«Қашықтан оқыту – артықшылықтары мен кемшіліктері»

«Қашықтан оқыту – артықшылықтары мен кемшіліктері»

Әскерова Әсел Кәрімханқызы

Қарқынды дамып жатқан ақпараттық технологиялар ғасырында қашықтықтан оқыту сияқты білім беру бағдарламаларын жүзеге асыру формасы ең өзекті мәселе. Қашықтықтан оқытуды қазіргі уақытта интернет арқылы білім алуға мүмкіндік беретін білім берудің инновациялық түрі ретінде қарастыруға болады. Қашықтықтан оқытудың мақсаты – білім алушыларға өзгермелі әлеуметтік-экономикалық жағдайларға тиімді бейімделуге және қазіргі қоғамға сәтті кірігуге мүмкіндік беретін жалпыға бірдей білім беру элементтерімен қамтамасыз ету. Оқытудың бұл түрі алдыңғы қатарлы ақпараттық технологияларға негізделген, оны қолдану оқушының өзгермелі қажеттіліктеріне тез және икемді бейімделуді қамтамасыз етеді. Жалпы білім беретін мектепте қашықтықтан оқыту деп компьютерлік телекоммуникацияларды қолдану және заманауи ақпараттық-педагогикалық технологияларды қолдану арқылы құрылған білім беру жүйесі түсіндіріледі.

Қашықтықтан оқытудың басты ерекшелігі – оқу орнына бармай-ақ білім беру қызметтерін алу мүмкіндігі, өйткені барлық пәндерді оқу және мұғалімдермен қарым-қатынас интернет арқылы және электронды хат алмасу арқылы жүзеге асырылады. Қашықтықтан оқытудың маңызды аспектісі білім беру үдерісіне қатысушылар арасындағы байланысты сақтау болып табылады. Бұл міндетті қамтамасыз ету үшін заманауи телекоммуникациялық технологиялар қолданылады. Егер синхронды қашықтықтан оқыту әдісі қолданылса, онда мұғалім мен оның оқушылары желіде байланысады. Егер асинхронды қашықтықтан оқыту әдісі қолданылса, оқушы мен мұғалім арасындағы байланыс электрондық хаттарды жіберу арқылы жүзеге асады. Синхронды және асинхронды әдістер білім беру процесінің барлық қатысушыларына әртүрлі жүктемелер әкелетінін ескеру қажет. Синхронды әдіспен оқушы мен мұғалім үнемі белсенді әрекеттеседі, сондықтан мұғалім мұнда оқушыны өзімен бірге тартатын локомотив рөлін атқарады. Асинхронды оқыту әдісі соңғы нәтиже үшін студентке үлкен жауапкершілік жүктейді. Өздігінен оқу және жаңа материалды меңгеру қарқынын өз бетінше анықтау бірінші орынға шығады.

Ұсынылған шарттар қашықтан оқытуды жүзеге асыру кезінде негізгі және қажетті болып табылады. Әрбір шарттың жеке орындалуы табысты оқуға кепілдік бермейді, бірақ олар бірігіп мектептегі өнімді оқуды құру үшін берік негіз болады. Осылайша, мектептегі қашықтықтан оқыту уақыт шектеулеріне қарамастан қашықтағы пайдаланушыларға білім беру қызметтерін ұсынып, интерактивтілігін, жаңашылдығы мен өзектілігін көрсете отырып, барған сайын маңызды рөлге ие болуда. Алайда, технологиялар қанша дамыса да, ұстазбен шынайы қарым-қатынас жасауға жетпейді. Достармен сыныпта бірге білім алудың психологиялық даму ерекшелеліктеріне әсері тағы бар. Сондықтан, қашықтықтан оқытудың білім сапасына әсерін былай қойғанда өзге де кері тұстары бар. Бірақ, пандемия кезінде бүкіл әлемдік білім беру жүйесіне үлкен дабыл беріп, жағдайдалға тез бейімделіп кете алуға баулыған бұл оқыту үдерісі болашақта қайталанбасына ешкім кепілдік бере алмайды. Яғни, қашықтықтан оқыту орын алғанда одан үрейленбей, нақты туындаған мәселені дер кезінде шешу арқылы сапалы білім беру жолдарын іздестірген дұрыс.