Осьтік симметрия

ПӘН

математика

6 Б сынып

ТАҚЫРЫП

Осьтік симметрия

Сілтеме

Математика оқулығы

Жалпы мақсаты

Симметрия туралы түсінік бере отырып, түзуге қатысты фигураларды, центрлік симметриялы фигураларды, осьтік симметриялы фигураларды және де симметриялы фигуралардың өзара теңдігін үйрену.

Күтілетін нәтиже

Өздігінен оқу дағдыларын қалыптастырады. Жаңа тақырыптың мазмұнын өз бетімен аша алады, салыстыра біледі, талдай алады, ой қорытуды үйренеді.

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Үй тапсырмасын тексеру

Жауаптардың дұрыстығын тексереді

Жауаптарын салыстырады

Критериалды бағалау

Оқушы дәптері

Қызығушылықты ояту

Өтілген материалды еске түсіру

Координаталық жазықтықта берілген суреттің нүктелерін анықта

Мұға

лім жауап

тарды

тыңдап, форма

тивті

баға

лайды.

Сын

ып

тақ тасы, оқу

Шы

дәп

те

рі

Мағынаны тану

Мәтінді бөліктерге

бөледі. Тақырыптың түйінді мәселелеріне назар аудартады.

1. «Симметрия» грек сөзінен алынған, ол «гармония» сөзі сияқты бірдей өлшемділікті, белгілі бір реттілікпен орналасқан деген ұғымды білдіреді. Симметрия әр түрлі болады. Симметрияның ең қарапайым түрі - түзуге қатысты симметрия.
2. Берілген түзуге қатысты симметриялы нүктелерді салуды үйренейік.

Ол үшін:
1/ k түзуін сызып, одан тыс жатқан А нүктесін белгілеу керек;
2/ А нүктесі арқылы k түзуіне перпендикуляр түсіру керек: АД ┴ k;
3/ перпендикулярдың k түзуінен кейінгі созындыда Д нүктесінен бастап ұзындығы АД - ға тең ДА₁ кесіндісін салу керек. Сонда k түзуіне қатысты А нүктесіне симметриялы А₁ нүктесі салынады.
3. Берілген түзуге қатысты берілген кесіндіге симметриялы кесіндіні салуды үйренейік.
Ол үшін кесіндінің ұштарынан берілген түзуге перпендикуляр түзулер жүргіземіз. Кесінді ұшы мен түзуге дейінгі арақашықтықты түзудің созындысында өлшеп саламыз. Сонда кесінді ұштарына симметриялы нүктелер шығады.
Түзуге қатысты симметрияда ара қашықтық сақталады, кесінді кесіндіге бейнеленеді.
Егер түзу бойымен бүктегенде жазықтықтағы екі фигура бір - бірімен беттесетін болса, ондай фигуралар түзуге қатысты симметриялы фигуралар деп аталады.
4. Симметриялы фигуралар өзара тең болады.
Егер түзу фигураны симметриялы екі бөлікке бөлсе, онда ондай фигура осьтік симметриялы фигура деп аталады, ал түзу сол фигураның симметрия осі деп аталады.
Тік төртбұрыштың екі симметрия осі бар, шаршының төрт симметрия осі бар, шеңбердің симметрия осьтері шексіз көп.

Жұптық бағалау

Критериал ды бағалау

Жалпы

білім беретін мектептің

6-сыныбы

на арналған «оқулығы.

Ой толғаныс

Тақырып тың түйінді мәселелеріне назар аудартады.

№1206. Мына фигуралардан осьтік симметриялы фигураларды таңдап алыңдар. Оларды дәптерге көшіріп салып, симметрия осьтерін сызыңдар (6.68-сурет).

«В» тобы. №1180. «С» тобы. №1186

АВ және СД түзулері О нүктесінде қиылысады (6.73-сурет). k түзуі - АОД және СОВ вертикаль бұрыштарының симметрия осі. Е нүктесі k түзуіндегі нүкте. СОЕ бұрышының градустық өлшемі 30⁰. АОД бұрышының градустық өлшемін табыңдар.

Шешуі: k түзуі симметрия осі болғандықтан СОЕ=ЕОВ=30⁰

СОВ=СОЕ+ЕОВ; 30⁰+30⁰=60⁰

АОД және СОВ өзара вертикаль бұрыштар болғандықтан олар тең бұрыштар

АОД=СОВ=60⁰

Жауабы: АОД=60⁰

«С» тобы. №1186. 6.75-суреттегі АВС үшбұрышының В бұрышының, А бұрышының, С бұрышының биссектрисалары оларды градустық өлшемдері 40⁰; 30⁰; 20⁰ бұрыштарға бөледі. В, А және С бұрыштарының градустық өлшемдерінің қосындысы неше градус?

Шешуі: Үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 180⁰-қа тең.

s, t, k – түзулері симметрия остері.

∟В=40⁰+40⁰, ∟А=30⁰+30⁰, ∟С=20⁰+20⁰

∟A+∟B+∟C = 180⁰

80⁰+60⁰+40⁰=180⁰

Жауабы: 180⁰

Критериал

ды бағалау

Кері байланыс

Сабақта нені түсініп, нені игере алмағанына кері байланыс беруді тапсырады.

Кері байланыс ұсынады

Фигуралар өзара симметриялы болатындай суретті аяқта

Критериалды бағалау

Кері байланыс парағы

Үйге тапсырма: §13, № 8 жаттығу(4-6), 60-бет

Бағалау

Күнделікке баға қойдырады

Жиынтық бағалау

Күнделік

Сабақтан кейін ойланатын сұрақтар:

Не сәтті болды?

Не сәтсіз болды?

Нені жақсартуға болады?

Мен өз дағдымда нені дамыта алдым: Нені өзгертуге болады?