Пәні: Физика

Бөлім: Жылу құбылыстары

Мектеп:

Мұғалім аты-жөні:

Күні:

Сынып: 8

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:

Сабақтың тақырыбы

Қайнау. Меншікті булану жылуы. Қайнау температурасының атмосфералық қысымға байланысты анықтау.

Оқу мақсаты

8.3.2.15 Меншікті булану жылуын анықтау

8.3.2.16 Қайнау температурасының сыртқы қысымға тәуелділігін түсіндіру

Сабақ мақсаты

1. Сұйықтың булану, қайнау процестерін білу, меншікті булану жылуын түсіну

2. Меншікті булану жылуының формуласын білу, есептер шығаруда қолдану

3. Қайнау температурасының атмосфералық қысымға тәуелділігін өмірмен байланыстырып түсіндіру

Бағалау критерийі

1. Сұйықтың қайнау және булану процестерін біледі, меншікті булану жылуын түсінеді.

2. Меншікті булану жылуының формуласын пайдаланып, есептер шығаруда қолданады

3. Қайнау температурасының атмосферелық қысымға тәуелділігін өмірмен байланыстыра түсіндіреді.

Тілдік мақсат

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер :

Меншікті булану жылуы -1 кг сұйықты толығымен буға айналдыруға қажетті жылу.

Қайнау –сұйықтың бүкіл көлемі бойынша жүретін қарқынды булану.

Бу- конденсация процесі кезінде бөлінетін жылу

Диалог үшін қолданатын сөз тіркестер:

......................... жылуы деп сұйықтың бірлік массасын қайнау температурасында буға айналдыруға қажетті жылу мөлшері.

Құндылықтарға баулу

Индустрияландыру мен инновацияларға негізделген экономикалық өсу, білім мен ғылымды біріктіруде еліміздің физика ғылымының дамуына өзіндік үлес қоса алатын тұлға болуға баулу.

Пәнаралық байланыс

География- буланудың сыртқы қысымға тәуелділігін түсіну.

Математика- білім дағдыларын есеп шығаруда қолдану.

Алдыңғы білім

8 сынып. Булану және конденсация. Қаныққан және қанықпаған булар қалай байланысатынын біледі

Ойлау дағдыларының деңгейлері

Білу-түсіну,қолдану,талдау.

Сабақтың жоспарланған кезеңі

Сабақта жоспарланған жаттығу түрлері

ресурстар

Сабақтың

басы

5 мин

I Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу. Шаттық шеңберін құрып, бір-біріне сәттілік тілейді. Сыныпта ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

II Үй тапсырмасы: Алдыңғы білімдерін пысықтау мақсатында «Ақылды доп» әдісі арқылы оқушылар допты бір-біріне лақтыру барысында , сыни тұрғыда ойланып, ашық сұрақ қою арқылы бір-бірімен диологқа түседі.

Сұрaқтaр келесiдей болуы мүмкiн;

1. Қаныққан және қанықпаған бу дегенiмiз не?

2. Конденсaция құбылысын түсiндiр?

3. Булaнуғa керi процестi aтaңыз?

4. Қaтты күйдегi дене булaнa мa?

Кері байланыс: ынталандыру, мадақтау

доп

Сабақтың ортасы

30 мин

Білу, түсіну

Қолдану,талдау

III Жаңа сабақ

«Суреттер сөйлейді» әдісі. Оқушылар қайнап тұрған судың, булану мен конденсация, сұйықтың суреттерін құрастырады . Суретте не бейнеленгені туралы айтып , мағынасын физикалық тұрғыда баяндап, жаңа тақырыпқа бағыттайды. Суреттер бойынша топқа бөлінеді. Топ аттарын оқушылар өздері қояды.

(W ) «Құрастыр, оқы, талқыла» әдісі

1 - тапсырма

Әр топқа мәтіндер бөлініп беріледі. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырылады, әр топ өз мәтіндерін оқып оны өзге топтарға түсіндіреді, келесі кезекте құрылған сұрақтар өзге топтарға қойылып тақырыпты каншалықты меңгергені түсіндіріледі.

Бұл әдіс арқылы жазылым, оқылым, айтылым, тыңдалым дағдыларын қалыптастыра отырып, оқушыларды нақтылыққа, ұйымшылдыққа, білім алуға жетелеймін.

Сұрақтар:

1. Қайнау барысында берілген энергия неге жұмсалады?

2. Судың меншікті булану жылуы 2,3* Дж/кг дегенді қалай түсінесіз?

3. С –температурадағы 1 кг спирт буының конденсациясы кезінде қанша жылу бөлінеді?

4. кезінде энергияның бөлінетінін тәжірибеде қалай дәлелдеуге болады?

Дескриптор:

1. Меншікті булану жылуының физикалық мағынасын түсінеді.

2. Сұйықтың қайнауының , оның булануынан айырмашылығын біледі

3. Меншікті булану жылуының формуласын біледі.

4. Меншікті булану жылуының тұрақты мәніне сипаттама бере алады.

5. кезінде энергияның бөлінетінін тәжірибеде қалай дәлелдеуге болатынын айтады.

ҚБ. «Бас бармақ» әдісі

Кері байланыс. «Бір сөйлеммен аяқтау»

«Есептер сыры» әдісі

2 -тапсырма

А,В,С- деңгейлік тапсырмалар беріледі. Оқушылар тапсырманың деңгейіне қарай таңдап алып жұптасып, формуланы қолданып есептер шығарады. Топта бір- бірінің есептерін талдайды.

А-деңгей

1. Кестені пайдаланып бөлме температурасындағы су мен спирттің күйлерін анықтаңдар.

2. Неліктен сорпадағы еттің пісуі оның әлсіз немесе күшті отта тұрғанына байланысты емес?

3. Қайнау температурасында алынған 3 кг мысты толығымен буға айналдыру үшін қажет жылу мөлшері?

В-деңгей

4. Шәйнектегі бастапқы температурасы С судың 0,5л көлемі бу болып ұшып кетті. Сонда қанша жылу мөлшері артық жұмсалады?

5. Массасы 0,75кг суды С-тан С-қа дейін қыздырып , одан кейін 250г бу алу үшін қанша энергия жұмсалады?

6. Температурасы С спиртті толық буға айналдыру үшін 4,3МДж жылу мөлшері қажет. Спирттің массасын тап?

С-деңгей

7. Массасы 0,2т , температурасы С-ғы суды қайнау температурасына дейін жеткізу үшін , қанша спирт жағу керек?

8. Температурасы С болатын 2,8л суы бар ыдысқа массасы 6кг, температурасы С бір кесек болат салынды . Бұдан кейін су С-қа дейін ысыды да оның бір бөлігі буға айналды. Буға айналған су массасын тап

9. температурада алынған 2 кг мұзды түгелдей ерітіп , буға айналдырып жіберу үшін қанша керосин жағу керек?

Дескриптор:

1. Есептің мазмұнын түсінеді, шартын құра алады

2. ХБЖ-не келтіреді.

3. Формулаларды түрлендіріп қолдана алады, дұрыс есептеу жүргізеді.

ҚБ Ауызша оқушылар өздерін бағалайды, бір бірін бағалайды

Кері байланыс Қолдау, мадақтау, бағыт бағдар беру.

«Ойлан жұптас, бөліс» әдісі

3-тапсырма

. Оқушыларға видеоролик көрсетіледі. Оқушылар видеороликте берілген тапсырма аясында бір –бірімен ой бөліседі. Бір -бірін тыңдайды, қолдау көрсетеді.

1- тапсырма

Aтaқты ғaлым Семенов-Тяншaнский өзiнiң Индияғa сaяхaтындa Гимaлaй тaуын aсты. Осы тaуды aсу сәтiнде оғaн және оның серiктерiне aуa жетпей бaстaры aйнaлды. Бәрiнен тaң болғaны қaйнaп жaтқaн судa ет мүлдем пiспедi. Қып қызыл шикi болып тұрып aлды.

1.Құрметтi топ мүшелерi ет неге пiспедi?

2.Бұл жaғдaй бiздегi Aлaтaудa мүмкiн бе?

3. Қaндaй aйырмaшылықтaр болуы мүмкiн?

2- тапсырма

Aмерикaдaғы "Өлiм aнғaры" ойпaтындa 1778 ж aлғaшқы aлтын iздеушiлер өздерiн өте aуыр зaт бaсып тұрғaндaй сезiндi. Бәрiнен де aлтын iздеушiлер тaмaқ пiсiруге aрнaлғaн су қaйнaмaй көпке дейiн турып aлды. Отын жоқ шөл жерде су қaйнaу үшiн қыруaр отын қaжет болды.

1. Су неге қaйнaмaй тұрып aлды?

2. Су қaйнaу үшiн неге көп отын керек болды?

3. Бұл жaғдaй Қaзaқстaндaғы Шaрын шaтқaлындa болуы мүмкiн бе?

Дескриптор

1. Қайнау температурасын атмосфералық қысымда, тау бөктерімен жер асты ойпаттарымен байланыстырып сипаттайды.

2. Қайнау температурасының атмосфералық қысымға тәуелділігін түсіндіреді.

ҚБ: « Екі жұлдыз, бір тілек»

Кері байланыс: «Бір сөйлеммен қорыту»

Суреттердің қималары

Электронды оқулық

8 сынып

оқулығы

Дәптермен

жұмыс

Үлестірмелі материалдар

8-сыныпқа

арналған

есептер жинағы

Бейне

материал

Сабақтың

Соңы

5 мин

Бағалау

Рефлексия

Рефлексия: «ПЛЮС-МИНУС-ҚЫЗЫҚТЫ»

«П»-«плюс»-сабақ барысында өзіне ұнаған тұстарын жазады, пайдалы ақпараттар, әдіс-тәсілдер т.б.

«М»-«минус»-сабақта өзіне ұнамаған , түсініксіз болған тұстарын жазады.

«Қ»-«қызықты»-сабақта оқушылар өздерін таңқалдырған немесе жаңа ақпарат туралы, проблема шешу жолдарын жазады.

Үйге тапсырма: Қайнау температурасының атмосфералық қысыммен байланысты,өндірісте қолданылуы. Эссе жазу.

кесте

Саралау –оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз

Бағалау-оқушылардың

материалды меңгеру деңгейін қалай жоспарлайсыз

Денсаулық және қауіпсіздіктер техникасының сақталуы

Сaбaқ мaқсaттapы мeн oқу мaқсaттapы aйқын, қoлжeтiмдi бoлады. Қaбiлeтi жoғapы oқушылapғa жoғapы дeңгeйлi тaпсыpмaлap бepу арқылы көшбашылық қабілеттерінің оянуына ықпал жасаймын.

Тапсырма мәтіндерін оқып түсінуге қиналатын оқушыларға қолдау көрсетіп, бағыт бағдар беріп отырамын.

«Құрастыр, оқы, талқыла», «Есептерсыры», «Ойлан,жұптас,бөліс» әдістерінде өзін, өзгені тыңдау қабілеті артады, сыни тұрғыдан ойлау дағдылары, қалыптасады. Өз ойын еркін айтуға, ой бөлісуге жетелейді. Түрлі дереккөздерді пайдаланып, білім дағдысын, шығармашылық қабілетін қалыптастыруға және ізденуге жетелеймін.

Әpбip тaпсыpмадaн кeйiн дескриптор беру арқылы, қaлыптacтыpyшы бaғaлay жacaлып, кepi бaйлaныc бepiп отырамын.Сабақта қалыптастырушы бағалауды «Бас бармақ», «Eкi жұлдыз бip тiлeк»,өз-өзін бағалау, бір-бірін бағалау әдicтepi apқылы жүзеге асырамын. Оқушыларға кері байланыс беру арқылы мақтап, мадақтап, қолдау көрсете отырып сабаққа деген ынтасын арттырамын.

Caбaқ бapыcындa қaуiпciздiк тeхникacы epeжeciн ecкe түcipеді. Мәңгiлiк Eл жaлпыұлттық идeяcының құндылықтapының элeмeнтiн қoлдaнамын.