Тексерілді:

Күні:

Пәні: Педагогика

Тобы: 6М011700

Магистрантар: Айкимбаев Данияр

Бекпенбетова Сандуғаш

Қатысқаны:34

Қатыспағаны:0

Сабақтың тақырыбы: Оқытудағы интербелсенді әдіс-тәсілдер

Мақсаты

Интербелсенді оқу/оқытудың негізгі идеялары мен әдіс-тәсілдерімен таныстырып, оларды өз тәжірибесінде қолданып, болашақта білім алушыларды болжауға мүмкін емес проблемалардың шешімін табуға жетелеу.

Әдіс-тәсілдері

«Қызыл кілем», «Галерея», «Шашу», «Постер», «Құлаққап», «Рецеп тарихы», «Сканерлеу», «Ойлаудың алты қалпағы», «Блоб ағашы», «Сэндвич»

Формасы

Семинар сабақ-іскерлік ойын

Құрал-жабдықтары

Слайд, топтардың аты жазылған парақшалар, конфет, қолтаңба кітабы, фотосуреттер, бейнеролик, ватман, құлаққап, үлестірмелі парқшалар, қалпақтар, А2 форматындағы блоб ағашы.

Сабақтың барысы

Кезеңдер/ уақыты

Жоспарланған жаттығу түрлері

Сабақтың басы

І ұйымдастыру кезеңі:

- Сәлемдесу

Амандасу- инабаттылық пен әдепке қатысты қатынас нормасы болып табылғанды.

-Мотивация тудыру

«Қызыл кілем» әдісімен жүріп бойларына жағымды атмосфера қалыптастырады.

Қолтаңба кітабында қолдарын қойып кетеді.

(сол кезде сабаққа кім келгенің түгендеп аламыз)

-Топқа бөлу:

Қазақ халқының салт-дәстүрі «Шашу» арқылы топқа бөлеміз. Интербелсенді оқу/оқытудың негізгі қағидаларының аттарымен бөлеміз. (Сандуғаш)

1-топ. «Ортаны қалыптастыру» ( 8 магистрант)

2-топ. «Бірлескен әрекет арқылы үйрету/үйрену» (9 магистрант)

3-топ. «Өмірмен байланыстыру» (8 магистрант)

4-топ. «Өзінділікпен пен дербестікке баулу» (9 магистрант)

Сабақтың ортасы

топтық жұмыс

топтық жұмыс

жеке жұмыс

жұптық жұмыс

• Бүгінгі тақырыпты анықтау

«Галерея» әдісі арқылы бүгінгі тақырыпты анықтаймыз. (Данияр)

(ол жерде әр түрлі интербелсенді әдістердің суреттері ілініп тұрады, магистрантардан сұрақ-жауап арқылы тақырыпты анықтаймыз)

• Бейнеролик және постер (Данияр)

(https://www.youtube.com/watch?v=ccFMLSsA0fM&list=PLAz7E-PTBtSryw6Yky79Ny1I3HfniM_cV осы сылкадағы бейнероликті көресете отырып әр топқа бір әдіс тәсілден береміз)

1-топқа: «Аквариум» әдісі

«Аквариум әдісі» - балаларға мәселені «қоғам алдында» талқылауға ұсынғандағы диалог формасы. Шағын топ белгілі бір мәселе бойынша диалогті жүргізуге кімге сеніп тапсыруға болатынын таңдайды. Кейде тілек білдірушілер бірнеше болуы мүмкін. Қалған барлық оқушылар көрермен рөлін атқарады. Сондықтан да мұны «аквариум» деп атайды.

Барлық сынып алда өз пікірін білдіргені болмаса, ыстық орындық сияқты. Олар алтын балыққа арналған аквариумда, басқалары оларға сұрақ қойып түсініктемелер сұрай алады және т.б.

2-топқа: «Атомдар мен молекулалар»

Молекулалар атомдардың жиынтығы екендігі баршаға да мәлім. Оқушылар сыныптың бос жеріне жиналады. Ойынды жүргізуші «Атомдар!» деп дауыстағанда, олар бір-бірімен араласып, әрілі-берілі жүруі керек, өйткені олар қазір броундық қозғалыстағы атомдар іспетті. Ал, жүргізуші «Молекулар!» деп айтып, бір санды атаса (мәселен, үш немесе төрт, бес, алты) оқушылар сол аталған сан құрамында топтарға жедел түрде бірігуі керек. Қалыс қалған оқушылар (топ құрамын аталған саннан кем құрғандар) айып ретінде бір тапсырма орындайды: өлең оқиды, ән айтады т.с.с.

Ойынның нәтижесінде құралған топтар сол құрамда парталарға да отыруына болады: олар сабақты осы құрамда жалғастырады.

3-топқа: «Боди-арт»

Барлық қатысушылар бірінің артына бірі тұрады. Соңғы ойыншы алдыңғының арқасына өзі қалаған суретті салады, ол ойыншы ненің суретін сезінгенін өзінің алдындағы оқушыға салады. Осылайша алдыңғы қатысушыға дейін сурет салу жалғасады. Соңғы және бірінші баланың суреттері салыстырылып, кімнің тұсынан ағаттық кеткені анықталады. Жағымды ахуал туады.

Екі қатарға тұрып, қай қатардың нәтижесі әрі тез, әрі дұрыс болғандығын салыстырып, жарыстыруға да болады.

4-топқа: «Бұлт үстіндегі саяхат»

Нұсқау: көздеріңді жауып, ыңғайлы отырыңдар. Екі-үш рет терең дем алыңдар. Мен сендерді бұлт үстімен саяхатқа шақырмақшымын. Томпақ жастықтардан құралған жұмсақ тауға ұқсаған аппақ мамық бұлт үстіне секіріңдер. Аяқтарың, арқаларың, барлық денең осы үлкен бұлт жастыққа ыңғайлы орналасқанын сезініңдер. Саяхат басталады. Бұлт жайлап, көк аспанға көтеріледі. Самал жел беттеріңнен сипайды. Мұнда. Биік аспанда мүлгіген тыныштық орнаған. Бұлт сендерді өздеріңді бақытты сезінетін жерге жеткізеді. Бұл жерде сендер өздеріңді байсалды сезінесіңдер. Осы жерде ғажайып және таңқаларлық оқиға орын алуы мүмкін....(30 секунд). Енді сендер тағы да бұлт үстіндесіңдер. Ол сендерді қайтадан сынып ішіне әкеле жатыр. Бұлттан түсіп, оған рақмет айтыңдар...Бұлт ақырындап ауада ери бастайды. Қолдарыңды созып, көздеріңді ашыңдар, сендер сергек, ширақ, зейіндісіңдер.

• Сергіту сәті және әдісті тап (Сандуғаш)

«Құлаққап» әдісі арқылы жүзеге асады. (топтағы магистранттарды ортаға шақырып құлаққаптарына ән қосып билеп тұрады. Топ басшысына бір әдіс түрін көрсетемін ол қалған топ мүшелеріне сол әдісті мимика арқылы түсіндіреді, топтың соңғы мүшесі әдістің атауын табу керек.)

• Интербелсенді оқуда/үйренуде білім алушылар келесідей білім, білік, дағды, құзырлық, машықтар атап беру керек

(Бұл тапсырма «Рецеп тарихы» әдісі арқылы жүзеге асады. Тапсырмалар магистрантарға жеке-жеке беріледі.(Данияр)

- терең ойлануға;

- ақпаратты өздігімен түсініп, оны таразылап, екшеп, оның ішінен керектісін таңдап алуға;

- ақпаратты жан-жақты талдауға;

- өздігімен жаңа түсінік пен білім құрастыруға;

- пікірталастарға қатысып, өз ойы мен пікірін дәлелдеуге;

- басқа да балама пікірлерді ескеруге;

- шешім қабылдауға және қиын мәселелерді шешуге;

- жауапкершілікке (өз біліміне, өміріне);

- басқалармен тиімді қарым-қатынас құруға.

Осы машықтарды рет-теімен қоюы тиіс. Оларға бұл машықтар ауысып келеді.)

• Мәтінмен жұмыс (Сандуғаш)

(бұл тапсырма «Сканерлеу» әдісі арқылы жүзеге асады. Магистрантар жұптасып мәтіннен ауысып кеткен сөздерді табады.)

Топқа бөлу.

Әр топтарға сабақта үйренушілерді шағын бөліп, сол арқылы олардың бірлесе жұмыс қолайлы жағдай жасауына жасау керек. Шәкірттерді шағын топтарға 4 адамнан бөлген тиімді. Олардың партаны бет қаратып отырғаны дұрыс жағалай бір-біріне.

Топқа бөлу түрде жасалынады әдетте кездейсоқ. Алайда жыл бойы басқалармен барлық сабақтарда бір шәкірт топ құрамында жұмыс жасап шығуы керек. Мұндағы басты - үйренушілердің бір-бірімен тиімді мақсат қарым-қатынас құрып, білуіне ықпал ортақ тіл таба жасау.

Топқа бөлуді қызықты қылып әрекетке негіздеп, өткізген жөн.

Мақсаттарды және күтілетін нәтижелерді айқындау.

Әр сабақтың басында бойынша ұстаз бүгін қарастырылатын тақырып өз тұрғысынан сабақтың мақсаттарын айқындап, қандай үйренушілерден білім, білік, әрекеттер күтетіндігін дағды, жеткізеді.

Сонан соң үйренушілердің өздері де сабақтан нендей нәтиже күтетіндерін құрастыруды талап еткен орынды. Бұл бар екендігі туралы әрекет әр үйренушіде өзінің сабаққа тікелей қатысы ойды нақтылап, оларды «Сабақта мен қандай білім ала аламын? Ол үшін мен қандай пен әрекеттер жұмыс атқаруым керек?» деген төңірегінде ой-толғаныс сұрақтар жасауға шақырады.

Жұмыс ережелерін қабылдау.

Сабақ басында ережелерін жұмыс қабылдап, оларды әрі қарай қатаң ұстану үйренушілерді тәртіпке шақырып, тиімді әрі үнемді түрде жұмыс жасауға қолайлы. Ол үшін шағын топ бұл мәселені әрбір 1-2 минут талқылап алғаннан кейін, олардың ұсыныстарын көлемді параққа (флип-чарт, плакат) түрлі-түсті маркерлермен аудиторияның көрнекті жазып, жеріне іліп қоюға болады. Ұстаз тарапынан емей, өздері ережелерді құрастырып қабылдаған үйренушілер мейлінше қадағалауға тырысады.

Ережелер сан-алуан болуы мүмкін, мәселен, жұмыс регламенты, реті мен тәртібін олардың дені анықтайтын, алайда құруға бағытталғаны бірлескен жұмыста силасымды қарым-қатынас жөн. Мәселен, «Біреу сөйлегенде, оның сөзін бөлмейік!», «Тұлғаның жеке басын сынамай, көзқарас пен пікірді сынайық!». «Кешікпейік!», «Қысқа да нұсқа сөйлейік!», «Уақытты үнемді әрі тиімді пайдаланайық!», «Берілген тақырыптан ауытқымайық!», «Біз үшін әрбір пікір құнды!», «Жекелей жұмыс жасағанда, бір-бірімізге бөгет жасамайық!», т.с.с.

Сенім және жұмыс атмосферасын қалыптастыру.

Үйренушілерді интербелсенді психологиялық тұрғыдан оқуға дайындау қажет. Әдетте сабаққа келгендердің бәрі дерлік оқуға белсене араласып кетуге дайын емес, өйткені ыңғайсыз олардың өздерін әрі дискомфортты сезінуі мүмкін. Мұның себептері де баршылық:

- жауапкершілік жүктеуі өзіне көтеріңкі және содан қаймығу, жүрексіну,

- оң нәтиженің шығуына күмәндану,

- жазалаудан немесе күлкі/мазаққа жығылудан қаймығу,

- пен шаршағандық еріншектік (мәселен, бірінші сабақта ұйқысын аша алмау, немесе соңғы сабақта шаршау),

- жинақтай назарын алмау (мәселен, үзіліс кезіндегі оқиғалардың немесе алдыңғы сабақтың әсерінде болу).

Үйренушілердің сабақ барысында барлық шарттылықтардан арылып, ойлау аппаратын жұмысқа толық белсенділендіріп, ниеттеліп, қызу кірісіп кетуін бірінші мезетте ойсергектер арқылы жүзеге асыруға болады. Ойсергектер арқылы аудиториядағы үйренушілер өздерін жеңіл сезінеді, ашылады, әрқайсысы біртұтас ұжымның өкілі ретінде алда күтіп тұрған бірлескен күрделі жұмысты атқаруға дайындалады.

Ойсергектер келесі мазмұнда болуы мүмкін:

1. психологиялық Жағымды сезім/көңіл қалыптастыратын әрекеттер.

2. Логикалық ойлауға негізделген тапсырмалар (есептер, мәселелер, жұмбақтар).

3. Көңіл көтеретін ойын түріндегі іс-әрекеттер.

4. «Өзіңді таны» психологиялық тақырыбындағы тестер.

. Барлық үйренушілер жұмысқа қатысуы керек.

Интербелсенді өтетін сабақ оқу аумағында мақсаттарының бірі бірлесе жұмыс жасау болғандықтан, әр қатысушының жұмысқа белсене абзал қатысқандығы. Үйренушілердің білім игеру оның ішінде әсіресе жұмысының, бірлескен жұмыс әрекеттерінің қызықты әрі көздерін тартымды екендігіне жеткізгені дұрыс. Сол сабақтың себепті де басты топтық жұмыстарды тәсілі ретінде тану керек.

Тыңдай білу: барлық пікірлер тыңдалуы керек.

Суырылып сөйлегеннен гөрі алға шығып, тыңдай білген қиын да шығар. Топтық талқылау кезінде барлық өз пікірін үйренушілердің келтіріп, мұқият тыңдап, басқалардың оны оның пікірін силап, санасатын жағдай жасап отыру қажет. Барлық қатысушылардың пікірі тыңдалуы керек.

Топтық бірлескен жұмыстан соң (талқылау, пікірлесу, ой қозғау, тапсырманы бірлесе орындау, т.б.) әр пікірі мен көзқарасын топқа өз жариялау мүмкіндігін беру керек. Ол үшін топ атынан бір үйренуші (сөйлеуші, шешен, спикер, капитан, т.б.) берілген ойлары мен ұйғарымдарын уақыт ішінде өз ортаға салады.

Жазбаша жұмыстар.

Үйренудің басты мақсаты – тұлғаның дамуы, оның ішінде әсіресе ойлау қабілеті мен өркендеуі шығармашылық дағдылардың. Ал жазу (жазба жұмыстары) - ойлаудың шырқау биігі. Жазуда үйренуші сонымен қатар «МЕН» тұрғысынан өзінің ішкі оны асқақтата түседі жан дүниесін ашып,. Сол себепті де әр сабақта жазу жұмыстарын жиі қолданып отырған орынды.

Ал үйренушінің және қандай бүгінгі сабақта нендей дәрежеде білім алғанын, оның өсуі мен дамуын, яғни оның бағалауды білімін тек жазбаша жұмыстарды орындауынан ғана объективті түрде білуге болады. Жазу оқушы білімін бағалаудың жұмыстары дәлелді нысаны.

Кері байланыс.

дегеніміз Кері байланыс пікірлері сабақтың соңында оның тиімділігі мен қандай дәрежеде өткендігі туралы үйренушілердің. «Сабақ қалай өтті: қызық болды ма?», «Сіз үшін сабақтың құнды жәйттері қандай болды?», «Бүгін не нәрсеге үйрендіңіз (білдіңіз)?», «Бүгінгі үйренгеніңіз Сіз үшін болашақта қажет болады деп ойлайсыз ба?», «Осы тақырып бойынша тағы да не білгіңіз келеді (қандай ақпарат көздерін оқисыз)?», «Қандай сұрақтарыңыз бар?», «Сабақтың өту барысы бойынша қандай пікірлеріңіз/ұсыныстарыңыз бар?» Олар деген сұрақтарды әдетте ауызша талқылағаннан кейін, оларға жазбаша жауап берумен жалғастырады (мәселен, «парақтары Шығу» тәсілі бойынша).

Үйренушілердің сабақ соларға пікірлері мен қойған сұрақтары ұстаз тарапынан ескеріліп, келесі жауап берумен басталуы керек.

Кері байланыс ұстаз бен шәкірттердің арасында бағалау мен талдаудың сенімге негізделген қарым-қатынас орнатуға бағытталады. ол өткен сабақты, келесі сабақты Сонымен қатар жоспарлаудың тиімді түрі болып табылады.

Сабақтың соңы

жеке жұмыс

• Ойлаудың алты қалпақы (Данияр)

(Әр топтан 1немесе 2 магистранттан шығып берілген сөзге жауап береді. Тек бір ерекшелігі қалпақтардың түсі бойынша болу керек жауаптары.)

Берілген сөз: Оқытудағы интербелсенді әдіс-тәсілдер тиімді және тимімсіз жақтары

• Өзін-өзі бағалау (Сандуғаш)

«Блоб ағашы» арқылы өзін-өзі бағалайды. (Блоб ағашына апарып өз есімін жабыстырып кетеді.)

Рефлексия

3 мин

• Рефлексия (Данияр)

Магистрантар «Сэндвич» әдісі бойынша үлестірме қағазды толтырады. Мақсаты: магистрантардың өз жұмысына талдау жасауы, өз-өзіне есеп беруі. Әр магистрантқа жеке-жеке таратылады.

1-ші бөлім- позитивті комментарий (жағымды, не ұнады?)

2-ші бөлім- сындарлы сын

(не нәрсені жақсартуға болады?)

3-ші бөлім- келешекке арналған комментарий

Үйге тапсырма

Жаңадан бір интербелсенді әдіс құрастырып келу

Мұғалімнің рефлексиясы

Ең жақсы өткен екі нәрсе(оқыту мен оқуға қатысты)

1:____________________________________________________________________

2:____________________________________________________________________

Қандай екі нәрсе немесе тапсырма сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді(оқыту мен оқуға қатысты)?

1:____________________________________________________________________

2:____________________________________________________________________

Осы сабақтың барысында барлық сынып немесе жекелеген оқушылар жөнінде келесі сабағыма қажет болуы мүмкін қандай ақпарат білдім?

1:____________________________________________________________________

2:____________________________________________________________________