Программалау тілдері

Бөлім

7.3А Жобалық жұмыс

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Программалау тілдері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.1.2.1-«программалау жүйесі» және «программалау тілдері» ұғымдарын ажырата білу

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар білетін болады:

Бағдарламау тілдерініңі жүйеленуін, бағдарламау тілдерінің айырмашылық ерекшеліктерін, олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін; жоба бойынша қалай есеп жазу керектігін

Оқушылар істей алады:

Әртүрлі бағдарламау тілдерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтайды; бағдарламау тілінде кодтар жазады

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Ұйымдастырушылық сәт: Журнал бойынша сабаққа қатысушыларды тексеру. Сыныптағы тәртіп ережесімен танысу. Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, оның мақсаттары және критерийлерімен таныстыру.

(P) Келесі бағдарламалық өнімдерді жасау үшін қандай тілді қолданар еді және неге:

1. Операциялық жүйе;

2. Компьютерлік ойын;

3. веб-браузер;

4. медиа ойнатқыш;

5. мобильдік телефонның қосымшасы;

6. интернет дүкеннің беті;

7. Тестер.

(К) Бағдарламау тілдері не үшін қажет? Бағдарламау тілдерінің көмегімен қандай мәселелерді шешуге болады? Сізге таныс болуы мүмкін бағдарламау тілдерін атаңыз?

Программалау тілдері. Тілдің алфавиті мен синтаксисі

Топтарға жаңа тақырып бойынша және өткен сабақты толық меңгерту мақсатында тапсырмалар беріледі.Сұрақтар мен қосымша тапсырмалар жаңа тақырып бойынша, сабақты қалай түсінгендігін тексеру және сұрақтар беру арқылы жұмыс істеу.Топпен талқылату. Ортадан білімді оқушы шығып өз ойын сыныпқа жеткізу

Берілген жаңа тақырыпты топтан талқылайды, өз ойларын ортаға салады, тексереді, нәтижесін қазаға шығып тамаша жазған оқушы ортаға орындыққа отырып оқыйды. Қосымша сұрақтарға жауап береді.

Берілген сұрақтар арқылы топтар бір-біріне сұрақ қою арқылы диалогке түседі.

Программалау тілінің белгілі бір іс-әрекетті орындай алатын тиянақты мағынасы бар ең қарапайым сөйлем – оператор деп аталады.

Тілі объектілерін, яғни программадағы пайдаланылатын мәліметтердің құрылымы мен ұйымдастырылуын алдын ала анықтайтын сөйлемдер жиыны - программаның сипаттамасы болып табылады.

Синтаксистік диаграммаларда екі геометриялық фигура тіктөртбұрыш және (кейде дөңгелек) кең пайдаланады. Тіктөртбұрыш ішінде тілдің анықталатын элементтер ал элипс ішінде терминалдық символдар, яғни анықтауды қажет етпейтін таңбала жазылады.

Тілдің қарапайым объектілері

Тілдің қарапайым объектілеріне «сан», «идентификатор», «тұрақты», «айнымалы», «функция» және «өрнек» ұғымдары кіреді. Программадағы негізгі амалдардың орындалуын керекті мәліметтердің сандық, логикалық немесе символдық (литерлік) мәндері болады.

1. Сандар. Сандар мен айнымалылар бүтін және нақты болып бөлінеді. Дербес компьютерде бүтін сандар ағылшынша integer, нақты сандарreal деп жазылады.

Мысалы: Бүтін сандар: +4, -100, 15743,0 т.б. Нақты сандар: 2.65, 0.5, -0.856, -6.0.

2. Атау – идентификатор (identification – объектің белгілі бір символдар тіркесін сәйкестігін бекіту) программаны және прграммадағы тұрақтыларды, типтерді айнымалаларды, функцияларды, файлдарды т.б. белгілеп жазу үшін қажет.

Идентификатор – міндетті түрде әріптен басталанатын сандар мен әріптердің тізбегіне тұратын атау.Мысалы: Х, Х1, СҮММА, Р23РН6, МТ54АР т.б.

3. Тұрақты немесе константа деп программаның орындалу барысында бірден сандық мен берсек де немесе оны программаның сипаттау бөлімінде идентификатор түрінде белгілеп алып мән берсек те болады. Олар сандық, символдық, логикалық және тіркстік (integer, real, boolean, cha string) мәндерді қабылдай алады. Логикалық түрдегі тұрақтылар – true (ақиқат) немесе fallig (жалған) мәндерінің біріне ие бола алады.

Мысалы: x = 25; y = -0.5; z = 4E15; g = 9.8; pi = 3.14 т.б.

4. Айнымалылар деп программаның орындалу барысында әр түрлі мәндерді қабылдай алатын шамаларды айтады. Олар идентификаторлармен белгіленіп, әр уақытта ір түрлі мәнге ие бола алады. Айнымалылар атауы сипаттау бөлімнде var түйінді сөзінен кейін орналасады да, атауынан кейін қос нүкте қойылып, айнымалының типі көрсетіледі.

Сабақты бекіту сұрақтары

(К) Бағдарламау тілінде жазылған алгоритм қандай негізгі қасиеттерге ие болуы керек?

(W) Төмен және жоғары деңгейдегі тілдер туралы видео фрагмент қарау

(W) Бағдарламау тілдерінің классификациясын қарастырамыз: жоғары және төмен деңгейдегі тілдер.Оқушылар келесілер бойынша бағдарламау тілдерінің классификациясына класстерлер құру үшін Ғаламтор желісінің материалдарын қолданады :

1) буындарға

2) түрлерге

3) тақырыптарға

Оқушылар өздерінің зерттеулерінде жүргізілген зерттеулерін сипаттау үшін плакаттар, дисплей, презентация немесе жазбаша жұмыс тұрінде көрсетеді.

Мұғалім әрбір тілдің типіне мысал көрсетеді. (P) Оқушылар бағдарламау жүйелері мен тілдерді осыған дейін қолданғандарымен салыстырады.

Кейін оқушылар зерттейді:

• Жоғары және төмен деңгейлердің арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар

• Екі типтің де кілттік ерекшеліктері

• Екі типтің артықшылықтары мен кемшіліктері.

Оқушылар жоғарыдеңгейлік және төмендеңгейлік тілдердің артықшылықтары мен кемшіліктерін зерттеп, оларды ауызша, плакатта немесе слайдтық презентацияның көмегімен көрсетеді. Выбирают язык для проекта.

Оқушылар өздеріңнің зерттеулерін қорғайды

Жаңа материалды қорытындылаймыз. Рефлексия жүргіземіз «2 жұлдыз бір тілек» стикерларда. Оқушыларды өз – өздерін бағалау үшін, екі жұлдызды және бір тілекті қолдануын сұраңыз . 2 зжұлдыз = 2 сәт, олар жетістікке жеткен. Тілек = жақсартылуы мүмкін бірдеме.

Амандасу.Тапсырмаларды орындау .видеоны қарау. Сұрақтарға жауап беру

Стикер 1-10 баллды

Презентация

Видео 1:

Tutorialspoint.com (Сoding Ground бағдарламау жүйелері мен тілдердің түрлері)

Popplet.com (кластер жасау

Tutorialspoint.com (Сoding Ground бағдарламау жүйелері мен тілдердің түрлері)

Таратылатын материал: Инфографика (БТ классификациясы)

Бөлім

7.3А Жобалық жұмыс

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Программалау жүйелері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.1.2.1-«программалау жүйесі» және «программалау тілдері» ұғымдарын ажырата білу

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар білетін болады:

Бағдарламау тілдерініңі жүйеленуін, бағдарламау тілдерінің айырмашылық ерекшеліктерін, олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін; жоба бойынша қалай есеп жазу керектігін

Оқушылар істей алады:

Әртүрлі бағдарламау тілдерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтайды; бағдарламау тілінде кодтар жазады

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Оқушыларды топта, 1-4 дейін санау арқылы топқа бөлу

Алтын ереже құру қажеттігі туралы айту.

Әр топқа бағалау парағын таратып беру.

Фигуралармен бағалау әдісімен бағалау үшін фигуралар таратып беру

«Сандарды бейнеле» ойыны

арқылы психологиялық ахуалды жақсарту

Оқушылар топқа бөлініп, өз топбасшыларын сайлайды.

Топ ішінде тәртіп ережелері талданып , сол арқылы сыныптың алтын ережесін құрады.

Бағалау парағы арқылы топбасшылар өз топ мүшелерін бағалап отырады.

Фигуралар арқылы топтар өзара бағалайды.

Әр топ өздеріне берілген сандарды дене мүшелерімен,қимылымен бейнелеу

Пікірталас сұрақтарымен жұмыс

Ассоциация құру

Оқушыларға пікірталас кезеңін өткізу, автордың өлнеңдегі сипаттамасы бойынша сипаттау

Программа

Жаңа сабақты түсіндіру

Проргамалау тілінде адам программаның «түпнұсқа» деп аталатын мәтінін жазады.Бұл мәтін программалаушыға түсінікті болғанмен ,компьютерге түсініксіз.Келесі қадамда, программаны орындау барысында тағы программа іске қосылады, ол осы мәтінді екілік кодқа ауыстырады.Мұндай программалар компилятор деп аталады.

Негізгі жаңа терминдер

Begin - бастау

Write - жазу

Read - оқу

End - аяқтау

Free Pascal - бағдарламасын іске қосу негізінен екі түрлі жолмен орындалады.

1.Жұмыс үстелінен Free Pascal жалаушасын екі рет шерту арқылы.

2.Іске қосу (Пуск)- Барлық бағдарлама (все программа)- Free Pascal

Турбо Паскаль тілінде алдын ала програмалары жасалып стандарттты модульге жинақталып қойылған, қажет кезінде пайдалануға болатын объектілер бар. Солардың бірі стандартты функциялар болып табылады. Олар жиі кездесетін математикалық және басқа да функцияларды есептеу үшін қолданылады.

Енді программаларда жиі пайдаланылатын функцияларды қарастырайық.

1. Арифметикалық функциялар

2. Типтерді өзгерту функциялары.

Программа және оның құрылымы

.». (10 мин) Постермен жаңа тақырыпты қорғау

Тақырыпты жинақтау

1 топ Программалау тілдері.

2 топТілдің алфавиті мен синтаксис

3 топ Құрлымы і.

Осы көрстелген жаңа тақырыпты оқушыларға жинақтау үшін жаңа материалдарға байланысты ресурстар беру, өз бетерінше дайындық жасату.Кітаппен жұмыс жасату

Ой толғаныс.

Логикалық тапсырма

Топпен жұмыс

Адам. Қасқыр, ешкі,қырық қабат өзеннің бергі бетінен келесі

бетіне қайықпен өту керек. Қайыққ адаммен бірге біреуі ғана сияды. Егер адам өзімен бірге қасқырды алып кетсе ешкі капустаны жеп қояды.Ал қырық қабатты алып кетсе қасқыр ешкіні жеп қояды. Өзеннің келесі бетіне бірі –бірлеп қалай

Рефлексия

Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ саалынған суреттер арқылы бағалау.

Амандасу.Тапсырмаларды орындау .видеоны қарау. Сұрақтарға жауап беру

Күнделік кз те бағалау

Жаттығулар көрсетілімі немесе видео материалдар

Сергіту сәті

Сұрақ парақшалары.

Оқулық, дәптерлер.

Ойын ойнайық

смайликтар

Мәліметтер типтері

Бөлім

7.3А Жобалық жұмыс

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Мәліметтер типтері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.3.3.1- деректердің типін жіктеу

Сабақтың мақсаты

Түрлі дерек түрлерін зерттеу және оларды бағдарламаларда қолдану.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Сәлемдесемін. Сыныптағы оқушылардың келген-келмегендерін түгелдеймін.

Топқа бөлдіремін. Қалай отыратындығын түсіндіремін.

Сәлемдесу

Түгендеу

Топқа бөлу. Топқа бөлу үшін оқушыларды санатамын.

Яғни 1,2,3 3-топқа бөлінеді.

Мұғаліммен сәлемдеседі.

Бір-біріне жылы сөздер айтады.

Сыныптың топ басшысы жоқтарды айтады.

Оқушылар шеңбер болып тұрған бойда 1,2,3 деп санап топқа сандары арқылы бөлінеді.

Жаңа сабақты түсіндіру

. Осы көрстелген жаңа тақырыпты оқушыларға жинақтау үшін жаңа материалдарға байланысты ресурстар беру, өз бетерінше дайындық жасату.Кітаппен жұмыс жасату Постер арқылы тақырыптарын қорғату үшін төмендегі ресурстарды тарату керек

Мәліметтердің немесе шамалардың типі деп, олардың қабылдай алатын мәндерінің және олармен орындауға болатын амалдардың жиынын анықтауды айтады, яғни тип дегеніміз – шамалардың қабылдайтын мәндеріне берілетін сипаттама.

Паскаль тілінде пайдаланатын барлық типтер скалярлық (қарапайым) және құрылымдық (структуралық) болып үлкен екі топқа бөлінеді. Скалярлық типке шамалардың стандартты типі және жасанды тип (тағайындалған) жатады. Стандартты типтерге:

• бүтін – INTEGER нақты – REAL логикалық – BOOLEAN

• тіркестік – STRING мәтіндік - TEXT типтер жатады.

Құрылымдық типтегі жиымдар – ARRAY, жазбалар – RECORD, жиындар – SET және файлдар – FILE түрлеріне бөлінеді.

Переменная — в языках программирования именованная часть памяти, в которую могут помещаться разные значения.

Для более лучшего понимания можно привести ассоциации с разными предметами: например шкафы – книжный шкаф предназначен для хранения книг, шкаф для одежды – складывать одежду, шкаф купе – для вещей, шкаф – сервант - для посуды.

Өзгермелі - бағдарламалау тіліндегі түрлі мағыналарға ие, өзіндік атауы бар жады бөлігі.

Жақсырақ түсіну үшін түрлі заттар арқылы ассоцицациямен мысал келтіру: мысалы, шкафтар – кітап шкафы кітаптарды сақтау үшін қажет, киімге арналған шкаф – киімді жинау үшін, шкаф купе – заттар үшін, шкаф – сервант – ыдыстар үшін.

Өзгермелілер үшін де қажетті дерек түрлерін өолдану қажет екенін айту, мысалы, санды сақтағымыз келсе, компьютерге:

<тип данных> <имя переменной>;

int a;

Өзгермелілер паскалде /делфи/ лазаруста немесе оларға ұқсас тілдерде жазылады.

Мұғалімге бағдарламалаудың тіліне байланысты жазудың түрін анықтап алған жөн.

Ары қарай өзгермелінің атауы бір немесе бірнеше белгілерден тұратынын, өзгермелілер атауы қайталанбауы, саннан басталмауы тиіс екенін, бірақ сандар атаудың басқа бөліктерінде қолданылатынын еске салу қажет, мысалы:

Int a;

Int summa_4;

Int chis32_otv;

Егер мұғалім С++ таңдаса, а мен А – бұл әртүрлі өзгермелілер екенін еске салуды ұмытпау қажет.

Дерек түрлерін слайдта көрсету.

Оқушылар НЕГІЗГІ дерек түрлерін жазып алған соң, мұғаліммен бірге деректің әр түріне тоқталып, талдайды.

Келесі дерек түрлерін қарастырған жөн: бүтін сан, заттық сан, деректің жолақты, символдық, қисынды түрі.

Егер мұғалім массив не санап шығу, сілтемелерді немесе деректің басқа күрделі түрлерін қосуды дұрыс деп санаса:

БАҒДАРЛАМАНЫҢ ҮЛГІСІН КӨРСЕТУ:

1. #include <iostream.h>

2. #include <conio.h>

3. using namespace std;

5. int a, b, c;

7. int main() {

8. cin >> a >> b;

9. c = a + b;

10. cout << c;

11. getch();

12. return 0;

13. }

Егер мұғалім бағдарламалаудың басқа тілін таңдаса, өз үлгісін алу қажет.

Сабақ соңында оқушыларға тапсырма беру:

Енгізілген үш санның орташасын табу бағдарламасын жазу. Оқушылардан деректің қай түрін қолданған дұрысырақ екенін сұрау, ұсынылған дерек түріне бағдарлама жазу және оның жұмыс істейтінін тексеру. (Енгізілетін алғашқы сандар міндетті түрде бүтін болу керек).

Оқушылар дайын үлгіні өз үлгісіне өзгертсін, мұғалім оларға кодты өзінікіне ШАМАЛЫ ӨЗГЕРТУ қажет екенін, сонда ғана бағдарлама жұмыс жасайтыны, енгізілетін сан мөлшерін 2- ден 3-ке өзгерту және формуланы өзгерту керек екенін айтып өту керек.

Егер бағдарлама қатені тауып көрсетсе, оқушыларға деректің қандай түрін қолданғанын тексеру қажет, себебі бөлген кезде санның БҮТІН ЕМЕСТІГІ болу мүмкін, сондықтан да деректің ЗАТТЫҚ түрін қолдану қажет.

Бағдарламаның жауап үлгісі:

1. #include <iostream.h>

2. #include <conio.h>

3. using namespace std;

5. float a, b, c, otv;

7. int main() {

8. cin >> a >> b>>c;

9. otv = (a + b + c) / 3;

10. cout << otv;

11. getch();

12. return 0;

13. }

Егер оқушы білімді, әрі бағдарламалауды тез меңгерсе, тапсырманы күрделендіруге болады, мысалы, бағдарламаны, қолданушы санды енгізгенін не енгізбегенін тексерсін

Рефлексия

Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ саалынған суреттер арқылы бағалау.

Амандасу.Тапсырмаларды орындау .видеоны қарау. Сұрақтарға жауап беру

Стикерлер

Жаттығулар көрсетілімі немесе видео материалдар.

Сергіту сәті

Сұрақ

Бөлім

7.3А Жобалық жұмыс

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Жоба интерфейсі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

Құрастырылатын жобаның интерфейсін құрастыру үшін талаптар орындау.

Сабақтың мақсаты

Қолданушыға қолайлы интерфейс құрастыруды үйрену.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Сәлемдесу, қатысушыларды тексеру. Тақырып, сабақ мақсаты мен жетістік критерийлерін хабарлау.

Сабаққа дейін мұғалім оқушылар осы тоқсандағы өз жобаларын бағдарламалаудың қай тілінде орындайтынын анықтап алуы тиіс. Егер мұғалім оқушыларға бағдарламалаудың графикалық интерфейссіз жүйесін ұсынса, онда мұғалім мәтіндік интерфейстің бірнеше мысалын көрсету керек.

(W) Оқушылардан қолданушы интефейс сөз тіркесі жайында не білетіндерін сұрау.

Анықтама беру:

Қолданушы интерфейсі – қолданушы түрлі, әсіресе, күрделі, машина, құралдар мен аппаратура көмегімен өзара әрекеттесетін әдіс-тәсілдер жиынтығы.

Сила тока

Второй закон Ньютона

Решение квадратных уравнений

Түрлі бағдарламалардың нтерфейс үлгілерін көрсету, мысалы:

Ток күші

Ньютонның екінші заңы

Квадраттық теңдеу шешімі

Оқушылар бағдарламалардың интерфейсін қараған соң, олардан сұрау: аталған бағдарламаларды қарастыру қаншалықты қиын болды? Интерфейс құрастырғанда нені ескеру қажет?

Егер сынып білімді және уақыт қалса, қолданушылардың сәтті интерфейстерін көрсетуге болады.

http://www.codeisart.ru/blog/8-characteristics-of-successful-user-interfaces/

Оқушыларға бағдарлама үшін өздерінің интерфейстерін салатынын айту. Бағалаудың бірнеше критерийлерін көрсету.

Критерийлер	Баға
Әдемі дизайн
Барлық элементтер жазылған
Оқылатын мәтін
Жағымды түстер

Критерийлерді көрсетіп болған соң, оқушыларға интерфейс бойынша бағалау критерийлерін толықтыруды ұсыну. Егер оқушылар толықтырса, оларды қосу, қоспаған жағдайда, сол күйінде қалдыру.

Мұғалім оқушыларды 2-3 оқушыдан құралатын топтарға бөледі. Шағын қосымша құрастыру үшін тақырыптар үлестіру.

1. Нысана жылдамдығына байланысты алшақтығын анықтау.

2. Тереңдігіне байланысты қысымды анықтау.

Мұғалім таза парақтарды үлестіреду және тапсырма береді – бағдарлама үшін интерфейс салу.

№1 тақырыбы бар оқушылар №2 тақырыбы бар оқушылардың бағдарламаларын білмегені дұрыс.

Бағалау парақтарын үлестіру.

Мұғалім оқушылардан басқа топтардың интерфейстерін бағалауды сұрайды.

(Мұғалім оқушылар суреттерімен алмасқанын қадағалайды).

Бағалау парақтарын жинау мен бағдарлама интерфейстерін құрастыру бойынша бірнеше кеңес беру

Амандасу . Жіберілген сілтеме арқылы видео сабақты қарау. Тапсырмалардың бәрлығын орындау

Стикер.Смайликтер. Күнделік кз арқылы бағалау.

Оқушылар өз өзін бағалау

ПК/ экран / доска

Жеке компьютер / экран / тақта

Ютуб каналынан сілтеме тақырыпқа қатысты

Бөлім

7.3А Жобалық жұмыс

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Сызықтық алгоритмдерді программалау

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.3.2.1- алгоритмді программалау тілінде жазу

7.3.3.2- сызықтық және тармақталу алгоритмдерін программаны өңдеудің кіріктірілген ортасыңда (С/С++, Python, Delphi, Lazarus) жазу

Сабақтың мақсаты

Барлығы: сызықтық бағдарламаның құрылымымен танысу, өткен тақырыптарды қайталай отырып, сызықтық алгоритмді, математикалық моделін, программасын құру дағдысын қалыптастырады.

Көбі: Анық сөйлеу арқылы, тақырыпты талқылайды.

Кейбірі: Анық және толық сөйлеу арқылы, мәселені түсінгенін көрсетеді.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Психологиялық тренинг.

Оқушыларды пазлдың бөліктерін құрастыру арқылы «Алгоритм» және «Паскаль» топтарына бөлдім.

Тренингтен кейін оқушылар алған әсерлерін жеткізеді.

Оқушылар пазлдың бөліктерін құрастыру арқылы «Алгоритм» және «Паскаль» топтарына бөлінді.

Үй тапсырмасын пысықтау, сұрау. «Мыйға шабуыл» әдісі бойынша сұрақтар қоямын:

1.Меншіктеу операторы қалай жазылады?

2. Паскаль тілінде айнымалыларды енгізу операторы?

3. ІхІ - паскаль тілінде қалай жазамыз?

4. х²- паскаль тілінде қалай жазамыз?

5. Деректерді экранға шығару операторы?

6. паскаль тілінде қалай жазамыз?

7. Программа тақырыбы.

8. Бүтін тип?

9. y=(а-в)²+20 паскаль тілінде қалай жазамыз?

10. Программаның басы мен соңын көрсететін оператор.

Жаңа сабақты түсіндіру

, Сызықтық алгоритмдер дегеніміз- іс-әрекеттердің бірінен кейін бірі тізбектей орындалуын сипаттайтын алгоритм.

1-мысал: Мектепке бару алгоритмі /Қызметші сөздер арқылы/

алг мектеп

басы

үйден шығу;

аялдамаға бару;

автобусқа отыру

мектеп аялдамасынан түсу, мектепке келу/ кіру/

соңы

2-мысал: Шай жасау алгоритмі/ Оқушылар өздері құрады/

3-мысал: Үй тапсырмасын орындау алгоритмі
басы
күнделікті алу, тиісті бетін ашу,
үй тапсырмасын анықтау
үй тапсырмасын орындау
күнделікті орнына қою
соңы

1-тапсырма. Өрнектің мәнін табыңдар: а

Математикалық жазылуы:

Алгоритмі Программасы:

алг өрнек (бүтін а, нақты у) program esep1;

арг а, в var a,y:integer;

нәт у

басы begin

енгізу а a:=2;

У:= y:=

шығару у write (‘y=-‘y);

readln;

соңы end.

2-тапсырма. Егер ауаның 21% оттегіні құраса, онда авс өлшеміндегі бөлмедегі оттегінің көлемі қанша болды? а=3, в=4,с=5.

Математикалық жазылуы: V=0,21*3*4*5=12,6

Алгоритмі Программасы

алг химия ( нақты а, в, с, нәт v) program hymia;

арг а, в, с var a,b, c, v: real;

басы begin

енгізу а, в, с a:=3: b:=4: c:=5;

V=0,21*3*4*5=12,6 V:=0.21*a*b*c;

шығару V write (‘v=‘v);

readln;

соңы end.

3-тапсырма. Сызықтық программаларда жіберілген қатені тап. /Әр топ екі жолдың қатесін табады/.

Program kateny tavu Program kateny tavu;

Var m=integer, a:byte Var m:integer; a,f:byte;

Begin; Begin

M=3.8, a=14.3: f:=m*a M:=3.8; a:=14.3;f:=m*a;

Writeln(‘f=,f:4:1) Writeln(‘f=’,f:4:1);

1. Алгоритмнің түрі

2. Алгоритмнің қасиеті

3. Алгоритмдердің алдын ала, жазбаларын құрастыру тілі

4. Графика түрлері

5. Алгоритмнің жазылу формалары

6. Ақпараттың аспектілерін зерттейтін ғылым

7. Шама түрлері

8. Паскаль тілінде := қандай оператор? /меншіктеу/

Сабақты қорытындылау

«Қатесін тап?»

Бағдарламаның қатесін табу 

1. Program шеңбер; 
Var L: Real; 
R,P: Integer; 
Begin 
Writeln(‘R-ді енгіз’); 
Read R; 
L:=2P*R; 
Writeln(‘L=‘, L); 
End.

2. Program f; 
Var v, t, s::integer; 
Begin 
readln(v, t); 
s:=v*t; 
Writeln (‘s=, s); End; 
3. Program R; 
a,b,h, s:integer; 
Begin 
readln(a,b,h); 
s:=(a+b)*h/2; 
read(‘s=‘, s); End

Рефлексия

Бүгінгі сабақта болған көңіл – күйді бас бармақ саалынған суреттер арқылы бағалау.

Амандасу . Жіберілген сілтеме арқылы видео сабақты қарау. Тапсырмалардың бәрлығын орындау

Стикер.Смайликтер. Күнделік кз арқылы бағалау.

Оқушылар өз өзін бағалау

Жаттығулар көрсетілімі немесе видео материалдар.

Оқулық дәптер пк

Бөлім

7.3А-тарау: Шешімдерді бағдарламалау

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Тармақталу алгоритмдерін программалау

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.3.2.1- программалау тілінде алгоритмді жазу

7.3.3.2- сызықтық және тармақталу алгоритмдерін программаны өңдеудің кіріктірілген ортасыңда (С/С++, Python, Delphi, Lazarus) жазу

Сабақтың мақсаты

Шартты операторларды қолдануды түсіну

Жобаларда шартты операторларды қолдану

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

(С) Білім алушылардан сұраймыз: «Егер» деген сөзді қай уақытта және қайда қолданатыңызды айтыңыз, мысал келтіріңіз.

(К, Т) алгоритмдік тілінде, бағдарламалау тілінде және блок-схема түрінде шартты оператордың (көрсетілімде С, Pyton, Pascal/Lazarus тілдерінде көрсетілген, мұғалімнің таңдауы бойынша сол бағдарламалау тілін ғана көрсетуге болады) жазылу түрлері көрсетілген (білім алушылар дәптерге слайдтағы ақпаратты жазып алады).

Тармақталу алгоритмі. Күнделікті өмірде алгоритмдер негізінен тармақтарға бөлінеді. Бұл тармақтардың орындалуы шарттың орындалуына байланысты болады. Тармақталу алгоритмінде біріншіден, арифметикалық теңсіздік түрінде берілген

логикалық шарт тексеріледі. Егер шарт орындалса, алгоритм бір тармақ бойынша

(1-ші серия) , ал егер орындалмаса, екінші тармақ бойынша (2-ші серия) орындалады.

ІІІ топ. циклдік алгоритм: Циклдік алгоритмдер. Көптеген алгоритмдерде белгілі бір әрекеттер бірнеше рет орындалады. Математикада

(С) Жаттығу минуттары

(Ж) Тапсырма. «3*5=?» теңдеуі берілген. Егер қолданушы дұрыс жауап енгізсе онда «Дұрыс» деген сөз экранға шығу керек, әйпесе «Дұрыс емес» деген сөз экранға шығатын бағдарламаны жазыңыз. Блок-схеманы салыңыз.

(Ж) Оқушыларға өз жобаларына шартты операторларды жазады. Оқушыларға жобаны бағалау критерийлері туралы еске асылыңыз

Оқу мақсаттарына жетті ме әлде жетпеді ме деп сұраймыз.

Оқушылар суретті сызықтық, тармақталу, қайталану алгоритмдері бойынша топтап, ой түйеді.

Қырық құрқылтай қорқақ па?

: Тапсырма№1

“ Өзеннің жағасында қасқыр, ешкі, капуста және қайықпен тасушы бар екен. Тасушы қасқыр, ешкі, капуста үшеуін, қасқырды ешкімен, ешкіні капустамен жеке қалдырмай отырып өзеннің келесі жағасына көшіруі керек. Мұны қалай жасауға болады.”

2- тапсырма. Ребусты шешіңдер.

м

ГО

- нені білді, нені үйренді

- не түсініксіз қалды

- немен жұмыс жасау қажет

Амандасу . Жіберілген сілтеме арқылы видео сабақты қарау. Тапсырмалардың бәрлығын орындау

Стикер.Смайликтер. Күнделік кз арқылы бағалау.

Оқушылар өз өзін бағалау

Бір бірін бағалау

Көрсетілім,

Қосымша 1

https://www.youtube.com/watch?v=SAWr-KZhD0E

Көрсетілім

Бөлім

7.3А-тарау: Шешімдерді бағдарламалау

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Кірістірілген шарттарды программалау

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.3.2.1- программалау тілінде алгоритмді жазу

7.3.3.2 -сызықтық және тармақталу алгоритмдерін программаны өңдеудің кіріктірілген ортасында (С/С++, Python, Delphi, Lazarus) жазу

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар оқиды:

Салынған тармақталу не екенің және оны жүзеге асыру жолдарын біледі; Блок-схема түріндегі бағдарламалау тілінде салынған тармақталуды жазудың тәсілдерін біледі.

Оқушылардың көбісі оқиды:

Компьютермен есеп шығару барысында алынған білімдерін қолдану;

Кейбір оқушылар оқиды:

Жеке меншік жоба жасауда салынған тармақталуды қолдану.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Ұйымдастыру: журнал бойынша сабақта жоқтарды белгілеу.

Білімдерін тексеру, құрамдық шарттың құрылымын еске түсіру және өмірмен байланысты жағдайды шешу арқылы сабақтың тақырыбын ашу:

Тапсырма 1. Шартты операторды қолданып «Егер ертең ауа температурасы -25 Цельсий градусынан кем және жел жылдамдығы 10м/с болса, онда біз оқымаймыз. Басқаша, егер ертең ауа температурасы -25 Цельсий градусынан артық және жел жылдамдығы 10м/с кем болса, онда біз оқимыз.».

Оқушыларды сабақ тақырыбымен, сабақ мақсаттарымен және жетістік критерийлерімен таныстыру.

(W) Салынған тармақталудың тәсілдерін түсіндіру

1 тәсіл:

if <шарт1> then

if <шарт2> then
                    <Операторлар1> 
                   else 
                    <Операторлар2> 
                    end

  else 
  <Операторлар3> 
   end;

2 тәсіл:

if <шарт1> then

  <Операторлар1> 

  else 

if <шарт2> then
                    <операторлар2> 
                   else 
                    <операторлар3> 
                    end
end;

Физминутка.

(W) Есеп шығару:

Есеп 1: Екі сан берілген. Екі санды салыстыру. Экранда «екі бүтін санды еңгізіңіз» санды еңгізуге шақырыс пайда болу керек. Пайдаланушы кез келген санды еңгізе алады, мысалы, 36 немесе 54. Бағдарлама экранға нәтижені шығару керек; «Бірінші сан екінші саннан кем». Егер пайдаланушы бірінші 54 содан кейін 36 еңгізсе, онда бағдарлама экранға «Бірінші сан екінші саннан артық» деп шығарады.

жауабы:

program sravnenie;
var a,b: integer;
begin
write('Екі санды еңгізіңіз);
readln(a,b);
if a>b then write (' Бірінші сан екінші саннан кем')
                   else 
                        if a<b then write (' Бірінші сан екінші саннан артық')
                          else write ('сандар тең');
end.

Тапсырма 2: Екі бүтін сан берілген. Егер олар оң болса, онда оларға 1-ді қосыңыздар; егер теріс болса, онда одан 2-неазайтыңыздар; егер нольге тең болса, онда оны 10-мен ауыстырыңыздар. Алынған санды шығарыңыздар.

Жауабы:

program ifprimer;

var

a: integer;

begin

read(a);

if a >= 0 then

if a = 0 then a := 10 else Inc(a) { else алдында нүктелі үтір жоқ.}

else a -= 2;

write(a);

end.

Жоба бойынша жұмыс

Оқушылар жеке меншік жобаларды дайындауда салынған тармақталуды қолданады

Сабақ қорытындысы: Оқушылармен сабақ мақсаттарын және оған жеткендігі туралы талқылау

Рефлексия көңіл-күй кемпірқосағы

Амандасу . Жіберілген сілтеме арқылы видео сабақты қарау. Тапсырмалардың бәрлығын орындау

Стикер.Смайликтер. Күнделік кз арқылы бағалау.

Оқушылар өз өзін бағалау

Бір бірін бағалау

Презентация.

Видео сілтеме жіберу ютуб каналынан

Бөлім

7.3А-тарау: Шешімдерді бағдарламалау

Педагогтың аты-жөні

Күні

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сынып

Сабақтың тақырыбы

Құрамды шарттарды программалау

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.3.2.1- алгоритмді программалау тілінде жазу

7.3.3.2- сызықтық және тармақталу алгоритмдерін программаны өңдеудің кіріктірілген ортасыңда (С/С++, Python, Delphi, Lazarus) жазу

Сабақтың мақсаты

Барлық оқушылар оқиды:

Құрамды шарттарды программалау дегеніміз не;

Құрамды шарттарды программалау кезінде қандай логикалық операцияларды қолданатының.

Оқушылардың көбісі оқиды:

Құрамды шарттарды программалау дегеніміз не;

Құрамды шарттарды программалау кезінде қандай логикалық операцияларды қолданатының.

Кейбір оқушылар оқиды:

Жеке меншік жобаларды дайындауда құрылтақ шарттарды қолдану.

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әректі

Бағалау

Ресурстар

1.Ұйымдастыру

2. Өткен тақырыпты еске түсіру\ қайталау\

3. Жаңа сабақты меңгерту

4. Бекіту

Ұйымдастыру: журнал бойынша сабақта жоқтарды белгілеу.

Оқушыларды сабақ тақырыбымен, сабақ мақсаттарымен және жетістік критерийлерімен таныстыру. Білімдерді тексеру, шартты оператордың құрылымын күнделікті өмірдегі жағдай арқылы еске түсіру:

Тапсырма1. Шартты оператор көмегімен жазыңыздар «Егер ертең жаңбыр болса, огда мен үйде қаламын, олай болмаса, қыдыруға барамын».

Тапсырма2. Шартты оператор көмегімен жазыңыздар «Если Егер мен жақсы оқысам, мен ақылды боламын».

(W) Мұғалім құрылтақ шарт не екенің түсіндіреді, және құрылтак шарттау кезінде қандай операторлар қолданатының айтып кетеді.

Әр түрлі есептер шығару кезінде кейде екі не одан да көп шарттарды тексеру қажеттілігі туады. (мысалы 0 < a < 5). Осындай шарттарды құрылтак деп атайды. Құрылтак шарттарды бағдарламалық тілде жазу үшін келесі логикалық операциялар қолданылады:

· and – логикалық «және»;

· or – логикалық «немесе»;

· xor – логикалық «немесені жоқтайтын»;

· not – логикалық жоққа шығару.

Логикалық операциялар көмегімен қарапайым шарттарды құрылтақ шарттарға біріктіреді.

Қарапайым шарттар міндетті түрде жақшаға алынады, өйткені логикалық операциялар, салыстыру операцияларына қарағанда, көбірек артықшылыққа ие.

Логикалық операцияларды орындау тәртібі

Ø Құрылтақ шарттары, екі қарапайым шарттан тұратын, and операциясымен қосылған, шындық болады, егер екі қарапайым шарт шындық болса.