Орыс тілі және әдебиеті пәнінде инклюзивті оқытуды тиімді пайдалану

Кіріспе

Қазіргі уақытта білім беру жүйесінде инклюзивті оқыту маңызды бағыттардың бірі болып табылады. Инклюзивті білім беру – ерекше білім беруді қажет ететін оқушыларды жалпы білім беру үдерісіне кіріктіру және олардың жеке мүмкіндіктерін ескере отырып оқыту болып табылады. Орыс тілі және әдебиеті пәні тұлғаның тілдік, мәдени және коммуникативтік дағдыларын қалыптастыруда ерекше рөл атқарады. Сондықтан аталған пәнде инклюзивті оқытуды тиімді ұйымдастыру мұғалімнің кәсіби шеберлігіне және қолданатын әдіс-тәсілдеріне тікелей байланысты.

Негізгі бөлім

Инклюзивті білім беру үдерісінде мұғалім әр оқушының қабілетін, сөйлеу және түсіну деңгейін, психологиялық дамуын, оқу материалын қабылдау қарқынын ескеруі қажет. Орыс тілі және әдебиеті сабақтарында инклюзивті оқытуды нәтижелі ұйымдастырудың бірқатар әдістері бар.

1. Дифференциалды оқыту.

Оқушылардың тілдік даярлық деңгейі әртүрлі болған жағдайда тапсырмаларды күрделілік деңгейіне қарай бөліп ұсыну тиімді. Мысалы, бір оқушыға сөйлем құрастыру тапсырылса, екіншісіне сол сөйлем бойынша шағын мәтін жазу тапсырылуы мүмкін. Бұл тәсіл оқушылардың өзіндік қабілетіне сай жұмыс жасауға мүмкіндік береді.

2. Көрнекілік және мультимедиа құралдарын қолдану.

Инклюзивті сыныптарда ақпаратты көріп, тыңдап, қимыл арқылы қабылдау ерекшелігін ескеру маңызды. Сабақ барысында суреттер, бейнематериалдар, интерактивті жаттығулар, дыбыстық жазбаларды қолдану оқушылардың қызығушылығын арттырады және материалды меңгеруді жеңілдетеді.

3. Топтық және жұптық жұмыс.

Оқушылардың бір-бірімен қарым-қатынасын дамыту, өзара көмектесу, ой бөлісу – инклюзивті оқытудың маңызды құрамдасы. Топтық жұмыс барысында оқушылар бірігіп талқылап, диалог жүргізіп, бір-бірін қолдайды.

4. Ойын элементтерін енгізу.

Әдебиетте мәтінді сахналау, рөлдік ойындар ұйымдастыру, сөздік қорды дамытуға арналған тілдік ойындар оқушылардың сөйлеу белсенділігін арттырады және сабаққа қызығушылығын күшейтеді.

5. Қалыптастырушы бағалау.

Инклюзивті оқыту барысында оқушының жетістігін бағалау оның даму динамикасын көрсетуге бағытталуы тиіс. Мотивацияны төмендетпеу үшін мадақтау, ауызша қолдау, жеке жетістіктер күнделігін жүргізу ұсынылады.

Қорытынды

Қорытындылай келе, орыс тілі және әдебиеті пәнінде инклюзивті оқытуды тиімді пайдалану оқушылардың коммуникативтік құзыреттілігін, өзара сыйластық пен түсіністік мәдениетін қалыптастыруға ықпал етеді. Әр бала – қайталанбас тұлға, сондықтан мұғалімнің міндеті – әр оқушының мүмкіндігін ашуға жағдай жасау және білім алуына тең мүмкіндік беру.