Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі: 8.1 В

Мектеп: Түркістан облысы Жетісай ауданы №13 Н.Төреқұлов атындағы ЖОМ

Күні:

Мұғалімніңаты-жөні: Ширинбекова Г.А

Сынып: 8

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы

Қайнау, меншiктi булану жылуы.

Қайнау температурасының атмосфералық қысымға байланыстылығын анықтау.

Оқумақсаттары

8.3.2.15 – меншікті булану жылуын анықтау;

8.3.2.16 – қайнау температурасының сыртқы қысымға тәуелділігін түсіндіру;

Сабақмақсаттары

• қайнау және меншікті булану жылуы жайлы білу.

• меншікті булану жылуының формуласын қолдана отырып есептер шығарады, қайнау температурасының сыртқы қысымға тәуелділігін сипаттау.

• сұйықтың қайнау температурасының сыртқы атмосфералық қысымға тәуелділігін табиғаттағы құбылыстармен байланыстырып түсіндіру, өмірден мысалдар келтіру.

Бағалаукритерийі

-қайнау және меншікті булану жылуы жайлы мағлұмат береді.

-меншікті булану жылуының формуласын қолдана отырып есептеулер жүргізеді, сұйықтың қайнау температурасының сыртқы атмосфералық қысымға тәуелділік графигін түсіндіреді.

- сұйықтың қайнау температурасының сыртқы атмосфералық қысымға тәуелділігін табиғаттағы құбылыстармен байланыстырып түсіндіреді, өмірден мысалдар келтіреді.

Тілдікмақсат

Пәндік лексика және терминология:

Қайнау, булану, кебу, сублимация жайлы сабақ барысында түсіндіру жұмыстары жүргізіледі.

Қайнау- бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды булану.

Булану- заттың сұйық күйден газ тәрізді күйге ауысу процессі.

Кебу- сұйықтың ашық бетінде өтетін булану прцессі

Сублимация- қатты денелердің кебуі.

ҚҚұндылықтарға баулу

Оқушылардың бойынан Қазақстандық патриоттық және азаматтық жауапкершілікке, ынтымақтастыққа, бірін бірі сыйлауға, пікірін тыңдауға, бірлесе жұмыс жасауға баулу.

Пәнаралықбайланыстар

Математика есеп шығаруда, география курсынан қайнау, булану құбылыстарына түсінік бергенде байланысады.

Алдыңғы оқу

Булану және конденсация, ауа ылғалдылығы туралы біледі.

Сабақбарысы

Сабақтыңжоспарланғанкезеңдері

Сабақтағыжоспарланғанжаттығутүрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

14 – мин

Айтылым

Тыңдалым

Көрсетілім

Бірлескен оқу

Оқушылармен сәлемдесемін, оларды түгелдеймін. Сыныптың сабаққа дайындығын тексеремін, жағымды психологиялық ахуал орнатамын. Геометриялық фигуралар арқылы топқа бөлемін.

Үй тапсырмасын тексеру.«Ой қозғау» әдісі. Оқушыларға өткен тақырып бойынша ширату сұрақтарын қоямын.

Жаңа тақырып. «Мұғалімнің шолуы» әдісі арқылы жаңа тақырыпты түсіндіріп өту.

Сұйықтың бетінде, сондай-ақ бу түйіршіктерін бөле отырып ішінде қарқынды булануынқайнау деп атайды.

Сұйықтың қайнау өтетін температура қайнау температурасы деп аталады

Қайнау температурасы атмосфералық қысымға тәуелді.

Меншікті булану жылуы берілген сұйықтың бірлік массасы қайнау температурасында буға айналдыруға қажет жылу мөлшерін көрсетеді.

М ассасы m сұйықты буландыру үшін қажет жылу мөлшері мына формуламен анықталады:

заттардың меншікті булану жылуы.Дж/кг.

Жеке жұмыс.

«Ия, жоқ» кестесі. Оқушылар ия – «+», жоқ – «-» ережесін қолданып әр тұжырым бойынша өз ойын білдіреді және оны кестеде көрсетеді.

Дескриптор:

• қайнау процессі туралы айтады

• Бу көпіршіктері туралы біледі

• Қайнау температурасының сұйықтың булануына жұмсалатыны жайлы айтады

Оқушылардың жазған қорытындылары түгел айтылмайды, тек қана дұрыс жауабы келтіріледі, әр оқушы өзінің жауап парағымен салыстырады.

Топтық жұмыс.

«Осыған дейін не болды, одан кейін не болады?» әдісі.Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауды дамыту әдістерінің бірі. Жаңа мәліметті сұраққа жауап жаза отырып, қорытынды ойларын жинақтайды. Берілген мәлімет бойынша, жауабын топтық жұмыста талқылауға,белгілі бір қорытындыға келуге жетелейді.

I- топ

1. Қайнау дегеніміз не?

2. Қайнаудың алдында сұйықта қандай құбылыстар байқалады?

3. Сұйықтың қайнауының, оның булануынан айырмашылығы неде?

4. Сыртқы атмосфералық қысымға сұйықтың қайнау температурасы қалай тәуелді болатынын гафиктерге қарап мысалдар келтір. Не үшін шахтада сұйық жоғары температурада қайнайды? (1- сурет)

II- топ

1. Меншікті булану жылуы жайлы не білесіңдер?

2. Сұйықтың қайнауы қай кезде басталады?

3. Сұйықтың берілген сыртқы қысымында неліктен қайнау температурасы тұрақты болып қалады?

4. Сыртқы атмосфералық қысымға сұйықтың қайнау температурасы қалай тәуелді болатынын гафиктерге қарап мысалдар келтір. Не үшін тауда су төменгі температурада қайнайды? (2- сурет)

t ,С

1 00⁰С -----

( 1-сурет)

t , С

8 0⁰C

( 2-сурет)

Дескриптор:

• қайнау анықтамасын біледі.

• меншікті булану жылуы жайлы мағлұмат береді.

• Сұйықтың қайнауы кезінде байқалатын құбылыстар туралы айтады.

• Графикті пайдаланып, тәуелділікті көрсете алады.

• сұйықтың қайнау температурасының сыртқы атмосфералық қысымға тәуелділік графигін табиғаттағы құбылыстармен байланыстырып түсіндіреді.

Оқушылар интербелсенді тақтадан жауабын көріп, екі топ бірін- бірі бағалайды, кері байланыс ұсынып отырамын.

Кітап, слайд, суреттер

Сабақтың ортасы

20 – мин

Айтылым

Тыңдалым

Көрсетілім

Бірлескен оқу

Жұптық жұмыс.

«Ара ұясы» әдісі - топ ішіндегі оқушылар жұптасып жұмыс жасайды.Есептер деңгейіне қарай алдын ала тақтада үш ұяда ілінеді. Ұядан алған есепті оқушы орнында шығарады. Есептердің жауабы слайдта көрсетіледі. Жұп есептің шешімін бір-бірімен жұмысын алмасу арқылы тексереді.

І ұя

Есеп:100⁰С-тан 0⁰С –ға дейін салқындатылған массасы 5 кг су қанша энергия мөлшерін бөледі

ІІұя

Есеп: 10 кг суды 100⁰С - та буға айналдыру үшін 2,3*10⁶ Дж энергия жұмсалады. Осы температурадағы су буы түзілісінің меншікті булану жылуы қандай?

ІІІ ұя

Есеп: Бастапқы температурасы 40⁰С, массасы 200гр суды ашық ыдыста қайнағанға дейін қыздырып, буға айналдыру үшін қанша жылу мөлшері жұмсалады

Дескриптор:

• Меншікті балқу жылуының физикалық мағынасын түсінеді

• Есептің шартын дұрыс құрады.

• Өлшем бірліктерін ХБЖ келтіреді.

• Меншікті булану жылуының формуласын қолдана отырып есептерді шығарады.

«Бағдаршам» әдісі– толық орындаса жасыл түсті жоғары көтереді. Қателер болса қызыл түсті көтереді.

Оқулық, слайд.

Сабақтың соңы

6–мин

Үй тапсырма

Жеке жұмыс.

БББ кестесі. Бүгінгі сабақта қаншалықты меңгергені туралы өз ойларын кестеге толтырады.

Қайнау температурасының атмосфералық қысымға байланыстылығы тақырыбында баяндама жазып келу.

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?

Бағалау – оқушылардыңматериалдымеңгерудеңгейінқалайтексерудіжоспарлайсыз?

Денсаулықжәнеқауіпсіздіктехникасыныңсақталуы

Оқушылардың пәнге деген қызығушылығы, қабілеттілігі мен қажеттілігіне қарай тапсырмалар беру арқылы, жеке қабілеттерін есепке ала отырып жұмыс жасатуды жоспарладым. «Осыған дейін не болды, одан кейін не болады?», «Ара ұясы» әдістері оқушылардың сыни ойлауға, ақпаратты талдауға,өз ойларын айта білуге үйретудің ең оңтайлы тәсілі. Оқушылардың өз тәжірибесіндегі дәлелдерге мән беруге ынталандырамын.

Жұмыс кезінде бағалау критерийлері арқылы оқушылардың сабақ барысында жеткен жетістіктері өлшеніп бағаланады.Тапсырмаларға дескрипторлар беріледі. Дұрыс түсініп не қате түсініп отырғанын тапсырма бергеннен кейін жазған жауаптарын дескриптор арқылы тексеріп біледі, сабақтың өне бойында қалыптастырушы бағалау жүргізіледі.

Қауіпсіздік техникасы сақталған кабинетте оқушыларға сабақ жүргізіледі. Сабақ уақытында қарастырылатын әр түрлі жұмыс түрлері оқушылардың қимыл қозғалыс жасауына мүмкіндік береді.