Отбасындағы ата-аналар арасындағы конфликт және оның шешілу жолдары

Кіріспе

Отбасы – қоғамның ең кішкентай бірлігі әрі адамның өміріндегі басты тірек. Отбасында орын алатын қарым-қатынастардың сапасы адамның психологиялық, әлеуметтік және эмоционалдық дамуына тікелей әсер етеді. Алайда кез келген қарым-қатынас жүйесінде, соның ішінде ерлі-зайыптылар арасында да, түсініспеушіліктер мен кикілжіңдер туындауы мүмкін. Мұндай конфликттер уақытылы шешілмесе, отбасы берекесіне сызат түсіріп, балалардың психологиялық жағдайына да кері әсер етуі мүмкін.

Осы мақалада ата-аналар арасындағы жанжалдардың себептері, салдары және оны тиімді шешу жолдары қарастырылады.

Негізгі бөлім

1. Ата-аналар арасындағы конфликттің басты себептері

1.1. Коммуникацияның болмауы немесе жеткіліксіздігі

Коммуникация – кез келген қарым-қатынастың негізі. Ерлі-зайыптылар бір-біріне ашық түрде сезімін, ойларын, қажеттіліктері мен уайымдарын білдіре алмаса, олардың арасында түсініспеушілік пайда болады. Көптеген отбасында ерлі-зайыптылар арасында ішкі эмоцияны жасыру, үндемеу немесе мәселені кейінге қалдыру сияқты жағдайлар орын алады. Уақыт өте келе мұндай үнсіздік жиналып, үлкен жанжалдарға, салқын қарым-қатынасқа алып келеді. Коммуникацияның жетіспеушілігі бір-бірін шынайы тыңдамаудан, қарсы пікірге төзбеуден де туындайды.

1.2. Қаржылық қиындықтар

Қаржы – отбасындағы тұрақтылықтың маңызды бөлігі. Ақша тапшылығы немесе табыс пен шығынды дұрыс жоспарламау ерлі-зайыптылар арасында кикілжің тудырады. Бірі үнемшіл болса, екіншісі қажетсіз шығындарға бейім болуы мүмкін. Сонымен қатар, отбасында бір адам ғана жұмыс істесе, екінші адам өзін тәуелді немесе керексіз сезінуі мүмкін, бұл да жанжалға себеп болады. Қарыздар, күтпеген шығындар, қаржылық жауапкершілікті бөлісе алмау – бәрі отбасындағы қарым-қатынасты әлсіретіп, сенімсіздік тудырады.

1.3. Тұрмыстық күйзеліс және эмоциялық шаршау

Заманауи өмір қарқыны өте жылдам. Жұмыс, үй шаруасы, бала тәрбиесі, әлеуметтік міндеттер – мұның бәрі адамға үлкен жүктеме түсіреді. Екі жұбай да шаршаған кезде, бір-біріне көңіл бөлуге, түсіністік танытуға күші жетпей қалады. Эмоциялық шаршау кезінде адамдар ашушаң, ренішке бейім болып кетеді. Бір-бірінен жылы сөз естімеген, қолдау көрмеген жұптар арасында суықтық пайда болады. Бұл – конфликтіге жол ашатын ең жиі кездесетін жағдайлардың бірі.

1.4. Балаларды тәрбиелеуге байланысты көзқарас айырмашылықтары

Бала тәрбиесі – ата-аналардың ең үлкен жауапкершілігі. Алайда әркімнің балаға деген көзқарасы, ұстанымы әртүрлі болуы мүмкін. Бір ата-ана қатал тәртіпті дұрыс деп есептесе, екіншісі балаға еркіндік беруді қолдайды. Тәрбиелеу әдісіндегі бұл айырмашылықтар жиі дауға себеп болады. Сондай-ақ, бір ата-ана баланың әрекетіне кешіріммен қарап, екіншісі сол үшін қатты ренжіп, оны жазалау керек деп ойлауы да жанжал туғызады. Егер мұндай келіспеушіліктер жиі қайталанса, бұл баланың өзіне де әсер етіп, оның екіжақты тәрбиеге тап болуы мүмкін.

Конфликтті шешу жолдары

1. Ашық және шынайы сөйлесу

– Бір-біріне ашық пікір білдіру, эмоцияны іште сақтамай, сабырлы түрде жеткізу – келіспеушілікті шешудің басты кілті.

2. Компромисс жасауға ұмтылу

– Екі жақ та өз пікірінен толық бас тартпай, ортақ шешім табуға тырысса, мәселе бейбіт жолмен шешіледі.

3. Уақыт бөліп, бірге уақыт өткізу

– Сапалы қарым-қатынас орнату үшін бірге демалу, серуендеу, сөйлесу маңызды.

4. Отбасылық психологқа жүгіну

– Күрделі жағдайларда маман көмегі арқылы қарым-қатынасты жақсартуға болады.

5. Құрмет пен түсіністік

– Бір-бірінің пікірі мен сезімін құрметтеу, түсінуге тырысу – кез келген жанжалдың алдын алады.

⸻

Қорытынды

Ата-аналар арасындағы конфликт – қалыпты жағдай, бірақ оны дұрыс шешуді үйрену – отбасының тұрақтылығы мен балалардың амандығы үшін аса маңызды. Әр отбасы мүшесі сабыр мен мейірімділікке сүйене отырып, ортақ мақсатқа – татулыққа ұмтылуы қажет.