Пропорция. Қатынас. Берілген қатынаста бөлу.

Сабақтың тақырыбы:

Пропорция. Қатынас.

Берілген қатынаста бөлу.

Сабақтың мақсаты:

Оқушыларға екі санның қатынасы, кері қатынас және берілген қатынасқа тең қатынас жөнінде білім беру.

Білімді есептер шығаруда қолдана білуге үйрету.

Оқушыларды ұқыптылыққа,еңбекке тәрбиелеу.

Көрнекілік:

Үлесітрме материалдар. Картотека №2.

Сабақтың типі:

Жаңа материалдарды меңгерту.

Сабақтың түрі:

Теориялық білімберу сабағы.

Қолданылған

әдебиеттер:

«Анықтамалық материалдар» Б.А.Гаусс.

«Самастоятельные и контрольные работы по математике» 6 кл А.П. Ершова.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі:

а) оқушыларды түгендеу.

ә) оқушылардың сабақта жұмыс істеу дайындығын тексеру.

II. Жаңа материалдарды игеру кезеңіне дайындық

Жаңа материалдың тақырыбын, мақсатын хабарлау.

1. 3. Жаңа материалдарды игеру кезеңі:

1.Шамаларды сандар айырмасы немесе бөліндісі бойынша салыстырылады.

Соның ішінде шамаларды бөліндісі бойынша салыстыруды қарастырайық.

Мысалы: АВ және СД кесінділерінің ұзындықтарының бөліндісі бойынша салыстырайық.

Анықтама:Екі санның бөліндісі сол сандардың қатынасы деп аталады.

Айталық, АВ=8 см, СД=5 см, 1) 8:5= , яғни АВ кесіндісінің ұзындығы СД кесіндісінің ұзындығынан есе ұзын.

2) , яғни СД кесіндісінің ұзындығы АВ кесінідісінің -індей екенін көрсетеді.

Екі санның қатынасын әріппен жазсақ:

Оқылуы: а санының в санына қатынасы немесе а-ның в-ға қатынасы.

Мұндағы: а –алдыңғы мүше в- соңғы мүше.

Анықтама: Егер алдыңғы мүшені соңғы мүше етіп, ал соңғы мүшені

алдыңғы мүше етіп жазсақ, онда берілген қатынасқа кері

қатынас алынады.

Мысалы: қатынасына кері қатынас

қатынасына кері қатынас

Қасиеті: Қатынастың екі мүшесінде нольден өзге санға көбейтсек немесе

бөлсек берілген қатынасқа тең қатынас шығады.

Екі санның қатынасын пайызбен өрнектеугеболады. Ол үшін екі санның қатынасын (бөліндісін) 100-ге көбейтіп, пайыз белгісін (%) жазу керек.

Мысалы:

Ендеше 2,7 саны 9 санның 30%-ы мұны сандардың %-дық қатынасы деп атайды.

Тексеру: 9 саны 100%

2,7 саны х %

х=

Есеп: m=350 (г) , m₁ : m₂= 2: 5 m₁=2х , m₂=5х

m₁- тұз массасы m₁+ m₂ =2х+5х=7х

m₂ – су массасы 7x= 350

m₁- ? x=50

m₂- ? m₁=2·50=100 (г)

m₂=5·50=250 (г)

2- тәсіл 2+5=7 (бөлік)

Бөлшек сандардың қатынасын бүтін сандардың қатынасы түрінде жазуға болады.

Ол үшін:

1. бөлшек сандардың бөлімдерінің ең кіші ортақ еселігін табу керек.

2. қатынастың алдыңғы және соңғы мүшелерін Е.К.О.Е-ке көбейту керек.

Мысалы:

Оқушылардың жаңа материалдарды игеру деңгейін анықтау:

1. Екі санның қатынасы дегеніміз не ?

2. Берілген қатынасқа кері қатынас қалай табылады ?

3. Берілген қатынасқа тең қатынас қалай табылады ?

Жаң материалдарды № 37, № 38, № 39, № 40 ,№ 41 , № 42 , № 43 есптерді шығару арқылы бекіту:

№ 37 (ауызша)

№ 38 (ауызша)

№ 39 8:5 ; 15:7 ; 0,6:2 ; 1,4:7 ; 0,25:5 ; 0,8:0,5 ;

№ 40 (ауызша)

VI .Оқушыларға үй тапсырмасын және оны орындауға нұсқау беру кезеңі:

1. № 44-50

2. Сабақты қортындылау. Оқушылыр білігін бағалау.