БЕКІТЕМІН:

оқу ісі орынбасары

______________А. Д. Сақтағанова

Сабақ № 5

Сыныбы: 9

Пәні: Информатика

Мұғалім: Кубирбаева Ж. К.

Сабақтың тақырыбы

Программалау тілі. Тілдің алфавиті. Алгоритмді программалау тілінде жазу ережесі. Программалау жүйесінің мүмкіндіктерін үйрену

Сабақ мақсаты

Паскаль тілінің алфавитімен, элементтерімен таныстыру. Логикалық есептерді, есте сақтау қабілеттерін дамыту. Пәнге деген қызығушылықтарын арттыру.

Сабақ әдістері

Баяндау, сұрақ-жауап, көрнекілік, тәжірибелік әдіс.

Сабақ көрнекілігі

ДК, проектор, экран, слайд.

Өтілу орны

Информатика кабинеті.

Сабақ кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Сабақтың мақсаты мен міндеттерін айқындау

3. Білімді өзектендіру

4. Үй тапсырмасын тексеру

(10 минут)

Оқушылардың білімін тест сұрақтары арқылы тексеру. Сұрақтарын экранға шығарып көрсету.

1. Алгоритм дегеніміз ...

2. ЭЕМ-ге арналып арнайы тілде жазылған алгоритмдерді ... деп атайды.

3. Блок-сызбалар – ...

4. Алгоритмнің түрлері:

5. Блок-сызбаларда енгізу және шығару блогы үшін нені қолданады?

6. Блок-сызбалардың арасындағы сызықтар нені белгілеу үшін қолданылады?

7. Есепті шешудің неше кезеңі бар?

8. Есептің математикалық жобасын белгілеу – ...

9. ... – тексеру нәтижесінде «иә» (ақиқат) немесе «жоқ» (жалған) логикалық мәндерін қабылдайтын логикалық өрнек немесе пікір.

10. Алгоритмнің жазылу түрлерін ата.

Жазбаша жұмыстарын дәптерлерін жинағанда тексеру.

Өздеріне таратылған қағазға белгілеу арқылы жауаптарын береді. Қасында отқан оқушының парақшасымен ауыстырып, бір-бірін тексереді.

V. Жаңа тақырыпты түсіндіру

(18 минут)

Алгоритмді компьютерде орындау үшін оны программа түрінде жазу керек. Ал программа компьютерде түсінікті жазылған командалардан тұрады. Әрбір компьютер алдын ала жазылған программамен жұмыс істейді.

1968 – 1971 жылдары швейцариялық ғалым Никлаус Вирт – Паскаль тілін программалау тілдерінің ішіндегі ең қолайлысы ретінде ұсынған.

Программаның компьютерде орындалу үдерісі кезінде төмендегідей іс-әрекеттер орындалады:

• Программа машина тіліне аударылады;

• Ол нысандық программаға түрленеді;

• Тек содан кейін ғана орындалады.

Нәтижесінде компьютерде программаның екі түрі орындалады: біріншісі – алгоритм түрінде, екіншісі – нысандық кодта жазылған программа. Енді Паскаль тілінің ерекшеліктері және мүмкіндіктерімен жете танысайық.

Паскаль тілінің өзіндік алфавиті, элементтері, жазылу ерекшеліктері бар. Тілдің алфавиті – программаның элементтерін құрайтын символдар жиынынан тұрады. Оған әріптер, сандар, айыру белгілері және арнайы символдар жатады.

Паскаль тілінде:

• Арнайы атаулар – латын әріптері;

• 0-ден 9-ға дейінгі сандар;

• Арнайы таңбалар:

  • арифметикалық және салыстыру амалдары жатады;

  • арифметикалық және логикалық функциялар;

  • әртүрлі тыныс белгілері;

• Айыру белгілері жатады.

Паскаль тілінің негізгі элементтері

Паскаль тілінің программасы 3 бөліктен тұрады: тақырып жолы, сипаттау бөлімі, операторлар бөлімі.

Program Esep;

Сипаттау бөлімі

Begin

Операторлар бөлімі

End.

Мысалы, кез келген 3 санның үлкенін табатын программа құрайық:

Program esep1;

Var x, y, z, max: real;

Begin

Readln(x, y, z);

If x>y then max:=x else max:=y;

If max>z then max:=max else max:=z;

Writeln(max);

End.

Сабақта жаңа тақырыпты меңгеріп, керегін дәптеріне жазып, түсінбегенін сұрайды.

VI. Жаңа білімді бекіту

(5 минут)

Оқулықтағы тапсырмаларды талдаған соң, оқулықтан тыс тапсырма беріп, бірігіп орындау. Тапсырмаларды экранға шығару.

Тапсырмаларды орындайды.

VII. Қорытынды

(5 минут)

Бүгінгі сабақтан не үйрендік? – деген сұрақты қоя отырып, сабақта өткен материалдарды қорытындылау.

1. Программалау дегеніміз не?

2. Паскаль туралы не білдік?

3. Паскаль тілінің алфавитіне нелер жатады?

Бүгінгі сабақтан түсінгенін, үйренгендерін айтады.

VIII. Үйге тапсырма

(2 минут)

Материалдарды оқып келу.

§4. Программалау тілі

Үй тапсырмасын күнделікке жазып алады.