Материалдар / ПЕДАГОГИКА ДЕГЕНІМІЗ НЕ
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

ПЕДАГОГИКА ДЕГЕНІМІЗ НЕ

Материал туралы қысқаша түсінік
СТУДЕНТТЕРГЕ МУГАЛИМТДЕРГЕ
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
14 Желтоқсан 2019
247
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

«Математика» пәні бойынша оқу жоспары
(орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында)
1-сынып

Мазмұны
Ұзақ мерзімді жоспар ............................................................................................................................................... 1
Тілдік мақсаттар туралы ........................................................................................................................................ 6
Орта мерзімді жоспар ............................................................................................................................................. 8
1.1A бөлігі: Геометриялық фигураларды оқу ............................................................................................................ 8
1.1B бөлігі: Сан ұғымы ............................................................................................................................................... 19
1.1C бөлігі: Сандарды салыстыру және өлшемдер ............................................................................................... 26
1.2А бөлігі: Сандарды қосу және азайту ................................................................................................................. 37
1.2В бөлігі: Сандық заңдылықтарды зерттеу ........................................................................................................ 47
1.2C бөлігі: Санау, өлшеу және жазу ....................................................................................................................... 56
1.3A бөлігі: Теңдіктер және теңсіздіктер .............................................................................................................. 62
1.3B бөлігі: Өрнектер ................................................................................................................................................. 69
1.3C бөлігі: Уақыт туралы түсінік ......................................................................................................................... 77
1.4A бөлігі: Ақшаны қолдану ..................................................................................................................................... 83
1.4В Бөлігі: Заттарды белгілері бойынша топтастыру. Элементтер жиынын құру....................................... 90
1.4C бөлігі: Объектілердің бағыты мен орналасуы................................................................................................ 97
Қысқа мерзімді жоспар.......................................................................................................................................... 93
Сабақ жоспары ....................................................................................................................................................... 93

Ұзақ мерзімді жоспар
Математика пәні 1 сынып

1- тоқсан
1.1A – Геометриялық
фигураларды оқу
Кеңістікте бағдарлау
Заттардың кеңістіктегі орны (сол
жақта, оң жақта, жоғарыда, төменде,
астында, үстінде, арасында, қатар,
алдында, артында және т.б.)
Қарапайым геометриялық
фигуралармен танысу (нүкте, түзу,
сәуле, кесінді)
Жиын құрастыру. Жиындарды
салыстыру (пішіні, өлшемі, түсі,
ұзындығы, массасы,
сыйымдылығы, бағасы, ауданы)
Заттарды біріктіру және бөліп алу
Сызық түрлерімен танысу
Заттар мен фигуралар
Жазық геометриялық фигураларды
құрастыру
Геометриялық фигуралармен
ойналық та, жасалық

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

2 - тоқсан

3 - тоқсан

1.2A – Сандарды қосу және азайту 1.3A – Теңдіктер және теңсіздіктер

Қосу және азайту амалдары.
«+», «-», «=» таңбалары.
Сандық кесіндімен жұмыс
(2,5,10). «+», «-» таңбаларын
қолданып өрнектерді жазу.
Қосу және азайту амалдарының
компоненттерімен танысу
Қосу кестесін қолдану.
Өрнек туралы ұғым
Азайту кестесін қолдану.
Қосу және азайту амалдарының
байланысы түсінігі.
Есептер. Қосынды мен қалдықты
табуға берілген есептер. Белгісіз
азайтқышты табуға берілген
есептер. Санды бірнеше бірлікке
арттыру/кемітуге берілген
есептер. Амалдар тәртібін түсіну
(қосудың ауыстырымдылық
заңы).
Жақшасыз өрнектегі амалдар
тәртібі.

1

Теңдік дегеніміз не?
Теңдіктер мен теңсіздіктерді оқу
және жазу
Санды бірнеше бірлікке
арттыру/кемітуге берілген есептер
Саяхат туралы ақпаратты
салыстыру
Саяхат туралы жобалық есептерді
шешу.
Берілген саннан бірнеше бірлік
артық немесе кем санды табуға
арналған есептер
Бip санның екінші саннан қанша
бірлік артық немесе кем екенін
анықтауға арналған есептер

4 - тоқсан
1.4A – Ақшаны қолдану

Монетаны (теңгені) танып білу.
«Тағам және сусын»
тақырыбын зерттеу –
дәмханада төлем жасау.
Ақшамен іс-әрекеттер жасау
кезінде қосу және азайту
дағдыларын пайдалану.
Ақшамен іс-әрекеттер жасауға
берілген есептерді шешу.
Ақшаны санау және артық
ақшаны қайыру. Есептерді
шешудің түрлі тәсілдерін
қарастыру.
Жанама сұрағы бар есептер
Жобалық есептер шығару
(ақшамен іс-әрекет жасау)

1- тоқсан
1.1B – Сан ұғымы
Заттарды санау. Реттік сан.
Сан және цифр ұғымы.
Сандарды оқу, цифрларды жазу,
цифрды байланыстыра білу,
цифрдың атауы және заттар саны (1ден 5-ке дейінгі сандар мен цифрлар)
Сан түзуін оқып білу

1.1C –Сандарды салыстыру және
өлшемдер
Сан түзуінде сандарды зерттеу.
Сандық аралықтарды қарастыру.
Сандарды оқу, цифрларды жазу,
цифрды, оның атауын және
заттардың сәйкес санын
байланыстыра білу (0 саны және
цифрі. 6-дан 10-ға дейінгі сандар мен
цифрлар).
5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

2 - тоқсан

3 - тоқсан

1.2B - Сандық заңдылықтарды
зерттеу
Ондықтармен санау. Дөңгелек
сандар.
Ондықтарды қосу және азайту
20-ға дейінгі сандардың атауы .
Бір таңбалы және екі таңбалы
сандар.
Екі таңбалы сандардың разряд
бірліктері.
16±3 түріндегі қосу және азайту
100 көлемінде санау. Сандардың
нөмірленуі.
Жұптап санау. Тақ және жұп
сандар.
Тізбектер заңдылығы
1.2C – Санау, өлшеу және жазу

1.3B – Өрнектер

Өрнек түрлері.
Әріпті өрнектер.
Әріпті өрнектерді қолданып
теңдіктерді құрастыру.
Өрнектерді салыстыру.
Белгісіз қосылғышты табуға
берілген есептер.

2

1.4B – Заттарды белгілеріне
қарай топтастыру.
Элементтер жиынын құру
Жиындарды құрастыру
тәсілдерінің негіздемесі.
Логикалық есептерді зерттеу
және шешу.
Пиктограмма және бағанды
диаграммалар құру.

Теңдеулерді шешу.

1.3C Уақыт туралы түсінік

Ұзындықтың өлшем бірліктері –
сантиметр, дециметр.
Периметр туралы түсінік.
Салмақтың өлшем бірліктері.
Килограмм.
Сыйымдылықтың өлшем
бірліктері. Литр.
Өлшем мен сандар жүйесінің

4 - тоқсан

Уақыттың өлшем бірліктері.
Белгілі бір уақыт аралығында не
орындай аламыз?
Уақыттың өлшем бірліктерін
салыстыру.
Уақыт бірліктерінен құралған
белгісіз азайғышты табуға берілген

1.4C –Объектілердің бағыты
мен орналасуы
Сызықтар мен фигураларды
зерделеу.
Сызықтар мен жазық
геометриялық фигураларды
сызу біліктілігін дамыту.
Геометриялық терминдерді
қолдану.
«Тәні саудың – дені сау»
тақырыбында заттардың

1- тоқсан
Қоршаған ортадағы заттарды қалай
өлшейміз.
Сантиметр. Литр. Килограмм.
Стандартты өлшем бірліктерін
қолдану (см, кг, л). Сыныптағы,
мектептегі заттарды салыстыру.

2 - тоқсан

3 - тоқсан

арасындағы байланыс түсінгі.

есептер.

4 - тоқсан
орналасуы мен бағытын
көрсететін терминологияны
пайдалану.
Фигуралар арқылы заңдылық
ұғымын дамыту

Ескерту:
Ұ = ұжымдық жұмыс
Т = топтық жұмыс
Ж = жұппен жұмыс
Ө= өзіндік жұмыс
ОТ = оқушының тәжірибесі
МК = мұғалімнің көрсетілімі (демонстрациясы)
Қ= қалыптастырушы бағалау
Орта мерзімді жоспардың «Оқыту ресурстары» бөлігінде мұғалімдерге қосымша ақпарат ретінде ағылшын тіліндегі дереккөздер берілді.

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

3

Тілдік мақсаттар туралы
Оқытуда пән мазмұны мен тілді оқып үйренуге тең қолдау көрсетілетін оқу ортасын құру
көзделеді. Әр пәннің өз тілдік стилі бар, оны нақты бір пәннің «ғылыми тілі» деп атауға болады.
Ғылыми тіл – пәннің мазмұнын оқып үйрену, ойлау қабілетін және пәндік мазмұнның негізгі
ұғымдарымен жұмыс істеуді жақсарту үшін қолданылатын негізгі құрал.
Тілдік мақсаттар ғылыми тілді үйрену үшін маңызды құрал болып табылады. Оқушылар
үшін өздерінен не күтілетіндігін түсіну тілдік мақсаттардың анық құрылуына байланысты. Сондайақ, тілдік мақсаттар оқытушылар мен оқушыларға оқуға деген ынтаны қалыптастыруға, өлшеуге
және қолдауға көмектеседі. Пән мазмұны мен ғылыми тілді қатар оқытуды үнемі назарда ұстайтын
пән мұғалімдері оқушыларға үлгі көрсетіп, пән мен тілді оқып үйренуге көмектеседі.
Ғылыми тілді оқып үйренуді қолдау үшін оқытушыларға сабақ жоспарларына келесі оқу
мақсаттарын жүйелі түрде қосу ұсынылады:

оқушылар назарын ғылыми тілге аудару (мәселен, пән бойынша оқу мақсаттарына
жету үшін қажет терминология немесе тұрақты тіркестері бар лексиканы қолдану);

пән мазмұнының ұғымдарымен жұмыс істеуге қажетті жұмыс тілін қолдану
(мысалы, топтық жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя білу, жағдайды талдау және пікірталас жүргізу
үшін қажетті сөздер мен сөз тіркестері);

алдын ала оқыту, оның ішінде ең бастысы, пәнді оқуда дұрыс қолдана білу үшін
қажетті терминология мен тіркестер жиынтығын қамтитын лексиканы алдын ала орынды
контексте қолдану;

оқушылардың төрт дағдының барлығын түрлі әрекеттерде (мысалы, оқылымтыңдалым, оқылым-жазылым, оқылым-айтылым,тыңдалым-жазылым және т.б.) түрлі мақсаттарға
қол жеткізу үшін қолдану;

оқушыларды пікірталас диалогтарға қатыстыру (мәселен, оқушылардан қысқа
жауаптарды қабылдамау, білімді ғана көрсететін сұрақтарды қоймау; оқушыларды өз білімін
нәтижелі талқылау үшін пайдалануға ынталандыру, сондай-ақ оқушылар диалогқа қатыса алуы
үшін барынша бай лексикалық қормен қамтамасыз ету);

тілге тән оқу дағдыларын дамыту (мәселен, таңдамалы түрде тыңдау, түсіндіру,
металингвистикалық және метакогнитивтік танымды дамыту, басқа сөзбен айту, сөздікпен жұмыс
дағдылары);
• тіл туралы сын тұрғысынан ойлауды дамыту (мәселен, тілдерді салыстыру,
оқушылардың тілді барынша нақты пайдалануға ынталандыру, тілді оқудағы жетістіктерді
бағалау);

сабақ басында тілдік мақсатты белгілеу, сабақтың соңында осы мақсат бойынша
жетістіктерді талқылау.
Тілдік мақсат үлгісі оқу жоспарының әр бөлімінде көрсетілген. Тілдік мақсат үлгісі
сонымен бірге ғылыми тілдің құрамдас бөліктерін қамтиды, оны пайдалану мен есте сақтауға
оқушылардың назарын аудару маңызды. Бұл құрамдас бөліктер келесі тақырыпшалармен
көрсетілген:
(1) пәнге тән арнайы лексика және терминология,
(2) диалог/жазылым үшін қажетті сөз тіркестері. Берілген тіл оқушылар үшін түсінікті әрі
анық болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне
көмектеседі.
Тілдік мақсаттарды анықтау үшін келесі етістіктерді пайдалануға болады: саралау,
санаттарға бөлу, таңдау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, қарсы қою, көшіру, құрастыру, сынау,
анықтау, суреттеу, әзірлеу, бағалау, түсіндіру, мысал келтіру, жорамалдау, анықтау, негіздеу,
келіссөздер жүргізу, болжау, өндіру, балама шешімдер ұсыну, себептерді түсіндіру, пысықтау,
қайта ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, қайта қарап шығу, көшіріп алу, рөлдік ойындар
ойнау, қорыту, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз сөзімен анықтама жазу,
безендіру.
Тілдік мақсаттардың кейбірін пән мазмұнын оқу мақсаты деп те есептеуге болатынына
қарамастан, мазмұн мен тілдің бөлінуі оқушылардың мазмұнға да, тілге де баса назар аударуына
көмектеседі. Бұл, сондай-ақ, жауаптар мен шешімдер іздеу үшін қолданылатын үдерістермен
салыстырғанда, жауаптарға/шешімдерге аударылатын назарды теңгерімге келтіруге көмектеседі.
5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Атап айтқанда, осындай үдерістерге баса назар аудару арқылы тілдің барынша нақты
пайдаланылуына және ойлау әрекетінің жақсаруына мүмкіндік жасауға болады.

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Орта мерзімді жоспар
«Математика» пәні. Бастауыш мектеп. 1-сынып
1.1A бөлігі: Геометриялық фигураларды оқу
Осыған дейін меңгерілген білім
Оқушылардың сурет салу, геометриялық фигураларды және шаблондарды қолдану тәжірибелері болуы тиіс. Кеңістіктіктегі фигураларды ойын барысында,
мысал құрастыруда пайдалана білу керек.
Контекст
Бұл бөлім оқушыларды әртүрлі сызықтар, жазық және кеңістіктік геометриялық фигуралар ұғымдарын енгізе отырып геометрияны оқуға дайындайды.,
геометриялық фигураларды талқылау барысында «Өнер» пәнімен байланыс жүзеге асырылады.
Осы бөліктегі «Математика» пәнінің тілдік мақсаты
Төменде оқушыларға қажетті ғылыми тіл қамтылған тілдік мақсат үлгісі берілген.
Пәндік мақсат

Кеңістік туралы түсініктерін
қалыптастыру (сол жақта, оң жақта,
жоғары, төмен, алдында,артында,
арасында, үстінде)
Қарапайым геометриялық фигуралармен
танысу.(нүкте,түзу, сәуле, кесінді)
Сынып бөлмесіндегі фигураларды
тауып атау
• Геометриялық фигураларды
анықтауға мүмкіндік беретін
қасиеттерді талқылау
• Сурет және конструкция құрастыру
үшін геометриялық фигураларды
пайдалану
• Геометриялық фигуралардың белгілері
негізінде ойыншықтарды жинақтау және
5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Пәнге қатысты лексика мен
терминология

Тілдік мақсат
Оқушылар:
Заттарды
белгілеріне сәйкес
жиындарға
біріктіруін
талқылап,
дәлелдейді

Бұл:


сол жақта, оң жақта, жоғары,
төмен, алдында,артында,
арасында, үстінде
 нүкте, сәуле, түзу, кесінді.
 себептері, критерилері,
ерекшеліктері, белгілері
 кеңістіктік фигуралар, үш
өлшемді форма, шар, цилиндр,
конус, пирамида, призма, текше
• жазық геометриялық фигуралар,
екі өлшемді фигура, үшбұрыш,
шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш
 нүкте, сызық, сынық сызық, тұйық
сызық және тұйықталмаған сызық,
аймақ және шекара

Айтылымға(диалогқа)/жазылымға қажетті
тіркестер
Талқылау:
• Оларды неліктен топтастырамыз?
• Бұл фигуралардың қандай ортақ белгілері бар?
• Мұндай фигураларды қайда қолдандыңыздар?
Айта аласыз ба …?
•Неліктен бұл фигураны шаршы деп атаймыз, ал
мына фигура шаршы емес?
•Неліктен үшбұрышты дәптерлерді
пайдаланбаймыз?
• Сынып бөлмесіндегі жазық фигураларды
атаңыздар
• Өздеріңіз таңдаған белгілер бойынша барлық
ойыншықтарды атаңыздар.
• Суреттеріңіздегі фигуралардың атауын
айтыңыздар

топтастыру
• Фигураларды өлшемі бойынша
салыстыру

біріктіру, алып тастау

Тілдік мақсаттың өзге үлгілерін құру және ғылыми тілді оқыту үшін қосымша көмек ретінде жоғарыда келтірілген «Тілдік мақсаттары туралы» бөлімін
басшылыққа алыңыз.
Қысқаша шолу
Оқушылар заттарды, сызықтарды және пішіндерді негізгі белгілері бойынша ажырата алады.

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме
1.3.2.3

1.3.1.2

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Оқу
мақсаттары
Күнделікті
сөзінде
қоршаған заттар
арақашықтығын,
орналасуын,
бағытын
анықтайтын
терминдерді
(алдыңғы-артқы,
оңға- солға,
жоғары-төмен,
арасы,
жанында,үстінде
, астында,
ішінде,
сыртында,
ортасында)
қолдану;
Нүкте, түзу,
қисық, сынық
сызықтар, сәуле,
тұйықталған
және
тұйықталмаған
сызықтар,
кесінді, шекара
туралы түсінік
қалыптастыру
және оларды
ажырата білу;

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

Оқыту ресурстары

Кеңістік туралы түсінік. Заттардың
кеңістікте орналасуы (оң жақ, сол жақ,
жоғарыда, төменде, артында, алдында,
арасында, үстінде)
(Ұ) Пайдаланылатын әрбір сөзді және сөз
тіркесін түсіндіріңіз. Терминдердің
мағынасын түсіндіру үшін тиісті
орындарда (мысалы, ойыншық үй), егер
қажет болса, орналасуын, бағытын
ойыншықтардың (қуыршақ, ойыншық
жануарлар және т.б.) көмегімен моделдеп
көрсетіңіз. Оң жақ, сол жақ, жоғарыда,
төменде, артында, алдында, арасында,
үстінде сөздері қолданылады.
(Ж,Қ) Тиісті орынды тауып оқушыларға
арнайы бағыттарда кезекпен қозғала
отырып жұппен жұмыс істейтінін
айтыңыз.Мысалы,сіз жұбыңыздың алдына
тұрыңыз,одан оң жағына тұрыңыз.
Терминологияны түсінбеген оқушыларды
бақылаңыз, қажет болған жағдайда
сөздердің мағынасын қайта түсіндіріңіз.
Сызғыш, қарындаш
Көрсету үшін жіп, ленталар
т.б

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

1.3.1.1

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Заттарды
Қарапайым геометриялық фигуралармен
формасына,
танысу (нүкте, түзу, сәуле, кесінді)
сыйымдылығына (Ұ) Оқушыларға түзу сызық сызуды және
, түсіне,
оның түзу деп аталатынын, оның шексіз
материалына,
екенін әрі басы мен соңы болмайтынын
т.б. қарап негізгі айтыңыз. Сосын түзудің бойына бір нүкте
қасиеттерін
белгілетіңіз. Нүктеден оңға немесе солға
ажырату және
сызылған түзуді сәуле деп аталатынын, ал
салыстыру
нүкте сәуленің басы болып табылатынын,
сәуленің соңы болмайтынын түсіндіріңіз.
Енді түзудің бойына екінші нүктені салуды
тапсырыңыз.Екі нүктенің арасы кесінді деп
аталатынын түсіндіріңіз.

Мұғалімге арналған ескертпелер

Оқыту ресурстары

Оқушыларды кесінді, сәуле, түзуді
ажырата білуі үшін бірнеше
жаттығулар арқылы
дағдыландырыңыз. Дәптерге
қарапайым фигураларды (нүкте, түзу,
сәуле, кесінді) салуды ұсыныңыз.
Қоршаған ортадан ұқсас мысалдар
келтіруін сұраңыз.

Топтарды құру. Заттардан құралған
топтарды (формасы, мөлшері, түсі,
ұзындығы, массасы, сыйымдылығы,
бағасы, ауданы бойынша) салыстыру.

Жиындарды
олардың
белгілері арқылы
классификациял
5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

(Ұ) Заттарды топтарға қалай бөлуге
болатынын көрсету үшін карточкалар мен
сақиналар жиынтығын пайдаланыңыз.
Заттар әр топқа белгілі бір критерийлер
бойынша жинақталады, мысалы, қызыл
түсты заттар, жұмсақ заттар және т.с.
(Т) Оқушыларға ретсіз салынған қарындаш,

Мұғалім осы іс-әрекетте қаншалықты
түсіндіру және көрсетудің барысын
бақылап, оқушыларды әрі қарай
өздігінен зерттеулер жүргізуге
бағыттайды.
Оқушыларға мұғалім заттардың ортақ

Ойыншықтар жиынтығы,
сынып бөлмесіндегі заттар,
интерактивті жабдықтар,
таныстыру слайды,
тренажерлер.

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме
1.2.4.1

Оқу
мақсаттары
ау

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
контейнер, мата қиықтары бар қорап
беріледі. Оқушыларды ақылдаса отырып
заттарды белгілері бойынша топтастыруын
сұраңыз. Қораптағы заттарды топтастыру
себептерін түсіндіреді.
(Т,Қ) Топтарға өзара қарым-қатынас
жасауға, яғни өзге топтардың заттарды
қандай ортақ белгі бойынша
топтастырғанын көруге мүмкіндік беріңіз.
Бұл пікір алмасулар қалыптастырушы
бағалауға пайдалы ақпарат көзі болуы
мүмкін.
Заттарды біріктіру және алып тастау
(Ж) Оқушыларға заттар бейнеленген
суретті ұсыныңыз. Оқушылар заттарды
ортақ белгілері бойынша біріктірулері, яғни
топтастырулары керек (мысалы, музыка
аспаптары). Топта қанша заттар бар екенін
санаңыз. Сонан соң топтан оларға тән
белгілері бойынша заттарды алып тастаңыз,
мысалы, музыка аспаптарынан шекті
аспаптарды алып тастаңыз. Қанша зат
болып шыққанын санаңыз. Артық немесе
кем болып шықты ма?
(Ж) Жұппен жұмыс ұйымдастырыңыз. Бір
оқушыға 4 шаршы, ал екіншісіне 3 шаршы
беріңіз. Олардан фигураларды
біріктірулерін сұраңыз. Фигуралар артты ма
немесе кеміді ме. Артты, немесе
математикада мұндай жағдайда фигуралар
саны артты деп айтады. Енді оқушылардан
осы фигуралар санынан 2 фигураны алып
тастауларын сұраңыз. Фигуралар артты ма

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Мұғалімге арналған ескертпелер
белгісі туралы түсінік беруі керек
(топтастырудың белгілері: түсі,
формасы, мөлшері т.б )

Оқыту ресурстары

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

Оқыту ресурстары

немесе кеміді ме? Фигуралар саны кеміді
деген шешім жасаңыз.

1.3.1.2

Нүкте,
сәуле,түзу,
кесінді,сынық
сызықтар,
тұйықталған,
тұйықталмаған
сызықтар,
шекара туралы
түсінік
қалыптастыру
және оларды
ажырата білу

Сызықтарды зерделеу
(Ұ) Сынып бөлмесінде және мектеп
айналасында кездесетін сызықтарды
талқылаңыз. Сөздерді жаңа
терминдерді(тұйықталған немесе
тұйықталмаған түзу сызықтар, шекара,
аймақ ), әр сызықтың ерекшеліктерін
түсіндіріңіз.
(Ұ) Тұйық және тұйықталмаған
сызықтарды құрастыру және оның аймағы
мен шекараларын анықтау үшін «Geogebra»
бағдарламасын пайдаланыңыз. Сөздік
карточкаларға сүйеніңіз.
(Қ) Оқушыларға өздері сызған түзулерін
көрсету үшін жеке ламинатталған парақтар
қолдану ұсынылады.
(Ұ) Әр оқушы жеке ламинатталған
парақшаларында тапсырмаларды
орындауын сұраңыз: нүкте арқылы бірнеше
түзулер жүргізуін, содан кейін әр түрлі
түспен әр екі түзу арасындағы аймақты
бояуын сұраңыз. Бұрыш туралы түсінік
беріңіз.
(Ұ) Оқушылар өздері елестеткен сызықтар
бойымен робот ретінде саяхатқа шыға
алатындай лайықты кеңістікті
ұйымдастырыңыз. Мысалы, қисық сызық,

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Оқушыларға сызу арқылы немесе
пластилиннен түрлі сызықтар
жасауына болады.

Интерактивті тақта арқылы
Гeoгебра бағдарламасымен
қамтамасыз ету

Іс- әрекеттің басқа түрлері: берілген
сызықтар бойынша қандай да бір
затты немесе суретті кескіндеуге
болады. Мысалы, ирек сызықты
жыланға, тұйықталған ирек сызықты
бұлтқа айналдыруға болады және т.б.

‘Show-me’ ресурстар –
ламинатталған карталар мен
маркерлер

Бұл тапсырмадан оқушылар өз
идеяларымен бөлісе алады.

сызық жүргізу:
http://nrich.maths.org/2907
Сызықтардан жасалған
үлгілер мен суреттер:
http://nrich.maths.org/7009
Сөздер жазылған карточкалар
Маркерлік тақталар
Сызбалар жасауға ‘Google
SketchUp’ бағдарламамен
қамтамасыз ету

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

тұйық және т.б. сызықтар бойымен саяхат
жасайды. Сызықтардың белгілерін
қорытындылауын сұраңыз.

1.3.1.3

Жазық
фигураларды
(үшбұрыш,
дөңгелек,
квадрат,
тіктөртбұрыш)
және кеңістіктік
фигураларды
(шар, цилиндр,
конус, пирамида,
тік бұрышты
призма, куб)
тікбұрышты
призма, текше)
танып білу

Заттар және фигуралар
(Ұ) Оқушылармен саны әр түрлі сынық
сызықтармен жұмыс ұйымдастырыңыз.
Оқушылар осы сынық сызықтармен жұмыс
жасай отырып тұйықталған сынық сызық
құрады (сынық сызықтарды
тұйықтайды)және қорытынды шығарады:
Не байқадың?(жаңа фигура пайда болды).
Осы фигураның бұрыштарын
сана.Үшбұрыш, төртбұрыш ұғымын беріңіз,
фигура мен санның арақатынасын
белгілеңіз (қабырғалар, бұрыштар саны,).
(Ұ) Оқушыларға тіктөртбұрыш, шаршы,
үшбұрыш туралы таныстырыңыз. Олардың
белгілерін талқылаңыз (қабырғасы ,төбесі
т.б.). Білімдерін ойын түрінде бекітіңіз.

Бұл кезеңде сіздердің алдарыңызда
келесі мәселелер тұр: оқушыларды
қоршаған ортадағы геометриялық
бейнелерді көре білуге, олардың
қасиеттерін атап көрсетуге,
құрылымдауға, түрлендіруге және
комбинация жасауға үйрету.
Назар аударыңыз! Оқушылардың
өмірлік тәжірибесіне сүйенген
жағдайда ғана берік білім болады.
Оқушыларға кеңістіктік
фигураларды (шар, цилиндр, конус,
пирамида, призма, текше) есте сақтап,
атауларын жатқа айту талап
етілмейді. Бұл фигураларды
оқушылар қоршаған ортада таба білуі
керек, кеңістіктік фигураның әр жағы
жазық фигура болатынын білуі және
түсінуі керек.
Жазық геометриялық
фигуралар (үшбұрыш, дөңгелек,
шаршы, тіктөртбұрыш) мен
кеңістіктік фигураларды (шар,
цилиндр, конус, пирамида) ажырата
білу.

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Оқыту ресурстары

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

Оқыту ресурстары

Неліктен бұл пішіндердің заттар
орамасын жасауда қолданылатынын
сұраңыз. Оқушылардың мектепте
қандай кеңістіктік геометриялық
фигураларды көргенін сұраңыз.
Мектептің формасы қандай? Конус
пен кубқа қатысты сұрақтар қойыңыз:
олардың ерекшелігі неде?
Заттың формасын дұрыс
атағандарына неліктен сенімді екенін
сұраңыз. Бұл жерде әрбір кеңістіктік
геометриялық фигуралардың өзіндік
ерекшеліктері анықталады.
Тұжырымның дұрыстығын тексеру
үшін фигураны көрсетіңіз.

(Ұ) Кеңістіктік фигуралармен таныстыру
(цилиндр, шар, тікбұрышты призма) және
оларды қайда кездестіргендері туралы
талқылаңыз.
(Ұ/Ө,Қ) Оқушыларға «Сиқырлы
қоржындағы» жасырылған фигураны
сыртынан сипау арқылы анықтауын
сұраңыз. Олар фигураларды дұрыс
анықтай ала ма?
Аталған фигуралар моделін таяқшалар
(тіске арналған, сіріңке) мен ермексаз
көмегімен құрастыруларын сұраңыз.
5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Фигураларды сәйкестендіруге және
ажыратуға назар аударыңыз (мысалы,
дөңгелек-шеңбер, шаршы-текше,
дөңгелек-шар).
Тікбұрышты призма мен кубтың
арасындағы, шаршы және
тіктөртбұрыш арасындағы
айырмашылықтарды нақты
түсіндіріңіз.
Жазық фигураларды кеңістіктік
фигуралардың жақтары ретінде
көрсеткен жақсы: пластмассадан
жасалған жазық фигуралар
кеңістіктік фигуралардың жақтары

Кеңістіктік фигуралардың
(пішіндердің) моделі,
қораптардың үлгілері
«Құпия дорбалар» –
жоғарыда көрсетілген
Фигураларды іріктеуге
арналған тапсырма:
http://nrich.maths.org/5997

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Жазық геометриялық фигураларды салу

Мұғалімге арналған ескертпелер
болып табылады.

(Ж)Тіс шұқығыш, таяқша, сіріңке және
ермек саз көмегімен фигураның моделін
салу.

1.1.1.11
Салыстыру
терминдерін
қолдану,
мысалы, артық,
кем, тең, сонша,
қысқа, ұзын,
жеңіл, ауыр,
қымбат, арзан

(Ұ) Оқушылар кеңістіктік геометриялық
фигураны қарастыру және талқылауда оның
әр жағын жеке-жеке қарастырады, әр жақ
жазық фигура екеніне көз жеткізеді. Әрбір
кеңістіктік фигураның атауын және
ерекшеліктерін талқылаңыздар,
оқушылардың білімдерін бекітіңіз.
(Т) Мектеп айналасында кеңістіктік және
жазық фигуралары бар заттарды табу үшін
мүмкіндігінше экскурсия ұйымдастырыңыз.
Кездестірген фигуралардың суретін салып
немесе фотоға түсіруін ұйымдастырыңыз.

Оқушылардың таяқшалар мен
ермексазды немесе басқа да
байланыстыруға жарамды заттарды
(пенопласт шариктері және т.б.)
қолданып фигураның моделін
құрастыруы үшін өзіңіз үлгі жасап
көрсетіңіз.

(Ұ) Жазық фигура кескінін жасау үшін
Geogebra бағдарласын қолданыңыз.
Төбелерін тарту арқылы фигураны
өзгертіңіз.
(Ө) Оқушылардың өздеріне жазық
фигураларды салуға мүмкіндік беріңіз
(торкөз қағазда тік төртбұрыш, шаршы,
үшбұрыш салу).
(Т, Ж) Әр түрлі фигураның қабырғалар,
бұрыштар санын салыстыру. Фигураларды
топтарға бөліңіз, әр топтағы фигуралар
санын анықтаңыз, қай топта фигуралар
көп/аз екенін салыстырыңыз.
(Т, Ж) Оқушылар фигураға немесе бірнеше
фигураға тиесілі немесе тиесілі емес
нүктелерді белгілеп (көрсетіп) қоятын
5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Бұл фигура үшбұрыш бола ма? Неге?

Оқыту ресурстары

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
жаттығуларды пайдаланыңыз, ол келешекте
геометриялық фигураны нүктелер жиыны
ретінде түсіндіруге көмектеседі. Бұл
фигураны бөліктерге бөлу немесе фигураны
басқалардан алу (құрастыру) операциясын
сезіммен, яғни біріктіру, қиылысу
операцияларын мәнісімен орындауға
мүмкіндік береді.

Мұғалімге арналған ескертпелер

Оқыту ресурстары

Geogebra бағдарламасы қол жетімсіз
болса, металл таяқшалары бар
тақтайшаларды пайдалынып немесе
оқушылар топта жіпті, резинканы
қолданып фигураларды
құрастыруына болады.
Жұмыс барысында фигуралардың
белгілерін пысықтап, қорытынды
жасауына бағыт беріңіз.
Оқушылар салыстыруы үшін түрлі
кеңістіктік немесе жазық
фигураларды (сурет, кеспе, үлгісін)
дайындаңыз.
Оқушылар дәптерлерінде жазық
фигуралар салады, фигураның
қабырғалары ұзындығын көрсетуге
болады.

1.3.2.5

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Жазық
фигуралар
моделдерін
жасау және
олардан
композициялар
құрастыру

«Кел жасайық!» ( геометриялық
фигуралар)
(Ұ) Фигураларды қағаз не картоннан қиып
жасауға, сабан немесе ағаш бұталарынан,
таяқшалардан құрастыруға, суретін салуға
болатынын талқылаңыздар
(Ж) Оқушыларға геометриялық фигуралар
салынған парақтарды үлестіріп беріңіз.
Оқушылар шығармашылықтарын
танытулары тиіс, фигураларға қосымша
элементтерін салулары керек. Мысалы,
қағаздағы екі дөңгелекке оқушылар
көзілдірік немесе қардан соғылған адам

Оқушылардан мектеп айналасындағы
қандай фигуралардың орналасқан
жерін есте сақтағандарын сұраңыз.
Осылайша фигуралар қоршаған орта
туралы аппликация жасауға
мүмкіндік беріледі.Қажетті
материалдарды дайындау барысында
фигуралардың түрлі-түсті болуына
назар аударыңыз.

Интерактивті тақта,
«Геометрия», бағдарламамен
қамтамасыз ету
zapartoj.my1.ru математика
сабағына арналған
материалдар

«Өнер» пәніне керекті
Оқушыларға
жазық
фигуралар материалдар: түрлі-түсті
жазықтықта кездесетінін естеріне қағаз, қағаздан жасалған
түсіріп және олар қоршаған ортадағы таяқшалар.
кеңістіктік фигуралардың бөліктері

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

Оқу
мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
бейнесін салуына болады. Болмаса бірнеше
түрлі фигуралардың қиындыларын таратып
беріңіз. Олар бұл фигуралардан түрлі
бейнелер құрастырады, мысалы, жануарды,
үйдің бейнесін және т.б.
(Ж) Оқушыларға түрлі геометриялық
фигуралар құрастыру үшін
«конструкторды» үлестіріп беріңіз
(Ж,Ө,Қ) Оқушылардан жазық
фигураларды қолданып аппликация
жасауларын сұраңыз.

Мұғалімге арналған ескертпелер
болып табылатынын түсіндіріңіз.
Жазық фигураларды қолмен ұстап
көру
мүмкін
емес
екенін
оқушылардың есіне салу. Олар біз
өмір сүретін кеңістіктік ортаны
түсіндіру үшін көмектеседі.
Тақтада және мониторда диаграмма
мен суреттер көрсетілуі мүмкін.
Қазіргі заманда өнерде фигуралардың
пайдалануына сілтеме жасалуы
мүмкін. Мысалы, В.В.Кандинский,
П.К. Мондриана
Геометриялық фигуралардың түрлітүсті, тартымды болуына мән беріңіз.
Ол үшін қиып алу мен желімдеу,
моделдеу, жазбаны қиып алу және
желімдеу, сондай-ақ қағаз парақтарын
бүгуді пайдалануға болады.
Аппликация жасау кезеңдерін
тиянақты жобалауын тапсырыңыз.
Оқушылар жұмыстарын таныстыруы
және сыныптастарының жұмысын
талқылауы үшін көрме
ұйымдастырыңыз.

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Оқыту ресурстары

«Математика» пәні. Бастауыш мектеп. 1-сынып
1.1B бөлігі: Сан ұғымы
Осыған дейін меңгерілген білім
Күнделікті өмірде немесе балалар бақшасында сандар ретімен санауды үйрену тәжірибесі
Контекст
Оқушылар математиканың негізі болатын санау дағдыларын қалыптастырады. Санау жүйесі оқу барысында оқу жоспарына сәйкес барлық бөлімде жүзеге
асырылады.
Осы бөліктегі «Математика» пәнінің тілдік мақсаты
Төменде оқушыларға қажетті ғылыми тіл қамтылған тілдік мақсат үлгісі берілген.
Пәндік мақсат
Санау дағдысын қалыптастыру;
алғашқыда 10, онан соң 20 көлемінде
санау; 100-ге дейін ондықтармен санау.
• Біздің айналамыздағы заттарды санау
(қанша? қайсысы?)
• Сандарды оқу, цифрларды жазу,
цифрдың атауы, заттардың санын сәйкес
цифрлармен сәйкестендіру (1-ден 5-ке
дейінгі сандар мен цифрлар, сан құрамы).

Сан түзуінде келесі санның
құрылуы, санау заңдылығы.

Сандық аралықты зерделеу.
Өзім туралы» тақырыбының контексінде
заттарды санау: түймелер, қызыл киім
киген достардың саны және т.б.

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Тілдік мақсат

Пәнге қатысты лексика мен
терминология

Оқушылар:
тәжірибеде жүзеге
асырылатын санау
нәтижесін дұрыс
сипаттай алады, заттың
реттік номерін атау


1-ден 10-ға дейін, 20-ға
дейін, 100-ге дейін ондықпен санау

санау, есептеу, барлығы

қанша? нешінші?

сан және цифр

алдыңғы сан, келесі сан

сан құрамы

сандық аралық

көршілес сандар

алдыңғы сан

кейінгі сан

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер
Талқылау:
 Менде неше бұршақ бар деп ойлайсың?
 ...қатарда нешінші тұр ?
Можешь ли ты сказать почему…?
 Оны біз қалай таба аламыз?
Письмо:
 Сен уысыңда неше бұршақ болуы
:
мүмкін?
Неге екенін айта аласың ба ?
 …неліктен бұл санды келесі/алдыңғы сан
деп айтамыз?
 … заңдылықты көре аламыз ба?
Жазу:
 Санды цифрмен жаза аласың ба?

Келесі/ алдыңғы/ арасындағы санды
жаза аласың ба?

Тілдік мақсаттың өзге үлгілерін құру және ғылыми тілді оқыту үшін қосымша көмек ретінде жоғарыда келтірілген «Тілдік мақсаттары туралы» бөлімін
басшылыққа алыңыз.
Қысқаша шолу
Оқушылар 100-ге дейін санау дағдыларын қалыптастырады. Олар алған білімдерін басқа пәндерде қолдана алады, ондықтардың көмегімен сандар тізбегін
зерттейді, ортақ тақырыптар аясында санау дағдыларын қолданады.

Оқу
бағдарлама
сына сілтеме

5 нұсқа
Қазан 2014 ж.

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

Оқыту ресурстары

1.1.1.2

10,20 көлемінде
тура және кері
санау, натурал
сандар қатарында
санның орнын
және реттік
нөмірін анықтау

Заттарды санау. Реттік санау
(Ұ) Оқушылардың санау туралы білім
деңгейін анықтау үшін 10 көлемінде тура
және кері санауға санамақ, өлең, әндерді
қолданыңыз. Бізді қоршаған ортадан
заттар мен олардың мөлшерін санын өз
бетінше сәйкестендіруді ұсыныңыз.
(Ұ) 10 санының маңыздылығына аса назар
аударту үшін оқушыларға қол саусақтарын
санатыңыз (өйткені бұл – есептеудің
ондық жүйелерінің негізі)
(Ө) Санау үшін мұғалім дайындаған
немесе оқушының өзі таңдаған ресурстары
бар екеніне көз жеткізіңіз. Оқушылар бірбіріне, мұғалімге қандай зат санағанын
және қанша екенін айту қажеттігін нақты
түсіндіріңіз
(Ұ) Қолмен ұстауға келмейтін санау
заттарын зерттеңіздер: дыбыстар, бұлттар,
көпіршіктер, көлеңкелер…
(Қ) Дұрыс санауды қалыптастыру үшін
оқушылардан көмек сұраңыз
(қарындаштар, таяқшалар, асықтар,
дойбылар және т.б)
(Ұ) Ойыншықтарды тура және кері санап,
санын анықтатыңыз.Ойыншық нешінші
тұрғанын сұраңыз.

Оқушылардың нешеге дейін санай
алатынын тексеріңіз
Заттарды санауда қиналатын
оқушыларға дауыстап санауға
көмек қажет болуы мүмкін
(сандарды дауыстап айту)
Қабілеті жоғары оқушыларға
санауды 1-ден басқа кез-келген
саннан бастау ұсынылады. Мысалы,
7-ден бастап.
Санау дағдысы сандар жүйесін
түсіне білу үшін өте маңызды.
Оқушының санау қабілетін толық
дамыту үшін, көптеген санау
әрекеттері: әндер, санамақтар,
өлеңдер тоқсан бойы бірнеше
қайталануы мүмкін.Шағын моторика
(саусақ қабілеттілігі) және көргенін
есте сақтауды дамыту үшін бұл
кезеңде математикалық жазу
дәптерлерін пайдалануға болады.

10 дейінгі сандар қатары
бар карточкалар, сандық
түзулер, санды пазлдар
(төмендегі сурет)

Суреттердің өз қатарымен
дұрыстығы (1 ат, 2 мысық,
т.б.) математикалық жазуға
арналған дәптерлер
Санауға арналған
материалдар: моншақтар,
ас
Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!