Битаева Жадра Режеповна

Маңғыстау облысы білім басқармасының

Ақтау қаласы бойынша

«№16 Саламат Мұқашев атындағы жалпы

білім беретін мектеп» КММ

информатика пәні мұғалімі, педагог-модератор

Python бағдарламалау тілінің негізгі принциптері

Python — қазіргі таңда ең танымал және кең таралған бағдарламалау тілдерінің бірі. Оның қарапайымдылығы мен әмбебаптығы Python-ды жаңадан бастағандар үшін де, тәжірибелі бағдарламашылар үшін де қолайлы етеді. Бұл мақалада Python тілінің негізгі ерекшеліктері мен құрылымдарын қарастырамыз.

Python тілінің ерекшеліктері

Жоғары деңгейдегі тіл

Python жоғары деңгейдегі бағдарламалау тіліне жатады. Бұл дегеніміз, Python кодын оқу және түсіну оңай, өйткені ол адамның табиғи тіліне ұқсас. Python бағдарламалары әдетте түсінікті және оқуға жеңіл жазылады, бұл бағдарламаның ұзақ мерзімді қолданысы мен оны қолдауын жеңілдетеді.

Қарапайым синтаксис

Python-ның ең үлкен артықшылықтарының бірі — оның қарапайым синтаксисі. Басқа бағдарламалау тілдерінде қажет болатын күрделі жақшалар мен нүктелі үтірлер Python-да жоқ. Мысалы, шартты оператор жазу үшін тек қос нүкте және шегіністерді қолданса жеткілікті.

age = 18

if age >= 18:

print("Сіз кәмелет жасына толдыңыз.")

else:

print("Сіз әлі кәмелет жасына толған жоқсыз.")

Әмбебап қолданылуы

Python-ды әртүрлі мақсаттарда қолдануға болады:

• Веб-даму: Django, Flask сияқты фреймворктар арқылы.

• Деректерді талдау: Pandas, NumPy, Matplotlib кітапханаларының көмегімен.

• Жасанды интеллект және машиналық оқыту: TensorFlow, Keras, Scikit-learn сияқты құралдар арқылы.

Python-ның негізгі құрылымдары

1. Айнымалылар мен деректер типтері

Python-да айнымалыны жариялау үшін арнайы сөздер қажет емес. Айнымалыға мән бергенде оның типі автоматты түрде анықталады.

age = 25

int — бүтін сан

height = 1.75

float — нақты сан

name = "Айгерім"

str — мәтіндік жол

fruits = ["алма", "банан", "өрік"]

list — тізім

numbers = (1, 2, 3)

tuple — өзгермейтін тізім

person = {"name": "Айгерім", "age": 25}

dict — сөздік (кілт-мән жұптары)

2. Басқару құрылымдары

Python-да бағдарламаның орындалу бағытын өзгерту үшін шартты операторлар мен циклдер қолданылады.

• if, elif, else — шартты тексеру:

temperature = 30

if temperature > 25:

print("Ауа райы ыстық.")

elif temperature == 25:

print("Ауа райы жылы.")

else:

print("Ауа райы салқын.")

• for — қайталанатын әрекеттер үшін:

for fruit in fruits:

print(fruit)

• while — шарт орындалғанша қайталау:

count = 0

while count < 3:

print("Санау:", count)

count += 1

3. Функциялар мен модульдер

Функциялар — белгілі бір әрекетті орындау үшін жазылған код блогы. Функциялар кодты қайта-қайта жазбай, тиімді пайдалануға мүмкіндік береді.

def greet(name):

print(f"Сәлем, {name}!")

greet("Жадыра")

Модульдер — бірнеше функциялар мен айнымалылардан тұратын Python файлдары. Олар кодты ұйымдастыру үшін қолданылады.

import math

print(math.sqrt(16)) # 4.0

Қорытынды

Python тілі өзінің қарапайымдылығы, икемділігі және кең мүмкіндіктерінің арқасында бағдарламалауды үйренуді жеңілдетеді. Айнымалылар мен деректер типтері, басқару құрылымдары және функциялар сияқты негізгі құралдарды меңгеру арқылы сіз Python тілінде тиімді бағдарламалар жаза аласыз. Python-ды меңгеру — сіздің бағдарламалау әлеміне жасаған сенімді қадамыңыз!