртуалды реконструкциясын көрсетіңіз.

   • Виртуалды ортада келісімге қатысқан негізгі көшбасшылар (Рузвельт, Черчилль, Сталин) мен талқыланған мәселелерді бақылау ұсынылады.

2. Тапсырма:

   • Виртуалды реконструкциядан кейін әр топ бір көшбасшының ұстанымын зерттейді және оның ұсыныстарын түсіндіреді.

   • Оқушылар сыныпта бейбіт келісім бойынша пікірталас жүргізіп, соғыс аяқталғаннан кейінгі негізгі нәтижелерді талдайды.

Интерактивті элемент:

• Интерактивті тақтада конференция хаттамаларын немесе нәтижелерін графикалық түрде көрсетіңіз.

Дискрипторлар:

• Бейбіт келісімнің негізгі мәселелерін түсіндіреді.

• Көшбасшылардың ұстанымдарын тарихи дәлелдермен негіздейді.

• Пікірталас барысында сыни ойлау дағдыларын көрсетеді.

• Топтық жұмысқа белсенді қатысады.

Тапсырма 4: Интерактивті викторина – "Екінші дүниежүзілік соғыс"

Мақсаты: Оқушылардың Екінші дүниежүзілік соғыс туралы білімдерін қорытындылау.

Нұсқаулық:

1. Викторина:

   • Kahoot немесе Google Forms арқылы Екінші дүниежүзілік соғыс туралы интерактивті викторина құрастырыңыз.

   • Сұрақтар:

     • Соғыстың басталу күні.

     • Маңызды шайқастар.

     • Одақтас елдер мен қарсылас елдердің лидерлері.

     • Соғыстың экономикалық және саяси салдары.

2. Тапсырма:

   • Оқушылар викторинаға қатысады, әр дұрыс жауап үшін ұпай жинайды.

   • Сыныпта ең көп ұпай жинаған оқушы "Тарих білгірі" атағын алады.

Дискрипторлар:

• Викторина сұрақтарына кемінде 80%-ын дұрыс жауап береді.

• Соғыс туралы нақты тарихи фактілерді біледі.

• Тапсырманы уақытында орындайды және белсенділік танытады.

Жалпы әдістер:

• Виртуалды шындық: Тарихи оқиғаларды сезіну арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру.

• Интерактивті оқыту: Карта, викторина, реконструкциялар арқылы визуалды және практикалық оқыту.

• Құралдар: VR құрылғылары, интерактивті тақта, мобильді қосымшалар (Kahoot, Google Maps).

• Кері байланыс: Әр тапсырма соңында оқушылардың пікірін тыңдап, тапсырма нәтижелерін талқылау.

Тәуелсіздік тарихы

Тапсырма 1: "Тәуелсіздікке жету жолы" жобасы

Мақсаты: Қазақстанның тәуелсіздікке жету тарихын зерттеп, маңызды оқиғаларды жобалық жұмыс арқылы көрсету.

Нұсқаулық:

1. Жобаны ұйымдастыру:

   • Оқушыларды 4-5 адамнан тұратын топтарға бөліңіз.

   • Әр топқа белгілі бір кезеңді зерттеу тапсырмасы беріледі:

     • Кеңес Одағының ыдырауы және Қазақстанның егемендігі.

     • 1991 жылғы Тәуелсіздік декларациясы.

     • Алғашқы мемлекеттік рәміздердің қабылдануы.

     • Қазақстанның жаңа Конституциясы (1995).

2. Padlet қолдану:

   • Әр топ Padlet платформасында жеке парақ ашады.

   • Зерттелген мәліметтерді Padlet тақтасына келесі түрде орналастырады:

     • Хронология (оқиға күні мен уақыты).

     • Тарихи дереккөздерден қысқаша сипаттама.

     • Суреттер, карталар, құжаттар (мәселен, мемлекеттік рәміздер немесе Конституцияның суреті).

     • Әр оқиғаның маңызы туралы өз пікірлері.

3. Қорғау:

   • Әр топ өз Padlet тақтасын сыныпта таныстырады, зерттеулерін талқылайды.

Дискрипторлар:

• Берілген кезең туралы нақты және жүйелі ақпарат жазады.

• Padlet тақтасын креативті және көрнекі түрде толтырады.

• Тақырыптың маңыздылығын талдап, қорытынды жасайды.

• Командалық жұмысқа белсенді қатысады.

Тапсырма 2: "Тәуелсіздік рәміздері" зерттеу жобасы

Мақсаты: Тәуелсіз Қазақстанның мемлекеттік рәміздерінің тарихы мен маңызын зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Зерттеу тақырыбы:

   • Топтарға рәміздер бойынша тақырыптар бөлінеді:

     • Ту.

     • Елтаңба.

     • Әнұран.

2. Padlet қолдану:

   • Әр топ Padlet тақтасына зерттеу нәтижелерін қосады:

     • Рәміздің авторлары.

     • Рәміздің символикалық мағынасы.

     • Тарихи деректер мен суреттер.

     • Рәміздің тәуелсіз Қазақстандағы маңызы.

   • Әр рәмізді сипаттай отырып, оқушылар өз идеяларын және эмоциялық әсерлерін қосады.

3. Жобаны таныстыру:

   • Әр топ өз рәмізі туралы презентация жасайды және сыныпта талқылайды.

Дискрипторлар:

• Рәміздердің тарихы мен маңызын нақты түсіндіреді.

• Padlet тақтасын толық және көрнекі түрде жасайды.

• Авторлар мен символдардың мағынасын дұрыс сипаттайды.

• Жұмысты уақытында аяқтайды және белсенділік танытады.

Тапсырма 3: "Тәуелсіздікке қосқан үлес" жобасы

Мақсаты: Тәуелсіздік жылдарындағы маңызды тұлғаларды зерттеп, олардың үлесін анықтау.

Нұсқаулық:

1. Тақырыпты таңдау:

   • Әр топ тәуелсіздікке үлес қосқан бір тұлғаны зерттейді (мысалы, Нұрсұлтан Назарбаев, Олжас Сүлейменов, Сара Назарбаева).

2. Padlet қолдану:

   • Padlet тақтасында келесі ақпаратты орналастырыңыз:

     • Тұлғаның өмірбаяны және қызметі.

     • Тәуелсіздікке қосқан нақты үлесі.

     • Мақалалар мен тарихи деректерден алынған мысалдар.

     • Тұлға туралы жеке пікір және оның рөліне баға беру.

3. Қорытынды:

   • Әр топ тұлға туралы қызықты деректерді Padlet тақтасы арқылы таныстырады.

Дискрипторлар:

• Тұлғаның тәуелсіздікке қосқан үлесін нақты деректермен дәлелдейді.

• Padlet тақтасын креативті және тартымды толтырады.

• Тұлғаның рөліне баға беріп, сыни көзқарас білдіреді.

• Презентацияны логикалық және жүйелі түрде өткізеді.

Тапсырма 4: "Тәуелсіздік жетістіктері" интерактивті жобасы

Мақсаты: Тәуелсіз Қазақстанның негізгі жетістіктерін талдау және көрсету.

Нұсқаулық:

1. Зерттеу тақырыптары:

   • Экономикалық даму.

   • Білім және ғылым.

   • Халықаралық қатынастар.

   • Мәдениет және спорт.

2. Padlet қолдану:

   • Әр топ өз саласына қатысты мәліметтерді Padlet тақтасына қосады:

     • Нақты жетістіктер (мысалы, "Болашақ" бағдарламасы, халықаралық көрмелер, спорттағы жеңістер).

     • Статистикалық мәліметтер мен диаграммалар.

     • Жетістіктердің қоғамға әсері туралы қорытынды.

3. Таныстыру:

   • Әр топ жетістіктерді интерактивті түрде таныстырады және сыныпта талқылайды.

Дискрипторлар:

• Тәуелсіздік жетістіктерін нақты және жүйелі сипаттайды.

• Padlet тақтасында креативті визуализация жасайды.

• Жетістіктердің қоғамға әсерін талдайды және түсіндіреді.

• Топтық жұмысты үйлесімді ұйымдастырады.

Жалпы әдістер:

• Жобалық әдіс: Тақырыпты зерттеп, сыни ойлауға бағытталған шығармашылық жұмыстар жасау.

• Padlet: Ақпаратты ұйымдастыруға және визуалды түрде көрсетуге арналған цифрлық құрал.

• Кері байланыс: Оқушылардың жобаларын талқылау, жетістіктерін атап өту.

• Интерактивті оқыту: Оқушылардың белсенді қатысуы мен топтық жұмысын ынталандыру.

Қазақстанның халықаралық рөлі

Тапсырма 1: Қазақстанның халықаралық ұйымдарға қосқан үлесі

Мақсаты: Қазақстанның халықаралық ұйымдардағы (БҰҰ, ЕҚЫҰ, ШЫҰ) қызметін сыни тұрғыда талдау және оның жаһандық рөлін түсіну.

Нұсқаулық:

1. Дайындық:

   • Google Meet арқылы сыныппен онлайн сессия ұйымдастырыңыз.

   • Сессия алдында оқушыларға әр ұйым туралы қысқаша материалдар жіберіңіз.

2. Тапсырма:

   • Оқушыларды топтарға бөліп, әр топқа бір ұйым беріледі (БҰҰ, ЕҚЫҰ, ШЫҰ).

   • Әр топ өз ұйымының мақсаты мен Қазақстанның сол ұйымдағы рөлін зерттейді.

   • Оқушылар Google Meet арқылы ұйымның Қазақстан үшін маңызды үш артықшылығын және екі ықтимал қиыншылығын талқылайды.

3. Сыни талқылау:

   • Топтар өз ұйымының Қазақстан үшін қаншалықты тиімді екенін қорғап, сынып алдында презентация жасайды.

   • Қалған оқушылар топ жұмысына сұрақ қойып, сыни пікір білдіреді.

Дискрипторлар:

• Әр ұйымның мақсаттарын және Қазақстанның рөлін нақты сипаттайды.

• Артықшылықтар мен қиыншылықтарды дәлелдермен негіздейді.

• Google Meet арқылы топпен белсенді жұмыс істейді.

• Сыни тұрғыдан нақты сұрақтар қояды және жауап береді.

Тапсырма 2: Қазақстанның бейбіт бастамалары

Мақсаты: Қазақстанның ядролық қаруды таратпау және бейбіт келісімдерге қосқан үлесін зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Google Meet сессиясы:

   • Оқушыларға алдын ала ядролық қаруды таратпау жөніндегі Семей полигонының жабылуы және Астанадағы Сирия келіссөздері туралы материалдар жіберіңіз.

   • Google Meet сессиясында оқушыларды екі топқа бөліңіз:

     • Бірінші топ: Қазақстанның ядролық қаруды таратпауға қосқан үлесін талдайды.

     • Екінші топ: Астана процесінің халықаралық бейбітшілікке әсерін зерттейді.

2. Тапсырма:

   • Әр топ өз тақырыбын зерттеп, нәтижелерін Google Meet сессиясында таныстырады.

   • Басқа топтан сұрақтар қойылып, талқылау ұйымдастырылады.

3. Сыни сұрақтар:

   • Бұл бастамалардың Қазақстан үшін қандай артықшылықтары мен тәуекелдері болды?

   • Халықаралық қауымдастық бұл әрекеттерге қалай жауап берді?

Дискрипторлар:

• Қазақстанның бейбіт бастамаларын нақты сипаттайды.

• Іс-шаралардың жаһандық маңызын сыни тұрғыдан талдайды.

• Google Meet арқылы өз пікірін дұрыс және жүйелі жеткізеді.

• Басқа топтармен сындарлы пікірталас жүргізеді.

Тапсырма 3: Қазақстанның сыртқы саясаты бойынша пікірталас

Мақсаты: Қазақстанның сыртқы саясатының мақсаттарын сыни тұрғыда бағалау.

Нұсқаулық:

1. Google Meet пікірталасы:

   • Онлайн сессияда оқушыларға Қазақстанның сыртқы саясатының негізгі бағыттары туралы ақпарат беріңіз:

     • Еуразия интеграциясы.

     • Экономикалық серіктестік.

     • Халықаралық қауіпсіздік.

   • Оқушыларды үш топқа бөліңіз: әр топ осы бағыттардың біреуінің артықшылықтары мен қиындықтарын зерттейді.

2. Тапсырма:

   • Әр топ өз бағытын Google Meet арқылы қорғайды, қарсы топтардың сұрақтарына жауап береді.

   • Сұрақтар:

     • Қазақстанның осы бағыттағы жетістіктері қандай?

     • Бұл саясаттың қандай тәуекелдері бар?

     • Болашақта қандай өзгерістер енгізу керек?

3. Қорытынды:

   • Пікірталас соңында оқушылардан әр бағыт бойынша ұсыныстар беруін сұраңыз.

Дискрипторлар:

• Қазақстанның сыртқы саясатының әр бағытын нақты түсіндіреді.

• Жетістіктер мен қиыншылықтарды сыни тұрғыда талдайды.

• Google Meet пікірталасында белсенділік танытады.

• Болашаққа нақты ұсыныстар ұсынады.

Тапсырма 4: "Қазақстанның халықаралық имиджі" жобасы

Мақсаты: Қазақстанның халықаралық сахнадағы имиджін зерттеу және жақсарту бойынша ұсыныстар жасау.

Нұсқаулық:

1. Жобаны ұйымдастыру:

   • Әр оқушыға Қазақстанның имиджін қалыптастыруға әсер еткен салаларды зерттеу тапсырылады:

     • EXPO-2017.

     • Халықаралық спорт шаралары (Олимпиада, Азия ойындары).

     • "Назарбаев моделі" деп аталатын бастамалар.

2. Google Meet жобаны қорғау:

   • Әр оқушы Google Meet арқылы өз зерттеуін таныстырады.

   • Басқа оқушылар ұсыныстарға сыни баға береді және қосымша сұрақтар қояды.

3. Сыни сұрақтар:

   • Қазақстанның имиджін жақсарту үшін қандай қадамдар жасалуы керек?

   • Халықаралық шаралардың ұзақмерзімді әсері қандай?

Дискрипторлар:

• Қазақстанның халықаралық имиджіне қатысты нақты деректер ұсынады.

• Имиджді жақсарту үшін сыни ұсыныстар жасайды.

• Google Meet арқылы өз зерттеуін жүйелі түрде қорғайды.

• Басқа оқушылардың пікіріне негізделген талдау жасайды.

Жалпы әдістер:

• Сыни ойлау: Жетістіктер мен қиындықтарды талдау, пікірталас пен ұсыныс жасау.

• Google Meet: Қашықтан топтық жұмыс және презентация жасау үшін ыңғайлы платформа.

• Кері байланыс: Әр тапсырма соңында оқушылардың пікірі мен ұсыныстарын тыңдау.

• Топтық және жеке жұмыс: Бірлескен зерттеулер мен сыни талқылауды ұйымдастыру.

Мәдени алмасулар

Тапсырма 1: Виртуалды саяхат – "Ұлы Жібек жолындағы мәдени алмасулар"

Мақсаты: Ұлы Жібек жолы бойындағы мәдени байланыстарды зерттеп, олардың заманауи мәдениетке әсерін түсіну.

Нұсқаулық:

1. Виртуалды шындық:

   • Оқушыларға VR құрылғылары арқылы Ұлы Жібек жолының негізгі қалаларына (Самарқанд, Тараз, Бухара) виртуалды саяхат ұйымдастырыңыз.

   • Әрбір қаладағы мәдени нысандарды (медресе, базарлар, тарихи монументтер) көруге мүмкіндік беріңіз.

2. Тапсырма:

   • Виртуалды экскурсия барысында оқушылар төмендегі сұрақтарға жауап беру үшін мәлімет жинайды:

     • Қалалардағы мәдени алмасулар қалай жүзеге асқан?

     • Сауда мен мәдениеттің байланысы қандай болды?

     • Қандай мәдени элементтер бүгінгі күнге дейін сақталған?

   • Экскурсиядан кейін оқушылар өз қорытындыларын топта талқылап, интерактивті тақтада мәдени байланыстардың сызбасын құрады.

Дискрипторлар:

• Виртуалды саяхат барысында мәдени нысандарды анықтайды.

• Мәдени алмасулардың тарихи маңызын нақты түсіндіреді.

• Интерактивті тақтада сызбаны дұрыс және жүйелі түрде толтырады.

• Топтық жұмысқа белсенді қатысады.

Тапсырма 2: Интерактивті карта – "Мәдени алмасулардың жаһандық іздері"

Мақсаты: Әлем елдері арасындағы мәдени алмасуларды түсіну және олардың тарихи рөлін талдау.

Нұсқаулық:

1. Интерактивті тақта:

   • Интерактивті карта арқылы әлем елдеріндегі мәдени элементтердің таралуын көрсетіңіз (мысалы, қазақтың домбырасының түркі халықтарындағы ұқсастықтары, Қытай фарфорының Еуропада танылуы, ислам мәдениетінің таралуы).

   • Әрбір мәдени элементтің пайда болу орны мен таралу бағытын картада белгілеңіз.

2. Тапсырма:

   • Әр топ бір мәдени элементті зерттейді (өнер, музыка, сәулет, қолөнер).

   • Зерттеу нәтижелерін картада көрсетеді және интерактивті тақтада таныстырады.

3. Сұрақтар:

   • Бұл мәдени элемент қалай және қай елдерге таралды?

   • Оның таралуына сауда, саяхат немесе соғыс қалай әсер етті?

   • Қазіргі қоғамда бұл элемент қалай сақталған?

Дискрипторлар:

• Мәдени элементтердің таралу бағытын нақты анықтайды.

• Тарихи факторлар мен олардың әсерін түсіндіреді.

• Интерактивті тақтада визуализацияны дұрыс ұйымдастырады.

• Жұмыс нәтижелерін түсінікті және логикалық түрде қорғайды.

Тапсырма 3: Виртуалды көрме – "Мәдениет пен өнер байланыстары"

Мақсаты: Әлемнің түрлі мәдениеттеріндегі өнер мен архитектураның өзара ықпалын зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Виртуалды шындық:

   • Оқушыларға виртуалды көрмеге кіруге мүмкіндік беріңіз (мысалы, Лувр музейі, Эрмитаж, Қытайдағы Тыйым салынған қала).

   • Әр оқушы көрмеден белгілі бір өнер туындысы немесе архитектуралық элементті таңдайды.

2. Тапсырма:

   • Таңдалған туындының қай мәдениетке жататынын және басқа мәдениеттерге қандай әсер еткенін анықтаңыз.

   • Оқушылар виртуалды шындықтан алған әсерлерін интерактивті тақтада инфографика түрінде көрсетеді.

3. Қорытынды:

   • Сыныпта әр оқушы өз зерттеуін таныстырып, өнер туындысының мәдениетаралық байланысын талдайды.

Дискрипторлар:

• Өнер туындысының тарихи және мәдени маңызын сипаттайды.

• Оның басқа мәдениеттерге ықпалын нақты түсіндіреді.

• Интерактивті тақтада инфографиканы дұрыс құрастырады.

• Өз жұмысын креативті және түсінікті қорғайды.

Тапсырма 4: "Мәдениетаралық диалог" интерактивті пікірталасы

Мақсаты: Әлемдік мәдениеттер арасындағы өзара ықпалды талқылау және сыни тұрғыда бағалау.

Нұсқаулық:

1. Интерактивті тақта:

   • Әлемдік мәдениеттердің негізгі бағыттарын және олардың байланысын көрсететін интерактивті кесте жасаңыз (мысалы, қазақ мәдениеті мен түркі мәдениеті, Еуропа мен Азия арасындағы мәдени байланыстар).

2. Тапсырма:

   • Әр оқушы кестеде көрсетілген мәдениеттер арасындағы өзара ықпалды зерттейді және оның заманауи қоғамға әсерін сипаттайды.

   • Сыныпта интерактивті тақтаны пайдалана отырып, әр оқушы өз талдауын қорғайды.

3. Сыни сұрақтар:

   • Бұл мәдениетаралық байланыстардың қазіргі қоғамға тигізетін қандай пайдасы бар?

   • Мәдениеттер арасындағы айырмашылықтар қандай мәселелер туындатуы мүмкін?

   • Әлемдік мәдениетаралық диалогты қалай нығайтуға болады?

Дискрипторлар:

• Мәдениетаралық байланыстарды нақты дәлелдермен түсіндіреді.

• Заманауи қоғамға әсерін сыни тұрғыдан бағалайды.

• Интерактивті тақтаны тиімді пайдаланады.

• Пікірталаста өз ойын логикалық және дәлелді жеткізеді.

Жалпы әдістер:

• Виртуалды шындық: Тарихи және мәдени орындарды зерттеп, тәжірибелік сезім қалыптастыру.

• Интерактивті тақта: Ақпаратты визуализациялау және зерттеулерді жүйелі түрде ұйымдастыру.

• Сыни ойлау: Мәдени байланыстардың ықпалын бағалау және болашаққа ұсыныстар жасау.

• Топтық жұмыс: Оқушылардың ынтымақтастығын және зерттеу дағдыларын дамыту.

Халықаралық ұйымдар

Тапсырма 1: Флиппед класс – Халықаралық ұйымдардың құрылымы мен рөлі

Мақсаты: Халықаралық ұйымдардың құрылымы мен негізгі мақсаттарын өз бетімен зерттеп, сабақ барысында талқылау.

Нұсқаулық:

1. Үй тапсырмасы:

   • Оқушыларға келесі халықаралық ұйымдар туралы қысқаша материалдар мен бейнежазбалар жіберіңіз:

     • БҰҰ (Біріккен Ұлттар Ұйымы)

     • ЕҚЫҰ (Еуропадағы Қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымы)

     • Дүниежүзілік Денсаулық Сақтау Ұйымы (ДДСҰ)

   • Әр оқушы ұйымның құрылымы, мақсаттары, қызмет бағыттары туралы 3-4 негізгі деректі жазып, сабаққа дайындалады.

2. Сабақ барысында:

   • Сабақты интерактивті талқылаудан бастаңыз:

     • Әр оқушы зерттеген ұйымы туралы қысқаша мәлімет береді.

     • Ұйымдардың құрылымдық және функционалдық ерекшеліктерін салыстыру үшін топтық диаграмма жасаңыз.

Дискрипторлар:

• Ұйымның құрылымы мен негізгі мақсаттарын дұрыс сипаттайды.

• Деректерді қысқаша және нақты жеткізеді.

• Ұйымдар арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды талдайды.

• Талқылауға белсенді қатысады.

Тапсырма 2: Кейстік әдіс – "Дағдарысты шешудегі халықаралық ұйымдардың рөлі"

Мақсаты: Халықаралық ұйымдардың жаһандық мәселелерді шешудегі әрекеттерін сыни тұрғыда талдау.

Нұсқаулық:

1. Кейс:

   • Оқушыларға келесі жағдайлардың бірін беріңіз:

     • БҰҰ-ның Сириядағы гуманитарлық дағдарысты шешу бойынша әрекеттері.

     • ДДСҰ-ның COVID-19 пандемиясымен күресі.

     • ЕҚЫҰ-ның Украинадағы қақтығыстарды шешудегі рөлі.

2. Тапсырма:

   • Әр топ берілген жағдайды зерттейді:

     • Қандай проблемалар туындады?

     • Ұйым қандай әрекеттер жасады?

     • Бұл әрекеттердің нәтижесі қандай болды?

   • Әр топ өз шешімін ұсынады: ұйым не істеуі керек еді, немесе қандай әрекеттерді күшейту керек еді?

3. Талқылау:

   • Әр топ кейсті Google Docs немесе интерактивті тақтада таныстырады.

   • Басқа топтардың ұсыныстарын сыни тұрғыда талқылайды.

Дискрипторлар:

• Кейс жағдайын нақты сипаттайды.

• Ұйымның әрекеттерін сыни тұрғыда талдайды.

• Ұсынылған шешімдер дәлелдермен негізделген.

• Топтық жұмыс барысында белсенділік танытады.

Тапсырма 3: Флиппед класс – Халықаралық ұйымдардың маңыздылығын бағалау

Мақсаты: Халықаралық ұйымдардың жаһандық саясаттағы маңыздылығын түсіну және бағалау.

Нұсқаулық:

1. Үй тапсырмасы:

   • Оқушыларға халықаралық ұйымдардың жетістіктері мен қиындықтары туралы мақалалар жіберіңіз.
     Мысалы:

     • "БҰҰ-ның климат өзгеруіне қарсы шаралары."

     • "ДДСҰ-ның пандемиямен күресі."

     • "ЕҚЫҰ-ның адам құқықтарын қорғау мәселелері."

   • Әр оқушы оқыған мақаласынан ұйым жұмысының екі артықшылығы мен бір кемшілігін жазады.

2. Сабақ барысында:

   • Әр оқушы өз деректерін сыныпта талқылайды.

   • Интерактивті тақтада артықшылықтар мен кемшіліктердің кестесін құрастырып, ұйымның жалпы тиімділігін бағалайды.

Дискрипторлар:

• Ұйымдардың жұмысы туралы нақты деректер ұсынады.

• Артықшылықтар мен кемшіліктерді дұрыс анықтайды.

• Талқылау барысында өз ойын дәлелдермен жеткізеді.

• Кестені дұрыс және жүйелі түрде толтырады.

Тапсырма 4: Кейстік әдіс – "Қазақстанның халықаралық ұйымдардағы рөлі"

Мақсаты: Қазақстанның халықаралық ұйымдардағы (БҰҰ, ЕҚЫҰ, ШЫҰ) рөлін және оның ықпалын талдау.

Нұсқаулық:

1. Кейс:

   • Қазақстанның БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі ретінде (2017-2018) қызметі.

   • Қазақстанның ЕҚЫҰ төрағалығы (2010).

   • Қазақстанның Шанхай Ынтымақтастық Ұйымындағы рөлі.

2. Тапсырма:

   • Әр топ берілген жағдайды зерттейді:

     • Қазақстан қандай мәселелерді көтерді?

     • Бұл мәселелердің жаһандық деңгейдегі маңызы қандай?

     • Қазақстанның рөлі қаншалықты тиімді болды?

   • Әр топ өз қорытындыларын таныстырады және Қазақстанның халықаралық аренадағы ықпалын талқылайды.

Дискрипторлар:

• Қазақстанның халықаралық ұйымдардағы рөлін дұрыс сипаттайды.

• Ұсынылған мәселелердің маңызын дәлелдермен негіздейді.

• Қазақстанның рөлін сыни тұрғыдан бағалайды.

• Жұмысты логикалық және жүйелі түрде таныстырады.

Жалпы әдістер:

• Флиппед класс: Алдын ала ақпаратпен танысу және сыныпта терең талқылау ұйымдастыру.

• Кейстік әдіс: Тарихи немесе саяси жағдайларды зерттеп, нақты шешімдер ұсыну.

• Интерактивті құралдар: Google Docs, интерактивті тақта арқылы визуализация және пікір алмасу.

• Сыни ойлау: Ұйымдардың тиімділігін және олардың проблемаларын талдау.

• Топтық жұмыс: Бірлескен зерттеу және талдау жұмыстары арқылы білімді дамыту.

Экологиялық өзгерістер

Тапсырма 1: Экологиялық өзгерістердің себептері мен салдары

Мақсаты: Экологиялық өзгерістердің негізгі себептерін анықтап, олардың салдарын талдау.

Нұсқаулық:

1. Learning Analytics қолдану:

   • Оқушыларға экологиялық мәселелер туралы онлайн ресурстар (бейнематериалдар, мақалалар, интерактивті инфографикалар) беріңіз.

   • Learning Analytics платформасында оқушылардың материалдарды қарау уақытын, белсенділік деңгейін және жауаптарын бақылаңыз.

2. Саралап тапсырмалар:

   • Топтарға бөлініп, әр топқа түрлі деңгейдегі тапсырмалар беріңіз:

     • Бастапқы деңгей: Экологиялық өзгерістердің анықтамасы мен түрлерін жазу (мысалы, ауа ластануы, климаттың өзгеруі, ормандардың азаюы).

     • Орта деңгей: Әр өзгерістің нақты себебін анықтау (мысалы, көміртек шығарындыларының көбеюі климатқа қалай әсер етеді?).

     • Жоғары деңгей: Экологиялық өзгерістердің адамдар мен табиғатқа әсерін сыни тұрғыдан бағалау.

3. Талқылау:

   • Әр топ өз қорытындысын таныстырады.

   • Learning Analytics деректерін қолданып, қай оқушылардың тапсырманы толық меңгергенін және қайсысына қосымша түсіндіру керек екенін анықтаңыз.

Дискрипторлар:

• Экологиялық өзгерістердің себептері мен түрлерін дұрыс анықтайды.

• Әр себептің салдарын дәлелдермен түсіндіреді.

• Сараланған тапсырмаларды деңгейіне сәйкес орындайды.

• Топтық жұмыста белсенділік танытады.

Тапсырма 2: Климаттың өзгеруі туралы инфографика жасау

Мақсаты: Климат өзгерісінің негізгі факторларын визуализация арқылы көрсету.

Нұсқаулық:

1. Learning Analytics:

   • Оқушыларға климаттың өзгеруі туралы мақалалар мен деректерді оқуға тапсырма беріңіз.

   • Олардың оқыған материалдарын қаншалықты түсінгенін Learning Analytics арқылы бағалаңыз (мысалы, уақытты бақылау, жауаптарды талдау).

2. Саралап тапсырмалар:

   • Әр оқушы өз деңгейіне сәйкес инфографика жасайды:

     • Бастапқы деңгей: Климаттың өзгеруі туралы негізгі деректерді жинақтау.

     • Орта деңгей: Климаттың өзгеруінің экожүйеге әсерін сурет арқылы бейнелеу.

     • Жоғары деңгей: Климаттық өзгерістерді азайту жолдары бойынша ұсыныстарды қосу.

3. Презентация:

   • Әр оқушы өз инфографикасын сыныпқа таныстырады.

   • Таныстыру барысында Learning Analytics деректерін пайдаланып, олардың оқуға қаншалықты дайындалғанын талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Климат өзгерісі туралы ақпаратты жинақтайды және визуализациялайды.

• Инфографиканы түсінікті және креативті түрде жасайды.

• Өз деңгейіне сәйкес тапсырманы толық орындайды.

• Таныстыру кезінде нақты және логикалық пікір айтады.

Тапсырма 3: "Экологиялық өзгерістердің салдарын жою" бойынша кейстік тапсырма

Мақсаты: Экологиялық мәселелерді шешу жолдарын ұсыну және бағалау.

Нұсқаулық:

1. Кейс:

   • Оқушыларға нақты жағдай беріңіз:

     • "Қалада ауаның ластануы артты. Бұл адамдардың денсаулығына әсер етеді. Қала әкімшілігі қандай шаралар қабылдауы керек?"

   • Learning Analytics арқылы оқушылардың жағдайды талдау үшін қаншалықты белсенді дайындалғанын бақылаңыз.

2. Саралап тапсырмалар:

   • Бастапқы деңгей: Мәселенің негізгі себептерін анықтау.

   • Орта деңгей: Ауаны тазарту үшін 2-3 шешім ұсыну.

   • Жоғары деңгей: Ұсынылған шешімдердің артықшылықтары мен кемшіліктерін талдап, олардың тиімділігін бағалау.

3. Талқылау:

   • Әр топ өз шешімдерін интерактивті тақтада таныстырады.

   • Learning Analytics деректерін пайдаланып, талқылауға белсенді қатысқан оқушыларды бағалаңыз.

Дискрипторлар:

• Мәселенің негізгі себептерін нақты анықтайды.

• Ұсынылған шешімдерді дәлелдермен негіздейді.

• Артықшылықтары мен кемшіліктерді дұрыс талдайды.

• Сараланған тапсырмаларды тиімді орындайды.

Тапсырма 4: Экологиялық мәселелер бойынша дебат

Мақсаты: Экологиялық өзгерістер туралы сыни тұрғыдан ойлау және шешім қабылдау қабілетін дамыту.

Нұсқаулық:

1. Learning Analytics:

   • Оқушыларға дебат тақырыбы бойынша дайындыққа мүмкіндік беріңіз:

     • "Жасыл энергетикаға көшу барлық экологиялық мәселені шешеді ме?"

   • Оқушылардың дайындық уақытын және белсенділігін Learning Analytics арқылы қадағалаңыз.

2. Саралап тапсырмалар:

   • Бастапқы деңгей: Жасыл энергетика туралы деректерді жинау.

   • Орта деңгей: Жасыл энергетиканың экологиялық әсерлерін сипаттау.

   • Жоғары деңгей: Дебатта жасыл энергетиканың артықшылықтары мен кемшіліктері туралы пікір қорғау.

3. Дебат:

   • Оқушылар екі топқа бөлініп, өз ұстанымдарын қорғап, қарсы топтың пікіріне жауап береді.

Дискрипторлар:

• Жасыл энергетика туралы нақты деректер ұсынады.

• Артықшылықтар мен кемшіліктерді сыни тұрғыдан талдайды.

• Сараланған деңгейіне сәйкес өз пікірін қорғайды.

• Дебатқа белсенді қатысады және қарсы пікірлерге дәлелді жауап береді.

Жалпы әдістер:

• Learning Analytics: Оқушылардың оқуға дайындық деңгейін бақылап, тапсырмаларды реттеу.

• Саралап оқыту: Әр оқушының деңгейіне сәйкес тапсырмалар беру.

• Кері байланыс: Әр тапсырма бойынша Learning Analytics нәтижелеріне сүйеніп, оқушыларға жеке кері байланыс ұсыну.

• Топтық және жеке жұмыс: Сараланған тапсырмаларды орындау арқылы оқушылардың қабілеттерін дамыту.

Урбанизация

Тапсырма 1: Урбанизацияның себептері мен салдары

Мақсаты: Урбанизация процесінің себептері мен салдарын STEM әдістерін пайдаланып талдау және визуализация жасау.

Нұсқаулық:

1. STEM зерттеу:

   • Оқушыларды топтарға бөліңіз және урбанизацияның әртүрлі аспектілерін зерттеуді тапсырыңыз:

     • Экономикалық себептер (жұмыс орындарының шоғырлануы).

     • Әлеуметтік себептер (білім, денсаулық сақтау).

     • Экологиялық салдары (ауа мен судың ластануы, жасыл аймақтардың азаюы).

   • Топтар зерттеуді сызбалар, диаграммалар немесе модельдер арқылы ұсынады.

2. Padlet қолдану:

   • Әр топ өз нәтижелерін Padlet тақтасына қосады:

     • Тақырыпқа байланысты деректер, суреттер мен диаграммалар.

     • Урбанизацияның себептері мен салдары туралы қысқаша қорытындылар.

3. Талқылау:

   • Әр топ Padlet тақтасында жасаған визуализациясын сынып алдында таныстырады.

   • Басқа топтардың жұмысын талқылау және сұрақтар қою ұсынылады.

Дискрипторлар:

• Урбанизацияның себептері мен салдарын нақты түсіндіреді.

• STEM әдістерін пайдаланып, деректерді диаграммалар немесе сызбалар арқылы көрсетеді.

• Padlet тақтасын көрнекі және мазмұнды толтырады.

• Топтық талқылауға белсенді қатысады.

Тапсырма 2: Урбанизация және технологиялар

Мақсаты: Урбанизацияның заманауи технологияларға әсерін талдап, олардың қалаларды дамытудағы рөлін зерттеу.

Нұсқаулық:

1. STEM зерттеу:

   • Оқушыларға заманауи технологиялар туралы тапсырма беріңіз:

     • Ақылды қалалар (Smart Cities).

     • Көлік жүйесін оңтайландыру (жасыл көлік, қоғамдық көліктер).

     • Энергия тиімділігі (жаңартылатын энергия көздері).

2. Padlet қолдану:

   • Әр оқушы немесе топ Padlet-та зерттелген технология туралы тақырып жасайды.

   • Әр технологияның артықшылықтары мен урбанизацияға әсері туралы деректер қосады.

   • Инфографика, бейнематериал немесе диаграмма түрінде ақпаратты визуализациялайды.

3. Презентация:

   • Оқушылар Padlet тақтасын пайдаланып, өз зерттеулерін таныстырады.

   • Әр технологияның артықшылықтары мен кемшіліктерін талқылау үшін сұрақ-жауап сессиясын ұйымдастырыңыз.

Дискрипторлар:

• Заманауи технологияларды нақты сипаттайды.

• Технологияның урбанизацияға әсерін дәлелдермен түсіндіреді.

• Padlet-та ақпаратты көрнекі түрде ұсынады.

• Өз зерттеуін логикалық және жүйелі қорғайды.

Тапсырма 3: Урбанизацияның экологиялық аспектілері

Мақсаты: Урбанизацияның қоршаған ортаға әсерін STEM тәсілдерімен зерттеу және шешу жолдарын ұсыну.

Нұсқаулық:

1. STEM эксперимент:

   • Зертханалық жұмыс арқылы урбанизацияның экологиялық әсерлерін модельдеу:

     • Ауаның ластануы: Оқушылар ауаның ластану деңгейін анықтауға арналған қарапайым тәжірибе жасайды.

     • Судың ластануы: Судың тазалығы мен ластану деңгейін зерттейді.

2. Padlet қолдану:

   • Оқушылар өз зерттеу нәтижелерін Padlet-та бөліседі:

     • Ауаның немесе судың ластануы туралы деректер.

     • Ластанудың негізгі себептері және олардың қалалардағы көрінісі.

     • Экологиялық проблемаларды шешу жолдары.

3. Қорытынды:

   • Padlet тақтасында топтық ұсыныстар жасалады:

     • Ластануды азайту үшін қандай технологиялар қолданылуы мүмкін?

     • Қалаларды экологиялық тұрақты дамыту жолдары қандай?

Дискрипторлар:

• Урбанизацияның экологиялық әсерлерін нақты сипаттайды.

• STEM экспериментін дұрыс жүргізеді және нәтижелерін талдайды.

• Padlet-та зерттеулерін көрнекі және мазмұнды түрде ұсынады.

• Экологиялық мәселелерді шешу бойынша нақты ұсыныстар береді.

Тапсырма 4: Урбанизацияның болашағы

Мақсаты: Урбанизацияның болашақтағы мүмкіндіктері мен қауіптерін талдап, инновациялық ұсыныстар жасау.

Нұсқаулық:

1. STEM болжам:

   • Әр топ урбанизацияның келешектегі мүмкіндіктері туралы болжам жасайды:

     • Урбанизацияның технологиялық жетістіктерге ықпалы.

     • Қалалық инфрақұрылымды дамыту.

     • Экологиялық тұрақтылықты қамтамасыз ету.

2. Padlet қолдану:

   • Әр топ өз болжамдарын Padlet-та көрсетеді:

     • Болашақтағы мүмкіндіктердің тізімі.

     • Қауіптер мен оларды азайту жолдары.

     • Урбанизацияның болашағын бейнелейтін инфографика немесе қысқаша бейнематериал.

3. Талқылау:

   • Әр топ өз болжамын таныстырады.

   • Басқа топтардың жұмысына сыни тұрғыдан пікір білдіреді және толықтырулар енгізеді.

Дискрипторлар:

• Урбанизацияның болашақтағы мүмкіндіктері мен қауіптерін талдайды.

• STEM әдістерін пайдаланып, деректерді дәлелдейді.

• Padlet-та көрнекі және мазмұнды жұмыс жасайды.

• Өз болжамын негіздеп, ұсыныстар жасайды.

Жалпы әдістер:

• STEM: Урбанизацияның экономикалық, технологиялық және экологиялық аспектілерін тәжірибелер арқылы зерттеу.

• Padlet: Ақпаратты жинақтау, визуализация және топтық жұмыстарды тиімді ұйымдастыру.

• Сыни ойлау: Урбанизацияның себептері мен салдарын талдау, шешу жолдарын ұсыну.

• Кері байланыс: Padlet және презентациялар арқылы оқушылардың нәтижелерін талқылау.

Қазақстанның экономикасы

Тапсырма 1: "Қазақстанның негізгі экономикалық салалары" жобасы

Мақсаты: Қазақстанның экономикалық салаларын зерттеп, олардың елдің дамуына ықпалын түсіну.

Нұсқаулық:

1. Жобаны ұйымдастыру:

   • Google Classroom платформасында тапсырманы бөлісіңіз.

   • Оқушыларды топтарға бөліп, әр топқа бір саланы зерттеу тапсырылады:

     • Мұнай-газ өнеркәсібі.

     • Ауыл шаруашылығы.

     • Металлургия және тау-кен өндірісі.

     • Туризм және қызмет көрсету.

2. Тапсырма:

   • Әр топ келесі сұрақтарға жауап бере отырып, зерттеу жүргізеді:

     • Бұл сала Қазақстан экономикасында қандай орын алады?

     • Оның дамуына қандай факторлар әсер етеді?

     • Қандай проблемалар бар, оларды қалай шешуге болады?

   • Топ өз зерттеуін инфографика, диаграмма немесе презентация түрінде дайындайды.

3. Google Classroom арқылы таныстыру:

   • Әр топ өз жобасын Google Classroom-ға жүктейді.

   • Барлық топ өзара жұмыстарды талқылап, пікір қалдырады.

Дискрипторлар:

• Экономикалық саланы нақты сипаттайды және деректермен дәлелдейді.

• Зерттеуді визуализация арқылы көрнекі түрде көрсетеді.

• Проблемаларды анықтап, шешу жолдарын ұсынады.

• Google Classroom арқылы өзара кері байланыс береді.

Тапсырма 2: "Қазақстанның экспорттық әлеуеті" жобасы

Мақсаты: Қазақстанның экспорттық мүмкіндіктерін зерттеп, жаһандық экономикадағы орнын талдау.

Нұсқаулық:

1. Тақырыпты бөлісу:

   • Google Classroom-да әр топқа экспорттық бағыттар бойынша тақырыптар беріңіз:

     • Мұнай және газ экспорты.

     • Астық және ауыл шаруашылығы өнімдері.

     • Металдар мен пайдалы қазбалар.

     • Индустрия және жаңа технологиялар.

2. Жоба тапсырмасы:

   • Әр топ келесі сұрақтарды зерттейді:

     • Экспортталатын негізгі өнімдер қандай?

     • Негізгі сауда серіктестері кімдер?

     • Экспортты дамыту үшін қандай шаралар қажет?

   • Жобаны аналитикалық кесте немесе диаграмма түрінде ұсынады.

3. Google Classroom арқылы қорытындылау:

   • Әр топ өз жобасын платформаға жүктейді.

   • Басқа топтар олардың жұмысын бағалап, пікір жазады.

Дискрипторлар:

• Экспорттың негізгі бағыттары мен серіктестерін дұрыс анықтайды.

• Проблемаларды талдап, ұсыныстар ұсынады.

• Жобаны көрнекі түрде дайындайды (диаграммалар, кестелер).

• Google Classroom платформасында белсенді кері байланыс жасайды.

Тапсырма 3: "Аймақтық экономикалық даму" жобасы

Мақсаты: Қазақстанның әр аймағының экономикалық ерекшеліктерін зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Тақырыптарды бөлу:

   • Әр топқа бір аймақты зерттеу тапсырыңыз:

     • Батыс Қазақстан (мұнай-газ).

     • Оңтүстік Қазақстан (ауыл шаруашылығы, туризм).

     • Солтүстік Қазақстан (астық өндірісі).

     • Шығыс Қазақстан (тау-кен өндірісі, металлургия).

     • Орталық Қазақстан (өндіріс және өнеркәсіп).

2. Зерттеу тапсырмасы:

   • Әр топ Google Classroom-да аймақтық ерекшеліктерді зерттеп, келесі сұрақтарға жауап береді:

     • Аймақтағы негізгі өндіріс салалары қандай?

     • Экономикалық дамуға кедергі келтіретін проблемалар қандай?

     • Аймақтың даму мүмкіндіктері қандай?

   • Топтар өз қорытындыларын карталар, диаграммалар немесе қысқаша бейнематериал түрінде дайындайды.

3. Google Classroom арқылы таныстыру:

   • Әр топ өз жұмысын платформаға жүктейді және өзара пікірталас ұйымдастырады.

Дискрипторлар:

• Аймақтың экономикалық ерекшеліктерін нақты сипаттайды.

• Проблемалар мен мүмкіндіктерді талдап, шешімдер ұсынады.

• Жобаны визуалды түрде тартымды етіп жасайды.

• Топтық жұмысқа белсенді қатысып, Google Classroom арқылы кері байланыс береді.

Тапсырма 4: "Қазақстанның болашақ экономикасы" инновациялық жобасы

Мақсаты: Қазақстан экономикасының даму болашағын зерттеп, инновациялық ұсыныстар жасау.

Нұсқаулық:

1. Тақырыпты бөлісу:

   • Google Classroom-да инновациялық салалар бойынша тақырыптар беріңіз:

     • Жасыл энергетика.

     • Цифрлық экономика.

     • Логистика және көлік инфрақұрылымы.

     • Туризмді дамыту.

2. Зерттеу тапсырмасы:

   • Әр топ өз саласы бойынша зерттеу жүргізеді:

     • Саланың қазіргі жағдайы қандай?

     • Оның даму мүмкіндіктері мен болашағы қандай?

     • Қазақстан экономикасына қандай пайда әкеледі?

   • Жобаны интерактивті карта, инфографика немесе презентация түрінде дайындайды.

3. Google Classroom арқылы таныстыру:

   • Әр топ өз жұмысын платформаға жүктеп, сынып алдында таныстырады.

   • Басқа топтармен өзара пікір алмасып, ұсыныстар енгізеді.

Дискрипторлар:

• Зерттелген саланың қазіргі жағдайы мен болашағын нақты түсіндіреді.

• Инновациялық ұсыныстар жасап, олардың тиімділігін негіздейді.

• Жобаны креативті және көрнекі түрде ұсынады.

• Google Classroom-да белсенді кері байланыс береді.

Жалпы әдістер:

• Жобалық әдіс: Зерттеу, сыни талдау және ұсыныстар жасау арқылы оқушылардың белсенділігін арттыру.

• Google Classroom: Тапсырмаларды тарату, жұмыстарды жинақтау және кері байланыс алу үшін тиімді платформа.

• Көрнекілік: Диаграммалар, инфографика, карталар және бейнематериалдар арқылы ақпаратты визуализациялау.

• Топтық жұмыс: Оқушылардың бірлескен әрекеттері арқылы зерттеу нәтижелерін жетілдіру.

• Кері байланыс: Google Classroom-да өзара пікірлер мен ұсыныстар беру арқылы рефлексия жасау.

Ғарыштық зерттеулер

Тапсырма 1: Виртуалды саяхат – "Халықаралық ғарыш станциясы"

Мақсаты: Халықаралық ғарыш станциясын (ХҒС) зерттеу және ғарыштық зерттеулердің маңызын түсіну.

Нұсқаулық:

1. Виртуалды шындық:

   • Оқушыларға ХҒС-ның виртуалды турын көрсетіңіз (VR құралдарын немесе онлайн ресурстарды пайдаланыңыз).

   • Экскурсия кезінде негізгі модульдер мен жабдықтарды таныстырып, ғарышкерлердің күнделікті жұмысын бақылауды ұйымдастырыңыз.

2. Тапсырма:

   • Турдан кейін оқушыларға келесі сұрақтарға жауап беру тапсырмасын беріңіз:

     • ХҒС-ның негізгі модульдері қандай?

     • Ғарышта жүргізілетін зерттеулердің түрлері қандай?

     • ХҒС адамзатқа қандай пайда әкеледі?

3. Қорытынды:

   • Оқушылар өз жауаптарын топтық талқылау арқылы бөліседі.

   • Әр топ ХҒС-ның маңызын көрсететін қысқаша презентация дайындайды.

Дискрипторлар:

• ХҒС-ның құрылымын және негізгі модульдерін нақты сипаттайды.

• Ғарыштық зерттеулердің маңызын түсіндіреді.

• Топтық талқылауға белсенді қатысады және өз ойын жеткізеді.

Тапсырма 2: STEM эксперимент – "Айдың бетіне қону моделі"

Мақсаты: Ғарыш аппараттарының қону механизмдерін STEM әдістері арқылы зерттеу.

Нұсқаулық:

1. Эксперимент:

   • Оқушыларға Айға қону аппаратының қарапайым моделін жасау тапсырмасы беріледі.

   • Қажетті материалдар: картон, резеңке, желім, шарлар, сызғыш.

   • Модель жасау барысында оқушылар қону кезінде энергияны қалай азайтуға болатынын талдайды.

2. Тапсырма:

   • Әр топ өз моделін құрастырып, қону механизмін тексереді.

   • Модельді сынақтан өткізу кезінде қауіпсіз қонуға мүмкіндік беретін факторларды анықтайды.

3. Талқылау:

   • Әр топ өз моделін таныстырып, оның қалай жұмыс істейтінін түсіндіреді.

   • Басқа топтар олардың идеяларын сыни тұрғыдан талдайды және жақсарту ұсыныстарын береді.

Дискрипторлар:

• Қону механизмін құрастыруда STEM принциптерін дұрыс қолданады.

• Қауіпсіз қону факторларын анықтайды.

• Өз моделін креативті және логикалық түрде таныстырады.

• Топтық жұмыста белсенділік танытады.

Тапсырма 3: Ғарыштық зерттеулердегі энергияны пайдалану

Мақсаты: Ғарыштық аппараттарда қолданылатын энергия көздерін зерттеу және олардың тиімділігін бағалау.

Нұсқаулық:

1. Зерттеу:

   • Оқушыларға ғарыштық аппараттардың энергия көздері туралы ақпарат беріңіз:

     • Күн батареялары.

     • Ядролық энергия.

     • Химиялық отын.

2. STEM тапсырма:

   • Әр топ берілген энергия көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін талдайды.

   • Энергияны тиімді пайдалану туралы ұсыныстар дайындайды.

3. Виртуалды шындық:

   • VR құралдары арқылы ғарыштық аппараттардың энергия жүйелерін зерттеуге мүмкіндік беріңіз.

   • Оқушылар ғарыштық аппараттардың энергия жинақтау және тұтыну жүйесін көріп, бақылау жасайды.

4. Қорытынды:

   • Әр топ өз зерттеуін кесте немесе инфографика түрінде ұсынады.

   • Сыныпта энергия көздерінің қайсысы тиімді екенін талқылайды.

Дискрипторлар:

• Энергия көздерін нақты сипаттайды және салыстырады.

• Артықшылықтары мен кемшіліктерін дұрыс талдайды.

• Ұсыныстарын логикалық және дәлелді түрде жеткізеді.

• VR құралдарын пайдаланып, зерттеуін негіздейді.

Тапсырма 4: "Марсқа сапар" жобасы

Мақсаты: Марсқа қоныстану үшін қажетті инфрақұрылымды жобалау.

Нұсқаулық:

1. Жобалық жұмыс:

   • Әр топқа Марста өмір сүруге қажетті бір аспектіні зерттеу тапсырылады:

     • Тыныс алу жүйесі (оттегіні өндіру).

     • Энергия (күн батареялары немесе басқа жүйелер).

     • Тамақ және су (су ресурстарын сақтау және тамақ өсіру).

     • Тұрғын үйлер (радиациядан қорғау).

2. STEM және виртуалды шындық:

   • STEM принциптерін пайдаланып, оқушылар Марсқа қоныстану үшін өз инфрақұрылымдарын жобалайды.

   • VR арқылы Марс бетінің шарттарын бақылап, жобаларын бейімдейді.

3. Презентация:

   • Әр топ өз жобасын макет, инфографика немесе VR таныстырылымы арқылы қорғайды.

   • Басқа топтардың ұсыныстарын талқылайды.

Дискрипторлар:

• Марсқа қоныстану үшін қажетті аспектіні нақты сипаттайды.

• STEM принциптерін қолдана отырып, тиімді жоба ұсынады.

• Виртуалды шындық арқылы жобасын негіздейді.

• Өз жобасын логикалық және креативті түрде қорғайды.

Жалпы әдістер:

• Виртуалды шындық: Ғарыштық станциялар мен ғарыш шарттарын көрнекі түрде зерттеу.

• STEM: Ғарыштық зерттеулерге қатысты тәжірибелер мен жобаларды құру.

• Көрнекілік: Инфографика, модельдер және диаграммалар арқылы зерттеулерді визуализациялау.

• Топтық жұмыс: Зерттеу, талқылау және бірлескен жобаларды орындау.

• Сыни ойлау: Ғарыштық зерттеулердің маңызын және олардың болашағын талдау.

Демографиялық үрдістер

Тапсырма 1: Халық санының өсу қарқынын есептеу

Нұсқаулық:
Берілген мәліметтерге сүйене отырып, халық санының өсу қарқынын анықтаңыз. Формула:

Өсу қарқыны (%)=(Халық санының ағымдағы мәні − Халық санының бастапқы мәніХалық санының бастапқы мәні)×100Өсу\ қарқыны\ (\%) = \left(\frac{Халық\ санының\ ағымдағы\ мәні\ -\ Халық\ санының\ бастапқы\ мәні}{Халық\ санының\ бастапқы\ мәні}\right) \times 100Өсу қарқыны (%)=(Халық санының бастапқы мәніХалық санының ағымдағы мәні − Халық санының бастапқы мәні​)×100

Мәліметтер:

1. 2010 жылы халық саны: 10 000 адам.

2. 2020 жылы халық саны: 12 500 адам.

Тапсырма:

• Өсу қарқынын есептеңіз.

• Халық санының өсу қарқыны бойынша қандай демографиялық сипаттама беруге болатынын анықтаңыз.

Дискрипторлар:

• Формуланы дұрыс қолданады.

• Мәліметтерді формулаға орынды енгізеді.

• Есептеудің нәтижесін дұрыс шығарады (25%).

• Демографиялық сипаттаманы негіздейді (мысалы, халық санының тұрақты өсуі немесе баяу өсуі).

Тапсырма 2: Жас құрылымын талдау

Нұсқаулық:
Халықтың жас құрылымы кестесін зерттеңіз және сұрақтарға жауап беріңіз.

Мәліметтер:

Жас тобы	Халық саны (мың адам)
0-14 жас	200
15-64 жас	600
65 және одан жоғары	150

Сұрақтар:

1. Еңбекке жарамды (15-64 жас) халықтың пайыздық үлесін анықтаңыз.

2. Қартаю индексін (65+ санының 0-14 жас санына қатынасы) есептеңіз.

Дискрипторлар:

• Еңбекке жарамды халықтың пайыздық үлесін дұрыс есептейді (75%).

• Қартаю индексін дұрыс анықтайды (0.75).

• Демографиялық көрсеткіштерді түсіндіреді (мысалы, еңбекке жарамды халықтың жоғары үлесі елдің экономикалық әлеуетін арттырады).

Тапсырма 3: Демографиялық болжам жасау

Нұсқаулық:
Берілген халық саны мен туу, өлім, көші-қон көрсеткіштеріне сүйене отырып, келесі жылдарға болжам жасаңыз.

Мәліметтер:

1. Қазіргі халық саны: 1 000 000 адам.

2. Туу коэффициенті: 15 ‰.

3. Өлім коэффициенті: 8 ‰.

4. Көші-қон сальдосы: +2 ‰.

Тапсырма:

• Халық санының болжамды өзгерісін келесі жылға есептеңіз.

Дискрипторлар:

• Туу, өлім және көші-қон көрсеткіштерін дұрыс пайдаланады.

• Халық санының болжамын дұрыс есептейді (1 009 000 адам).

• Болжам нәтижесін дұрыс интерпретациялайды (мысалы, халық санының тұрақты өсуі).

Тапсырма 4: Урбанизация деңгейін талдау

Нұсқаулық:
Берілген мәліметтер бойынша ауылдық және қалалық халықтың пайыздық үлесін анықтаңыз.

Мәліметтер:

• Қалалық халық саны: 700 000 адам.

• Ауылдық халық саны: 300 000 адам.

Тапсырма:

• Урбанизация деңгейін (%) есептеңіз.

• Елдің урбанизациялық жағдайын сипаттаңыз.

Дискрипторлар:

• Қалалық және ауылдық халықтың үлесін дұрыс анықтайды (70% және 30%).

• Урбанизация деңгейін дұрыс есептейді.

• Урбанизация деңгейіне қатысты тұжырым жасайды (мысалы, урбанизацияның жоғары деңгейі қалалардың экономикалық және әлеуметтік дамуының көрсеткіші).

Бұл тапсырмалар оқушылардың демографиялық үрдістерді есептеу, талдау, және болжау дағдыларын дамытуға бағытталған.

Жаһандық туризм

Тапсырма 1: Туристік бағытты таңдау (Геймификация)

Нұсқаулық:
Сіз туроператордың қызметкерісіз. Әлемнің туристік картасынан белгілі бір бағытты таңдаңыз және клиентке саяхат жоспарын ұсыныңыз.
Картадағы бағыттар келесідей бөлінеді:

1. Еуропа (тарихи-мәдени туризм)

2. Азия (шығыс мәдениеті мен табиғи ресурстар)

3. Америка (табиғат кереметтері мен технологиялық қалалар)

4. Африка (экзотикалық мәдениет және сафари турлар)

Тапсырма:

• Клиентке саяхат жоспарын құрыңыз (бағыты, негізгі көрікті жерлер, күндер саны, бюджет).

• Картаны пайдаланып, клиентке виртуалды гид ретінде қызмет етіңіз.

Геймификация элементі:

• Әр дұрыс жауап және ұсыныс үшін балл жинаңыз.

• Ең жоғары балл жинаған оқушы "Үздік туроператор" атағын алады.

Дискрипторлар:

• Бағытты дұрыс таңдайды (1 балл).

• Негізгі көрікті жерлерді дұрыс анықтайды (1 балл).

• Саяхат күндерін және бюджетті нақтылайды (1 балл).

• Клиентке қызықты, құрылымды ұсыныс жасайды (2 балл).

Тапсырма 2: Жаһандық туризмнің тарихи аспектісі (Жобалық әдіс)

Нұсқаулық:
Топтарға бөлініп, әр топ белгілі бір тарихи кезеңдегі туризмді зерттейді. Мысалы:

1. Ежелгі Грекиядағы туризм.

2. Ортағасырлық Еуропадағы қажылық.

3. Жібек жолындағы сауда керуендері.

4. Қазіргі заманғы экотуризм.

Тапсырма:

• Зерттеулеріңіз негізінде тақырыптық постер жасаңыз.

• Постерде:

  • Қысқаша тарихи сипаттама.

  • Туризмнің осы кезеңдегі негізгі мақсаттары.

  • Туристік бағыттар.

  • Сол кезеңнің туризмнің қазіргі әлемге әсері.

Жобалық әдіс элементі:

• Әр топ өз постерін сынып алдында қорғайды.

• Басқа топтар кері байланыс береді.

Дискрипторлар:

• Ақпаратты нақты және дұрыс ұсынады (2 балл).

• Постер эстетикасы мен мазмұнын үйлесімді біріктіреді (2 балл).

• Тарихи кезеңнің ерекшеліктерін дұрыс көрсетеді (2 балл).

• Қорғау кезінде сенімді сөйлеу дағдыларын көрсетеді (2 балл).

Тапсырма 3: Туризмнің дамуын болжау (Геймификация)

Нұсқаулық:
Әлемдегі туризмнің даму тенденцияларын талдаңыз. Мысалы:

• Қалдықсыз туризм.

• Космостық туризм.

• Виртуалды шындықтағы туризм.

Тапсырма:

• Тенденциялардың бірін таңдаңыз.

• 2050 жылға арналған болжам жасаңыз (адамдар қандай бағыттарды таңдайды, туризмнің жаңа формалары қандай болады?).

• Презентация жасаңыз және оны сыныпқа ұсыныңыз.

Геймификация элементі:

• Әрбір инновациялық ұсыныс үшін ұпай беріледі.

• Сыныптастар ең қызықты презентацияны дауыс беру арқылы таңдайды.

Дискрипторлар:

• Туризм тенденциясын дұрыс анықтайды (1 балл).

• Болашақ туризмді логикалық негіздейді (2 балл).

• Креативті шешімдер ұсынады (2 балл).

• Презентацияны тартымды және түсінікті түрде жасайды (2 балл).

Тапсырма 4: Туристік бағыттардың салыстырмалы анализі (Жобалық әдіс)

Нұсқаулық:
Әлемнің екі туристік бағытын салыстырыңыз (мысалы, Париж және Токио).
Тапсырма:

• Қос бағыттың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтаңыз.

• Әр бағыттың тарихи және мәдени ерекшеліктерін сипаттаңыз.

• Сынып алдында салыстыру нәтижелерін ұсыныңыз.

Жобалық әдіс элементі:

• Топтық талқылау.

• Әр оқушы топтың жұмысына өз үлесін қосады.

Дискрипторлар:

• Салыстырмалы анализ жүргізеді (2 балл).

• Негізгі тарихи және мәдени ерекшеліктерді дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Презентацияны құрылымды және мазмұнды жасайды (2 балл).

• Топ мүшелері арасында міндеттерді тең бөледі (1 балл).

Бұл тапсырмалар арқылы оқушылар жаһандық туризмнің тарихы мен қазіргі дамуы туралы түсініктерін тереңдетіп, шығармашылық және зерттеу қабілеттерін дамытады.

Тақырып: Саяси жүйелер тарихы

Әдістер: STEM және интерактивті оқыту

Тапсырма 1: Саяси жүйелерді модельдеу (STEM)

Нұсқаулық:
Сізге саяси жүйенің негізгі құрылымын көрсететін 3D модель жасау тапсырылды.

• Мақсат: Демократия, монархия немесе тоталитарлық жүйе негізінде саяси жүйені түсіндіру.

• Құралдар: Lego, қағаз, картон, 3D модельдеу бағдарламасы (мысалы, Tinkercad).

Тапсырма:

• Берілген саяси жүйенің құрылымын анықтап, модельдеңіз.

• Әрбір элементтің функциясын түсіндіріп жазыңыз (мысалы, парламент, билеуші, сот).

• Жасаған жұмысыңызды сыныпта көрсетіңіз.

Дискрипторлар:

• Саяси жүйенің құрылымын дұрыс анықтайды (2 балл).

• Модельді дәл және түсінікті жасайды (2 балл).

• Әр элементтің функциясын нақты түсіндіреді (2 балл).

• Презентацияны құрылымды және тартымды өткізеді (2 балл).

Тапсырма 2: Интерактивті уақыт сызығы

Нұсқаулық:
Саяси жүйелердің эволюциясын көрсететін уақыт сызығын жасаңыз.

• Құралдар: Padlet, Google Slides немесе постер.

• Қадамдар:

  1. Ежелгі дәуірден бастап қазіргі заманға дейінгі негізгі саяси жүйелерді таңдаңыз.

  2. Әр кезеңнің маңызды ерекшеліктерін жазыңыз.

  3. Сызыққа суреттер, карталар, инфографика қосыңыз.

Тапсырма:

• Мысалы, Афины демократиясы, Рим республикасы, ортағасырлық монархиялар, ХХ ғасырдағы демократиялық және тоталитарлық жүйелерді көрсетіңіз.

Дискрипторлар:

• Уақыт сызығын дұрыс құрады (2 балл).

• Әр кезеңнің ерекшеліктерін нақты сипаттайды (2 балл).

• Визуалды материалдарды тиімді пайдаланады (2 балл).

• Сызықты сынып алдында қорғау кезінде негізгі идеяларды түсіндіреді (2 балл).

Тапсырма 3: STEM арқылы саяси жүйенің шешім қабылдау процесі

Нұсқаулық:
Саяси жүйенің шешім қабылдау процесін алгоритм ретінде жасаңыз.

• Құралдар: Алгоритм құру үшін блок-схема (Lucidchart, Canva).

Тапсырма:

• Берілген саяси жүйенің шешім қабылдау процесін зерттеңіз.

• Процесті мына сұрақтар бойынша сипаттаңыз:

  1. Шешімді кім қабылдайды?

  2. Халықтың қатысуы қандай?

  3. Қандай институттар шешім қабылдауға әсер етеді?

• Алынған мәліметтер негізінде алгоритм құрыңыз (мысалы, заң шығару процесі).

Дискрипторлар:

• Процесті дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Алгоритм элементтерін дұрыс құрады (2 балл).

• Құрылымды және түсінікті блок-схема жасайды (2 балл).

• Алгоритмді қорғау кезінде процестің маңыздылығын түсіндіреді (2 балл).

Тапсырма 4: Саяси жүйелерді салыстыру (Интерактивті оқыту)

Нұсқаулық:
Топтарға бөлініп, әр топ екі саяси жүйені салыстырады.

• Мысалы: демократия мен тоталитаризм.

Тапсырма:

• Әр жүйенің мына аспектілерін талдаңыз:

  1. Билік құрылымы.

  2. Халықтың шешім қабылдауға қатысуы.

  3. Еркіндік деңгейі.

  4. Экономикалық жүйеге әсері.

• Сыныпта нәтижелеріңізді «Венн диаграммасы» арқылы ұсыныңыз.

Дискрипторлар:

• Екі жүйенің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын нақты көрсетеді (2 балл).

• Саяси жүйелердің ерекшеліктерін терең сипаттайды (2 балл).

• Диаграмманы дұрыс және эстетикалық түрде жасайды (2 балл).

• Диаграмманы қорғау кезінде логикалық дәлелдер келтіреді (2 балл).

Тапсырма 5: Болашақ саяси жүйені жобалау (STEM)

Нұсқаулық:
Болашақта болуы мүмкін саяси жүйені жоба ретінде жасаңыз.

• Саяси жүйе: экологиялық мәселелерді шешуге арналған, жасанды интеллектті қолданатын жүйе.

• Құрылым: негізгі билік тармақтары, технологияның рөлі.

Тапсырма:

• Жүйенің құрылымын сызыңыз (қолданатын технологияларды қосу).

• Жасанды интеллекттің шешім қабылдауға қалай әсер ететінін сипаттаңыз.

• Әлеуметтік және экономикалық әсерлерін болжаңыз.

Дискрипторлар:

• Болашақ саяси жүйенің құрылымын креативті түрде жобалайды (2 балл).

• Технологияның рөлін нақты сипаттайды (2 балл).

• Әлеуметтік және экономикалық аспектілерді дұрыс болжайды (2 балл).

• Жобаны қорғау кезінде жүйенің тиімділігін дәлелдейді (2 балл).

Бұл тапсырмалар STEM және интерактивті оқыту әдістерін қолдану арқылы саяси жүйелерді түсінуді тереңдетуге, сыни ойлау мен шығармашылық қабілеттерді дамытуға бағытталған.

Тақырып: Жаһандық өзгерістер

Әдістер: Флиппед класс және виртуалды шындық (VR)

Тапсырма 1: Жаһандық жылынудың әсерін зерттеу (Флиппед класс)

Нұсқаулық:
Сабақ алдында оқушыларға келесі ресурстарды зерттеуді тапсырыңыз:

• Қысқа бейнефильм (мысалы, YouTube-тағы «Global Warming Explained»).

• Ғылыми мақала (мәтін: жаһандық жылынудың себептері мен салдары).

• Интерактивті инфографика (жаһандық жылыну және температура өзгерісі).

Тапсырма:
Сабақта топтарға бөлініп, берілген сұрақтарға жауап беріңіз:

1. Жаһандық жылыну қандай табиғи және адам әрекеттерінен туындайды?

2. Осының экожүйелерге және адамзатқа әсері қандай?

3. Жылынудың алдын алу үшін қандай шараларды қолдануға болады?

Дискрипторлар:

• Зерттелген материалды талдайды және негізгі ақпаратты анықтайды (2 балл).

• Табиғи және антропогендік себептерді дұрыс көрсетеді (2 балл).

• Экологиялық және әлеуметтік әсерлерін түсіндіреді (2 балл).

• Алдын алу шараларын ұсынады және дәлелдейді (2 балл).

Тапсырма 2: Виртуалды шындықтағы экологиялық өзгерістерді байқау (VR)

Нұсқаулық:
Оқушыларға виртуалды шындық құралдары арқылы келесі ортаға «саяхаттауды» ұйымдастырыңыз:

1. Полярлық мұздықтар (таю және мұздың азаюы).

2. Тропикалық ормандар (ағаш кесудің әсері).

3. Қалалардағы ауа ластануы.

Тапсырма:
VR арқылы әрбір ортадағы өзгерістерді бақылап, жазбалар жасаңыз:

• Табиғаттың өзгергенін көрсететін дәлелдер (мысалы, мұздың көлемі, орманның азаюы).

• Бұл өзгерістердің жергілікті және жаһандық салдары.

• Мұндай өзгерістерді тоқтату үшін қандай шаралар қолдануға болатынын талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• VR арқылы табиғи өзгерістерді дұрыс анықтайды (2 балл).

• Жаһандық және жергілікті әсерлерін талдайды (2 балл).

• Жазбаларды логикалық түрде жасайды (2 балл).

• Ұсыныстар мен қорытындыларды дәлелдейді (2 балл).

Тапсырма 3: Климаттық өзгерістердің картасын жасау (Флиппед класс)

Нұсқаулық:
Сабақ алдында оқушыларға климаттық өзгерістердің картасы туралы мәліметтерді зерттеуге тапсырма беріңіз:

• Климаттық белдеулердің өзгеруі.

• Құрғақшылық пен су тасқынының жаңа аймақтары.

• Оңтүстік және солтүстік жартышардағы температура өзгерістері.

Тапсырма:
Сабақта карта жасаңыз:

• Климаттық белдеулердің ауысуын белгілеңіз.

• Табиғи апаттар аймақтарын көрсетіңіз.

• Әр аймақтың ерекшелігін және негізгі мәселелерін сипаттаңыз.

Дискрипторлар:

• Климаттық белдеулердің өзгерістерін дәл көрсетеді (2 балл).

• Табиғи апаттардың жаңа аймақтарын картада дұрыс белгілейді (2 балл).

• Әр аймаққа қатысты мәселелерді дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Карта эстетикасы мен мазмұнын үйлесімді біріктіреді (2 балл).

Тапсырма 4: Болашақтағы экологиялық өзгерістерді болжау (VR)

Нұсқаулық:
Оқушыларды виртуалды шындық арқылы 2050 жылға сапарға жіберіңіз, онда климаттың қазіргі тенденцияларын сақтау сценарийі негізінде жасалған орта көрсетіледі:

• Теңіз деңгейінің көтерілуі.

• Жаңа құрғақшылық аймақтары.

• Қала өміріндегі экологиялық мәселелер.

Тапсырма:

• 2050 жылғы көріністерді сипаттаңыз.

• Бүгінгі таңда қандай шешімдер бұл сценарийдің алдын алуға көмектесетінін талқылаңыз.

• Өз болашақ экологиялық стратегияңызды жасаңыз.

Дискрипторлар:

• 2050 жылға болжамдарды нақты сипаттайды (2 балл).

• Қазіргі шешімдерді дұрыс анықтап, талдайды (2 балл).

• Болашақ стратегияны креативті және логикалық ұсынады (2 балл).

• Талқылауда белсенділік танытады және дәлелдер келтіреді (2 балл).

Тапсырма 5: Жобалық жұмыс – Экологиялық проблема шешімі (Флиппед класс + VR)

Нұсқаулық:

• Сабақ алдында оқушыларға келесі экологиялық проблемалардан бірін таңдау тапсырылады:

  1. Қалдықтарды қайта өңдеу.

  2. Қалалардағы ауа сапасын жақсарту.

  3. Су ресурстарын сақтау.

• Әр топ өз тақырыбы бойынша ақпарат жинап, виртуалды шешімдер құру үшін дайындалады.

Тапсырма:

• Жобалық жұмыс барысында:

  • Проблеманы сипаттаңыз.

  • Виртуалды шешімдер ұсыныңыз (VR арқылы қалдықтарды басқару жүйесі, ауа фильтрлері, су үнемдеу технологиялары).

  • Жобаны қорғаңыз.

Дискрипторлар:

• Проблеманы нақты сипаттайды (2 балл).

• Виртуалды шешімдерді инновациялық және түсінікті түрде ұсынады (2 балл).

• Жобаның экологиялық және әлеуметтік әсерлерін талдайды (2 балл).

• Жобаны қорғайды және дәлелді жауаптар береді (2 балл).

Бұл тапсырмалар жаһандық өзгерістерді тереңірек зерттеп, инновациялық шешімдер ұсынуға көмектеседі. Флиппед класс пен виртуалды шындық әдістері оқушылардың сыни ойлауын және практикалық дағдыларын дамытады.

Тақырып: Тарихи тұлғалар

Әдістер: Кейстік әдіс және Мобильді оқыту

Тапсырма 1: Тарихи тұлғаның шешімін талдау (Кейстік әдіс)

Нұсқаулық:

1. Топтарға тарихи кейс беріледі. Әр топ бір тұлғаның өміріндегі маңызды шешімін зерттейді.

2. Мысалы:

   • Абылай ханның үш жүзді біріктірудегі рөлі.

   • Томас Джефферсонның Тәуелсіздік декларациясын жазуы.

   • Шыңғысханның мемлекет құру стратегиясы.

Тапсырма:

• Тұлғаның қабылдаған шешімін сипаттаңыз.

• Сол шешімнің себептерін және салдарын талдаңыз.

• Егер сіз сол кезеңде болсаңыз, қандай шешім қабылдар едіңіз?

Дискрипторлар:

• Тұлғаның шешімін дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Шешімнің себептерін талдайды және негіздейді (2 балл).

• Шешімнің салдарын түсіндіреді (2 балл).

• Өз ұсыныстарын креативті түрде ұсынады (2 балл).

Тапсырма 2: Мобильді қосымшалар арқылы тарихи зерттеу (Мобильді оқыту)

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға Kahoot, Quizlet, немесе Google Arts & Culture сияқты мобильді қосымшаларды жүктеу ұсынылады.

2. Оқушылар қосымшаны қолдана отырып, тарихи тұлға туралы ақпарат жинайды.
   Мысалы:

   • Махамбет Өтемісұлының шығармашылығы мен күрес жолы.

   • Наполеон Бонапарттың әскери тактикасы.

   • Әл-Фарабидің ғылымдағы рөлі.

Тапсырма:

• Қосымшадағы деректерді пайдаланып, тұлға туралы қысқаша презентация жасаңыз.

• Қосымшада жасалған викториналарды топ ішінде ойнап, нәтижелеріңізді талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Қосымша арқылы дұрыс ақпарат табады (2 балл).

• Тұлғаның өмірі мен жетістіктерін қысқаша сипаттайды (2 балл).

• Презентация мазмұнды және қызықты (2 балл).

• Викторина сұрақтарына дұрыс жауап береді және талдау жасайды (2 балл).

Тапсырма 3: Тарихи тұлғаға хат жазу (Кейстік әдіс)

Нұсқаулық:

1. Сізге белгілі бір тарихи кезеңнен тұлға таңдалады (мысалы, Әл-Фараби, Жиренше шешен, Абай Құнанбаев).

2. Оқушылар сол тұлғаға хат жазып, мына сұрақтарға жауап береді:

   • Қандай тарихи жағдайда өмір сүрдіңіз?

   • Сіздің қандай шешімдеріңіз бүгінгі қоғамға әсер етті?

   • Сізге қандай сұрақтар қояр едіңіз?

Тапсырма:

• Хатты креативті және логикалық түрде құрастырыңыз.

• Өз ойларыңыз бен тарихи деректерді біріктіріңіз.

Дискрипторлар:

• Хат мазмұны тарихи негізделген (2 балл).

• Тұлғаның тарихи жағдайларын дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Хат құрылымы креативті және қызықты (2 балл).

• Өзіне тән жеке пікір қосады (2 балл).

Тапсырма 4: Тұлғалар туралы мобильді викторина жасау (Мобильді оқыту)

Нұсқаулық:

1. Оқушылар мобильді қосымшада (мысалы, Quizlet, Kahoot) тарихи тұлғалар туралы 5-10 сұрақтан тұратын викторина жасайды.

2. Сұрақтар тұлғаның өмірі, жетістіктері, маңызды оқиғалар туралы болуы керек.

3. Басқа топтардың викторинасын шешіңіз және ең жоғары ұпай жинауға тырысыңыз.

Дискрипторлар:

• Викторина сұрақтары тарихи дәл және қызықты (2 балл).

• Басқа оқушылардың викторинасына белсенді қатысады (2 балл).

• Қосымша арқылы дұрыс жауаптар береді (2 балл).

• Нәтижелерді талдап, тұжырым жасайды (2 балл).

Тапсырма 5: "Тарихи сот" (Кейстік әдіс + Мобильді оқыту)

Нұсқаулық:

1. Бір тарихи тұлғаның іс-әрекетін талқылау үшін "сот процесін" ұйымдастырыңыз.
   Мысалы:

   • Қасым ханның заңдары.

   • Шыңғысханның жаулап алу саясаты.

2. Рөлдерге бөлініңіз: айыптаушы, қорғаушы, судья, куәгерлер.

3. Мобильді қосымшалар арқылы тұлғаның тарихи деректерін зерттеңіз.

Тапсырма:

• Әр рөл өзінің дәлелдерін келтіріп, қорытынды шешім шығарады.

• Сот барысын бейнеге түсіріп, талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Тарихи тұлғаның іс-әрекеттерін дұрыс талдайды (2 балл).

• Рөлдерді тиімді орындайды (2 балл).

• Мобильді қосымшаларды дұрыс қолданады (2 балл).

• Сот процесінде логикалық дәлелдер келтіреді (2 балл).

Бұл тапсырмалар кейстік әдіс пен мобильді оқыту құралдарын қолдана отырып, тарихи тұлғалар туралы терең білім беруге және зерттеу дағдыларын дамытуға бағытталған.

Тақырып: Мәдени мұра

Әдістер: Жобалық оқыту және VR/AR

Тапсырма 1: Аймақтық мәдени мұраны зерттеу жобасы (Жобалық оқыту)

Нұсқаулық:

1. Оқушылар өз аймағындағы мәдени мұра объектілерін зерттейді (мысалы, ескерткіштер, тарихи орындар, мұражайлар).

2. Жоба барысында келесі сұрақтарға жауап беру керек:

   • Мәдени мұраның атауы мен орналасқан жері.

   • Оның тарихы мен маңызы.

   • Бұл мұраны сақтау үшін қандай шаралар қолданылуда?

Тапсырма:

• Зерттеу нәтижелерін топта талқылаңыз.

• Презентация жасаңыз (постер, слайд, бейне).

• Әр топ өз жобасын сынып алдында қорғайды.

Дискрипторлар:

• Зерттеу тақырыбы анық және дұрыс таңдалған (2 балл).

• Мәдени мұраның тарихы мен маңызы дәл сипатталған (2 балл).

• Презентация мазмұны қызықты және эстетикалық (2 балл).

• Жобаны қорғауда логикалық дәлелдер келтіріледі (2 балл).

Тапсырма 2: Виртуалды экскурсия құру (VR/AR)

Нұсқаулық:

1. VR/AR құралдарын пайдалана отырып, белгілі бір тарихи-мәдени орынға виртуалды экскурсия жасаңыз.
   Мысалы:

   • Қожа Ахмет Яссауи кесенесі.

   • Тамғалы петроглифтері.

   • Алтын адам табылған Есік қорғаны.

2. Виртуалды экскурсияға мыналарды қосыңыз:

   • Объектінің визуалды бейнесі.

   • Тарихи ақпарат.

   • Мәдени құндылығының сипаттамасы.

Тапсырма:

• Экскурсияны VR арқылы сыныпта көрсетіңіз.

• Сыныптастар экскурсия туралы пікірін білдіреді.

Дискрипторлар:

• Виртуалды экскурсияда нақты тарихи ақпарат қолданылады (2 балл).

• VR/AR технологиясын тиімді пайдаланады (2 балл).

• Экскурсия мазмұны тартымды және құрылымды (2 балл).

• Жобаны қорғауда аудиториямен байланыс орнатады (2 балл).

Тапсырма 3: Мәдени мұраны қорғау стратегиясын жасау (Жобалық оқыту)

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға мәдени мұраны сақтау мен қорғау мәселелерін зерттеуді тапсырыңыз.

2. Әр топ келесі мәселелерді талқылайды:

   • Мәдени мұраның бұзылу себептері.

   • Мұраны қорғау шаралары (заңнамалық, әлеуметтік, технологиялық).

   • Жастардың мәдени мұраға қызығушылығын арттыру жолдары.

Тапсырма:

• Қорғау стратегиясын жасаңыз.

• Қорытынды ұсыныстарыңызды постер немесе бейне форматында көрсетіңіз.

Дискрипторлар:

• Мәдени мұраны қорғау мәселелері нақты сипатталған (2 балл).

• Қорғау стратегиясы логикалық және орынды (2 балл).

• Ұсыныстарды визуалды түрде тартымды көрсетеді (2 балл).

• Стратегияны қорғау кезінде аудитория сұрақтарына жауап береді (2 балл).

Тапсырма 4: AR арқылы мәдени мұра объектісін зерттеу

Нұсқаулық:

1. Оқушылар AR қосымшаларын (мысалы, Google Lens, ARLOOPA) қолдана отырып, белгілі бір тарихи объектіні зерттейді.

2. Қосымша арқылы объектінің 3D моделін қарастырып, оның ерекшеліктерін анықтайды.

Тапсырма:

• Объект туралы мәліметтер жинап, оны шағын репортаж ретінде ұсыныңыз.

• Репортажда объектінің маңызын және оның қазіргі жағдайда қалай қолданылып жатқанын сипаттаңыз.

Дискрипторлар:

• AR құралдарын тиімді пайдаланады (2 балл).

• Объектінің ерекшеліктері нақты сипатталған (2 балл).

• Репортаж мазмұны қызықты және түсінікті (2 балл).

• Репортажды қорғауда аудиториямен байланыс орнатады (2 балл).

Тапсырма 5: Болашақ мәдени мұра жобасын құру (Жобалық оқыту + VR/AR)

Нұсқаулық:

1. Оқушылар болашақта мәдени мұра ретінде сақталуы мүмкін заманауи объектілерді анықтайды (мысалы, заманауи ғимараттар, өнер туындылары, технологиялар).

2. VR/AR арқылы осы объектілердің маңызын сипаттайтын виртуалды немесе толықтырылған модель жасайды.

Тапсырма:

• Объектінің болашақ мәдени мұра ретінде маңызын түсіндіріңіз.

• Сыныпта VR/AR көмегімен жобаны көрсетіп, талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Объектіні болашақ мәдени мұра ретінде дәлелдейді (2 балл).

• VR/AR құралдары арқылы объектінің визуалды моделін жасайды (2 балл).

• Жоба мазмұны креативті және логикалық (2 балл).

• Аудиторияның сұрақтарына жауап беріп, пікірталас жүргізеді (2 балл).

Бұл тапсырмалар оқушылардың мәдени мұра туралы білімін кеңейтіп, жобалық және заманауи технологияларды қолдану арқылы зерттеу, талдау және шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Тақырып: Ғылыми революциялар

Әдістер: STEM және Виртуалды шындық (VR)

Тапсырма 1: Ғылыми жаңалықтың моделін жасау (STEM)

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға ғылыми революция кезеңіндегі бір жаңалықты таңдап, оның моделін жасау ұсынылады.
   Мысалы:

   • Николай Коперниктің гелиоцентрлік теориясы.

   • Исаак Ньютонның гравитация заңдары.

   • Галилео Галилейдің телескопы.

2. Модель жасау үшін Lego, картон, 3D модельдеу бағдарламалары, Arduino сияқты құралдарды пайдаланыңыз.

Тапсырма:

• Жаңалықтың негізгі идеяларын түсіндіріңіз.

• Модельді жасаңыз және оның қалай жұмыс істейтінін сипаттаңыз.

• Модельдің заманауи ғылымға ықпалын талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Ғылыми жаңалықты дұрыс таңдайды және сипаттайды (2 балл).

• Модельді техникалық және функционалды түрде дұрыс жасайды (2 балл).

• Модельдің жұмысы мен оның ғылымға әсерін түсіндіреді (2 балл).

• Презентацияны құрылымды және тартымды түрде ұсынады (2 балл).

Тапсырма 2: Виртуалды саяхат – Ғылыми революция дәуірі (VR)

Нұсқаулық:

1. VR құралдарын (мысалы, Google Expeditions, Oculus VR) пайдаланып, ғылыми революция кезеңіндегі тарихи орындарға саяхат жасаңыз:

   • Галилео Галилейдің шеберханасы.

   • Коперниктің обсерваториясы.

   • Ньютонның алма ағашы тұрған ауласы.

2. Виртуалды ортада көргендеріңізді жазып, талдаңыз.

Тапсырма:

• Виртуалды саяхат барысында маңызды деректер мен жаңалықтарды анықтаңыз.

• Әрбір ғылыми жаңалықтың сол уақыт үшін маңыздылығын сипаттаңыз.

• Қазіргі ғылымға әсерін талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• VR арқылы маңызды тарихи ақпаратты анықтайды (2 балл).

• Ғылыми жаңалықтың сол дәуірдегі маңызын дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Қазіргі ғылымға әсерін нақты көрсетеді (2 балл).

• Талдау мазмұнды және логикалық (2 балл).

Тапсырма 3: Ғылыми революциялар кестесін жасау (STEM)

Нұсқаулық:

1. Ғылыми революция кезеңіндегі негізгі ғалымдар мен олардың жаңалықтары туралы ақпарат жинаңыз.

2. Ақпаратты кесте немесе инфографика түрінде көрсетіңіз.

3. Әрбір ғалымның жаңалығы STEM салаларына (ғылым, технология, инженерия, математика) қалай әсер еткенін сипаттаңыз.

Тапсырма:

• Кесте құрып, оған келесі мәліметтерді енгізіңіз:

  • Ғалымның аты.

  • Жаңалықтың атауы.

  • STEM салаларына әсері.

Дискрипторлар:

• Кестедегі ақпарат толық және дұрыс (2 балл).

• STEM салаларына әсерін нақты сипаттайды (2 балл).

• Инфографика визуалды түрде тартымды (2 балл).

• Әрбір дерекке қысқаша талдау жасайды (2 балл).

Тапсырма 4: Ғылыми жаңалықтардың салдарын болжау (VR + STEM)

Нұсқаулық:

1. Ғылыми революцияның бір жаңалығының болашақтағы ықпалын VR көмегімен зерттеңіз.
   Мысалы:

   • Коперник теориясының ғарышты зерттеуге әсері.

   • Ньютон заңдарының инженериядағы қолданылуы.

2. VR арқылы болашақта осы жаңалықтардың қалай дамитынын елестетіңіз.

Тапсырма:

• Жаңалықтың заманауи ғылым мен технологияларға әсерін сипаттаңыз.

• Болашақтағы ықпалын (мысалы, жаңа технологиялар, инженерлік шешімдер) болжаңыз.

Дискрипторлар:

• Жаңалықтың заманауи әсерін дұрыс сипаттайды (2 балл).

• VR құралдарын тиімді пайдаланады (2 балл).

• Болашақтағы ықпалын креативті және логикалық түрде болжайды (2 балл).

• Презентация мазмұнды және тартымды (2 балл).

Тапсырма 5: STEM жобасы – Ғылыми революцияның қазіргі ғылымға ықпалы

Нұсқаулық:

1. Топтар әртүрлі ғылыми жаңалықтарды таңдайды (мысалы, телескоптың дамуы, электрдің ашылуы).

2. STEM әдісін қолдана отырып, осы жаңалықтардың қазіргі ғылымға ықпалын зерттейді.

Тапсырма:

• Жобаны дайындаңыз:

  • Жаңалықтың тарихы.

  • STEM салаларына әсері.

  • Заманауи қолдану мысалдары.

• Презентацияны сыныпта қорғаңыз.

Дискрипторлар:

• Ғылыми жаңалықтың тарихын дұрыс сипаттайды (2 балл).

• STEM салаларына әсерін нақты көрсетеді (2 балл).

• Заманауи қолдану мысалдарын дәлелдейді (2 балл).

• Жобаны қорғауда аудиториямен байланыс орнатады (2 балл).

Бұл тапсырмалар STEM және виртуалды шындық әдістерін пайдаланып, ғылыми революциялардың маңызын зерттеуге, сыни ойлау және шығармашылық қабілеттерді дамытуға бағытталған.

Тақырып: Ауыл шаруашылығының дамуы

Әдістер: Жобалық әдіс және Google Meet

Тапсырма 1: Ауыл шаруашылығының дамуы бойынша зерттеу жобасы

Нұсқаулық:

1. Оқушыларды топтарға бөліп, әр топқа белгілі бір тақырыпты зерттеу тапсырмасы беріледі:

   • Органикалық ауыл шаруашылығы.

   • Суармалы егіншілікті дамыту.

   • Заманауи технологияларды қолдану (дрондар, сенсорлар).

   • Мал шаруашылығындағы инновациялар.

2. Google Meet арқылы әр топ өз зерттеулерін талқылайды.

Тапсырма:

• Тақырыпты зерттеңіз, деректер жинаңыз (интернет-ресурстар, статистика, мақалалар).

• Зерттеу негізінде презентация жасаңыз.

• Google Meet арқылы топ болып тақырыпты қорғаңыз.

Дискрипторлар:

• Тақырыпты терең зерттейді және деректерді талдайды (2 балл).

• Презентация мазмұны логикалық және қызықты (2 балл).

• Google Meet арқылы топ мүшелерімен тиімді байланыс орнатады (2 балл).

• Қорғау кезінде сұрақтарға жауап береді және ұсыныстар жасайды (2 балл).

Тапсырма 2: Болашақ ауыл шаруашылығының моделі (Жобалық әдіс)

Нұсқаулық:

1. Әр топқа ауыл шаруашылығын дамытудың болашақ моделі бойынша жоба жасау тапсырылады.

2. Жобада мыналар болуы керек:

   • Қоршаған ортаға зиян келтірмейтін әдістер.

   • Заманауи технологияларды қолдану.

   • Экономикалық тиімділік.

Тапсырма:

• Google Meet арқылы топ болып идеяларды талқылаңыз.

• Жобаның макетін немесе инфографикасын жасаңыз.

• Жобаны сыныпқа Google Meet арқылы қорғаңыз.

Дискрипторлар:

• Болашақ моделі нақты және инновациялық (2 балл).

• Экологиялық және экономикалық аспектілерін ескереді (2 балл).

• Жобаның визуалды материалдары тартымды және түсінікті (2 балл).

• Google Meet арқылы тиімді байланыс және қорғау (2 балл).

Тапсырма 3: Ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттау мәселелері

Нұсқаулық:

1. Тақырып бойынша зерттеу сұрақтары беріледі:

   • Ауыл шаруашылығы өнімдерін экспорттау қалай жүзеге асырылады?

   • Экспорттың негізгі проблемалары мен оларды шешу жолдары.

2. Оқушылар Google Meet арқылы пікірталас форматында талқылау жүргізеді.

Тапсырма:

• Проблемаларды зерттеп, деректерді жинаңыз.

• Әр топ өз ұсыныстарын жасап, Google Meet арқылы талқылаңыз.

• Ұсыныстарыңызды қысқаша презентацияда көрсетіңіз.

Дискрипторлар:

• Экспорт мәселелерін дұрыс талдайды (2 балл).

• Шешу жолдарын логикалық түрде ұсынады (2 балл).

• Талқылау барысында белсенділік танытады (2 балл).

• Презентация мазмұны құрылымды және түсінікті (2 балл).

Тапсырма 4: Ауыл шаруашылығындағы инновациялық технологиялар

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға ауыл шаруашылығында қолданылатын заманауи технологияларды зерттеуді тапсырыңыз:

   • Автоматтандырылған суару жүйелері.

   • Дрондар арқылы егінді бақылау.

   • Ақылды фермерлік (IoT).

2. Google Meet арқылы зерттеу нәтижелерін талқылаңыз.

Тапсырма:

• Зерттеу нәтижесінде ақпараттық постер жасаңыз.

• Постерде технологияның сипаттамасы, артықшылықтары және экономикалық тиімділігі көрсетілуі керек.

• Постерді Google Meet арқылы көрсетіп, түсіндіріңіз.

Дискрипторлар:

• Технологияның артықшылықтарын нақты сипаттайды (2 балл).

• Постер эстетикалық және мазмұнды (2 балл).

• Google Meet арқылы презентацияны сенімді түрде қорғайды (2 балл).

• Топ мүшелері арасында тиімді байланыс орнатады (2 балл).

Тапсырма 5: Қорытынды пікірталас – Ауыл шаруашылығының болашағы

Нұсқаулық:

1. Google Meet арқылы сынып болып пікірталас ұйымдастырыңыз.

2. Талқылау сұрақтары:

   • Ауыл шаруашылығында экологиялық әдістерді қолдану қаншалықты маңызды?

   • Қай елдің тәжірибесі Қазақстан үшін үлгі бола алады?

   • Жастарды ауыл шаруашылығына қалай тартуға болады?

Тапсырма:

• Әр оқушы өз көзқарасын білдіріп, дәлел келтіреді.

• Пікірталас нәтижесінде жалпы ұсыныстар жинақталады.

Дискрипторлар:

• Өз көзқарасын дәлелмен жеткізеді (2 балл).

• Басқалардың пікірін тыңдап, тиімді жауап береді (2 балл).

• Пікірталасқа белсенді қатысады (2 балл).

• Қорытынды ұсыныстарды жүйелі түрде ұсынады (2 балл).

Бұл тапсырмалар ауыл шаруашылығының дамуын зерттеуде оқушылардың шығармашылық және зерттеу қабілеттерін арттыруға бағытталған. Google Meet арқылы топтық жұмыс және жобалық әдіс тиімді байланыс орнатуға мүмкіндік береді.

Тақырып: Ежелгі өркениеттер

Әдістер: Интерактивті тақта және Learning Analytics

Тапсырма 1: Ежелгі өркениеттер картасын құрастыру

Нұсқаулық:

1. Интерактивті тақтаны пайдаланып, ежелгі өркениеттердің орналасқан жерін белгілеңіз.

2. Тақтаға ежелгі Мысыр, Месопотамия, Үндістан және Қытай өркениеттерінің негізгі орталықтарын картаға түсіріңіз.

3. Әр өркениетке қатысты келесі мәліметтерді қосыңыз:

   • Географиялық ерекшеліктері.

   • Экономикасы.

   • Мәдени жетістіктері.

Тапсырма:

• Топтармен бірге картаға әр өркениетке тиісті белгілерді түсіріңіз.

• Интерактивті тақтаны пайдаланып, сынып алдында өз жұмыстарыңызды қорғаңыз.

Дискрипторлар:

• Картаның географиялық дәлдігін сақтайды (2 балл).

• Әр өркениеттің ерекшеліктерін толық сипаттайды (2 балл).

• Интерактивті тақтаны тиімді пайдаланады (2 балл).

• Жұмысты қорғауда аудиториямен байланыс орнатады (2 балл).

Тапсырма 2: Learning Analytics арқылы ежелгі өркениеттерді салыстыру

Нұсқаулық:

1. Learning Analytics құралын (мысалы, Google Forms, Learning Management Systems) пайдаланып, оқушыларға викторина дайындаңыз.

2. Викторина сұрақтары:

   • Ежелгі өркениеттердің діндері.

   • Әлеуметтік құрылымы.

   • Жазу жүйелері (мысалы, сына жазуы, иероглифтер).

3. Викторина нәтижелерін талдау үшін Learning Analytics платформасын пайдаланыңыз.

Тапсырма:

• Викторина сұрақтарына жауап беріңіз.

• Learning Analytics арқылы сыныптың нәтижелерін талқылаңыз және қай сұрақтардың қиындық тудырғанын анықтаңыз.

• Нәтижелерді негізге ала отырып, қайталама талқылау ұйымдастырыңыз.

Дискрипторлар:

• Викторина сұрақтарына дұрыс жауап береді (2 балл).

• Learning Analytics арқылы деректерді талдайды (2 балл).

• Талдау негізінде қорытынды жасайды (2 балл).

• Талқылауда белсенділік танытады (2 балл).

Тапсырма 3: Ежелгі өркениеттегі өмірді бейнелеу

Нұсқаулық:

1. Интерактивті тақтада ежелгі өркениеттегі өмірді бейнелейтін суреттерді немесе бейнеклиптерді көрсетіңіз.

2. Әр топ өз өркениетіне қатысты келесі сұрақтарға жауап дайындайды:

   • Бұл өркениет тұрғындарының өмір сүру салты қандай болды?

   • Қандай жаңалықтар өркениеттің дамуына ықпал етті?

   • Басқа өркениеттермен байланысы болды ма?

Тапсырма:

• Тақтада бейнеленген материалдарға талдау жасап, топтық пікірталас ұйымдастырыңыз.

• Әр топ өз қорытындысын сыныпқа ұсынады.

Дискрипторлар:

• Тарихи деректерді дұрыс талдайды (2 балл).

• Бейнеленген материалдарға негізделген қорытынды жасайды (2 балл).

• Интерактивті тақтаны тиімді пайдаланады (2 балл).

• Жұмысты қорғау барысында логикалық дәлелдер келтіреді (2 балл).

Тапсырма 4: Learning Analytics көмегімен топтық бағалау

Нұсқаулық:

1. Оқушылар Learning Analytics платформасында топтық жұмыс нәтижелерін бағалайды.

2. Әр топтың нәтижелерін бағалау критерийлері:

   • Ақпараттың дұрыстығы.

   • Интерактивті тақтаны қолдану сапасы.

   • Топ мүшелерінің белсенділігі.

   • Ұсынылған қорытындының логикасы.

Тапсырма:

• Әр топ өз жұмысын қорғайды.

• Сынып Learning Analytics платформасында әр топты бағалайды.

• Нәтижелерді талқылап, топтарға кері байланыс беріңіз.

Дискрипторлар:

• Бағалау критерийлерін дұрыс қолданады (2 балл).

• Топ жұмысын әділ бағалайды (2 балл).

• Learning Analytics арқылы нәтижелерді талдайды (2 балл).

• Кері байланыста конструктивті пікірлер ұсынады (2 балл).

Тапсырма 5: Ежелгі өркениеттердің мұралары туралы тұжырым жасау

Нұсқаулық:

1. Интерактивті тақтада ежелгі өркениеттердің қазіргі заманға әсерін көрсететін бейне немесе инфографика ұсыныңыз.

2. Әр топқа келесі сұрақтарға жауап беруді тапсырыңыз:

   • Қандай жаңалықтар қазіргі қоғамда әлі де қолданылады?

   • Ежелгі өркениеттердің мәдени мұрасының маңызы қандай?

   • Бұл мұраларды қалай сақтау керек?

Тапсырма:

• Әр топ өз тұжырымдарын интерактивті тақтада презентация түрінде көрсетеді.

• Learning Analytics арқылы әр топтың қорытындысына сынып бағалау береді.

Дискрипторлар:

• Тарихи және қазіргі қоғам арасындағы байланысты дұрыс түсіндіреді (2 балл).

• Интерактивті тақтада тұжырымдарын көрнекі түрде ұсынады (2 балл).

• Learning Analytics нәтижелерін негізге алады (2 балл).

• Қорытындысында шығармашылық және логикалық дәлелдер келтіреді (2 балл).

Бұл тапсырмалар интерактивті тақта мен Learning Analytics құралдарын пайдалану арқылы оқушылардың тарихи деректерді талдау және шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Тақырып: Жаңа дәуірдегі өнер

Әдістер: Мультимедиялық технологиялар және Padlet

Тапсырма 1: Жаңа дәуірдегі өнер стильдерін зерттеу (Padlet)

Нұсқаулық:

1. Padlet платформасында виртуалды тақта жасаңыз.

2. Әр топқа жаңа дәуірдегі өнер стильдерінің бірін зерттеуді тапсырыңыз:

   • Барокко.

   • Рококо.

   • Классицизм.

   • Романтизм.

   • Реализм.

3. Зерттеуде мыналарды қосыңыз:

   • Стильдің ерекшеліктері.

   • Белгілі суретшілер мен олардың еңбектері.

   • Қоғамға әсері.

Тапсырма:

• Padlet-ке зерттеу нәтижелерін жүктеңіз (мәтін, суреттер, бейнематериалдар).

• Басқа топтардың жазбаларын оқып, пікір қалдырыңыз.

Дискрипторлар:

• Зерттеу материалдарын дұрыс және толық жеткізеді (2 балл).

• Padlet-ке мультимедиялық элементтерді жүктейді (2 балл).

• Басқа топтардың жұмыстарымен танысып, сапалы кері байланыс береді (2 балл).

• Материалдар эстетикалық және ұйымдастырылған (2 балл).

Тапсырма 2: Өнер туындысын талдау (Мультимедиялық технологиялар)

Нұсқаулық:

1. Сыныпқа жаңа дәуірдегі танымал өнер туындыларының суреттерін немесе бейнематериалдарын интерактивті тақта арқылы көрсетіңіз:

   • Леонардо да Винчи, "Мона Лиза".

   • Эжен Делакруа, "Бостандық халықты бастап келеді".

   • Франсиско Гойя, "Махалардың портреттері".

2. Әр топ өзіне берілген туындыны талдайды:

   • Оның қандай стильге жататынын анықтаңыз.

   • Автордың идеясын түсіндіріңіз.

   • Бұл туындының сол дәуірдегі қоғамға әсерін талдаңыз.

Тапсырма:

• Талдау нәтижелерін мультимедиялық презентация арқылы сыныпқа ұсыныңыз.

Дискрипторлар:

• Өнер туындысының стилін дұрыс анықтайды (2 балл).

• Туындының идеясы мен қоғамға әсерін дәлелдейді (2 балл).

• Презентация мазмұнды және мультимедиялық құралдарды тиімді пайдаланады (2 балл).

• Туындыны талдау барысында шығармашылық көзқарас танытады (2 балл).

Тапсырма 3: Өнер туындысын жасау (Padlet)

Нұсқаулық:

1. Әр топ өз стилінде өнер туындысын жасайды (сурет, коллаж, бейне).

2. Туындыда жаңа дәуірдегі өнердің ерекшеліктерін көрсету қажет.

3. Padlet платформасына өз туындыңызды жүктеп, сипаттамасын жазыңыз:

   • Қай стильге жататынын.

   • Негізгі идеясы мен тақырыбын.

Тапсырма:

• Жасалған туындыларды Padlet-ке жүктеп, басқа топтардың жұмыстарын талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Өнер туындысының стилін дұрыс көрсетеді (2 балл).

• Жасалған туындының идеясы мен мазмұнын түсіндіреді (2 балл).

• Padlet-ке туындыны жүктеп, оны эстетикалық түрде ұсынады (2 балл).

• Басқа топтардың жұмысына құрметпен және сапалы кері байланыс береді (2 балл).

Тапсырма 4: Өнер және технология (Мультимедиялық технологиялар)

Нұсқаулық:

1. Мультимедиялық құралдарды пайдаланып, жаңа дәуірдегі өнер мен қазіргі замандағы технологиялардың байланысын зерттеңіз.

2. Мысалдар:

   • Цифрлық өнер.

   • Анимациядағы классикалық стильдер.

   • Мультимедиа арқылы өнердің сақталуы.

Тапсырма:

• Зерттеу нәтижесінде бейнематериал немесе слайд-презентация жасаңыз.

• Сыныпта жұмысыңызды таныстырыңыз.

Дискрипторлар:

• Өнер мен технология арасындағы байланысты нақты түсіндіреді (2 балл).

• Заманауи мысалдар мен дәлелдер келтіреді (2 балл).

• Мультимедиялық технологияларды тиімді пайдаланады (2 балл).

• Презентация құрылымды және тартымды (2 балл).

Тапсырма 5: Жаңа дәуір өнерінің әсері (Padlet)

Нұсқаулық:

1. Padlet платформасында «Жаңа дәуір өнерінің қазіргі мәдениетке әсері» тақырыбында пікірталас ұйымдастырыңыз.

2. Әр топ өз жазбаларын бөліседі:

   • Қазіргі өнерде жаңа дәуірдегі стильдердің көрінісі.

   • Мәдениет пен қоғамға әсері.

3. Басқа топтардың жазбаларын оқып, пікір білдіріңіз.

Тапсырма:

• Өз ойыңызды Padlet тақтасында жазыңыз.

• Пікірталаста белсенді болыңыз және басқа топтарға кері байланыс беріңіз.

Дискрипторлар:

• Жазба мазмұнды және логикалық (2 балл).

• Қазіргі мәдениетке әсерін дұрыс сипаттайды (2 балл).

• Padlet-та пікірталасқа белсенді қатысады (2 балл).

• Басқа топтардың жұмысына сапалы кері байланыс береді (2 балл).

Бұл тапсырмалар оқушылардың жаңа дәуірдегі өнер туралы білімін арттырып, мультимедиялық технологиялар мен Padlet платформасын тиімді пайдалану арқылы шығармашылық және зерттеу қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Тақырып: Тарихи деректерді визуализациялау

Әдістер: VR/AR және Google Classroom

Тапсырма 1: Тарихи оқиғаның 3D моделін жасау (VR/AR)

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға тарихи оқиғаны таңдап, оның көрінісін VR/AR технологиясы арқылы модельдеуді тапсырыңыз.
   Мысалы:

   • Египет пирамидаларының құрылысы.

   • Ұлы Жібек жолы керуендері.

   • Орта ғасырдағы қала өмірі.

2. Модельдеуде келесі элементтерді қосыңыз:

   • Тарихи кезеңнің сипаттамасы.

   • Географиялық және архитектуралық ерекшеліктері.

   • Оқиғаның маңызын түсіндіру.

Тапсырма:

• 3D модельді сыныпқа таныстырыңыз және VR көзілдірік немесе AR қосымшалар арқылы көрсетіңіз.

• Модельді Google Classroom-ға жүктеңіз.

Дискрипторлар:

• Тарихи оқиғаға сәйкес келетін модель жасайды (2 балл).

• VR/AR технологияларын тиімді қолданады (2 балл).

• Модельдің мазмұнын толық сипаттайды (2 балл).

• Жұмысты Google Classroom-да уақытында жариялайды (2 балл).

Тапсырма 2: Тарихи деректерге инфографика құру (Google Classroom)

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға белгілі бір тарихи оқиға немесе кезең бойынша деректер жинауды тапсырыңыз.
   Мысалы:

   • Француз революциясы.

   • Екінші дүниежүзілік соғыс.

   • Ұлы географиялық ашулар.

2. Жинақталған деректерді инфографика түрінде визуализациялаңыз.

Тапсырма:

• Инфографикада мыналар болуы керек:

  • Оқиғаның негізгі даталары.

  • Тұлғалар мен орындар.

  • Оқиғаның салдары.

• Дайын инфографиканы Google Classroom-ға жүктеңіз.

Дискрипторлар:

• Негізгі деректерді дұрыс және толық жеткізеді (2 балл).

• Инфографика эстетикалық және мазмұнды (2 балл).

• Визуализация заманауи құралдарды қолдана отырып жасалған (2 балл).

• Жұмысты Google Classroom-да уақытында жариялайды (2 балл).

Тапсырма 3: Тарихи саяхат (VR/AR)

Нұсқаулық:

1. VR/AR қосымшаларын пайдалана отырып, тарихи орындарға виртуалды саяхат ұйымдастырыңыз.
   Мысалы:

   • Рим Колизейі.

   • Қожа Ахмет Яссауи кесенесі.

   • Гиза пирамидалары.

2. Саяхат барысында тарихи деректерді бақылап, жазып алыңыз.

Тапсырма:

• Виртуалды саяхат негізінде қысқаша есеп жазыңыз:

  • Көрген орындардың ерекшеліктері.

  • Оқиғалардың маңызы.

  • Қазіргі уақытта тарихи мұраны сақтау шаралары.

• Есепті Google Classroom-ға жүктеңіз.

Дискрипторлар:

• Виртуалды саяхат барысында маңызды деректерді анықтайды (2 балл).

• Есеп мазмұнды және құрылымды (2 балл).

• VR/AR технологияларын дұрыс пайдаланады (2 балл).

• Жұмысты Google Classroom-да уақытында жариялайды (2 балл).

Тапсырма 4: Тарихи уақыт сызығын құру (Google Classroom)

Нұсқаулық:

1. Белгілі бір тарихи кезең немесе оқиға бойынша уақыт сызығын жасаңыз:

   • Мысалы: Ренессанс дәуірі, ХХ ғасырдағы соғыстар, Алаш қозғалысы.

2. Уақыт сызығында келесі элементтерді қосыңыз:

   • Негізгі оқиғалар мен даталар.

   • Белгілі тұлғалар.

   • Географиялық орындар.

Тапсырма:

• Уақыт сызығын цифрлық құралдармен құрыңыз (мысалы, Canva, Timeline JS).

• Дайын жұмысты Google Classroom-ға жүктеп, сыныпта талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Уақыт сызығындағы оқиғалар дұрыс және толық көрсетілген (2 балл).

• Цифрлық құралдарды тиімді пайдаланады (2 балл).

• Уақыт сызығы эстетикалық және түсінікті (2 балл).

• Жұмысты Google Classroom-да уақытында жариялайды (2 балл).

Тапсырма 5: Тарихи оқиғаны реконструкциялау (VR/AR + Google Classroom)

Нұсқаулық:

1. Тарихи оқиғаны VR/AR технологиялары арқылы реконструкциялаңыз.
   Мысалы:

   • Наполеонның Аустерлиц шайқасы.

   • Ұлы Жібек жолындағы сауда.

   • Абылай ханның дипломатиялық кездесуі.

2. Реконструкцияда тарихи деректерді, орындарды, және тұлғаларды нақты көрсетіңіз.

Тапсырма:

• Дайын VR/AR моделін Google Classroom-ға жүктеп, сыныпта талқылаңыз.

Дискрипторлар:

• Тарихи оқиғаны дәл және шынайы түрде реконструкциялайды (2 балл).

• VR/AR құралдарын креативті және тиімді пайдаланады (2 балл).

• Жұмысты түсінікті түрде сипаттап, ұсынады (2 балл).

• Жұмысты Google Classroom-да уақытында жариялайды (2 балл).

Бұл тапсырмалар VR/AR технологиялары мен Google Classroom платформасын қолдана отырып, тарихи деректерді визуализациялауды, талдауды және шығармашылықпен зерттеуді дамытуға бағытталған.

Тарихтағы әйелдер

Мақсат: Сыни ойлау және кейстік әдісті қолдана отырып, оқушылардың тарихи тұлғалар туралы түсініктерін кеңейту, пікірталас дағдыларын дамыту.

Тапсырма 1: Кейстік тапсырма – Томирис ханымның рөлі

Нұсқаулық:

1. Мәтінді оқыңыз (Томирис ханым туралы ақпарат беріледі).

2. Томирис ханымның шешімдерін талдап, оның көшбасшылық қасиеттерін анықтаңыз.

3. Сұрақтарға жауап беріңіз:

   • Томирис ханымның қандай шешімдері елдің тағдырына әсер етті?

   • Сіз оның орнында болсаңыз, қандай әрекет жасар едіңіз? Неге?

4. Жұпта немесе топта пікірталас өткізіңіз.

Мысал:

Мәтін: «Томирис ханым парсы патшасы Кирдің басып алу әрекетіне қарсылық көрсетті. Оның стратегиялық шешімдері скиф тайпаларының тәуелсіздігін сақтап қалуға көмектесті.»

Дискриптор:

• Мәтіннен негізгі ақпаратты табады.

• Томирис ханымның шешімдерін талдайды.

• Өз пікірін дәлелдермен қолдайды.

• Топта пікірталасқа қатысады.

Тапсырма 2: Сыни ойлау тапсырмасы – Әлия Молдағұлова мен Мәншүк Мәметова

Нұсқаулық:

1. Әлия мен Мәншүктің өмірбаяны мен ерліктері туралы мәліметті зерттеңіз.

2. Екі тұлғаның ерліктерін салыстырыңыз:

   • Ұқсастықтарын анықтаңыз.

   • Айырмашылықтарын көрсетіңіз.

3. «Егер олар бүгін өмір сүрсе, қоғамға қалай әсер етер еді?» тақырыбында эссе жазыңыз.

Мысал:

Салыстыру кестесі:

| Тұлға | Ерліктері | Қоғамдағы орны |
|--------------|------------------------|-------------------------|
| Әлия | Снайпер ретінде соғысқа қатысқан | Батылдық пен адалдықтың символы |
| Мәншүк | Пулеметші, жауынгер | Қазақ қыздарының ерлігі |

Дискриптор:

• Екі тұлғаның өмірін талдайды.

• Ұқсастықтары мен айырмашылықтарын жазады.

• Эсседе жеке көзқарасын білдіреді.

Тапсырма 3: Кейстік әдіс – Үшінші әйел тұлғасын зерттеу

Нұсқаулық:

1. Белгісіз немесе танымал емес тарихи әйел тұлғасын таңдаңыз (мысалы, Рабиға Сұлтан Бегім, Сүйінбике ханым).

2. Оның өмірі мен қоғамдағы рөлін зерттеңіз.

3. Мәтін жазу: «Менің кейіпкерім қоғамға қандай өзгерістер әкелді?»

4. Топта талқылау: Осы тұлғаның іс-әрекеті бүгінгі заманда қалай көрініс табар еді?

Дискриптор:

• Тарихи деректерді табады және талдайды.

• Зерттеу нәтижесін жүйелі түрде жазады.

• Өз пікірін топта қорғауға дайындалады.

Тапсырма 4: Сыни талдау – Әйелдердің қоғамдағы орнының эволюциясы

Нұсқаулық:

1. Ежелгі дәуірден қазіргі заманға дейін әйелдердің қоғамдағы рөлі қалай өзгергенін сипаттаңыз.

2. Қосымша сұрақтар:

   • Қазіргі заманда әйелдердің тең құқықтары қалай қорғалады?

   • Тарихи тұрғыда теңсіздікке қарсы күрескен қандай әйелдерді білесіз?

Мысал:

Кесте толтыру:
| Кезең | Әйелдердің рөлі | Танымал тұлғалар |
|---------------|---------------------------|-------------------------|
| Ежелгі дәуір | Үй шаруашылығын басқару | Томирис ханым |
| Орта ғасырлар | Саяси және рухани көшбасшылық | Рабиға Сұлтан Бегім |
| Қазіргі заман | Саясат, ғылым, өнер | Сара Назарбаева |

Дискриптор:

• Тарихи кезеңдерді сипаттайды.

• Әйелдердің рөлінің өзгерісін нақтылайды.

• Өз көзқарасын аргументтермен қолдайды.

Бұл тапсырмалар оқушылардың тарихқа қызығушылығын арттырумен қатар, сыни ойлау дағдыларын дамытуға бағытталған.

Тақырып: Мәдениет және дін

Мақсат: Оқушылардың мәдениет пен діннің қоғамдағы рөлі туралы түсінігін кеңейту және заманауи технологияларды (мобильді оқыту, VR/AR) қолдана отырып, интерактивті тапсырмалар арқылы сыни ойлау қабілеттерін дамыту.

Тапсырма 1: Мобильді қосымша арқылы мәдениет пен дінді зерттеу

Нұсқаулық:

1. Дайындық: Мобильді қосымша (мысалы, Google Arts & Culture немесе арнайы діндер мен мәдениетке арналған білім беру қосымшасы) жүктеңіз.

2. Тапсырма:

   • Мобильді қосымша арқылы белгілі бір мәдени ескерткіш немесе діни ғимарат (мысалы, Меккедегі Қағба, Түркістандағы Қожа Ахмет Яссауи кесенесі) туралы ақпарат табыңыз.

   • Сол ескерткіштің діни және мәдени мәнін сипаттаңыз.

   • Ескерткіштің заманауи қоғамдағы рөлін талқылаңыз.

3. Сұрақтарға жауап беріңіз:

   • Бұл ескерткіштің мәдениетке әсері қандай?

   • Қоғамдағы діни төзімділікке қалай ықпал етеді?

Мысал:

Қожа Ахмет Яссауи кесенесі – Орта Азия мұсылмандары үшін қасиетті орын. Ол тек діни ғана емес, мәдени құндылық ретінде де маңызды.

Дискриптор:

• Мобильді қосымша арқылы ақпарат таба алады.

• Мәдени және діни мәнін сипаттайды.

• Өз көзқарасын дәлелдермен қолдайды.

Тапсырма 2: VR экскурсия – Діни орындарға виртуалды саяхат

Нұсқаулық:

1. VR құрылғысын немесе 360° видео турын қолданыңыз:

   • Виртуалды экскурсия арқылы діни орындармен танысыңыз (мысалы, Ватикан, Бодх Гая, Мекке).

2. Тапсырма:

   • Виртуалды турды қарап шығып, сол орынның ерекшеліктерін сипаттаңыз.

   • Сұрақтарға жауап беріңіз:

     • Бұл орын қай дінге жатады және оның ерекшелігі қандай?

     • Оның архитектурасында қандай мәдени элементтер көрініс тапқан?

   • Топтық талқылауда бұл орынның діндер арасындағы диалогты дамытудағы рөлі туралы пікіріңізді білдіріңіз.

Мысал:

Меккедегі Қағба – мұсылман әлемінің қасиетті орталығы. Оның айналасындағы рәсімдер діни бірлікті нығайтады.

Дискриптор:

• VR құралдары арқылы ақпарат жинайды.

• Діни орынның ерекшелігін сипаттайды.

• Сыни пікір білдіреді және топтық талқылауға қатысады.

Тапсырма 3: AR технологиясын пайдалану – Мәдени мұра элементтері

Нұсқаулық:

1. AR қосымшасын пайдаланып, белгілі бір мәдени мұраның элементін виртуалды түрде «жандандырыңыз» (мысалы, қазақтың ұлттық киімдері, діни кітаптар).

2. Тапсырма:

   • AR технологиясын пайдаланып, сол элементтің сипаттамасын жасаңыз.

   • Оның діни және мәдени маңызын талдаңыз.

3. Презентация жасаңыз: «Бұл элементтің қазіргі қоғамдағы маңыздылығы қандай?»

Мысал:

Қазақтың ұлттық бас киімі – тақия, қазақ халқының мәдени дәстүрлерін көрсетіп қана қоймай, кейбір діни элементтерді де қамтиды.

Дискриптор:

• AR қосымшасын тиімді пайдаланады.

• Мәдени элементтің сипаттамасын жасайды.

• Заманауи қоғамға әсерін талдайды.

Тапсырма 4: Мобильді сауалнама және пікірталас

Нұсқаулық:

1. Мобильді қосымшада сауалнама құрыңыз (мысалы, Google Forms):

   • «Мәдениет пен діннің қоғамдағы орны» тақырыбында сауалнама жасаңыз.

   • Сыныптастарыңыздан жауап алыңыз.

2. Тапсырма:

   • Сауалнама нәтижелерін талдаңыз.

   • Нәтижелерді сыныппен бөлісіп, мәдени және діни төзімділік туралы пікірталас ұйымдастырыңыз.

Мысал:

Сауалнама сұрақтары:

1. Діни толеранттылық қоғам үшін маңызды ма?

2. Мәдениет пен дін бір-бірімен тығыз байланысты ма?

Дискриптор:

• Мобильді сауалнама құрастырады.

• Жауаптарды талдайды және қорытынды жасайды.

• Пікірталасқа қатысады.

Бұл тапсырмалар оқушылардың тек білімін ғана емес, технологиялық сауаттылығын да дамытады және олардың заманауи әдістерді меңгеруіне мүмкіндік береді.

Тақырып: Экономикалық реформалар

Мақсат: Экономикалық реформалар туралы түсінікті дамыту, оқушылардың аналитикалық және жобалық ойлау қабілетін қалыптастыру, интерактивті оқыту әдістерін пайдалана отырып зерттеу жұмыстарын ұйымдастыру.

Тапсырма 1: Жобалық тапсырма – «Экономикалық реформалар: Қазақстан тәжірибесі»

Нұсқаулық:

1. Оқушыларды топтарға бөліңіз. Әр топқа келесі бағыттардың бірін зерттеу тапсырылады:

   • Жекешелендіру (1990-жылдардағы реформалар).

   • Аграрлық реформалар.

   • Банк жүйесінің дамуы.

   • Инвестициялық климатты жақсарту.

2. Жоба кезеңдері:

   • Әр топ өз бағыты бойынша ақпарат жинайды (кітаптар, интернет, мақалалар).

   • Реформаның мақсаттары мен нәтижелерін талдайды.

   • Презентация дайындайды:

     • Реформа қалай басталды?

     • Қандай қиындықтар болды?

     • Нәтижесі қандай?

3. Қорғау: Әр топ өз жобасын сынып алдында қорғайды және басқа топтардың сұрақтарына жауап береді.

Мысал:

Топтың жұмысы:
«Аграрлық реформалар ауыл шаруашылығындағы жекешелендіру процесін қамтыды. Бұл өзгерістер өнімділікті арттыру үшін енгізілді. Дегенмен, инфрақұрылымның жеткіліксіздігі негізгі қиындық болды.»

Дискриптор:

• Тақырып бойынша ақпарат жинайды және талдайды.

• Реформаның мақсаттары мен нәтижелерін дұрыс түсіндіреді.

• Топтық жұмысқа белсенді қатысады.

• Презентациясын нақты және жүйелі түрде ұсынады.

Тапсырма 2: Интерактивті талдау – Реформаның «Артықшылықтары мен кемшіліктері»

Нұсқаулық:

1. Сыныпты екі топқа бөліңіз:

   • Бірінші топ реформаның артықшылықтарын талқылайды.

   • Екінші топ кемшіліктерін талқылайды.

2. Әр топ өз аргументтерін интерактивті тақтада диаграмма немесе кесте түрінде көрсетеді.

3. Пікірталас ұйымдастырыңыз:

   • «Реформа нәтижелері болашақта экономикаға қалай әсер етуі мүмкін?»

Мысал:

Артықшылықтар	Кемшіліктер
Шетелдік инвестицияларды тарту	Әлеуметтік теңсіздіктің өсуі
Жеке кәсіпкерлікті дамыту	Жұмыссыздық деңгейінің артуы

Дискриптор:

• Реформаның оң және теріс жақтарын анықтайды.

• Топтық талқылауға белсенді қатысады.

• Дәлелдерін негіздейді.

Тапсырма 3: Интерактивті тапсырма – «Реформа үлгісін жасау»

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға экономикалық реформаның гипотетикалық жағдайын ұсыныңыз:

   • «Қиялдағы мемлекетте экономиканы дамыту үшін жаңа реформа жасау қажет.»

2. Тапсырма:

   • Өз реформаларының мақсаттарын анықтаңыз.

   • Қажетті ресурстар мен шараларды тізімдеңіз.

   • Реформаның күтілетін нәтижелерін сипаттаңыз.

   • Интерактивті тақтада реформа жоспарын ұсыныңыз.

Мысал:

«Біздің реформамыз – жасыл экономикаға өту. Қоршаған ортаны қорғау мақсатында жаңа салық жүйесі енгізіліп, жаңартылатын энергия көздеріне инвестиция салынады.»

Дискриптор:

• Реформа жоспарын нақты сипаттайды.

• Экономикалық шешімдерді негіздейді.

• Топтық презентацияны интерактивті түрде орындайды.

Тапсырма 4: Кейстік әдіс – «Экономикалық дағдарыстан шығу»

Нұсқаулық:

1. Мәтін ұсыныңыз: «Экономикалық дағдарыс жағдайында мемлекет жұмыссыздықты азайту және экономиканы тұрақтандыру үшін шара қабылдауы керек.»

2. Тапсырма:

   • Мәтінді оқып, дағдарыстан шығу үшін қандай реформалар қажет екенін ұсыныңыз.

   • Әр топ өз ұсыныстарын сыныпқа таныстырады.

   • Басқа топтардың ұсыныстарын талқылаңыз.

Мысал:

«Экономикалық тұрақтылыққа жету үшін салықты төмендету, шағын және орта бизнесті қолдау бағдарламаларын енгізу ұсынылады.»

Дискриптор:

• Дағдарыс мәселелерін түсінеді.

• Өз ұсыныстарын негіздейді.

• Топтық талқылауға қатысады.

Тапсырма 5: Жобалық жұмыс – «Халықаралық реформалар тәжірибесі»

Нұсқаулық:

1. Әр топқа белгілі бір елдегі экономикалық реформаны зерттеуді тапсырыңыз (мысалы, Сингапур, Германия, Қытай).

2. Тапсырма:

   • Реформаның ерекшеліктерін сипаттаңыз.

   • Қазақстан тәжірибесімен салыстырыңыз.

   • «Біздің экономикаға қандай тәжірибені енгізуге болады?» деген сұраққа жауап беріңіз.

3. Жобаны интерактивті форматта қорғаңыз (бейне, инфографика немесе презентация).

Дискриптор:

• Шетелдік тәжірибені талдайды.

• Қазақстан жағдайымен салыстырады.

• Жобаны креативті түрде ұсынады.

Бұл тапсырмалар оқушылардың экономикалық реформалар туралы білімін тереңдетіп, интерактивті оқыту әдістері мен жобалық жұмыс арқылы аналитикалық және шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған.

Тақырып: Тәуелсіздік жылдарындағы өзгерістер

Мақсат: Тәуелсіздік жылдарындағы Қазақстанның даму кезеңдерін зерттеу, Learning Analytics (оқу аналитикасы) мен флиппед класс әдісін қолдану арқылы оқушылардың дербес және интерактивті білім алу қабілеттерін дамыту.

Тапсырма 1: Дербес зерттеу – Learning Analytics әдісімен талдау

Нұсқаулық:

1. Дайындық:

   • Оқушыларға Тәуелсіздік жылдарындағы экономикалық, саяси және әлеуметтік өзгерістер туралы қысқаша бейнематериал немесе мақалалар тізімі алдын ала беріледі.

   • Learning Management System (LMS) платформасында зерттеу материалдары, тапсырмалар және викториналар дайындалады.

2. Тапсырма:

   • LMS арқылы материалды оқып, берілген викторинаға жауап беріңіз.

   • Learning Analytics арқылы оқушылардың оқу үрдісі бағаланады (уақыт, дұрыс жауаптар, қайта қаралған материалдар).

3. Аналитика нәтижесі бойынша:

   • Мұғалім ең көп қате кеткен сұрақтарды талқылайды.

   • Қосымша түсіндіру сабақтары ұйымдастырылады.

Мысал:

LMS платформасында викторина сұрақтары:

• «Қазақстанның Тәуелсіздік алған жылы қандай маңызды экономикалық реформа енгізілді?»

• «1995 жылғы Конституция қандай өзгерістер әкелді?»

Дискриптор:

• LMS платформасында жұмыс жасайды.

• Материалды меңгеріп, викторинаға жауап береді.

• Қате кеткен сұрақтарды талдауға қатысады.

Тапсырма 2: Флиппед класс – Тәуелсіздік жылдарындағы реформалар

Нұсқаулық:

1. Үй тапсырмасы:

   • Мұғалім оқушыларға Тәуелсіздік жылдарындағы белгілі бір кезеңді (1991-2000, 2001-2010, 2011-2020) зерттеуді тапсырады.

   • Зерттеу үшін дереккөздер (мәтіндер, бейнематериалдар, статистика) ұсынылады.

2. Сыныпта:

   • Оқушылар өз зерттеуін топтық жұмыс форматында қорғайды.

   • Топтар басқа кезеңдерді зерттеген оқушылардың жұмысына сұрақ қояды.

   • Флиппед класс моделінде мұғалім тек модератор рөлін атқарады.

Мысал:

Үй тапсырмасы:

• 1991-2000 жылдардағы экономикалық реформалар туралы инфографика жасаңыз.

Сыныптағы талқылау:

• «Теңгенің енгізілуі Қазақстан экономикасына қалай әсер етті?»

Дискриптор:

• Үй тапсырмасын дербес орындайды.

• Сыныпта зерттеу нәтижесін қорғайды.

• Басқа топтардың жұмысына сыни көзқараспен қарайды.

Тапсырма 3: Learning Analytics – Қоғамдық өзгерістерді бағалау

Нұсқаулық:

1. Мақсат: Тәуелсіздік жылдарындағы әлеуметтік саланың дамуын (білім, медицина, мәдениет) зерттеу.

2. Тапсырма:

   • LMS платформасында әлеуметтік салаға қатысты статистикалық деректер беріледі.

   • Оқушылар деректерді талдап, трендтерді анықтайды (мысалы, халық санының өсуі, білім сапасының жақсаруы).

3. Талқылау:

   • Нәтижелер интерактивті тақтада диаграмма немесе график түрінде ұсынылады.

   • Мұғалім Learning Analytics нәтижелерін пайдалана отырып, оқушылардың аналитикалық дағдыларын бағалайды.

Мысал:

Статистика:

• 1991 жыл: Халық саны – 16 млн.

• 2021 жыл: Халық саны – 19 млн.

• 1991-2021 жылдары білім гранттарының саны қалай өзгерді?

Дискриптор:

• Статистикалық деректерді талдайды.

• Трендтерді анықтап, қорытынды жасайды.

• Топтық презентацияны қорғайды.

Тапсырма 4: Флиппед класс – «Болашаққа бағдар» бағдарламасы

Нұсқаулық:

1. Үй тапсырмасы:

   • Оқушылар «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» бағдарламасының негізгі бағыттарын зерттейді.

   • Бағдарлама бойынша эссе жазады: «Менің елімнің болашағы қандай болуы мүмкін?»

2. Сыныпта:

   • Әр оқушы эссесін қысқаша таныстырады.

   • Топтар «Рухани жаңғыру» бағдарламасының өзекті және қосымша жақтарын талқылайды.

Дискриптор:

• Бағдарламаның негізгі идеяларын түсінеді.

• Эссені мазмұнды және логикалық түрде жазады.

• Сыныптағы талқылауға белсенді қатысады.

Тапсырма 5: Интерактивті жобалық жұмыс – «Тәуелсіздіктің 30 жылы: Қорытынды»

Нұсқаулық:

1. Оқушыларды топтарға бөліңіз. Әр топқа төмендегі бағыттардың бірін зерттеу тапсырылады:

   • Экономика.

   • Саясат.

   • Мәдениет.

   • Әлеуметтік сала.

2. Жоба кезеңдері:

   • Тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктер мен қиындықтарды зерттеу.

   • Графиктер, инфографика немесе бейне арқылы қорытындыны көрсету.

   • Қорғау кезінде әр топ өз ұсыныстарын ұсынады: «Қандай өзгерістер болашақта қажет?»

Мысал:

Экономика: «Қазақстанның шетелдік инвестицияларды тартуы және оның экономикаға әсері.»

Дискриптор:

• Өз бағыты бойынша деректерді зерттейді.

• Интерактивті құралдарды қолдана отырып нәтижесін көрсетеді.

• Жобаны қорғауда өз көзқарасын негіздейді.

Бұл тапсырмалар оқушылардың аналитикалық және зерттеу қабілеттерін дамытып, Learning Analytics пен флиппед класс әдісін қолдану арқылы өз бетімен білім алу дағдыларын жетілдіруге бағытталған.

Тақырып: Әлем тарихындағы соғыстар

Мақсат: Әлем тарихындағы соғыстар туралы түсінікті кеңейту, STEM және геймификация әдістерін қолдану арқылы оқушылардың аналитикалық, зерттеушілік және шығармашылық қабілеттерін дамыту.

Тапсырма 1: STEM арқылы соғыс тактикасын зерттеу

Нұсқаулық:

1. Оқушыларды топтарға бөліңіз. Әр топқа белгілі бір тарихи соғысты зерттеу тапсырмасын беріңіз (мысалы, Наполеон соғыстары, Бірінші дүниежүзілік соғыс, Екінші дүниежүзілік соғыс).

2. Тапсырма:

   • Топтағы оқушылар STEM бағыты бойынша соғыс тактикасын зерттейді:

     • Science: Соғыстың салдары – экология, адам денсаулығына әсері.

     • Technology: Соғыс кезінде қолданылған технологиялар (танк, ұшақ, радарлар).

     • Engineering: Әскери техника қалай жасалды?

     • Mathematics: Қару-жарақ өндірісінің шығыны мен экономикаға әсері.

3. Нәтижелерді инфографика, график немесе макет түрінде ұсыныңыз.

Мысал:

Топ жұмысы: Екінші дүниежүзілік соғыста радардың қолданылуы:

• Радардың жұмыс істеу принципін көрсету.

• Оның соғыс барысына әсерін талдау.

Дискриптор:

• Соғыстың ғылыми-технологиялық қырларын талдайды.

• STEM элементтерін жұмысында қолданады.

• Жұмыс нәтижесін көрнекі түрде ұсынады.

Тапсырма 2: Геймификация – Стратегиялық карта ойыны

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға тарихи соғыс кезеңіне байланысты карта ойынын жасаңыз (мысалы, Екінші дүниежүзілік соғыс немесе 1812 жылғы Ресей-Наполеон соғысы).

2. Ойынның мақсаты:

   • Оқушылар тарихи оқиғаларды қолдана отырып, стратегиялық шешімдер қабылдайды.

   • Әр ойыншы немесе команда белгілі бір елдің өкілі ретінде әрекет етеді.

   • Ресурстарды басқару, дипломатия, шабуыл және қорғаныс стратегияларын қолданады.

3. Ойын барысы:

   • Әр ойыншы өз стратегиясын жоспарлайды.

   • Мұғалім жеңіс шарттарын алдын ала белгілейді (мысалы, ресурстарды максималды пайдалану немесе шабуылдан қорғау).

Мысал:

Екінші дүниежүзілік соғыс картасы:

• Әр команда белгілі бір елдің (Германия, КСРО, АҚШ) рөлін атқарады.

• Әр кезеңде оқиғалар мен шешімдерге байланысты ұпай жинайды.

Дискриптор:

• Стратегиялық шешімдер қабылдайды.

• Ойын барысында тарихи деректерді қолданады.

• Өз әрекеттерін негіздейді.

Тапсырма 3: STEM жобасы – Әскери техниканың эволюциясы

Нұсқаулық:

1. Белгілі бір соғыс кезеңіндегі әскери техниканы зерттеңіз (мысалы, Бірінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі танктердің дамуы).

2. Тапсырма:

   • Танктің немесе басқа техниканың құрылысын модельдеңіз (3D принтерді, макет материалдарын немесе LEGO қолдануға болады).

   • Оның әскери стратегиядағы рөлін талдаңыз.

3. Презентация: Макетті сыныпқа таныстырыңыз, оның тарихи және инженерлік ерекшеліктерін түсіндіріңіз.

Мысал:

«Бірінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі танк – Mark I моделі: Құрылымы, материалдары және соғыс барысына әсері.»

Дискриптор:

• Әскери техниканың даму тарихын зерттейді.

• STEM элементтері арқылы макет немесе модель жасайды.

• Модельді көрнекі түрде таныстырады.

Тапсырма 4: Геймификация – Викторина «Соғыс дәуірі»

Нұсқаулық:

1. Kahoot, Quizizz немесе Google Forms арқылы интерактивті викторина жасаңыз.

2. Викторинаның сұрақтары:

• Белгілі бір соғыстың басты оқиғалары.

• Соғыстың нәтижелері мен салдары.

• Тарихи тұлғалар (мемлекет басшылары, генералдар).

• Оқушыларға викторинаға қатысуға уақыт беріңіз, ал нәтижелерді сыныпта талқылаңыз.

Мысал сұрақтары:

• «Наполеон соғысы кезінде Ресейдің басты стратегиясы қандай болды?»

• «Бірінші дүниежүзілік соғыста қай елдер орталық державаларға жатты?»

Дискриптор:

• Викторина сұрақтарына дұрыс жауап береді.

• Өз жауаптарын талқылайды.

• Тарихи ақпаратты нақты меңгергенін көрсетеді.

Тапсырма 5: STEM және геймификация – «Соғыс инженерлері» жобасы

Нұсқаулық:

1. Тапсырма: Топтық жұмыс барысында оқушыларға «Өз еліңізді қорғау үшін инженерлік шешімдер ұсыныңыз» деген тапсырма беріңіз.

2. Жұмыс кезеңдері:

   • Әскери құрылғы немесе қорғаныс жүйесін ойлап табу.

   • Оның схемасын жасау (инженерлік бөлігі).

   • Құрылғының жұмыс принципін көрсету.

3. Оқушылар ойлап тапқан құрылғыларын сынып алдында қорғайды.

Мысал:

«Қорғаныс мұнарасы: Энергия көзі, құрылыс материалдары және қорғаныс радиусы.»

Дискриптор:

• Инженерлік шешім ұсынады.

• STEM әдістерін қолданады.

• Өз идеясын креативті түрде таныстырады.

Бұл тапсырмалар оқушылардың тарих пәніне қызығушылығын арттырып, STEM және геймификация әдістерін қолданып, олардың зерттеушілік және шығармашылық дағдыларын дамытуға бағытталған.

Тақырып: Цифрлық дәуірдегі тарих

Мақсат: Жасанды интеллект (AI) және Google Meet құралдарын қолдану арқылы цифрлық дәуірдегі тарихи оқиғаларды зерттеу және талдау, оқушылардың шығармашылық және аналитикалық қабілеттерін дамыту.

Тапсырма 1: Жасанды интеллектпен тарихи оқиғаларды талдау

Нұсқаулық:

1. AI құралдары арқылы талдау:

   • ChatGPT немесе басқа AI жүйесін қолданып, оқушыларға белгілі бір тарихи оқиғалар бойынша сұрақтар қоюды тапсырыңыз (мысалы, Суық соғыс, интернеттің пайда болуы).

2. Тапсырма:

   • Жасанды интеллекттің берген жауаптарын оқып шығыңыз.

   • Ақпаратты талдаңыз: AI қаншалықты дұрыс және толық ақпарат береді?

   • Өз сұрақтарыңызды қосып, жауаптарды жетілдіріңіз.

3. Талқылау:

   • Топта немесе сыныпта «AI ақпаратты қаншалықты сенімді ұсынады?» деген сұрақ бойынша пікірталас өткізіңіз.

Мысал:

Сұрақ: Суық соғыс кезінде технология қалай дамыды?
AI жауабы: Суық соғыс кезінде компьютерлер, ғарыштық технологиялар және интернеттің алғышарттары дамыды.

Дискриптор:

• AI құралдарымен жұмыс жасайды.

• Ақпаратты талдап, оның дәлдігін бағалайды.

• Топтық талқылауда пікірін білдіреді.

Тапсырма 2: Google Meet арқылы виртуалды пікірталас

Нұсқаулық:

1. Оқушыларды бірнеше топқа бөліңіз және әр топқа тақырып беріңіз:

   • Цифрлық дәуірдегі білім беру.

   • Интернеттің пайда болуы және оның тарихтағы рөлі.

   • Әлеуметтік желілердің қоғамға әсері.

2. Тапсырма:

   • Әр топ өз тақырыбы бойынша зерттеу жүргізеді.

   • Google Meet арқылы басқа топтармен виртуалды пікірталас ұйымдастырыңыз.

   • Әр топ өз аргументтерін қорғап, басқа топтарға сұрақ қояды.

Мысал:

Тақырып: Интернеттің тарихтағы рөлі.
Пікірталас сұрағы: Интернет ақпарат таратуда революция жасады ма, әлде жаңа тәуекелдер туғызды ма?

Дискриптор:

• Тақырып бойынша зерттеу жүргізеді.

• Google Meet арқылы пікірталасқа белсенді қатысады.

• Аргументтерін нақты және дәлелді түрде ұсынады.

Тапсырма 3: Жасанды интеллект көмегімен тарихи хронология жасау

Нұсқаулық:

1. Жасанды интеллектті пайдаланып, тарихи оқиғалардың хронологиясын жасауды тапсырыңыз (мысалы, интернеттің пайда болуы немесе цифрлық технологиялардың дамуы).

2. Тапсырма:

   • AI құралын қолдана отырып, хронологиялық деректер жинаңыз.

   • Осы деректер негізінде визуалды инфографика жасаңыз (Canva, Google Slides немесе PowerPoint қолдануға болады).

3. Презентация жасаңыз:

   • Әр кезеңнің маңыздылығын түсіндіріңіз.

Мысал:

Хронология:

• 1969: ARPANET желісі іске қосылды.

• 1991: WWW (World Wide Web) қолжетімді болды.

• 2000-2020: Әлеуметтік желілердің қарқынды дамуы.

Дискриптор:

• Жасанды интеллект арқылы деректерді жинайды.

• Хронологияны визуалды түрде ұсынады.

• Презентациясын жүйелі түрде қорғайды.

Тапсырма 4: Цифрлық деректерді талдау – Google Meet дебаты

Нұсқаулық:

1. Google Meet арқылы топтық дебат ұйымдастырыңыз. Әр топқа келесі сұрақтарды талқылау тапсырылады:

   • Цифрлық дәуір тарихты зерттеу әдістеріне қалай әсер етті?

   • Тарихи деректерді цифрландырудың артықшылықтары мен кемшіліктері қандай?

2. Дебат ережесі:

   • Әр топ өз көзқарасын таныстырады.

   • Қарсы тараптың аргументтеріне жауап береді.

   • Қорытынды аргумент ұсынады.

Мысал сұрақтары:

• «Цифрландыру тарихи деректердің жоғалуына әкелуі мүмкін бе?»

• «Жасанды интеллект тарихты бұрмаламай ма?»

Дискриптор:

• Google Meet арқылы дебатқа қатысады.

• Аргументтерін логикалық түрде ұсынады.

• Басқа топтың пікірлеріне негізделген жауап береді.

Тапсырма 5: Жасанды интеллект және тарихи зерттеулер жобасы

Нұсқаулық:

1. Тапсырма:

   • Оқушыларға AI құралдарын пайдаланып белгілі бір тарихи оқиғаны (мысалы, Ғарыш жарысы, Суық соғыс, цифрлық технологиялардың дамуы) зерттеуді тапсырыңыз.

   • AI арқылы алынған ақпаратты қосымша дереккөздермен салыстырыңыз.

2. Жоба нәтижесі:

   • Зерттеу нәтижесін визуалды түрде ұсыныңыз (инфографика, презентация немесе бейне).

   • AI құралдарының артықшылықтары мен шектеулерін талдаңыз.

Мысал:

Тақырып: Суық соғыстағы ғарыштық технологиялардың дамуы.
Нәтиже:

• AI арқылы зымырандардың эволюциясы туралы ақпарат алынды.

• Мәліметтер тарихи дереккөздермен салыстырылып, шынайылығы тексерілді.

Дискриптор:

• Жасанды интеллект арқылы ақпарат жинайды.

• Мәліметтерді талдап, визуалды түрде ұсынады.

• AI құралдарын пайдалану туралы рефлексия жасайды.

Бұл тапсырмалар жасанды интеллект пен Google Meet құралдарын тиімді пайдалана отырып, оқушылардың тарих пәніне қызығушылығын арттыруға және цифрлық дағдыларын дамытуға бағытталған.

Тақырып: Халықаралық қатынастар

Мақсат: Халықаралық қатынастардың негізгі аспектілерін зерттеу, кейстік әдіс және Learning Analytics арқылы оқушылардың аналитикалық және зерттеушілік қабілеттерін дамыту.

Тапсырма 1: Кейстік әдіс – Халықаралық келіссөздер

Нұсқаулық:

1. Кейстік жағдай:
   Оқушыларға бір тарихи халықаралық келіссөздің кейсін ұсыныңыз (мысалы, Версаль келісімі, Ялта конференциясы, Париж климаты туралы келісім).

2. Тапсырма:

   • Берілген кейсті оқып, келіссөздің қатысушылары, олардың мақсаттары және келіссөз нәтижелерін талдаңыз.

   • Сұрақтарға жауап беріңіз:

     • Кімдер негізгі шешуші рөл атқарды?

     • Келіссөздің қандай артықшылықтары мен кемшіліктері болды?

   • Әр топ өз шешімін презентация түрінде сыныпқа ұсынады.

Мысал:

Кейс: Ялта конференциясы (1945)

• Қатысушылар: КСРО, АҚШ, Ұлыбритания.

• Мақсаты: Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Еуропаның құрылымын талқылау.

• Сұрақтар:

  • Конференциядағы ең маңызды шешімдер қандай болды?

  • Бұл келіссөз қазіргі халықаралық қатынастарға қалай әсер етті?

Дискриптор:

• Келіссөздің тарихи мәнін талдайды.

• Қатысушылардың рөлін анықтайды.

• Өз көзқарасын аргументтермен қорғайды.

Тапсырма 2: Learning Analytics – Халықаралық ұйымдардың тиімділігін талдау

Нұсқаулық:

1. Оқушыларға БҰҰ, НАТО, ЕО сияқты халықаралық ұйымдардың деректерін зерттеуді тапсырыңыз. LMS платформасында ақпарат, статистика, және сұрақтар орналастырылады.

2. Тапсырма:

   • Берілген материалды оқып шығыңыз.

   • Learning Analytics арқылы оқу процесінің деректері (оқу уақыты, дұрыс жауаптар) талданады.

3. Талқылау:

   • Әр оқушы халықаралық ұйымдардың артықшылықтары мен шектеулерін сипаттайды.

   • «Бұл ұйымдардың әлемдегі бейбітшілік пен тұрақтылыққа әсері қандай?» деген сұраққа жауап береді.

Мысал:

LMS платформасында статистика:

• БҰҰ бейбітшілік миссияларының саны (1950-2020).

• НАТО-ның қаржы шығындары.

Дискриптор:

• LMS платформасын қолдана отырып, ақпаратты зерттейді.

• Халықаралық ұйымдардың тиімділігін талдайды.

• Талдау нәтижесін дәлелдермен қолдайды.

Тапсырма 3: Кейстік әдіс – Халықаралық дағдарыстарды шешу

Нұсқаулық:

1. Кейстік жағдай:
   Берілген дағдарысты талдаңыз (мысалы, Куба зымыран дағдарысы, Таяу Шығыс мәселесі).

2. Тапсырма:

   • Дағдарыстың негізгі себептерін анықтаңыз.

   • Қатысушылардың рөлін сипаттаңыз (елдер, халықаралық ұйымдар).

   • Өз шешімдеріңізді ұсынып, топтық пікірталасқа қатысыңыз.

Мысал:

Кейс: Куба зымыран дағдарысы (1962)

• Сұрақтар:

  • АҚШ пен КСРО арасындағы негізгі қайшылықтар қандай болды?

  • Бұл дағдарыстың шешімін қалай жақсартуға болар еді?

Дискриптор:

• Дағдарыстың негізгі себептерін түсіндіреді.

• Халықаралық қатынастардағы рөлдерді талдайды.

• Шешімдерді негіздеп, қорғайды.

Тапсырма 4: Learning Analytics – Экономикалық ынтымақтастықты талдау

Нұсқаулық:

1. Тапсырма:

   • Оқушыларға белгілі бір экономикалық келісімдер туралы деректерді (мысалы, НАФТА, ЕО-ның сауда саясаты) зерттеу тапсырылады.

   • LMS платформасында оқушылар материалды оқып, интерактивті викторинаға қатысады.

   • Learning Analytics нәтижелері арқылы оқушылардың түсіну деңгейі бағаланады.

2. Талқылау:

   • Әр оқушы экономикалық ынтымақтастықтың артықшылықтары мен тәуекелдерін сипаттайды.

   • Қорытынды пікір ретінде, «Қазақстанның экономикалық ынтымақтастығы қалай дамуда?» деген тақырыпта эссе жазады.

Мысал:

LMS платформасындағы викторина сұрағы:

• «ЕО-ның ортақ валюта саясатының негізгі артықшылығы қандай?»

Дискриптор:

• LMS платформасын қолдана отырып, ақпаратты зерттейді.

• Экономикалық ынтымақтастықтың артықшылықтарын анықтайды.

• Қорытынды эссені құрылымды түрде жазады.

Тапсырма 5: Кейстік әдіс және Learning Analytics – Конфликтілерді шешу жолдары

Нұсқаулық:

1. Кейстік жағдай:
   Қазіргі халықаралық қатынастардағы бір конфликті зерттеңіз (мысалы, Украина мәселесі, Таяу Шығыс қақтығысы).

2. Тапсырма:

   • LMS арқылы конфликті туралы деректерді жинаңыз.

   • Қақтығыстың негізгі себептері мен салдарын анықтаңыз.

   • Қақтығысты шешу үшін өз ұсыныстарыңызды беріңіз.

   • Топтық презентация жасаңыз.

3. Learning Analytics нәтижесі:

   • Оқушылардың зерттеу барысында қандай сұрақтарға көп көңіл бөлгенін және қай бөлімдер қиындық туғызғанын талдаңыз.

Мысал:

Кейс: Сирия қақтығысы

• Сұрақтар:

  • Қақтығыстағы негізгі мүдделі тараптар кімдер?

  • Қақтығысты шешу үшін халықаралық қауымдастық қандай қадамдар жасауда?

Дискриптор:

• Конфликттің негізгі себептерін түсінеді.

• Қақтығысты шешу жолдарын ұсынады.

• Презентацияны нақты және жүйелі түрде қорғайды.

Бұл тапсырмалар халықаралық қатынастардың түрлі аспектілерін зерттеуге мүмкіндік береді. Кейстік әдіс пен Learning Analytics құралдарын қолдану арқылы оқушылардың зерттеу және талдау қабілеттері дамиды.

Қорытынды сабақ: Тақырыпты жинақтау және бағалау

Тақырып: Қорытынды рефлексия: SWOT талдау және рефлексиялық технологияларды қолдану.
Мақсат: Сабақтың мазмұнын жинақтап, оқушылардың оқыту үдерісі мен нәтижелеріне қатысты рефлексиясын дамыту. SWOT талдау әдісі арқылы пән бойынша жетістіктер мен даму аймақтарын анықтау.

Сабақ құрылымы

1. Кіріспе: Сабақтың мақсаты мен міндеттері (5-7 минут)

• Мұғалім сабақтың мақсатын түсіндіреді:

  • Пәнді оқыту барысындағы жетістіктерді бағалау.

  • Қиындықтарды талдау және болашаққа ұсыныстар жасау.

  • SWOT талдау арқылы рефлексия жасау.

• Рефлексиялық технологияларды қолдану қажеттілігін түсіндіреді.

2. Тапсырма 1: SWOT талдау

Нұсқаулық:

1. Тақырып: Сыныппен бірге сабақтар барысында меңгерілген тақырыптарды және жалпы оқыту процесін талқылаңыз.

2. SWOT талдау кестесін толтыру:

   • Strengths (Күшті жақтар): Сабақтарда қандай жетістіктерге жеттіңіз?

   • Weaknesses (Әлсіз жақтар): Қандай тақырыптарда қиындықтар болды?

   • Opportunities (Мүмкіндіктер): Болашақта осы білімді қалай қолдануға болады?

   • Threats (Қауіптер): Білімді қолдану кезінде қандай қиындықтар туындауы мүмкін?

Кесте үлгісі:

Strengths (Күшті жақтар)	Weaknesses (Әлсіз жақтар)
Жақсы меңгерілген тақырыптар	Қиындық туғызған бөлімдер

Opportunities (Мүмкіндіктер)	Threats (Қауіптер)
Білімді қолдану тәсілдері	Қолдану барысында туындайтын мәселелер

3. Оқушылар кестені жеке немесе топтық жұмыс барысында толтырады.

4. Әр топ немесе оқушы өз кестесін таныстырады.

Дискриптор:

• SWOT талдау кестесін дұрыс толтырады.

• Сабақ мазмұнын сыни тұрғыда талдайды.

• Өз пікірі мен қорытындысын жеткізеді.

3. Тапсырма 2: Рефлексиялық сұрақтарға жауап (10 минут)

Нұсқаулық:

1. Әр оқушы төмендегі сұрақтарға жазбаша немесе ауызша жауап береді:

   • Пән бойынша қандай жаңа білім алдым?

   • Сабақтар барысында маған ең қиын болғаны не?

   • Ең қызықты болған тапсырма немесе тақырып қандай?

   • Болашақта осы білімді қалай қолданамын?

2. Жауаптарды интерактивті түрде талқылау үшін Padlet, Jamboard немесе Google Docs қолдануға болады.

Дискриптор:

• Рефлексиялық сұрақтарға нақты жауап береді.

• Сабақтағы жетістіктері мен қиындықтарын түсіндіреді.

• Болашақта білімді қолдану мүмкіндіктерін көрсетеді.

4. Тапсырма 3: Постер жасау – Болашаққа көзқарас (15 минут)

Нұсқаулық:

1. Оқушылардан топқа бөлініп, «Менің болашақ білім жолым» тақырыбында постер жасау сұралады.

2. Постерде төмендегі элементтер болуы керек:

   • Білім алған негізгі идеялар.

   • Өз білімін жетілдіру үшін жоспар.

   • Болашақта осы білімді қолданудың жолдары.

Мысал:

• Постерге «Маған ең маңызды болған 3 идея» деген бөлім қосылады.

• Болашақта осы идеяларды қолдану мүмкіндіктері сипатталады.

Дискриптор:

• Постер мазмұнын креативті түрде көрсетеді.

• Білімді болашақпен байланыстырады.

• Топтық жұмыста белсенділік танытады.

5. Сабақты аяқтау: Жалпы рефлексия (5 минут)

• Мұғалім сабақ барысында SWOT талдау мен рефлексия нәтижелерін қорытындылайды.

• Оқушылардан жалпы сабаққа қатысты пікірлерін сұрайды:

  • Бұл сабақ сіздерге не үйретті?

  • SWOT талдау жасау қаншалықты пайдалы болды?

  • Осы сабақтарды аяқтаған соң, қандай сезімдесіздер?

Құрал: Интерактивті сауалнама үшін Mentimeter, Kahoot немесе Poll Everywhere қолдануға болады.

Қосымша ескерту:

Рефлексиялық технологиялар мен SWOT талдауды қолдану оқушылардың өзін-өзі бағалау және болашаққа жоспар құру дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Сабақтан кейінгі мәліметтерді мұғалім талдап, болашақ жоспарлау үшін қолдана алады.

Пайдаланылған әдебиеттер

Мұғалімдер үшін

1. Заманауи оқыту әдістері мен технологиялары:

   • Бiлім берудегі заманауи педагогикалық технологиялар: Әдістемелік құрал. Алматы: "Мектеп", 2020.

   • Беспалько В.П. "Слагаемые педагогической технологии." Москва: Педагогика, 2019.

   • Савинова Н.В. "Геймификация в обучении: теория и практика." Санкт-Петербург: Издательство "Речь", 2021.

2. Цифрлық құралдар мен технологиялар:

   • Шамсутдинова А.Н. "Интерактивные технологии в преподавании истории." Москва: Издательство "Просвещение", 2020.

   • Duffy, P. & Jonassen, D. "Constructivist Learning Environments: Case Studies in Instructional Design." Routledge, 2021.

   • "Google Tools for Education: Practical Tips for Teachers." Google for Education Guide, 2022.

3. Оқушылардың зерттеу дағдыларын дамыту:

   • Воскресенская Н.В. "Проектная деятельность в школе." Москва: Владос, 2020.

   • STEM оқыту әдістері: Әдістемелік нұсқау. Нұр-Сұлтан: "Келешек", 2021.

   • Леви В.Г. "Методы активного обучения в современной школе." Москва: Издательство "Академия", 2020.

Оқушылар үшін

1. Тарих пәні бойынша оқулықтар мен қосымша материалдар:

   • Қазақстан тарихы: Оқулық (7-11 сыныптар үшін). Алматы: "Мектеп", 2023.

   • Әлем тарихы: Орта ғасырлар және жаңа заман. Алматы: "Атамұра", 2022.

2. Цифрлық ресурстар:

   • Khan Academy: https://www.khanacademy.org

   • Google Arts & Culture: https://artsandculture.google.com

   • History.com: https://www.history.com

3. Жобалық және интерактивті оқыту үшін:

   • Kahoot: https://kahoot.com

   • Padlet: https://padlet.com

   • Quizizz: https://quizizz.com

   • Virtual Reality құралдары: Google Expeditions, VR for History.

4. Тарихи әдебиеттер мен шығармалар:

   • Томас Карлейль "Француз революциясының тарихы." Алматы: "Кітап", 2020.

   • Е.П. Трифонов "Великие битвы и сражения." Москва: Эксмо, 2021.

   • "Адамзат тарихы: Қызықты оқиғалар жинағы." Алматы: "Балалар әдебиеті", 2023.

Интернет ресурстар

1. Цифрлық сабақтар мен платформалар:

   • Академиялық зерттеулер үшін:

     • Britannica: https://www.britannica.com

     • JSTOR (журналдар мен мақалалар): https://www.jstor.org

   • TED-Ed (Тарих тақырыптарына арналған видеолар): https://ed.ted.com

2. Тарихи дереккөздер мен интерактивті құралдар:

   • World History Atlas: https://whatlas.com

   • Google Earth: https://earth.google.com