Материалдар / Паскаль заңы
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

Паскаль заңы

Материал туралы қысқаша түсінік
презентация
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
18 Наурыз 2021
266
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Тоқсандық жиынтық бағалаудың
спецификациясы
«ФИЗИКА»
8-сынып

2

МАЗМҰНЫ
1. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты .................................................................................. 4
2. Тоқсандық жиынтық бағалаудың мазмұнын анықтайтын құжаттар ........................................ 4
3. Күтілетін нәтижелер ...................................................................................................................... 4
4. Ойлау дағдыларының деңгейі ...................................................................................................... 4
5. Тоқсандарға ойлау дағдыларының деңгейіне байланысты тексерілетін мақсаттарды бөлу .. 5
6. Жиынтық бағалауды өткізу ережелері ......................................................................................... 5
7. Модерация және балл қою ............................................................................................................ 6
1-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ .......................................... 7
2-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ........................................ 13
3-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ........................................ 19
4-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ ........................................ 27

3

1. ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУДЫҢ МАҚСАТЫ
Тоқсандық жиынтық бағалаудың мақсаты білім алушылардың тоқсан барысында
меңгерген білім, білік және дағдыларын анықтауға бағытталған.
Жиынтық бағалау күтілетін нәтижелер жетістігін және тоқсанға жоспарланған оқу
мақсаттарына жеткендігін тексереді.
2. ТОҚСАНДЫҚ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУДЫҢ МАЗМҰНЫН АНЫҚТАЙТЫН
ҚҰЖАТТАР
Негізгі орта білім беру деңгейінің 7-9-сыныптарына арналған «Физика» пәнінен
жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы.
3. КҮТІЛЕТІН НӘТИЖЕЛЕР
Білім алушы:
- қоршаған әлемді тану және ондағы өзінің орнын сезіну үшін ғылыми ұғымдар мен
терминдерді, заңдар мен заңдылықтарды пайдалана біледі, табиғаттағы процестердің себепсалдарлық байланыстарын анықтай алады;
- табиғи құбылыстар мен процестердің, заңдар мен заңдылықтардың болмысын және
олардың түсініктемелерін ашу үшін тәжірибелік эксперименттік, зерттеушілік жұмыс
жүргізе біледі;
- әлемнің ғылыми көрінісі туралы өз көзқарасын кеңейту үшін, жағдайларды бағалау және
белгілі шешім қабылдау үшін жаратылыстану-ғылыми білімнің ақпараттық-ұғымдық
аясында түсінігі болады, оларды пайдалана біледі.
4. ОЙЛАУ ДАҒДЫЛАРЫНЫҢ ДЕҢГЕЙІ
Ойлау
Сипаттама
дағдыларыны
ң деңгейі
Білу және
Білу:
түсіну
- бастапқы физикалық ұғымдарды;
- сәйкес бөлімдердегі ұғымдарды, формулаларды,
заңдарды және физикалық тұрақты шамаларды;
- физикалық шамалардың өлшем бірліктерін;
- физикалық құбылыстарды;
Түсіну:
- шамалардың физикалық мағынасын, механика,
астрономияның негізгі терминдері мен заңдарын;
- физикалық құбылыстардың маңыздылығын.
Қолдану
Қолдану:
- процестер мен құбылыстарды сипаттау үшін
негізгі физикалық ұғымдар мен терминдерді;
- қолданбалы және оқу тапсырмаларын орындау,
практикалық және зертханалық жұмыстарды
орындау барысында физика заңдары мен
формулаларын;
- нәтижелерді ұсынуда графикалық тәсілдерді;
4

Ұсынылатын
тапсырмалар
түрлері
Деңгейді тексеру
үшін Көп таңдауы бар
тапсырмалар (КТБ)
және/немесе
Қысқа жауапты (ҚЖ)
қажет ететін
тапсырмаларды
пайдалану
ұсынылады.
Деңгейді тексеру
үшін Қысқа жауапты
(ҚЖ)қажет ететін
тапсырмалардыжәне/
немесе толық
жауапты (ТЖ) қажет
ететін тапсырмаларды
пайдалану

Жоғары
деңгей
дағдылары
(талдау,
жинақтау,
бағалау)

- өлшем бірліктердің Халықаралық жүйесін;
- алынған білімдерін физикалық құбылыстардың
жүру жағдайларын және процестерді түсіндіруге;
Талдау:
- эксперимент нәтижесінде алынған деректерді,
- графиктік және кестелік нысанда берілген
ақпаратты.
Жинақтау:
- кесте, сызбанұсқа, хабарлама, баяндама,
таныстырылым түрінде көрсету үшін жинақталған
және өңделген деректерді, ақпараттарды,
- гипотеза, дәлел және түсініктеме жасауға
арналған ғылыми модельдерді және
дәлелдемелерді,
- эксперимент және зерттеулер жүргізу жоспарын.
Бағалау:
- жасалған эксперименттің нәтижелерін.

ұсынылады.

Деңгейді тексеру
үшін Қысқа жауапты
(ҚЖ) қажет ететін
тапсырмаларды
және/немесе Толық
жауапты (ТЖ) қажет
ететін тапсырмаларды
пайдалану
ұсынылады.

5. ТОҚСАНДАРҒА ОЙЛАУ ДАҒДЫЛАРЫНЫҢ ДЕҢГЕЙІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ
ТЕКСЕРІЛЕТІН МАҚСАТТАРДЫ БӨЛУ
Тоқс
ан
I
II
III
IV
Барл
ығы

Білу және түсіну

Қолдану

Жоғары деңгей
дағдылары

Ұсынылған

Ұсынылған

Ұсынылған

56 %
32 %
20 %
24 %

20 %
52 %
60 %
56 %

24 %
16 %
20 %
20 %

33 %

47 %

20 %

6. ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУДЫ ӨТКІЗУ ЕРЕЖЕЛЕРІ
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау кезінде кабинетіңіздегі көмек ретінде қолдануға
мүмкін болатын кез келген көрнекі құралдарды (диаграммалар, кестелер, постерлер,
плакаттар немесе карталарды) жауып қойған дұрыс.
Тоқсан бойынша жиынтық бағалау басталмас бұрын нұсқаулық оқылып, білім
алушыларға жұмыстың орындалу ұзақтығы хабарланады. Білім алушыларға жұмыс
барысында бір-бірімен сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі. Нұсқаулықпен
таныстырып болғаннан кейін білім алушыларға тоқсан бойынша жиынтық бағалау
басталғанға дейін түсінбеген сұрақтарын қоюға болатындығы туралы айтылады.
Білім алушылардың жұмысты өздігінен орындап жатқандығына, жұмысты орындау
барысында көмек беретін қосымша ресурстарды, мысалы: сөздіктер немесе калькуляторлар
(спецификацияда рұқсат берілген жағдайлардан басқа уақытта) пайдалануларына
мүмкіндіктерінің жоқ екендігіне көз жеткізіледі. Олардың жұмыс уақытында бір-біріне
көмектесулеріне, көшіріп алуларына және сөйлесулеріне болмайтындығы ескертіледі.
5

Білім алушыларға дұрыс емес жауапты өшіргішпен өшірудің орнына, қарындашпен
сызып қою ұсынылады.
Жұмыс барысында нұсқаулыққа немесе жұмыстың ұзақтығына қатысты білім
алушылар тарапынан қойылған сұрақтарға жауап беруге болады. Жекелеген білім
алушыларға көмек беруге негізделген кез келген ақпаратты оқуға, айтуға, өзгертіп айтуға
немесе көрсетуге тыйым салынады.
Тоқсандық жиынтық бағалау аяқталғаннан кейін білім алушылардан жұмыстарын
тоқтатып, қалам/қарындаштарын партаның үстіне қоюларын өтіну керек.
7. МОДЕРАЦИЯ ЖӘНЕ БАЛЛ ҚОЮ
Барлық мұғалімдер балл қою кестесінің бірдей нұсқасын қолданады. Модерация
үдерісінде бірыңғай балл қою кестесінен ауытқушылықты болдырмау үшін жұмыс үлгілерін
балл қою кестесіне сәйкес тексеру қажет.

6

1-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
1-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны – 25 балл
Тапсырма түрлері:
КТБ – көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ – қысқажауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ – толықжауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы

Берілген нұсқа көп таңдауы бар тапсырмаларды, қысқа және толық жауапты
сұрақтарды қамтитын 10 тапсырмадан тұрады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларға білім алушылар ұсынылған жауап нұсқаларынан
дұрыс жауабын таңдау арқылы жауап береді.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар есептелген мәні, сөздер
немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушыдан максималды балл жинау
үшін тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі. Білім
алушының математикалық тәсілдерді таңдай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.

7

1-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Бөлім

Тексерілетін мақсат

Жылу
8.3.1.1 -молекула-кинетикалық
құбылыстары теорияның негізгі қағидаларын
дәлелдейтін мысалдар келтіру
және тәжірибені сипаттау
8.3.2.1 -дененің ішкі
энергиясын өзгерту тәсілдерін
сипаттау
8.3.2.2 -жылу берілудің
түрлерін салыстыру
8.3.1.2 -температураны әр
түрлі шкала (Цельсий,
Кельвин) бойынша өрнектеу
8.3.2.9 -жылулық тепе-теңдік
теңдеуін есептер шығаруда
қолдану
Заттың
8.3.2.11 -заттың балқу және
агрегаттық
қатаю үдерісі кезіндегі
күйлері
температураның уақытқа
тәуелділік графигін талдау

Ойлау
Тапсырма

Тапсырма
дағдыларының
саны*
тапсырма*
түрі*
деңгейі

Бөлім
Балл* бойынша
балл

Білу және
түсіну

1

КТБ

1

1

Қолдану

2

ҚЖ

2

2

4

ТЖ

6

2

Қолдану

3

ҚЖ

4

2

Қолдану

5

ТЖ

4

5

Қолдану

6

ТЖ

6

3

Қолдану

9

ҚЖ

2

1

Қолдану

10

ТЖ

5

3

7

ТЖ

8

5

8

ҚЖ

2

1

40

25

Білу және
түсіну

8.3.2.15 -меншікті булану
жылуын анықтау

Қолдану

8.3.2.16 -қайнау
температурасының сыртқы
қысымға тәуелділігін түсіндіру

Білу және
түсіну

Барлығы:
Ескерту:* - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Орындау
уақыты,
мин*

6

4

10

15

10

25

Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Физика» пәнінен 1-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Молекулалы-кинетикалық теорияның негізгі қағидаларының дұрыс тұжырымдалған
нұсқасын таңдаңыз.
A) Бөлшектер бір-бірімен өзара әсерлеседі. Дене бөлшектерінің арасында тебілу күштері
де тартылу күштері де болады.
B) Бөлшектер бір-бірімен өзара әсерлеседі. Дене бөлшектерінің арасында тек тебілу
күштері ғана болады, ал тартылу күштері ешқашан болмайды.
C) Бөлшектер бір-бірімен өзара әсерлеседі. Дене бөлшектерінің арасында тек тартылу
күштері ғана болады, ал тебілу күштері ешқашан болмайды.
D) Барлық денелер макробөлшектерден тұрады.
[1]
2. Ішкі энергияны өзгертудің бір тәсілі суретте көрсетілген. Колба ішінде ауа бар.

a) Ішкі энергияны өзгертудің тәсілін атап көрсетіңіз.
b) Колба ішіндегі ауаның ішкі энергиясын өзгертудің тағы бір жолын жазыңыз.

[1]
[1]

3. Суретте екі түрлі термометрлер бейнеленген.

a) Екі термометр арасындағы байланыс формуласын жазыңыз.
b) Берілген суретті пайдалана отырып, белгісіз термометр көрсеткішін анықтаңыз.

[1]

t =....................................оС
[1]
9

4. Арман әр түрлі металдан жасалған, бірақ массаслары бірдей блоктарды қыздыру үшін тек
бір ғана қыздырғышты қолданады. Қыздырғышты тек 300 секунд уақыт бойы қыздыратын
функциясына қояды.
a) Қай металдан жасалған блок қаттырақ қызады?
Металл блок
Алюминий
Темір
Қорғасын

Меншікті жылу сыйымдылық Дж/(кг۰оС)
900
450
130
P

P

Дұрыс деген жауапты дөңгелектеп белгілеңіз.
алюминий

темір

қорғасын

[1]
b) Неліктен бұл жауапты таңдағаныңызды меншікті жылу сыйымдылығы тұрғысынан
сипаттап жазыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [1]
5. Арман зертханалық жұмыс жасау үшін массасы 200 г, температурасы 90 °С болатын
ыстық суға массасы 100 г, температурасы 10 °С болатын салқын суды құйып араластырады.
Судың меншікті жылусыйымдылығы 4200 Дж/(кг۰оС).
P

P

a) Берген және алған жылу мөлшерінің формуласын жазып көрсетіңіз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [1]
b) Орныққан температураны анықтайтын өрнекті жазып көрсетіңіз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
c) Шыққан сұйықтықтың орныққан температурасын есептеп шығарыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
6. Температурасы 10 °С, массасы 300 г су құйылған массасы 500 г болатын алюминий
ыдысты 80 °С дейін қыздырады. Алюминийдің меншікті жылу сыйымдылығы 900
Дж/(кг۰оС). Қыздыруға кеткен жылу мөлшерін анықтаңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [3]
P

P

7. Суретте жаңбырдан кейінгі жолдағы шалшық су бейнеленген.

10

a) Күні бойы су асфальт бетінен жоғалып кетеді. Бұл су бөлшектерінің шалшық судан ауаға
бөлінуі нәтижесінен болады. Бұл қандай процесс? Дұрыс жауапты дөңгелектеп белгілеңіз.
конденсация
кебу
сәулелену
[1]
b) Бұл процестің тез жүруіне себепші болатын ауа-райының екі өзгерісін сипаттап
жазыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
c) Асфальт бетіндегі шалшық су 2 кг болса, ол толығымен буланып кетуге кеткен жылу
мөлшерін анықтаңыз. Меншікті булану жылуы 2,3·106 Дж/кг.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
8. Неліктен терең шахтада судың қайнау температурасы 100 °С емес?
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [1]
9. Графикте мұздың еріп буға айналғандығы көрсетілген.

Графиктің қай бөлігі мұздың еруіне сәйкес келеді.
[1]
10. Массасы 500 г болатын -10 оС-тағы мұздың толық еруіне кететін жылу мөлшерін
анықтаңыз. Мұздың меншікті жылу сыйымдылығы мен меншікті балқу жылуы сәйкесінше:
2100 Дж/(кг۰оС) және 330 кДж/кг.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [3]
P

P

Жалпы балл: 25

11

1-тоқсан бойынша балл қою кестесі

1
2
3
4

5

Жауап
А
a) жылу беру арқылы
b) механикалық жұмыс
a) Т = (? + 273)?
b) -173 оС
a) Қорғасын
b) Қорғасынның меншікті жылусыйымдылығы төмен
Аз жылу беріп, тез қыздыруға болады
a)
b)

c)

6

7

Балл

?ыстық = с?ы (? − ?1 )
??уық = с?? (? − ?2 )
−с?ы (? − ?1 ) = с?? (? − ?2 )

1
1

?ы ?1 + ?? ?2
?ы + ?с
ХБЖ масса дұрыс ауыстырса 0,2 кг; 0,1 кг
?=

63,3 оС немесе 63 оС
?1 = ??? ??? (80 − 10) = 31500 Дж
?2 = ?? ?с (80 − 10) = 88200 Дж
? = ?1 + ?2 = 119700 Дж
а)
b)
c)

1
1
1
1
1
1
1

1
1
1
1
1
1

Кебу
Желді күн
Температураның жоғарлауы
? =?∙?
4,6 МДж

1
1
1
1
1

8

Қысым жоғары

1

9
10

ІІ
?1 = с?�0 − (−10)� = 10,5 кДж
?2 = ? ∙ ? = 165 кДж
? = ?1 + ?2 = 175,5 кДж

1
1
1
1

Жалпы балл:

25

12

Қосымша
ақпарат

Үйкеліс

Кестені қолданады

2-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
2-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны – 25 балл
Тапсырма түрлері:
КТБ – көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ – толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы

Берілген нұсқа көп таңдауы бар тапсырмаларды, қысқа және толық жауапты
сұрақтарды қамтитын 10 тапсырмадан тұрады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларға білім алушылар ұсынылған жауап нұсқаларынан
дұрыс жауабын таңдау арқылы жауап береді.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар есептелген мәні, сөздер
немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушыдан максималды балл жинау
үшін тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі. Білім
алушының математикалық тәсілдерді таңдай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.

13

2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау

Орындау
Тапсырм
Тапсырма
Бөлім
Тексерілетін мақсат
дағдыларының
тапсырма
уақыты,
а саны*
түрі*
деңгейі
*
мин*
Термодина 8.3.2.17 – термодинамиканың бірінші
Білу және түсіну
1
КТБ
1
мика
заңының мағынасын түсіндіру
негiздерi
8.3.2.18 – термодинамиканың екінші
Білу және түсіну
2
ТЖ
1
заңының мағынасын түсіндіру
8.3.2.19 – жылу
3
қозғалтқышының пайдалы әрекет
Қолдану
3 (a)
ҚЖ
6
коэффициентін анықтау
8.3.2.23 – жылу машиналарының
Жоғарғы деңгей
3 (b), (c)
ТЖ
8
қоршаған ортаның экологиясына
дағдылары
әсерін бағалау
8.4.1.2– Үйкеліс арқылы денені
электрлену және индукция
Білу және түсіну
4
ТЖ
4
құбылысын түсіндіру
8.4.1.4 – электр зарядының сақталу
Білу және түсіну
5
ҚЖ
1
заңын түсіндіру
ҚЖ
Білу және түсіну
6
3
8.4.1.5 – Кулон заңын есептер
Қолдану
8
ҚЖ
4
Электроста шығаруда қолдану
тика
7
8.4.1.7 – біртекті электростатикалық
негіздері
өрістегі зарядқа әсер етуші күшті
Қолдану
9
ҚЖ
4
есептеу
8.4.1.8 – электр өрісін күш сызықтар
Білу және түсіну
7
ҚЖ
5
арқылы кескіндеу
8.4.1.10 – конденсаторлардың
құрылысын және қолданылуын
Қолдану
10
ТЖ
3
сипаттау
Барлығы:
10
40
Ескерту:* - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

14

Бөлім
Балл
бойынша
*
балл
1
2
3

10

4

4
1
2
2
15
2
2
2
25

25

Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Физика» пәнінен 2-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Термодинамиканың бірінші заңының математикалық жазбасын анықтаңыз.
A) ? = ?? + ?
B) ? = −?? − ?
C) ? = ?
D) ? = ??
2. Суретте стақанға құйылған ыстық шай мен қасық бейнеленген.

[1]

a) Термодинамиканың екінші заңы тұрғысынан жоғарыдағы суретті сипаттап жазыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [1]
b) Термодинамиканың екінші заңына бір мысал келтіріп жазыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [1]
3. Суретте іштен жану қозғалтқышының жұмыс істеу моделі көрсетілген.

a) Көрсетілген іштен жану қозғалтқышы отынның жануынан 3000 Дж жылу алады. Газды
шығару барысында 2000 Дж жылу шығады. Іштен жану қозғалтқышының пайдалы әсер
коэффициенті қандай?
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [3]
b) Іштен жану қозғалтқышының қолдану аясына бір мысал келтіріңіз.
15

[1]
c) Іштен жану қозғалтқыштарының қоршаған ортаның экологиясына әсерін үш мысал
арқылы бағалап жазыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [3]
4. Төменде І және ІІ суреттерде денелердің электрленуі көрсетілген. Әрбір электрлеу түрін
атап жазып сипаттаңыз.

ІІ

І

a)................................................................................................................................................... [2]
b) .................................................................................................................................................. [2]
5. Зарядтардың сақталу заңын жазып көрсетіңіз.
[1]
6. a) Бірдей металл шарлар, ?1 = 4 Кл, ?2 = −8 Кл және ?3 = −2 Кл зарядтармен
зарядталған оларды бір-біріне жақындатып, қайта орнына әкелді. Нәтижесінде әрбір шардың
заряды қандай болды?
[1]
b) Әрбір шардағы артық электрондар санын анықтаңыз.
[1]
7. Суретте зарядталған денелер көрсетілген.

ІІ

І
Денелердің зарядтарын анықтаңыз
І. __________________________________
ІІ. __________________________________

[2]
8. Вакуумде әр қайсысының заряды 10 нКл және арақашықтығы 3 см-ге тең болатын екі
металл шар орналасқан. Олардың арасындағы әсерлесу күшін анықтаңыз.
16

________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
9. Егер 2 нКл сынақ зарядқа әсер ететін күш 1 мН болса, онда осы зарядтың электр өрісінің
кернеулігін анықтаңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
10. Қарапайым жазық конденсатордың құрылысын сипаттап жазыңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
Жалпы балл: 25

17

2-тоқсан бойынша балл қою кестесі

1
2

3

4

5
6

7
8

Жауап

Балл

А
a) Қаттырақ қызған денеден азырақ қызған денеге
жылу беріледі
b) Шәйнектегі қайнаған суды бөлмеге әкелгенде
оның температурасының төмендеуі бастапқы
температурасына қайтып оралмауы н/е қайтымсыз
процесске мысал
a) Тоңазытқышқа берілген жылу мөлшері 1000 Дж
?1 − ?2
ŋ=
?1

1
1

67%
b) Автокөлік
c) СО 2 , NО 2 және т.б газдар шығады
Көптеп шығарылған газ ғаламдық жылынуға
әкеліп соғады
Адам денсаулығына зиянды
a) Индукциялық
Зарядталған таяқты жақындату/ жақындаған
беттері әр аттас зарядталады
b) Үйкеліс
Шармен матаны үйкеген кезде/ әр аттас
зарядталады
?1 + ?2 + ⋯ + ?? = ?????
а) -2 Кл; -2 Кл; -2 Кл
b) 1,25 ∙ 1019 электрон
І. Аттас
ІІ. Әраттас
?=?

10 Н
-3

9

?

|?1 ||?2 |
?2

?=?

1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1

5 ∙ 105 Н/Кл

Диэлектриктердiң жұқа қабатымен бөлiнген
модульдары бойынша тең әр аттас зарядталған екi
өткiзгiштен тұратын жүйесiн айтады.
??0 ?
?=
?
Жалпы балл:
10

1

18

1
1

1
25

Қосымша ақпарат

3-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
3-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны – 25 балл
Тапсырма түрлері:
КТБ – көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ – толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы

Берілген нұсқа көп таңдауы бар тапсырмаларды, қысқа және толық жауапты
сұрақтарды қамтитын 10 тапсырмадан тұрады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларға білім алушылар ұсынылған жауап нұсқаларынан
дұрыс жауабын таңдау арқылы жауап береді.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар есептелген мәні, сөздер
немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушыдан максималды балл жинау
үшін тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі. Білім
алушының математикалық тәсілдерді таңдай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.

19

3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
Ойлау
Орындау
Бөлім
дағдылары Тапсырма

Тапсырма
уақыты, Балл* бойынша
Бөлім
Тексерілетін мақсат
ның
саны*
тапсырма*
түрі*
мин*
балл
деңгейі
Тұрақты
8.4.2.2 – электр схемасын
ТЖҚ
электр тогы
графикалық бейнелеуде электр
Қолдану
3
3
2
тізбегі элементтерінің шартты
белгілерін қолдану
8.1.3.1 – эксперименттен деректерін
Жоғарғы
ТЖҚ
жинақтау, талдау және өлшеу және
деңгей
7
13
9
қателіктерін ескеріп жазу
дағдылары
8.4.2.12 – жұмыс және қуат
ҚЖ
6
18
4
3
2
формулаларын есептер шығаруда
Қолдану
ҚЖ
5
4
2
қолдану
8.4.2.17 – қысқа тұйықталудың пайда
Білу және
6
ҚЖ
4
2
болу себептерін және алдын алу
түсіну
амалдарын түсіндіру
8.4.2.18 – сұйықтардағы электр тогын Білу және
1
КТБ
1
1
сипаттау
түсіну
8.4.3.3 – тогы бар түзу өткізгіштің
Қолдану
9
ҚЖ
3
2
және соленоидтің айналасындағы
өріс сызықтарының бағытын
Электромагн
Қолдану
10
ҚЖ
2
1
анықтау;
4
иттік
7
8.4.3.7 – электромагниттік индукция
Білу және
құбылыстар
8
ТЖҚ
6
3
құбылысын түсіндіру
түсіну
8.4.3.2 – магнит өрісінің
Білу және
2
КТБ
1
1
сипаттамаларын түсіндіру
түсіну
Барлығы:
10
40
25
25
Ескерту:* - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

20

Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Физика» пәнінен 3-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Электролит арқылы ток өткен кезде электродтардағы заттың бөлініп шығу процесі... деп
аталады (бос орынға қажетті сөзді таңдап қойыңыз).
A) Аниондар
B) Электролиз
C) Электролит
D) Электрохимиялық эквивалент
[1]
2. Эрстедтің тәжірибесіне сай келетін суретті таңдаңыз.

A)

B)

C)

D)
[1]

3. Суретте электр тізбегі бейнеленген.

a) Берілген электр тізбегін шартты белгілер арқылы сызып көрсетіңіз.
[1]
b) Сызбаға шамның кернеуін анықтау үшін вольтметрді салып көрсетіңіз.
[1]
4. Суретте электр шәйнегі көрсетілген.

230 В ток көзіне қосылған электр шәйнегінің қыздырғышының қуаты 2000 Вт.
Ток күшінің шамасын анықтаңыз.
Ток күші =.......................................А
[2]
21

5. Суды қыздыру кезіндегі Санкей диаграммасы арқылы электр көрсетілген.

Берілген диаграмманы және (а) тапсырмасының кейбір мәндерін қолдана отырып суды
жылыту кезіндегі электр шәйнегінің жұмыс істеу уақытын анықтаңыз.
[2]
6. Электр шәйнегінде сақтандырғыш орнатылған.
Төменде рұқсат етілетін сақтандырғыштар мәндері көрсетілген.
1A 3A
7A
13 A
Қай мән жоғарыда көрсетілген электр шәйнегіне сай келеді? Сан мәнін дөңгелектеп беру
арқылы көрсетіңіз. Жауабыңызды түсіндіріңіз.
...........................................................................................................................................................
[2]
7. Өткізгіштің кедергісін анықтау үшін оқушы төмендегідей тізбек жинайды. Бірақ ол жұмыс
істемейтіндігін байқайды.

а) Оқушының жіберген үш қателігін анықтаңыз.
1)..................................................................................................................................................
2) .................................................................................................................................................
3) .................................................................................................................................................
[3]

22

b) Оқушы өз қатесін анықтап дұрыстағаннан кейін кестедегідей мәндерді алады.
Ток күші /А

Кернеу /В

0,00

0,00

0,24

1,50

0,58

3,50

0,89

5,5

1,22

7,5

1,51

9,5

Кедергі/Ом

Өткізгіш үшін кернеу мен токтың тәуелділік графигін сызыңыз.

[2]
с) Жоғарыдағы
толтырыңыз

кестедегі мәліметтерді пайдаланып, кедергіні анықтап бағанды
[1]

d) Кедергінің абсолют кателігін, кедергінің орташа мәнін, және салыстырмалы кателігін
табыңыз
∆R =

R орт =
?=

[3]

8. Оқушы кернеудің алынуын зерттеуде.
23

а) Ол құралдарды суретте көрсетілгендей жинайды. Яғни серіппеге магнитті бекітеді,
астына кернеудің сан мәнін көрсететін гальвонометр жалғанған катушканы орналастырады.

Оқушының жасаған тәжірибесінің нәтижесі қандай болатынын сипаттап жазыңыз.
[2]
b) Егер оқушы (а) тапсырмасында алған бір тұрақты магнитінің орнына екеу алатын
болса, кернеу қалай өзгеретіндігін сипаттап жаз.
[1]
9. а) Суретте тогы бар өткізгіш маңындағы магнит индукция векторы бейнеленген.

Өткізгіш бойынан жүрген ток бағытын салып көрсетіңіз.
[1]

b) Өткізгіштің оң және сол жақтарындағы магнит индукция векторларының бағыттарын
анықтаңыз.

24

[1]
10. Суретте соленоидтан ток жүргендегі магнит индукция векторы бейнеленген.

Соленоид бойынан жүрген ток бағытын салып көрсетіңіз.
[1]
Жалпы балл: 25

25

3-тоқсан бойынша балл қою кестесі

1
2
3

4
5
6
7

8

Жауап

Балл

В
А

1
1
1

a)
b) Шамға вольтметр параллель жалғануы тиіс
P=IU,
?
? = ? =8.7 A
? = ??
0,9 c

13 А, 8,7 < 13
ток шамасы жоғары
а) Жіберілген қателіктер:
Амперметр паралель жалғанған
Вольтметр тібектек жалғанған
Батарейка дұрыс жалғанбаған
b) Остерге кернеу мен токты орналастыруы қажет
Маштабқа сай нүктелерді белгілеуі қажет
Барлық нүктелерге қатысты түзу жүргізуі қажет
Графигін салады
c)
Кедергі/Ом
0,00
6,25
6,00
6,20
6,15
6,30
d) 0,15
6,15
2,4%
а) Серіппе қозғалысқа келмесе кернеудің мәні 0
Егер серіппе қозғалысқа келсе, кернеудің мәні өзгеріп
отырады (- және +)
b) Магнит өрісі күшейеді/ кернеу артады
a) ток күші жоғары бағытталған
b) сол жақ бізге қарай, оң жақ бізден ары

1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1

1
1
1
1
1

10

1
1
1
1

Жалпы балл:

25

9

26

Қосымша
ақпарат

4-ТОҚСАННЫҢ ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУ СПЕЦИФИКАЦИЯСЫ
4-тоқсанның жиынтық бағалауына шолу
Ұзақтығы – 40 минут
Балл саны – 25 балл
Тапсырма түрлері:
КТБ – көп таңдауы бар тапсырмалар;
ҚЖ – қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;
ТЖ – толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.
Жиынтық бағалаудың құрылымы

Берілген нұсқа көп таңдауы бар тапсырмаларды, қысқа және толық жауапты
сұрақтарды қамтитын 7 тапсырмадан тұрады.
Көп таңдауы бар тапсырмаларға білім алушылар ұсынылған жауап нұсқаларынан
дұрыс жауабын таңдау арқылы жауап береді.
Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға білім алушылар есептелген мәні, сөздер
немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.
Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушыдан максималды балл жинау
үшін тапсырманың шешімін табудың әр қадамын анық көрсетуі талап етіледі. Білім
алушының математикалық тәсілдерді таңдай алу және қолдана алу қабілеті бағаланады.
Тапсырма бірнеше құрылымдық бөліктерден/сұрақтардан тұруы мүмкін.

27

4-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы

Бөлім

Тексерілетін мақсат

Жарық
8.5.1.9 – экспериментте
құбылыстары шынының сыну көрсеткiшiн
анықтау
8.5.1.4 – жазық айнада дененің
кескінін алу және оны сипаттау
8.5.1.8 – тәжирибеге сүйене
отырып толық ішкі шағылу
құбылысын түсіндіру
8.5.1.14 – жұқа линзаның
фокустық қашықтығын және
оптикалық күшін анықтау
8.5.1.15 – көздің алыстан
көргіштігі мен жақыннан
көргіштігін түзетуді сипаттау

Ойлау
Орындау
Бөлім
Тапсырма

Тапсырма
дағдыларының
уақыты, Балл* бойынша
саны*
тапсырма*
түрі*
деңгейі
мин*
балл
ТЖҚ
Жоғарғы деңгей
2
12
7
дағдылары
Білу және
түсіну

1

ҚЖ
ТЖҚ

2

3

Қолдану

4

ТЖҚ

3

2

5

ТЖҚ

10

5

6

ҚЖ

5

2

7

ТЖҚ

5

4

3

ҚЖ

3

2

40

25

7

Қолдану
Жоғарғы деңгей
дағдылары
Қолдану
Қолдану

Барлығы:
Ескерту:* - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

7

28

25

25

Тапсырма үлгілері және балл қою кестесі
«Физика» пәнінен 4-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың тапсырмалары
1. Жазық айнада түскен сәуленің кескіні алынған.
а) Дұрыс екі тұжырымды белгілеңіз.
Жауабыңызды «+»
арқылы белгілеңіз

Тұжырым
Жазық айнадағы кескін жалған
Денеден шыққан сәуле жазық айнадағы кескін арқылы өтеді
Жарық толқыны бойлық толқын болып табылады
Түскен сәуле әрқашан шағылған сәулеге тік бұрышпен түседі
Жазық айнаға түскен сәуле бұрышы мен шағылған сәуле бұрышы тең
b) Суретте қолдан жасалынған перископ көрсетілген.

[2]

Көзге келіп түсетін жарық сәулесінің жолын салып көрсетіңіз.
[1]
2. Оқушы жарықтың сынуын зерттеу үшін суретте көрсетілгендей шыныны қолданады.

а) Оқушының зерттеуін жүргізу үшін қажетті үш құрал-жабдықты жазыңыз.
1) ...................................................................................................................................................
2) ...................................................................................................................................................
3) ...................................................................................................................................................
[3]

29

b) Р нүктесіне жарық сәулесін түсіргені келесі суретте көрсетілген. Мұндағы, Р – екі
ортаның шекарасына түсу нүктесі

Неліктен түскен сәуленің жолы шыныға өткенде өзгереді?
[1]
c) Оқушы тәжірибені түсу бұрышын 10°-тан 40°-қа дейін өзгертіп, төмендегідей кестені
алады.


і

r

1

10

2

6,5

??? ?
0,17

??? ?

20

13

0,34

0,22

3

30

19,5

0,5

0,33

4

40

25

0,64

0,42

n

0,11

Алынған мәліметтерді пайдалана отырып, әрбір эксперимент үшін сыну көрсеткішін
анықтаңыз
[2]
d) Сыну көрсеткішінің орташа мәнін табыңыз.
[1]
3. Суретте адам көзіне келіп түскен сәуле бейнеленген.

a) Көз ақауының атын жазыңыз.
b) Суреттегі көз ақауын жою үшін қандай линзаны қолдануға болады?

[1]
[1]

30

4. Оптикалық талшық жарықтың толық шағылуы туралы заңға негізделіп жасалған.
a) Суреттен оптикалық талшық арқылы өткен сәуленің жүру жолын толықтырыңыз.

b) Жарық сәулесінің толық ішкі шағылуына қажетті бір шартты жазыңыз.

[1]
[1]

5. Денеден линзаға дейінгі қашықтықты 60 см, ал линзадан кескінге дейінгі арақашықтықты
30 см. Дөңес линзаның фокустық арақашықтығын анықтаңыз. Сызбасын сызыңыз.
[5]
6. Оқушы дөңес линза арқылы эксперимент жасады. Ол денені линзадан әртүрлі қашықтыққа
орналастыру арқылы кескіннің линзадан қандай қашықтықта шығатындығын зерттеді.
Денеге дейінгі арақашықтық/см

120 60 40 30 25

Кескінге дейінгі арақашықтық / см

40

30 60 24 100

Кескінге дейінгі арақашықтықты өлшегенде оқушы өзінің дұрыс алған нәтижелерін кестеге
жоғарыда көрсетілгендей шатастырып жазып алды.
Төмендегі кестеге оқушы шатастырып жазғанын дұрыс орналастырыңыз.
Денеге дейінгі арақашықтық/см

120 60 40 30 25

Кескінге дейінгі арақашықтық / см

[2]
7. а) Егер линзадан денеге дейінгі қашықтық 75 см болса, линзадан кескінге дейінгі
қашықтық қанша болар еді? (Дөңес линзаның фокустық арақашықтығы 25 см).
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
b) Линзаның оптикалық күшін анықтаңыз.
________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________ [2]
Жалпы балл: 25

31

4-тоқсан бойынша балл қою кестесі

1

2

Жауап

Балл

a) Жазық айнадағы кескін жалған
Жазық айнаға түскен сәуле бұрышы мен шағылған сәуле
бұрышы тең
b)

b)
Шыны тығыздығы ауа тығыздығынан жоғары
c)
sin ?
=?
sin ?
1,55
1,55
1,52
1,52

4

1

а)
1) Жарық көзі (саңылау қойылған фонар)
2) Кеңсе инесі
3) Сызғыш/ транспортир

3

1
1

1
1
1
1
1

1

d) 1,53
a) Жақыннан көргіштік
b) Ойыс линза

1
1
1

a) Сурет түскен сәуле мен шағылған сәуле арасындағы бұрыш
тең бола отырылып аяқталуы қажет

1

32

Қосымша
ақпарат

b)

1
формуласындағы

5

sin ? =
1

?

1

?2
?1

= +
?

1

(?2 ˂?1 ) онда sin ? =

болса,
1

?1

1
1

?

20 см
Дененің орналасуын сызады
Кескіннің орналасуын сызады
Сызбада линзаның фокусын көрсетеді

1
1
1

6
Денеге дейінгі арақашықтық/см
Кескінге дейінгі арақашықтық / см

7

а)

1

?

37,5 см

1

= +

b) ? =

2,67 дптр
Жалпы балл:

?

1

120 60 40 30 25
24 30 40 60 100

1

2

1

?

1
1
1

?

25
33

Кесте
толықтай
дұрыс
толтырылса
ғана 2 балл.
Кестеде бір
немесе
бірнеше
дұрыс
жауап
болса, онда
1 балл.

34
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!