Педагогикалық қабілетті зерттеу

Педагог-психологтың педагогтармен жұмыс жоспары

ПЕДАГОГТАРМЕН ЖҰМЫС
Психодиагностикалық бағыт
1		«Педагогикалық қабілетті зерттеу»		12.11.2021	Сауалнама	Педагогтар
2		«Әлемде жоқ жануар»		06.12.2021	Педагогтармен жеке жұмыс	Педагогтар
3		«Сіз бөтен адамның әсеріне қаншалықты жиі ұшырайсыз?»		23.12.2021	Сауалнама	Педагогтар
Ағартушылық-профилактикалық
1	«Жұбымыз жарасқан әріптестерміз»		17.11.2021		Ойын	Педагогтар
2	«Көтеріңкі көңіл-күй»		12.01.2022		Тренинг	Педагогтар
3	«Біз-біргеміз»		12.04.2022		Тренинг	Педагогтар

Педагогикалық қабілетті зерттеу

Нұсқау: Сіздің алдыңызда күрделенген педагогикалық жағдайлар қатары берілген. Әр берілген жағдайды оқи отырып, өз педагогикалық пайымдауыңыз бойынша көрсетілген нұсқаудың біреуін таңдайсыз. Егер берілген нұсқаулардың ешқайсысына көңіліңіз толмаса, онда жетінші нұсқаға өзіңіз дұрыс деген ойыңызды жазыңыз.

1) Сіз сыныпты тыныштандырып, сабақты бастап кеттіңіз. Бір уақытта оқушының қатты күлкісі естілді. Сіз тосыннан ештеңе айтып үлгермей, оған таңдана қарап едіңіз, ол сізге тіке қарап: "Сіз сабақ түсіндірген кезде менің сізге қарап күлкім келеді."

Сіз қандай шешім қа6ылдайсыз?Төмендегі жауаптардың ішінен сіздің шешіміңізге сәйкес келетін жауапты белгілеңіз.

1. "Қарай гөр, өзін!"

2. "Саған не күлкілі?"

3. "Еркің білсік"

4. "Есің дұрыс па?"

5. "Көңілді адамдарды ұнатамын!"

6. "Сенің көңіл-күйіңді көтергеніме қуаныштымын."

7._______________________________

2) Сіз сабақ берген бірінші күніңізде немесе бірнеше күннен соң, оқушы сізге: "Менің ойымша, сіз мұғалім ретінде бізге ештеңе үйрете алмайсыз."

Сіз не деп жауап бересіз?

1. "Сенің ісің мұғалімге үйрету емес, өзің оқуың керек".

2. "Әрине, мен сендейлерге ештеңе үйрете алмаймын".

3. "Саған басқа сыныпқа ауысып, басқа мұғалімнен оқуың керек шығар".

4. "Шындығына келгенде, сенің оқығың келмейді".

5. "Неге олай ойлайтыныңды білгім келеді".

6. "Бұл туралы нақтырақ сөйлессек қайтеді? Мүмкін мен бір нәрсені дұрыс істемегендіктен сенде осындай ой туып отырған шығар?"

7.______________________________________

3) Мұғалім оқушыларға тапсырма берді. Оқушы берілген тапсырманы орындағысы келмей:

- Орындағым келмейді, -деді.

Мұзалім әрекеті?

1. "Орындағың келмесе орындатамын!"

2. "Онда сен неге мектепке келдің?"

3. "Дым білмей қалғаның өзіңе жаман. Сен оқымай өзіңе жамандық жасап тұрсың."

4. "Мұның немен аяқталатынына сен есеп бересің бе?"

5. "Не себепті екенін сен маған түсіндіре аласың ба?"

6. "Мүмкін сенікі дұрыс шығар. Бұл туралы отырып сөйлесейікші."

7.___________________________________

4) Оқушы оқу үлгеріміне, қабілетіне көңілі толмай және жаңа тақырыпқа дұрыстап түсіне алмай, мұғалімге: "Мұғалім, мен келешекте жақсы оқып, сыныптағы басқа балалардан озады деп ойлайсыз ба?"

Мұәалім не деп жауап беруі керек?

1. "Шынымды айтсам, күмәнім бар".

2. "Әрине, сен бұған күмәнданбай-ақ қой".

3. "Қабілетің жақсы, мен сенен үлкен үміт күтемін".

4. "Неге сен өз-өзіңе сенбейсің?"

5. "Сөйлесіп, қиындықтың неде екенін анықтап алайық".

6. "Бәрі екеуміздің бірігіп жұмыс істейтіндігімізге байланысты".

7.________________________________________

5) Оқушы: "Қазір сіз беретін сабаққа қатысқым келмейді, оның орнына мен достарыммен қыдырсам деймін,"- деді.

Қалай жауап беру керек?

1. "Осыдан, солай істеп көр".

2. "Келесіде мектепке ата-анаңды ертіп келуіңе тура келеді".

3. "Өзің біл емтихан тапсыратын өзің ғой. Сабақты босатқан күндеріңе бәрібір жауап беруге тура келеді".

4. "Сен сабаққа ешқандай көңіл бөлмейтін сияқтысың?"

5. "Мүмкін саған мектепті тастау керек шығар?"

6. "Одан әрі сен не істеймін деп ойайсың?"

7. "Сенің сабақ оқығаннан гөрі, достарыңмен қыдырғаның неге қызықты екенін білу маған қызықты".

8. "Мен сені түсінемін. Сабақ оқығаннан гөрі демалған, қыдырған, концертке бару қызықты. Бірақ та неге бұлай ойлайтыныңды білгім келеді?"

9.____________________________________

6) Есіктен кіріп келе жатқан мұғалімді көріп, оқушы: "Сіз бүгін өте шаршаған кейіптесіз," - деді.

Бұған мұғалім қалай жауап беру керек?

1. "Сенің тарапыңнан маған мұндай ескерту жасау дұрыс емес".

2. "Ия, мен өзімді нашар сезініп тұрмын".

3. "Өзіңді жөндеп әл!"

4. "Бүгін нашар ұйықтадым және жұмыстарым да көп болды".

5. "Уайымдама, менің шаршағаным біздің сабағымызға зиянын келтірмейді".

6. "Қамқорлығыңа рахмет, сен өте байқағышсың".

7.___________________________________

7) Оқушы: "Менің ойымша сіздің сабағыңыздың маған ешқандай көмегі жоқ. "Мен сабақты тастасам ба?"

Бұған мұеалімнің жауабы:

1. "Ондай ақымақтықты таста".

2. "Ойлап тапқанын қарашы!"

3. "Мүмкін, саған басқа мұғалім табу керек шығар?"

4. "Сенің неге олай істейтініңді анығырақ білсем деймін".

5. "Мүмкін, біз сенің жағдайыңды бірлесе отырып шешетін басқа жолдарды қарастырармыз?"

6. "Мүмкін сенің жағдайыңды басқаша шешерміз?"

7._____________________________________

8) Оқушы өзіне деген сенімділігін, білдіру үшін мұғалімге: "Егер істеймін десем, кез-келген жұмысты атқара аламын. Керек десеңіз, сіздің беретін пәніңізді меңгеру, маған еш қиындық тудырмайды"

Мұғалімнің жауәбы:

1. "Сен өзіңді тым жоғары бағалайсың".

2. "Қайдам? Сенің мына қабілетіңмен бе?"

3. "Сен бұлай деуіңе қарағанда, өз-өзіңе сенімді сияқтысың?"

4. "Егер істеймін десең, қолыңнан бәрі келетініне күмәнім жоқ".

5. "Ол үшін сенің көп еңбектенуің керек шығар".

6. "Шектен тыс сенімділік жұмысқа кері әсерін тигізеді".

9) Мұғалімнің берген ескертуіне, оқушы: "Мені өте қабілеті адам санайды" – деп, пәнді еш қиындықсыз меңгеретіндігін айтты.

"Сен бұл айтылған ойға сәйкес клмейсің".

"Сенің сабақтағы қиналғаныңа қарағанда, бұған білімің жетіңкітемейді".

"Көп адамдар өздерін солай санайды, бірақ іс жүзінде көпшілігі олай болып шықпайды".

"Өзің туралы мұндай жоғары ойда болғаныңа қуаныштымын".

"Міне, енді өзіңнің оқуыңа одан да көп күш салуың керек".

"Сен өзіңнің қабілетіңді, шамаңды білмей тұрған сияқтысың".

______________________________________

10) Оқушы мұғалімге: "Мен тағы да дәптерімді ұмытып кетіппін", - деді.

Не деп жауап беру керек?

"Тағы да ма?"

"Бұл жауапсыздық қой!"

"Бұл іске енді басқаша қарау керек сияқты".

"Неге екенін білуге бола ма?"

"Сенде ең құрымаса дәптерді ұмытпайтындай мүмкіндік болмады ма?"

"Мен бұл туралы ылғи неге ескертеді деп ойлайсың?"

______________________________________

11) Оқушы мұғалімнен әңгімелесіп тұрып: "Сіз меғен басқа оқушыларға қарағанда, жақсырақ көңіл бөлгеніңізді қараймын", - деді.

Оқушының бұл ұсынысына мұғалім не деу керек?

"Неге мен саған басқалардан гөрі ерекше қарауым керек?"

"Кімге қалай қарау керек екенін өзім білемін".

"Сен сияқты өтініш жасайтын адамдар маған ұнамайды".

"Неге мен сені басқа оқушылардан бөле – жара қарау керектігімді білгім келеді?

"егер мен сені басқалардан ерекше жақсы көремін десем, өзіңді жақсы сезінер ме едің?"

"Қалай ойлайсың, шындығында мен саған қандай көзқарастамын?"

____________________________________

12) Оқушы мұғалімге осы пәнге дұрыстап түсіне алмайтындығын айтып: "Мені не алаңдатынын айттым. Мұның себебін және одан әрі не істеу керектігімді айтыңыз".

Мұғалім не деуі керек?

"Меніңше сенің өзіңе көңілің толмайтын сияқты".

"Бұған алаңдайтын еш нәрсе жоқ".

"Мен бұл туралы өз ойымды айтпас бұрын, жағдайды тереңірек біліп алуым керк".

"Шамалы күте тұрайық, біраз жұмыс істеп алып барып, бұл жағдайға қайтып оралайық. Біз шешімін табатын сияқтымыз".

"Мен саған тура қазір жауап бере алмаймын. Сәл ойлануым керек".

"Алаңдама, менің де сендей кезімде дәл осындай қиындық болған".

______________________________________

13) Оқушы мұғалімге: "Маған сіздің сөйлегеніңіз, сабақ түсіндіргеніңіз ұнамайды".

Мұғалімнің жауабы қандай болуы керек?

"Бұл жақсы емес".

"Сен бұл туралы ештеңе түсінбейтін сияқтысың".

"Бұдан арғы сабақтарда сенің көзқарасың өзгереді деген ойдамын".

"Неге?"

"Сабақты қалай түсіндіргенімді қалайсың?"

"Әр адамның қабылдауы әр түрлі".

"Мен не үшін, кім үшін сабақ түсіндіреді деп ойлайсың?"

_____________________________________

14) Оқушы сыныптасымен қарым-қатынасының нашар екенін көрсете отырып: "Мен онымен бірге оқығым келмейді".

Мұәалім не деуі керек?

1. "Ия, тағы не айтасың?"

2. "Қаламасаң да, бірге оқуға тура келеді".

3. "Бұл сенің тарапыңнан дұрыс емес".

4. "Осы сөзді естігеннен кейін оның да сенімен оқығысы келмейді".

5. "Неге?"

6. "МенІң ойымша сенікі дұрыс емес".

7. _____________________________________

Нәтижені бағалау. Берілген жауапты қорыта отырып, сапалы түрде бағалаған дұрыс. Егер зерттелушінің жауабын сандық түрде, әрі жауаптың ұпайын шығару керек болса, 1 -кестеде берілген кілтке салынып есептелінеді. Зерттелуші өз ойын жазған нұсқа бөлек бағаланып, бағасы жалпы ұпайға қосылады.

1 - кесте

Педагогикалық жағдайлардың

реттік саны

Таңдап алынған нұсқа және оның ұпайлық бағасы

1

2

3

4

5

6

7

8

1

4

3

4

2

5

5

-

-

2

2

2

3

3

5

5

-

-

3

2

3

4

4

5

5

-

-

4

2

3

3

4

5

5

-

-

5

2

2

3

3

2

4

5

5

6

2

3

2

4

5

5

-

-

7

2

2

3

4

5

5

-

-

8

2

2

4

5

4

3

-

-

9

2

4

3

4

5

4

-

-

10

2

3

4

4

5

5

-

-

11

2

2

3

4

5

5

-

-

12

2

3

4

5

4

5

-

-

13

3

2

4

4

5

4

5

-

14

2

2

3

4

4

5

-

-

Егер зерттелуші 4,5 ұпай жинаса, оның педагогикалық қабілеті жоғары деңгейде деп есептелінеді.

Орташа ұпай 3,5-4,4 ұпай аралығында болса, педагогикапық қабілеті орта деңгейде дамыған болып саналады.