Органикалық заттардың жану өнімдері арқылы оның молекулалық формуласын анықтауды үйрету

Бөлім:

Органика

Педагогтің аты-жөні

Газдрубалқызы Елік

Күні:

Сабақ

№12-13

Сынып:

Қатысушылар саны: -

Қатыспағандар саны: -

Сабақтың тақырыбы

Заттың жану өнімдері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

Органикалық заттардың жану өнімдері арқылы оның молекулалық формуласын анықтауды үйрету

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Оқушылармен амандасып, түгелдеу.

Ынтмақтастық атмосферасын қалыптастыру. Сабақ тақырыбы, сарамандық жұмыстың мақсатымен таныстырылады.

Оқушылар амандасып,
сабаққа назар аударады

Сабақтың ортасы

№1 есеп. Белгісіз затты оттекте өртегенде 3,6 мл су және 2,24 л (қ.ж.) азот бөлінді. Бұл қосылыстың сутек бойынша салыстырмалы тығыздығы 16-ға тең. Заттың формуласын анықтаңдар. Оның қасиеттері туралы не айта аласыңдар.

Шешуі:

Mr(заттың)=16*2=32

ν(N₂)= 2,24/22,4=0,1 моль

18 г Н₂О – 2 моль Hбар,

3,6 г Н₂О – 0,4 моль H бар.

0,1 моль N₂ - 0,2 мольNбар.

ν(Н):ν(N)= 1:2

NH₂ – қарапайым формула.

M(NH₂)=16;

M(заттың)=16*2=32

N₂H₄ – гидразин

Н Н

N – N

H H

Жауабы:N₂H₄ (бөлме температурасында түссіз сұйықтық)

№2 есеп.Көмірсутек жанғанда 0,2 моль СО₂ мен 0,2 моль Н₂О түзілген. Егерде заттың 3,64 грамы 1,456 л (қ.ж.) көлем алатындығы белгілі болса, көмірсутектің молекулалық формуласын анықтаңдар.
Шешуі:
С_хН_y + (х+0,25y)О₂→ хСО₂ +0,5yН₂О
р.т.б.: ν(СО₂):ν(Н₂О)=х:0,5y

е.ш.б.: ν(СО₂):ν(Н₂О)=0,2:0,2
ν(СО₂): ν(Н₂О)=х:0,5y =0,2:0,2 
0,2х=0,1y, х=0,5y (1)
m=М*ν
V=V_m*ν
ν= V/V_m=1,456 л/22,4 л/моль=0,065 моль
M=m/ν=3,64 г/0,065 моль=56 г/моль
12х+y=56 (2)

х =0,5y
12х+y=56
12*0,5y+y=56
7y=56

y=8, х=4
Жауабы: С₄Н₈

12

№3 есеп. Көлемі 224 мл (қ.ж.)газ күйіндегі циклді емес қаныққан көмірсутекті жаққан. Алынған өнімдерді 0,148%-дық 1 л (тығыздығы 1,0 г/мл) әк суында еріткенде массасы 1,0 г тұнба түзілді. Көмірсутектің молекулалық формуласын анықтаңдар.

Шешуі:

Са(OH)₂+ СO₂= СаСO₃+ Н₂O

m(Са(OH)₂) = 1000*0,148/100 = 1,48 г

ν (Са(OH)₂) = 1,48/74 = 0,02 моль

ν (СаСO₃) = 1,0/100 = 0,01 моль.

1. Са(OH)₂– артық болса:

ν (СO₂) = ν (СаСO₃) = 0,01 моль

ν(CxHy) =0,224/22,4=0,01 моль

CxHy+ (x+y/4)O₂= хСO₂+ у/2Н₂O

х = 1

CxHy- метан, СН₄

2. СO₂ – артық болса:

Са(OН)₂+ СO₂= СаСO₃+ Н₂O (1)

СаСO₃+ СO₂+ Н₂O = Са(НСO₃)₂ (2)

1. - бойыншаν(СаСO₃) = 0,02 моль

ν (СO₂) = 0,02 моль

(2) - бойынша 0,01 моль СаСO₃ реакцияға түсті, ν (СO₂)= 0,01 моль

ν_жалпы(СO₂)= 0,01 моль+ 0,02 моль = 0,03 моль

CxHy+ (x+y