Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерін зерттеу тарихы

Тақырып

1.2. Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерін зерттеу тарихы

Оқытушы

Кубайдарова Жанбота Сериковна

Күні

Курс, топ

1 курс

Мақсаттар, міндеттер

1.Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірін зерттейді.

2.Қазақстандық археология ғылымының жеткен жетістіктерін ашып көрсетеді.

3.Көшпелілердің өркениетін зерттеуде номадистика ғылымының рөлінің маңыздылығын зерттейді

Оқыту нәтижелері (Үлгілік оқу бағдарламасына сәйкес)

Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірлері негізінде қорытынды жасау;

*Бағалау критерийі (Үлгілік оқу бағдарламасына сәйкес)

1.Орта Азияның әлемдік өркениетке қосқан рөлін анықтайды;

2.Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірлерін талдайды.

*Тарихи ойлау дағдысы

Тарихи дерекөздерді түсіндіру-тарихтың әртүрлі дерекөздеріне негізделген.

*Тарихи концепт

Дәлел - концептісі арқылы білім алушылар қарастырылып отырған дәлелге қатысты тарихи айғақтың ерекшелігін таңдайды.

Қажетті ресурстар

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5томдық. ІІтом. Атамұра, 2010

https://mektep.kz/b110

Қазақстан тарихы Жалпы білім беретін мектептің

10-сыныбына арналған оқулық.

З.А.Джандосова Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі бекіткен. Алматы: Мектеп 2019 жыл.

Сабақ кезеңі / уақыты

Оқытушының қызметі

Білім алушының қызметі

Ресурстар

Сабақтың басы

Үй тапсырмасын сұрау. «Менен сұрақ,сізден жауап»әдісі арқылы өткен тақырыпты қайталау. 1. Дәстүр дегеніміз не?

2. «Дәстүрлі өркениет» дегеніміз не?

Білім алушылар сұрақтарға жауап береді.

Оқытушы студенттердің  пікірін тыңдап, жауаптарын түзетеді, сәтті жауаптарға жағымды пікір білдіреді.

Қазақстан тарихы көне заманнан бүгінгі күнге дейін.

5томдық. ІІтом. Атамұра, 2010

https://mektep.kz/b110

Сабақтың ортасы

Жаңа сабақ

Миға шабуыл:

« Суреттер де сыр шертеді» тақырыпқа шығу мақсатында Орталық Азия өркениет ошақтарына байланысты суреттер топтамасын ұсыну

1.Суреттерде не көріп отырсыздар?
2.Не ерекше болды?
3.Тақырыпты болжап көріңіз....

Болжамдарын негіздейді

Сабақтың тақырыбы қалай аталуы мүмкін?

Студенттердің пікірлері қорытындыланып, сабақтың тақырыбына шығады. Оқу мақсаттары хабарланады.

Зерттеу сұрағы:

• Ғалымдар Орталық Азия өркениетінің әлемдік өркениеттегі рөліне қандай баға береді?

1. Тапсырма.Топтық жұмыс. «Ойлан. Талқыла. Бөліс» -мәтінмен жұмыс

Орталық Азияның әлемдік рөліне қатысты ғалымдардың пікірін анықтау.

Әр топ HІPP кестесі бойынша түркітанушы Л.Н.Гумилевтің пікіріне талдау жасау

Тақтаға түркітанушы Л.Н. Гумилевтің пікірін жазып қою:

«...Орталық Азия ежелгі халықтарын Қытай мен Иранның көршілері ретінде қарастыруды тоқтату қажет. Олардың тарихы мен мәдениеті дербес дамыған деген тұжырым жасаудың уақыты келді».

Дескриптор

-автордың мақсатын айқындайды;;

-автордың көзқарасын анықтайды;

ҚБ: «Ең үздік жауап»

2. Тапсырма. Жұптық жұмыс

Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірлерін талдайды.

Берілген пікір авторлары: Л.Н. Гумилев, Ш.Уәлиханов, Ш.Монтескье, С.Хантингтон, А.Вамбери, Э.Добльхофер.

Дескриптор

-Орталық Азиядағы өркениеттер туралы зерттеген

5 ғалымды атай алады

-Зерттеуші ғалымдардың Орталық Азиядағы өркениеттерге байланысты басты ұстанымдарын сипаттай алады

-Орталық Азиядағы өркениеттерге байланысты

2 басты ұқсастықты анықтай алады

-Орталық Азиядағы өркениеттерге байланысты

2 басты айырмашылықты анықтай алады

Мұғалімнің кері байланысы.

ҚБ: «Екі жұлдыз,бір ұсыныс»

Қабілеті жоғары білім алушыларға тапсырма.

Қалыптастырушы бағалауға арналған 3 тапсырма.

«Маңызды дерек»

Берілген деректердің негізінде сұрақтарға жауап беріңіз. Этногроф ғалым Ж. Артықбаев: «Еуразия даласы көшпенділердің мәдени жетістіктерін толығымен бойына сіңірген қазақ қоғамы өзінің ішкі құрылымы жағынан да, сыртқы құрылымы жағынан да, мән-мағынасы жағынан да ерекше құбылыс болып табылады. Көшпелі қоғамның өмір сүру негізінде қабылданбайтын, өзгелермен салыстыруға келмейтін өзіндік ерекшелігі бар. Мұнда Батыстың да, Шығыстың да мәдени өлшеміне сай келмейтін ерекше мәдениет қалыптасқан. Осы ерекшелікті сезіну – методологиялық парадигманы өзгертуге негіз болуы тиіс. Бәрінен бұрын тарихи таным өзегіне материалдық көрсеткіштер емес, рухани құндылықтар: қоғамдық сана, әлеуметтік мәдени құндылықтар сияқты факторлар қойылуы тиіс» Л.Н.Гумилев «Көшпенділер мәдениеті өзінің 3000 жылдық ғұмырында Жерорта теңізі мен Қиыр Шығыс елдеріне қарағанда творчестволық эволюцияны бастан өткерді»

1. Дереккөздерінің құндылығы неде?

2. Қандай маңызды ақпарат алуға болады?

3. Ортақ идеясы қандай?

Дескриптор

- Берілген дереккөздерінің құндылығын талдайды;

- Дереккөздер негізінде ақпараттарды анықтайды;

- Ортақ идеяны түсіндіреді.

ҚБ: «Өзін-өзі бағалау»

Студенттер суретке қарап өз ойларын ортаға салады

Студенттер Орталық Азия өркениетінің рөлін бағалайды

Гумилев пікіріне талдау жасайды

Орталық Азия аймағының ерекшеліктерін анықтайды және ғалымдардың берген бағасына өзіндік пікірін білдіреді.

Ақпараттық мәтін

У.Шәлекенов, Арийлер.

Олар кімдер?

Ана тілі газеті,

6 - сәуір, 2011 ж

http://www.dalanews.kz/9583Е. Омаров

Қазақ өркениеті

https://mektep.kz/b110

HІPP кестесі

Ақпараттық мәтін

Кесте

ҚБ парағы

А4

Сабақтың соңы

Қорытынды

Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікіріне қорытынды ой түйінін жасайды.

Кері байланыс:

«Желкенді кеме»

1. Егер саған сабақ ұнаса және тапсырманың барлығы сәтті орындаған болсан, желкенді жасыл түске боя:

2. Егер сен сабақта белгілі бір қиын-

дықты кездестірген болсаң, желкенді сары түске боя;

3. Е гер сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалімнің көмегі қажет болса, желкенді қызыл түске боя

Бағалау: Әр тапсырмаға 30 ұпайдан беріліп отырады.

Үйге тапсырма

«Әлемдік өркениеттегі Орталық Азияның рөлі туралы ғалымдардың пікірне"қосымша мәлімметер жинау

Студенттер кері байланыс орнатады