Тақырыбы: §17. Популяция –түрлік деңгей – эволюцияның бастапқы кезеңі
Мақсаты: Популяция –түр өзіндік ареалы, генетикалық құрамы мен гендік құрылымы біртектес даралардан тұратын дығын түсіндіру.Оның өзіне тән белгілері туралы түсінк беру.
Көрнекіліктері. Кеппешөптер,жантақ, жусан, шибөрі, қасқыр т.б
Жүрісі: Ұйымдастыру
Өткенді пысықтау:
1. Мінез-қылық ерекшеліктермен бейімделуге қандай мысалдар айтуға болады?
2. Ұрпағына қомқорлық жасауға мысалдар келтір.
3. Физиологиялық бейімделудің қандай түрлерін білесің?
4. Бейімделудің салыстырмалы сипатын қалай дәледеуге болады?
Білетіндеріміз: (жергілікті түрлер тіршілігі туралы түсінік)
1. Түрге қандай анықтама бреуге болады?
2. Түрлердің қандай ерекше белгілері болу керек??
Білу керек :
1.Түрдің зерттелу тарихы
2. Түр критерийлері
1.Морфологиялық критерий
2.Генетикалық критерий
3.Физиологиялық ,биохимиялық критерий
4.географиялық критерий
5.Экологиялық критерий,этологиялық критерий
6. Түрдің популяциялық құрылымы
1. зерттелу тарихы
|
К.Линней |
Түр өзгермейді, әуел баста қанша болса, сол күйінде қалады,- деді |
|
Дарвин |
Түрлердің өзгеретіндігін 1859 жылы «Түрлердің Шығуы» еңбегінде дәлелдеді |
|
«Түр» |
Ұғымын XVII ғасырдың соңында ағылшын табиғат зерттеушісі Джон Рей (1628-1705) енгізген |
2.Критерийлері
|
Морфологиялық критерий |
Сыртқы, ішкі белгілерінің ұқсастығы |
|
Гнетикалық критерий |
Хромосомалар саны, пішіні, мөлшері түрліше болғандықтан, бір түр мен екінші түр даралары бір-бірімен шағылыспайды. |
|
Физиологиялық критерий |
Зат алмасу, көбею, тітіркену және т.б.ұқсастығын сипаттайды |
|
биохимиялық критерий |
Әр жеке топтардың жоғары молекулалы органикалық қосылыстардың синтезделетінін анықтайды. |
|
географиялық критерий |
Түр таралу ареалын анықтайды. |
|
Экологиялық критерий |
Мекенін анықтайды. |
|
этологиялық критерий |
Мінез-қылық ерекшелгін анықтайды |
|
Түрдің популяциялық құрылымы |
Генотиптернің ұқсастығы басты белгісі |
Деңгейлік тапсырмалар:
1.Түр деген не?
2.Түрдің географиялық критерийін дәлелде.
1.Түр түзілу қалай жүреді?
2. Биохимиялық, экологиялық түр түзілудің айырмашылықтарын дәлелде.
1.Түр құрылымы туралы не білесің?
2.генетикалық, морфологиялық критерийлерді сипатта
4.Сөздікпен жұмыс
Қорытындылау.Тапсырма.§17.Бағалау
Тақарыбы: .§18. Макроэволюция.Палеонтологиялық дәлелдемелер. Филогенетикалық қатарлар.
Мақсаты: Макроэволюция процесінің сипаты туралы және палеонтологиялық дәлелдемелер мен таныстыру. Филогенетикалық қатарларға жататын түрмен таныстыру.
Көрнекілігі: суреттер
Жүрісі: Ұйымдастыру
Өткенге қайталау: Көп нүктенің орнын толтыр:
|
К.Линней |
.........., сол күйінде қалады,- деді |
|
Дарвин |
Түрлердің өзгеретіндігін ................. |
|
«Түр» |
Ұғымын XVII ғасырдың соңында ағылшын табиғат .......................... |
Жаңа ұғымдар:
-
Макроэволюция
-
Палеонтология
-
Ковалевский еңбектері
-
Сөздікпен жұмыс
-
1927 жылы Юрий Александрович Филипченко енгізген
-
Палеонтология – Ковалевский жылқының қаңқасын, тістерін, аяқтарын зерттеді.
-
1.Фенакодус (палеоценде тіршілік еткен) -5 башпайлы, үокендігі түлкідей
-
2.Эогиппус (эоценде тіршілік еткен)- биіктігі 30см, алдыңғы аяқтарында 4 башпай, артқы аяқтарында 3башпай
-
3.Миогиппус (миоценде тіршілік еткен)- ортаңғы башпайы өте жақсы жетілген, 2.4-башпайлары қысқа
-
4.Парагиппус (миоценде тіршілік еткен) – ортаңғы башпайы жерге тиген, 2,4-башпайлары өте қысқа
-
5.Плиогиппус (плиоценде тіршіілік еткен )- бір башпайлы, жанама башпайлары жойылған, тек қалдық ретінде сақталған
-
6.Қазіргі заман жылқысы
-
Бірін-бірі біртіндеп ауцыстырып, дамып, эволюциялық процестің барына көз жеткізген қатарды филогенетикалық қатар дейді.
Деңгейлік тапсырмалар.
1.Макроэволюцияның микроэволюциядан қандай айырмашлығы бар?
2.Палеонтология нені зерттейтін ғылым?
1. Жылқы ата тегнің тіршілік ортасының өзгеруіне қандай жағдайлар себеп болды?
2. жылқының эволюциясын зерттеген ғалым.Ол қандай деректерге сүйенді?
1.Жылқы эволюциясында болған өзгерісті сызба арқылы сипатта
2.Әр ғасырда тіршілік еткен жылқылардың арғы тектерінің ерекшеліктерін талдаңдар.
Қорытындылау.Тапсырма §18.Бағалау
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Популяция –түрлік деңгей – эволюцияның бастапқы кезеңі
Популяция –түрлік деңгей – эволюцияның бастапқы кезеңі
Тақырыбы: §17. Популяция –түрлік деңгей – эволюцияның бастапқы кезеңі
Мақсаты: Популяция –түр өзіндік ареалы, генетикалық құрамы мен гендік құрылымы біртектес даралардан тұратын дығын түсіндіру.Оның өзіне тән белгілері туралы түсінк беру.
Көрнекіліктері. Кеппешөптер,жантақ, жусан, шибөрі, қасқыр т.б
Жүрісі: Ұйымдастыру
Өткенді пысықтау:
1. Мінез-қылық ерекшеліктермен бейімделуге қандай мысалдар айтуға болады?
2. Ұрпағына қомқорлық жасауға мысалдар келтір.
3. Физиологиялық бейімделудің қандай түрлерін білесің?
4. Бейімделудің салыстырмалы сипатын қалай дәледеуге болады?
Білетіндеріміз: (жергілікті түрлер тіршілігі туралы түсінік)
1. Түрге қандай анықтама бреуге болады?
2. Түрлердің қандай ерекше белгілері болу керек??
Білу керек :
1.Түрдің зерттелу тарихы
2. Түр критерийлері
1.Морфологиялық критерий
2.Генетикалық критерий
3.Физиологиялық ,биохимиялық критерий
4.географиялық критерий
5.Экологиялық критерий,этологиялық критерий
6. Түрдің популяциялық құрылымы
1. зерттелу тарихы
|
К.Линней |
Түр өзгермейді, әуел баста қанша болса, сол күйінде қалады,- деді |
|
Дарвин |
Түрлердің өзгеретіндігін 1859 жылы «Түрлердің Шығуы» еңбегінде дәлелдеді |
|
«Түр» |
Ұғымын XVII ғасырдың соңында ағылшын табиғат зерттеушісі Джон Рей (1628-1705) енгізген |
2.Критерийлері
|
Морфологиялық критерий |
Сыртқы, ішкі белгілерінің ұқсастығы |
|
Гнетикалық критерий |
Хромосомалар саны, пішіні, мөлшері түрліше болғандықтан, бір түр мен екінші түр даралары бір-бірімен шағылыспайды. |
|
Физиологиялық критерий |
Зат алмасу, көбею, тітіркену және т.б.ұқсастығын сипаттайды |
|
биохимиялық критерий |
Әр жеке топтардың жоғары молекулалы органикалық қосылыстардың синтезделетінін анықтайды. |
|
географиялық критерий |
Түр таралу ареалын анықтайды. |
|
Экологиялық критерий |
Мекенін анықтайды. |
|
этологиялық критерий |
Мінез-қылық ерекшелгін анықтайды |
|
Түрдің популяциялық құрылымы |
Генотиптернің ұқсастығы басты белгісі |
Деңгейлік тапсырмалар:
1.Түр деген не?
2.Түрдің географиялық критерийін дәлелде.
1.Түр түзілу қалай жүреді?
2. Биохимиялық, экологиялық түр түзілудің айырмашылықтарын дәлелде.
1.Түр құрылымы туралы не білесің?
2.генетикалық, морфологиялық критерийлерді сипатта
4.Сөздікпен жұмыс
Қорытындылау.Тапсырма.§17.Бағалау
Тақарыбы: .§18. Макроэволюция.Палеонтологиялық дәлелдемелер. Филогенетикалық қатарлар.
Мақсаты: Макроэволюция процесінің сипаты туралы және палеонтологиялық дәлелдемелер мен таныстыру. Филогенетикалық қатарларға жататын түрмен таныстыру.
Көрнекілігі: суреттер
Жүрісі: Ұйымдастыру
Өткенге қайталау: Көп нүктенің орнын толтыр:
|
К.Линней |
.........., сол күйінде қалады,- деді |
|
Дарвин |
Түрлердің өзгеретіндігін ................. |
|
«Түр» |
Ұғымын XVII ғасырдың соңында ағылшын табиғат .......................... |
Жаңа ұғымдар:
-
Макроэволюция
-
Палеонтология
-
Ковалевский еңбектері
-
Сөздікпен жұмыс
-
1927 жылы Юрий Александрович Филипченко енгізген
-
Палеонтология – Ковалевский жылқының қаңқасын, тістерін, аяқтарын зерттеді.
-
1.Фенакодус (палеоценде тіршілік еткен) -5 башпайлы, үокендігі түлкідей
-
2.Эогиппус (эоценде тіршілік еткен)- биіктігі 30см, алдыңғы аяқтарында 4 башпай, артқы аяқтарында 3башпай
-
3.Миогиппус (миоценде тіршілік еткен)- ортаңғы башпайы өте жақсы жетілген, 2.4-башпайлары қысқа
-
4.Парагиппус (миоценде тіршілік еткен) – ортаңғы башпайы жерге тиген, 2,4-башпайлары өте қысқа
-
5.Плиогиппус (плиоценде тіршіілік еткен )- бір башпайлы, жанама башпайлары жойылған, тек қалдық ретінде сақталған
-
6.Қазіргі заман жылқысы
-
Бірін-бірі біртіндеп ауцыстырып, дамып, эволюциялық процестің барына көз жеткізген қатарды филогенетикалық қатар дейді.
Деңгейлік тапсырмалар.
1.Макроэволюцияның микроэволюциядан қандай айырмашлығы бар?
2.Палеонтология нені зерттейтін ғылым?
1. Жылқы ата тегнің тіршілік ортасының өзгеруіне қандай жағдайлар себеп болды?
2. жылқының эволюциясын зерттеген ғалым.Ол қандай деректерге сүйенді?
1.Жылқы эволюциясында болған өзгерісті сызба арқылы сипатта
2.Әр ғасырда тіршілік еткен жылқылардың арғы тектерінің ерекшеліктерін талдаңдар.
Қорытындылау.Тапсырма §18.Бағалау
шағым қалдыра аласыз













